Το “κραχ” των τουριστικών εισπράξεων λόγω της πανδημίας, οδήγησε σε έκρηξη του ελλείμματος στο ισοζύγιο συναλλαγών στα 11,2 δισ. ευρώ κατά την περυσινή χρονιά.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Τραπέζης Ελλάδος, η μείωση των τουριστικών εισπράξεων κατά 76,5% οδήγησε σε απώλεια τουριστικών εισπράξεων 13,9 δισ. ευρώ, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα τη διεύρυνση του ισοζυγίου συναλλαγών το 2020. Οι συνολικές ταξιδιωτικές εισπράξεις ήταν πέρυσι μόλις 4,28 δισ. ευρώ, από 18,2 δισ. το 2019. Αυτό σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις του τουριστικού τομέα και η ελληνική οικονομία απώλεσαν το 2020 περίπου 13,9 δισ. ευρώ – λόγω της πανδημίας.
Το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε σε ετήσια βάση κατά 8,4 δισ. ευρώ και διαμορφώθηκε σε 11,2 δισ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στη μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών, η οποία εν μέρει αντισταθμίστηκε κυρίως από τον περιορισμό (κατά 4,3 δισ. ευρώ) του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών και δευτερευόντως από τη βελτίωση του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων. Ο περιορισμός του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών προέρχεται από τη μεγαλύτερη σε απόλυτο μέγεθος και με ταχύτερο ρυθμό μείωση των εισαγωγών σε σχέση με εκείνη των εξαγωγών. Οι μεταβολές αυτές οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στις εξελίξεις στην αξία των εξαγωγών και εισαγωγών καυσίμων. Οι συνολικές εξαγωγές αγαθών μειώθηκαν κατά 10,9% σε τρέχουσες τιμές, ενώ σε σταθερές τιμές σημείωσαν άνοδο κατά 5,5%. Οι συνολικές εισαγωγές αγαθών μειώθηκαν κατά 14,2% σε τρέχουσες τιμές ( 3,8% σε σταθερές τιμές).
Η σημαντική μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών οφείλεται στην επιδείνωση πρωτίστως του ισοζυγίου ταξιδιωτικών υπηρεσιών και δευτερευόντως του ισοζυγίου μεταφορών. Το ισοζύγιο των λοιπών υπηρεσιών βελτιώθηκε. Τόσο οι εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες όσο και οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών μειώθηκαν κατά 76,5% σε σχέση με το 2019. Οι εισπράξεις από θαλάσσιες μεταφορές μειώθηκαν κατά 15,3%.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων περιορίστηκε κυρίως λόγω της μείωσης των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη, αλλά και της αύξησης των καθαρών εισπράξεων από τα λοιπά πρωτογενή εισοδήματα. Τέλος, το πλεόνασμα του ισοζυγίου δευτερογενών εισοδημάτων κατέγραψε μικρή μείωση σε σχέση με το 2019.
Τον Δεκέμβριο το ισοζύγιο κεφαλαίων κατέγραψε πλεόνασμα 551 εκατ. ευρώ, βελτιωμένο κατά 334 εκατ. ευρώ συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2019. Συνολικά για το 2020 συνολικά παρουσίασε πλεόνασμα 2,7 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 2,1 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2019. Τον ίδιο μήνα, το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) κατέγραψε έλλειμμα 103 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 253 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2019. Το 2020, το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων παρουσίασε έλλειμμα 8,4 δισ. ευρώ, μεγαλύτερο κατά 6,4 δισ. ευρώ από το αντίστοιχο έλλειμμα του 2019.
Τον Δεκέμβριο, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων, οι απαιτήσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού κατέγραψαν αύξηση κατά 100 εκατ. ευρώ και οι αντίστοιχες υποχρεώσεις τους (οι οποίες αντιστοιχούν σε άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα) κατέγραψαν αύξηση κατά 352 εκατ. ευρώ, χωρίς αξιοσημείωτες συναλλαγές. Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στην αύξηση (κατά 1,9 δισ. ευρώ) των τοποθετήσεών τους σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού. Η μείωση των υποχρεώσεών τους οφείλεται κυρίως στη μείωση (κατά 2 δισ. ευρώ) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου.
Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η μείωση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στη μείωση των δανείων προς μη κατοίκους (κατά 419 εκατ. ευρώ). Οι τοποθετήσεις κατοίκων Ελλάδας σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό αυξήθηκαν κατά 348 εκατ. ευρώ. Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, σημειώθηκε αύξηση κατά 33,7 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού. Αντίθετα, μειώθηκαν κατά 12,3 δισ. ευρώ οι τοποθετήσεις ξένων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου. Στο τέλος Δεκεμβρίου του 2020, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 9,7 δισ. ευρώ, έναντι 7,6 δισ. ευρώ στο τέλος Δεκεμβρίου του 2019.
