Τρία “ναι” για τη 12η αξιολόγηση, την εκταμίευση της δόσης των 767 εκατ. ευρώ από κέρδη των ελληνικών ομολόγων, αλλά και τον προϋπολογισμό του 2022, έλαβε η Ελλάδα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά την έκθεση για την 12η αξιολόγηση ενισχυμένης εποπτείας η Κομισιόν διαπιστώνει ότι η Ελλάδα, έχει προχωρήσει περαιτέρω προς την επίτευξη των συμφωνημένων δεσμεύσεων, παρά τις καθυστερήσεις που σημειώθηκαν σε ορισμένους τομείς που συνδέονται εν μέρει με τις δύσκολες συνθήκες που προκλήθηκαν από την πανδημία COVID-19 και τις καταστροφικές πυρκαγιές τον Αύγουστο του 2021. Η έκθεση καταλήγει στο ότι το αποτέλεσμα της αξιολόγησης “θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως βάση για να αποφασίσει το Eurogroup για την απελευθέρωση της επόμενης δέσμης μέτρων για χρέος που τελούν υπό αίρεση” δηλαδή της καταβολής της επόμενης δόσης από τα κέρδη των ομολόγων (ANFAs, SNP’s) που κατέχουν οι ΕΚΤ και οι άλλες κεντρικές τράπεζες.
Στην δεύτερη έκθεση με την οποία γνωμοδοτεί για το προσχέδιο του Προϋπολογισμού του 2022, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπιστώνει ότι θα συνεχιστεί η δημοσιονομική πολιτική που υποστηρίζει την ανάπτυξη με την βοήθεια και των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και υψηλές δημόσιες επενδύσεις όπως έχει συστήσει και το Ευρωπαϊκό συμβούλιο. Τονίζεται πάντως ότι με δεδομένο το ύψος του δημόσιου χρέους και των υψηλών προκλήσεων βιωσιμότητας μεσοπρόθεσμα πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας COVID-19,, είναι σημαντικό να διατηρηθεί η συνετή δημοσιονομική πολιτική προκειμένου να διασφαλιστούν βιώσιμα δημόσια οικονομικά μεσοπρόθεσμα. Στην κατεύθυνση αυτή τονίζεται ότι η Ελλάδα καλείται να επανεξετάζει τακτικά τη χρήση, την αποτελεσματικότητα και την επάρκεια των μέτρων στήριξης και να είναι έτοιμη να τα προσαρμόσει στις μεταβαλλόμενες συνθήκες όπως απαιτείται
Η Ε.Ε. υπενθυμίζει τη σημασία της σύνθεσης των δημόσιων οικονομικών και της ποιότητας των δημοσιονομικών μέτρων, μεταξύ άλλων μέσω επενδύσεων που ενισχύουν την ανάπτυξη, ιδίως με την υποστήριξη της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης. Σημειώνεται ακόμη ότι τα περισσότερα από τα μέτρα στήριξης θα καταργηθούν σταδιακά το 2021 ενώ αυτά που περιλαμβάνονται στο προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2022 στοχεύουν στην τόνωση της συνολικής ζήτησης και απασχόλησης, που θα στηρίξουν μια βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάκαμψη. Επιπλέον, οι επενδύσεις και οι μεταρρυθμίσεις που χρηματοδοτούνται από το Recovery and Resilience Facility θα συμβάλουν σημαντικά στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση. Οι δημοσιονομικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, όπως οι αναθεωρήσεις δαπανών, η μεταρρύθμιση του προϋπολογισμού απόδοσης, η ολοκλήρωση της λειτουργικής ταξινόμησης και η ανάπτυξη ενός πράσινου πλαισίου προϋπολογισμού αναμένεται να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα των δημόσιων οικονομικών.
Στην τρίτη έκθεση αυτή των μακροοικονομικών ανισορροπιών που εκδίδεται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου που καταγράφονται για την Ελλάδα (υψηλό χρέος, ανεργία, μεγάλο ποσοστό κόκκινων δανείων, χαμηλές εξαγωγικές επιδόσεις και διεθνή επενδυτική θέση), αυτές επιδεινώθηκαν λόγω της πανδημίας, αλλά από το 2021 θα αρχίσουν να παρουσιάσουν καλυτέρευση. Όπως τονίζεται, μετά από μια απότομη συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 9% το 2020, το πραγματικό ΑΕΠ προβλέπεται να ανακάμψει, με ανάπτυξη να φθάσει στο 7,1% το 2021, στο 5,2% το 2022. Το ονομαστικό επίπεδο ΑΕΠ το 2022 προβλέπεται να είναι 2,4% υψηλότερο από το 2019. Μια σειρά από σχετικές εξελίξεις μπορούν να συνοψιστούν στα εξής:
- Η εξωτερική βιωσιμότητα επιδεινώθηκε το 2020 καθώς ο αρνητικός δείκτης NIIP μειώθηκε περαιτέρω λόγω της συρρίκνωσης του ΑΕΠ και της αισθητής επιδείνωσης του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών στο 6,6% του ΑΕΠ. Με την επιστροφή του τουρισμού, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών προβλέπεται να μειωθεί το 2021 και το 2022. Μεγάλο μερίδιο του NIIP οφείλεται στο δημόσιο χρέος με ευνοϊκούς όρους και μακρές λήξεις
- Ο λόγος του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 26 % τ ου ΑΕΠ. το 2020, στο 206,3% του ΑΕΠ, αντανακλώντας το βάθος της ύφεσης και τον αντίκτυπο των μέτρων για τον περιορισμό του οικονομικού και κοινωνικού κόστους της κρίσης COVID-19. Πάνω από το ήμισυ αυτής της αύξησης, οφειλόταν στην ύφεση της οικονομίας. Ο δείκτης του δημόσιου χρέους προβλέπεται να αρχίσει να μειώνεται το 2021. Οι μακροπρόθεσμες ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες δεν έχουν αλλάξει σημαντικά από την αρχή της πανδημίας, κυρίως λόγω του ευνοϊκού προφίλ του χρέους.
- Η κερδοφορία του τραπεζικού τομέα έγινε αρνητική το 2020 και ο δείκτης κεφαλαίου κοινών μετοχών κατηγορίας 1 είναι ένας από τους χαμηλότερους στην ΕΕ, εν μέρει λόγω της συνεχιζόμενης εκκαθάρισης των ισολογισμών των τραπεζών. Αν και εξακολουθεί να είναι υψηλός, στο 26,1% τον Μάρτιο του 2021, ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων δανείων μειώθηκε σημαντικά το 2020 και αναμένεται να συνεχίσει να μειώνεται με αργό ρυθμό το 2021. Μετά τη λήξη του μορατόριουμ, μια αρχική εκτίμηση δείχνει μέτρια δυσμενή αντίκτυπο στην ποιότητα των περιουσιακών στοιχείων, αλλά οι αρνητικοί κίνδυνοι παραμένουν.
- Το ποσοστό ανεργίας συνέχισε να μειώνεται ακόμη και κατά τη διάρκεια της πανδημίας, κυρίως λόγω των κρατικών μέτρων στήριξης, αλλά παρέμεινε υψηλό στο 16,3% το 2020. Προβλέπεται περαιτέρω πτώση στον προβλεπόμενο ορίζοντα.
Συνολικά, η Επιτροπή θεωρεί σκόπιμο, λαμβάνοντας επίσης υπ’ όψιν τον εντοπισμό υπερβολικών ανισορροπιών τον Ιούνιο, να εξετάσει περαιτέρω τη διατήρηση των μακροοικονομικών κινδύνων και να παρακολουθήσει την πρόοδο στην άρση των υπερβολικών ανισορροπιών.
