Τους στόχους του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης ανέλυσε στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκιούρας.
Όπως δήλωσε, “είναι ένα Σχέδιο εγχώριας ιδιοκτησίας, με ισχυρό μεταρρυθμιστικό, επενδυτικό και οικονομικό πρόσημο, που βασικούς στόχους έχει την επίτευξη ισχυρής και διατηρήσιμης οικονομικής ανάπτυξης, τη δημιουργία πολλών καλών θέσεων απασχόλησης και την τόνωση της κοινωνικής συνοχής”. Πιο αναλυτικά:
- Το Σχέδιο δεν είναι μία γενική έκθεση ιδεών, ούτε ένα συνονθύλευμα σκέψεων, ούτε – προφανώς – μία συρραφή ατάκτως ερριμμένων προτάσεων άσκησης πολιτικής.
- Το Σχέδιο δεν περικλείει πολιτικές που αντιβαίνουν στον ευρωπαϊκό οικονομικό σχεδιασμό και τις ευρωπαϊκές προτεραιότητες, ούτε προτάσεις που δεν ανταποκρίνονται σε πολύ συγκεκριμένα κριτήρια επιλεξιμότητας.
- Το Σχέδιο δεν υποκαθιστά τακτικές δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού. Επίσης, δεν περιλαμβάνει δράσεις, η υλοποίηση των οποίων προϋποθέτει δημόσιες δαπάνες που εκτείνονται μετά τη λήξη του Σχεδίου, διότι οι δαπάνες αυτές δεν είναι επιλέξιμες προς χρηματοδότηση.
- Το Σχέδιο δεν παραβιάζει τους περιβαλλοντικούς στόχους, χάριν της οικονομικής μεγέθυνσης, μέσω της υιοθέτησης της «αρχής της μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης». Ενώ δεν μπορούν να αποδεσμευθούν πόροι, εάν δεν εκπληρωθούν συγκεκριμένα ορόσημα και στόχοι.
- Το Σχέδιο, σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές προτεραιότητες, δεν περικλείει – άμεσα – πολιτικές αντιμετώπισης των επιπτώσεων του κορονοϊού. Ενδεικτικά, για παράδειγμα, δεν περιλαμβάνει αποζημιώσεις ειδικού σκοπού. Γι’ αυτά, υπάρχουν άλλα ευρωπαϊκά εργαλεία, όπως, ενδεικτικά, το πρόγραμμα SURE, για τη στήριξη της απασχόλησης. Από το συγκεκριμένο πρόγραμμα, η χώρα μας θα λάβει, συνολικά, 5,2 δισ. ευρώ, ποσό σχεδόν διπλάσιο από το αρχικά κατανεμηθέν.
- Το Σχέδιο, από μόνο του ως κείμενο, δεν μπορεί να αναμορφώσει το παραγωγικό πρότυπο της οικονομίας. Απαιτείται, εν μέσω άλλων, η μεθοδική, συνεπής και συστηματική υλοποίησή του, με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα όπως, άλλωστε, προβλέπεται, καθώς και η συμπληρωματικότητα και οι συνέργειες με άλλες εθνικές – κλαδικές και τομεακές – πολιτικές, μέσω της κατάλληλης χρήσης των διαθέσιμων εγχώριων και ευρωπαϊκών πόρων, χρηματοδοτικών εργαλείων και μέσων.
Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών:
Α. Το Σχέδιο συνιστά μία σοβαρή, μεθοδική, συνεκτική, εμπροσθοβαρή και κοστολογημένη δέσμη προτάσεων, μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων, στις οποίες έχουν συμβάλει όλα τα Υπουργεία, μετά και από δημόσια διαβούλευση, υπό τον συντονισμό της αρμόδιας Επιτροπής. Οι φορείς των Υπουργείων θα είναι υπόλογοι, θα έχουν την κυριότητα του έργου και την ευθύνη για την επίτευξη των συμφωνημένων ορόσημων και στόχων.
Β. Το Σχέδιο συνιστά το εφαλτήριο, σε συνδυασμό με άλλες εθνικές πολιτικές και χρηματοδοτικά εργαλεία, για αλλαγή του οικονομικού υποδείγματος της χώρας, προς ένα πιο εξωστρεφές, ανταγωνιστικό, καινοτόμο, δίκαιο, έξυπνο και πράσινο παραγωγικό μοντέλο. Ένα παραγωγικό μοντέλο που θα καθιστά τις επενδύσεις και τις εξαγωγές, κινητήρια δύναμη της ελληνικής οικονομίας, συνδυάζοντας, ολοκληρωμένα και ισορροπημένα, την οικονομική αποτελεσματικότητα με την κοινωνική συνοχή και δικαιοσύνη.
Γ. Το Σχέδιο στοχεύει να αντιμετωπίσει τις – μεσο-μακροπρόθεσμες – οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες της πανδημίας, μέσω της χρηματοδότησης ενός συνδυασμού βιώσιμων μεταρρυθμίσεων και σχετικών δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων, και της ενίσχυσης της ανθεκτικότητας της οικονομίας έναντι μελλοντικών κρίσεων. Με τη διοχέτευση των – εξαιρετικά μεγάλης κλίμακας – πρόσθετων κεφαλαίων που θα αντληθούν από τον δανεισμό, σε στοχευμένες δράσεις και πολιτικές βιώσιμης ανάκαμψης, θα αποφευχθούν περαιτέρω πιέσεις στους κρατικούς προϋπολογισμούς, που στη δύσκολη συγκυρία που βιώνουμε, είναι προσανατολισμένοι στη χρηματοδότηση οικονομικών και κοινωνικών μέτρων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας. Για τον σκοπό αυτό, η Ελλάδα ζητά το σύνολο των πόρων που μπορεί να λάβει.
Δ. Το Σχέδιο περικλείει πολιτικές συμβατές με τις ευρωπαϊκές προτεραιότητες πολιτικής, όπως αυτές αποτυπώνονται στους 6 Πυλώνες του Κανονισμού για τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Επίσης, το Σχέδιο ευθυγραμμίζεται πλήρως με τις ειδικές συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη χώρα μας, αλλά και για όλα τα κράτη-μέλη, καθώς και με τις προτεραιότητες οικονομικής πολιτικής που έχουν προσδιοριστεί στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, σε ό,τι αφορά τις προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις και τις αναγκαίες – για την έγκαιρη ολοκλήρωσή τους – επενδύσεις.
Ε. Το Σχέδιο λειτουργεί σε συνάφεια και συμπληρωματικά με το νέο Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης για την Προγραμματική Περίοδο 2021 – 2027, και τα τομεακά και περιφερειακά επιχειρησιακά του προγράμματα. Σε συνδυασμό με την Κοινή Αγροτική Πολιτική, τα τρία αυτά εργαλεία δύνανται να συνεισφέρουν το μεγαλύτερο μέρος των επενδυτικών κεφαλαίων που θα τοποθετηθούν στην ελληνική οικονομία για τα επόμενα 9 έτη. Αν αθροιστούν αυτά, η αναλογία απολήψεων (εισροές) – αποδόσεων (εκροές/συνεισφορές) διαμορφώνεται σε 4,6/1. Έτσι, για κάθε 1 ευρώ που θα αποδίδουμε στην Ευρώπη, θα εισπράττουμε 4,6 ευρώ μέσω του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου και του Ταμείου Ανάκαμψης. Απαραίτητη προϋπόθεση για την αποδέσμευση αυτών των πόρων, είναι η κύρωση, από όλα τα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη, της νέας απόφασης για το σύστημα των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
ΣΤ. Παράλληλα, το Σχέδιο εξασφαλίζει συμπληρωματικότητα, συνέργειες, συνοχή και συνέπεια με τις δράσεις του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα, τη Δίκαιη Μετάβαση, και τα επιχειρησιακά προγράμματα στο πλαίσιο των άλλων ταμείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ζ. Το Σχέδιο περιλαμβάνει ένα ολοκληρωμένο και συνεκτικό σύνολο μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων, που διαρθρώνονται σε 4 δέσμες προτάσεων οι οποίες συνθέτουν 18 επιμέρους άξονες:
– Μετάβαση σε νέο ενεργειακό μοντέλο φιλικό στο περιβάλλον.
– Ενεργειακή αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος της χώρας και χωροταξική μεταρρύθμιση.
– Μετάβαση σε ένα πράσινο και βιώσιμο σύστημα μεταφορών.
– Αειφόρος χρήση των πόρων, ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή και διατήρηση της βιοποικιλότητας.
– Συνδεσιμότητα για τους πολίτες, τις επιχειρήσεις και το Κράτος.
– Ψηφιακός μετασχηματισμός του Κράτους.
– Ψηφιακός μετασχηματισμός των επιχειρήσεων.
– Αύξηση των θέσεων εργασίας και προώθηση της συμμετοχής στην αγορά εργασίας.
– Ενίσχυση των ψηφιακών δυνατοτήτων της εκπαίδευσης και εκσυγχρονισμός της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.
– Ενίσχυση της προσβασιμότητας, της αποτελεσματικότητας και της ποιότητας του συστήματος υγείας.
– Αύξηση της πρόσβασης σε αποτελεσματικές και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνικές πολιτικές.
– Φορολογικά εργαλεία πιο φιλικά για την ανάπτυξη και βελτίωση της φορολογικής διοίκησης.
– Εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης.
– Βελτίωση της αποτελεσματικότητας του συστήματος δικαιοσύνης.
– Ενίσχυση του χρηματοπιστωτικού τομέα και των κεφαλαιαγορών.
– Προώθηση της έρευνας και της καινοτομίας.
– Εκσυγχρονισμός και βελτίωση της ανθεκτικότητας κύριων κλάδων της οικονομίας της χώρας.
– Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και προώθηση ιδιωτικών επενδύσεων και εξαγωγών.
Η. Το Σχέδιο εδράζεται σε όρους οικονομικής αποτελεσματικότητας. Ο πρωταρχικός στόχος του Σχεδίου είναι να καλύψει το μεγάλο κενό σε επενδύσεις, παραγωγικότητα, εθνικό προϊόν και απασχόληση. Σε αυτό το πλαίσιο, αποσκοπεί στο να κινητοποιήσει και σημαντικές δυνάμεις από τον ιδιωτικό τομέα, ενισχύοντας τις ιδιωτικές επενδύσεις, και χρησιμοποιώντας τις Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα για την πραγματοποίηση δημοσίων επενδύσεων, ώστε να συγκεντρώσει σημαντικά επιπρόσθετα ιδιωτικά κεφάλαια. Με χρήση αυτών των μέσων, και αξιοποιώντας τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης για την προώθηση ιδιωτικών επενδύσεων, το «Ελλάδα 2.0» επιδιώκει να κινητοποιήσει συνολικούς επενδυτικούς πόρους 57 δισ. ευρώ. Επιπλέον, η παροχή οικονομικών κινήτρων για ιδιωτικές επενδύσεις, συμπληρώνεται από μια σειρά μεταρρυθμίσεων που στοχεύουν στη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, στη μείωση της γραφειοκρατίας και του διοικητικού κόστους, και στην αύξηση του μεγέθους των ελληνικών επιχειρήσεων.
Θ. Το Σχέδιο εδράζεται και σε όρους κοινωνικής δικαιοσύνης.Περιέχει δέσμη μέτρων που στοχεύουν στην αύξηση της απασχόλησης, τις ίσες ευκαιρίες και τον περιορισμό των ανισοτήτων που προωθούν την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του Εθνικού Συστήματος Υγείας, την επίτευξη ισότιμης πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας και στη διασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας του συστήματος, ενισχύουν τις ψηφιακές δυνατότητες της εκπαίδευσης και τον εκσυγχρονισμό της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και αυξάνουν την πρόσβαση σε αποτελεσματικές και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνικές πολιτικές.
Ι. Το Σχέδιο περιλαμβάνει πολιτικές, η υλοποίηση των οποίων, μέσω της θετικής μακροοικονομικής επίδρασης, μπορεί να δημιουργήσει δημοσιονομικό χώρο, με στόχο την περαιτέρω – προοπτικά – μείωση φόρων και ασφαλιστικών εισφορών για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Όπως ανέφερε ο κ. Σταϊκούρας “κεντρικός στόχος της Κυβέρνησης είναι η συστηματική αύξηση του κατά κεφαλήν πραγματικού εισοδήματος, ώστε αυτό να συγκλίνει, σταδιακά, με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο”. Στην κατεύθυνση αυτή, στοχεύουμε στην ανασύνθεση των συστατικών του ΑΕΠ, ενισχύοντας περισσότερο τις επενδύσεις και την εξωστρέφεια, ώστε να διασφαλίζεται η βιωσιμότητα της μεγέθυνσής του, και στη διεύρυνση της παραγωγικής βάσης, με την αξιοποίηση όλων των συντελεστών παραγωγής, παραδοσιακών και νέων. Βασικές προϋποθέσεις για την επίτευξη αυτού του στόχου είναι η σημαντική αύξηση της απασχόλησης, και η ισχυρή ενίσχυση της διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας και παραγωγικότητας, ώστε να περιοριστεί το μεγάλο επενδυτικό κενό της χώρας και να ενισχυθεί η κοινωνική συνοχή. Η αύξηση της απασχόλησης, θα γίνει μέσω πολιτικών μείωσης της ανεργίας και αύξησης της συμμετοχής στην αγορά εργασίας των ανέργων και των υποαπασχολούμενων ομάδων του πληθυσμού, όπως είναι οι γυναίκες και οι νέοι, ενώ η αύξηση της παραγωγικότητας θα συντελεστεί μέσω της βελτίωσης της ποιότητας του ανθρώπινου κεφαλαίου, της τόνωσης του παραγωγικού κεφαλαίου της οικονομίας, της προσέλκυσης και υλοποίησης νέων επενδύσεων και της προώθησης της τεχνολογίας, της έρευνας και της καινοτομίας.
