Σε φάση υλοποίησης η και εξέλιξης, βρίσκεται το “πακέτο” μέτρων στήριξης των πληγέντων από τον “Ιανό”, ο οποίος χτύπησε με ιδιαίτερη σφοδρότητα κυρίως την Καρδίτσα και την Κεφαλλονιά.
Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, από την πρώτη στιγμή που το ακραίο καιρικό φαινόμενο του Μεσογειακού Κυκλώνα «Ιανός» και οι πλημμύρες που ακολούθησαν έπληξαν περιοχές της χώρας μας, τέθηκε σε εφαρμογή ένα ολοκληρωμένο και συνεκτικό πακέτο μέτρων ανακούφισης των πληγέντων και στήριξης της αποκατάστασης και επιστροφής στην κανονικότητα των τοπικών κοινωνιών. Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, θεσπίστηκαν όλες οι προβλεπόμενες κανονιστικές πράξεις, αλλά και έγιναν οι αναγκαίες νομοθετικές παρεμβάσεις, για την άμεση υλοποίηση ενός πακέτου μέτρων στήριξης των πληγέντων, του οποίου τα οφέλη άρχισαν άμεσα να φτάνουν στους δικαιούχους. Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης που τέθηκε σε εφαρμογή από την Κυβέρνηση με εντολή του Πρωθυπουργού, υπό το συντονισμό του Υπουργείου Οικονομικών και, δη, της Γενικής Γραμματείας Οικονομικής Πολιτικής, βασισμένο στη στενότατη συνεργασία με όλα τα εμπλεκόμενα Υπουργεία, αλλά και τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ και Β’ βαθμού.
Ειδικότερα, τα μέτρα που υλοποιήθηκαν είναι:
1. Αναστολή φορολογικών υποχρεώσεων. Στις 24 Σεπτεμβρίου 2020 εκδόθηκαν οι Υπουργικές Αποφάσεις για την αναστολή των φορολογικών υποχρεώσεων, τόσο για επιχειρήσεις, όσο και για φυσικά πρόσωπα για έξι μήνες (ΦΕΚ 4127 Β’/24.09.2020).
2. Αποζημιώσεις για τις πρώτες ανάγκες των νοικοκυριών και για οικοσκευή. Στις 21 Σεπτεμβρίου 2020 εκδόθηκε η απόφαση του Υπουργείου Εσωτερικών για την επιχορήγηση των δήμων της χώρας με συνολικό ποσό 8.050.000 ευρώ για την υλοποίηση του προγράμματος κοινωνικής προστασίας, με την αξιοποίηση του μέτρου να προωθείται από τις πρώτες ημέρες από τους δήμους (ΑΔΑ: Ψ3ΟΦ46ΜΤΛ6-0Φ3).
3. Αποζημιώσεις σε υποδομές. Στις 21 Σεπτεμβρίου 2020 εκδόθηκαν οι αποφάσεις του Υπουργείου Εσωτερικών για τη χρηματοδότηση δήμων και περιφερειών, με συνολικό ποσό 28.950.000 ευρώ, για την πρόληψη και την αντιμετώπιση ζημιών και καταστροφών που προκλήθηκαν από τη θεομηνία. Επιπρόσθετα, από τις πρώτες ημέρες, το Υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών ξεκίνησε τη διαδικασία διάθεσης 1.000.000 ευρώ σε κάθε δήμο που έχει πληγεί, για αποκατάσταση του οδικού δικτύου. Στις 29 Οκτωβρίου 2020 εκδόθηκαν οι αποφάσεις του Υπουργείου Εσωτερικών για την επιπλέον χρηματοδότηση περιφερειών και δήμων, με συνολικό ποσό 17.000.000 ευρώ, για την αποκατάστασης των ζημιών και των καταστροφών που προκλήθηκαν από τη θεομηνία.
4. Αποζημιώσεις σε αγρότες. Στις 22 Οκτωβρίου 2020 θεσπίστηκαν ειδικές διατάξεις για τις πληγείσες από τον «Ιανό» περιοχές που προβλέπουν, μεταξύ άλλων, ότι (α) το ανώτατο ετήσιο όριο αποζημίωσης ανά αγροτεμάχιο από τον ΕΛΓΑ καθορίζεται στο 100% της ασφαλιζόμενης αξίας της παραγωγής, (β) ο ΕΛΓΑ μπορεί, μέχρι την 31η Ιανουαρίου 2021, να χορηγεί στους δικαιούχους προκαταβολή έναντι της αποζημίωσης που δικαιούνται, και (γ) διατίθενται – για την κάλυψη της επιχορήγησης προηγούμενων ετών – περαιτέρω πόροι από το Υπουργείο Οικονομικών προς τον ΕΛΓΑ (Ν. 4737/2020 | ΦΕΚ 204 A’/22.10.2020). Στις 26 Οκτωβρίου 2020 το Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΛΓΑ αποφάσισε την πληρωμή προκαταβολών συνολικού ύψους 26.100.000 ευρώ προς του πληγέντες από τον «Ιανό» αγρότες.
5. Εφάπαξ ενίσχυση, με τη μορφή επιδόματος, σε φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις που έχουν πληγεί. Στις 29 Σεπτεμβρίου 2020 θεσπίστηκαν οι διατάξεις για τη διαδικασία χορήγησης της εφάπαξ ενίσχυσης, με μορφή επιδόματος, σε φυσικά πρόσωπα (5.000 ευρώ) και σε επιχειρήσεις (8.000 ευρώ) που επλήγησαν από τη θεομηνία (Ν. 4728/2020 | ΦΕΚ 186Α & 39;/29.09.2020). Στις 7 Οκτωβρίου 2020 δημοσιεύθηκε η Υπουργική Απόφαση των τεχνικών λεπτομερειών και ειδικότερων ζητημάτων για την υποβολή της αίτησης χορήγησης οικονομικής ενίσχυσης μέσω της ενιαίας ψηφιακής πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (ΦΕΚ 4430 Β’ /07.10.2020). Στις 7 Οκτωβρίου 2020 δημοσιεύθηκε η Κοινή Υπουργική Απόφαση για τη διαδικασία διαπίστωσης της ορθότητας της υποβληθείσας αίτησης για χορήγηση έκτακτης εφάπαξ ενίσχυσης και της ακρίβειας των δηλωθέντων στοιχείων, καθώς και η διαδικασία και ο τρόπος πληρωμής (ΦΕΚ 4434 Β’/07.10.2020). Στις 7 Οκτωβρίου 2020 άνοιξε η
πλατφόρμα για τα έκτακτα μέτρα στήριξης των πληγέντων από το ακραίο καιρικό φαινόμενο «Ιανός» στο: https://ianos-aid.services.gov.gr, ενώ από τις 9 Οκτωβρίου 2020 ξεκίνησε η χορήγηση της ενίσχυσης προς τους δικαιούχους.
6. Επιχορήγηση επιχειρήσεων που έχουν πληγεί από θεομηνίες. Στις 29 Σεπτεμβρίου 2020 θεσπίστηκε η διεύρυνση της περιμέτρου των στελεχών που δύναται να συμμετέχουν στις αρμόδιες επιτροπές των Περιφερειών, με στόχο την προώθηση της καταγραφής των ζημιών για την επιχορήγηση των επιχειρήσεων (Ν. 4728/2020 | ΦΕΚ 186 Α'/29.09.2020). Στις 28 Σεπτεμβρίου 2020 βελτιώθηκε το σχετικό πλαίσιο με τις προβλέψεις για τροφοδότηση της διαδικασίας ανά τακτά διαστήματα και για χορήγηση προκαταβολής ως μέρος της επιχορήγησης (ΥΑ 107541ΕΞ2020 – ΦΕΚ 4181 Β’/28.09.2020). Στις 22 Οκτωβρίου 2020 θεσπίστηκαν διατάξεις για την αποζημίωση των μελών των επιτροπών της Περιφέρειας και για την επέκταση του πλαισίου επιχορηγήσεων και σε ζημιές που αφορούν αποθηκευμένα προϊόντα και μέσα παραγωγής, όπως το έγγειο κεφάλαιο (Ν. 4737/2020 | ΦΕΚ 204 A’/22.10.2020). Στις 26 Οκτωβρίου 2020 συγκροτήθηκε Συντονιστική Επιτροπή για την παρακολούθηση και τον συντονισμό των επιχορηγήσεων επιχειρήσεων για την αντιμετώπιση ζημιών από θεομηνίες και φυσικές καταστροφές (ΑΔΑ: 6Α68Η-ΛΣΓ). Στις 26 Οκτωβρίου 2020 δημοσιεύθηκε η πρώτη Κοινή Υπουργική Απόφαση για τη χορήγηση ενίσχυσης με τη μορφή προκαταβολής (20%) σε πληγέντες σε περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας Λευκάδας, που αφορά 15 δικαιούχους (ΦΕΚ 4742 B’/26.10.2020). Στις 26 Οκτωβρίου 2020 δημοσιεύθηκε η πρώτη Κοινή Υπουργική Απόφαση για τη χορήγηση ενίσχυσης με τη μορφή προκαταβολής (20%) για την αποζημίωση των πληγέντων στον Δήμο Φαρσάλων της Περιφερειακής Ενότητας Λάρισας και στον Δήμο Αλμυρού της Περιφερειακής Ενότητας Μαγνησίας, που αφορά 26 δικαιούχους (ΦΕΚ 4742 B’/26.10.2020). Στις 29 Οκτωβρίου 2020 εστάλη εγκύκλιος από τη Γενική Γραμματεία Οικονομικής Πολιτικής προς τις Περιφέρειες για την παροχή διευκρινίσεων για την εφαρμογή του πλαισίου επιχορήγησης επιχειρήσεων, δίνοντας έμφαση στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις που προσεγγίζονται ως επιχειρήσεις, συμπεριλαμβάνοντας και σχετικές διευκρινίσεις από τον ΕΛΓΑ.
7. Παροχή στεγαστικής συνδρομής σε φυσικά και νομικά πρόσωπα, για την αποκατάσταση κτιρίων και κτιριακών εγκαταστάσεων εντός της οριοθετημένης περιοχής. Στις 7 Οκτωβρίου 2020 δημοσιεύθηκε η Κοινή Υπουργική Απόφαση
οριοθέτησης περιοχών και χορήγησης στεγαστικής συνδρομής για την αποκατάσταση των ζημιών σε κτίρια σε περιοχές των Περιφερειακών Ενοτήτων Κεφαλληνίας, Ζακύνθου, Ιθάκης και Λευκάδας της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων (ΦΕΚ 4432 Β’ /07.10.2020). Στις 7 Οκτωβρίου 2020 δημοσιεύθηκε η Κοινή Υπουργική Απόφαση οριοθέτησης περιοχών και χορήγησης στεγαστικής συνδρομής για την αποκατάσταση των ζημιών σε κτίρια σε περιοχές των Περιφερειακών Ενοτήτων: α) Καρδίτσας, Λάρισας, Μαγνησίας και Τρικάλων της Περιφέρειας Θεσσαλίας, β) Κορινθίας της Περιφέρειας Πελοποννήσου, και γ) Φθιώτιδας της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας (ΦΕΚ 4431 Β’/07.10.2020).
8. Αναστολή ή ρύθμιση δανειακών υποχρεώσεων στους πολίτες των Δήμων που έχουν πληγεί. Στις 21 Σεπτεμβρίου 2020 η Ελληνική Ένωση Τραπεζών ανακοίνωσε ότι οι ελληνικές τράπεζες θα λάβουν μέτρα προστασίας και στήριξης για επιχειρήσεις και νοικοκυριά που επλήγησαν από τα καιρικά φαινόμενα του Μεσογειακού Κυκλώνα «Ιανός».
9. Επιχειρήσεις των δήμων που έχουν πληγεί θα συμμετέχουν στην Επιστρεπτέα. Προκαταβολή ΙV, ώστε να ενισχυθεί σε κάθε περίπτωση η ρευστότητά τους. Σχεδιάζεται από το Υπουργείο Οικονομικών ο τέταρτος κύκλος της Επιστρεπτέας Προκαταβολής, κατά τον οποίο θα υπάρχει ειδική μέριμνα για επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται στους δήμους που έχουν πληγεί.
10. Αναστολή, για ένα έτος, πλειστηριασμών και κατασχέσεων επί της κινητής ή ακίνητης περιουσίας φυσικών ή νομικών προσώπων στις πληγείσες περιοχές. Στις 29 Σεπτεμβρίου 2020 θεσπίστηκε διάταξη για την αναστολή, έως και τις 30.09.2021, της διενέργειας κάθε πράξης αναγκαστικής εκτέλεσης επί της κινητής ή ακίνητης περιουσίας φυσικών ή νομικών προσώπων των περιοχών που κηρύχθηκαν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης με απόφαση της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, εξαιτίας των φυσικών καταστροφών που προκλήθηκαν από την πορεία του Μεσογειακού Κυκλώνα «Ιανός» (Ν. 4728/2020 | ΦΕΚ 186Α & 39;/29.09.2020).
11. Προστασία της εργασίας στις πληγείσες περιοχές. Στις 29 Σεπτεμβρίου 2020 θεσπίστηκε η προστασία των θέσεων εργασίας στις πληγείσες περιοχές μέχρι την αποκατάσταση των ζημιών εντός του επόμενου τριμήνου, με την παροχή
οικονομικής ενίσχυσης 534 ευρώ στους εργαζόμενους που θα τεθούν σε αναστολή της σύμβασης εργασίας τους (Ν. 4728/2020 | ΦΕΚ 186 Α' /29.09.2020).
12. Διευκολύνσεις μέσω παρατάσεων σε προθεσμίες του Υπουργείου Οικονομικών. Στις 21 Σεπτεμβρίου 2020 εκδόθηκε η τροποποίηση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης με την οποία παρατάθηκε η λήξη της προθεσμίας υποβολής εκδήλωσης ενδιαφέροντος στον τρίτο κύκλο της επιστρεπτέας προκαταβολής (ΦΕΚ 4051 Β’/21.09.2020). Στις 21 Σεπτεμβρίου 2020 εκδόθηκε η τροποποίηση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης με την οποία παρατάθηκε η λήξη της προθεσμίας καταχώρησης των δικαιούχων για την αποζημίωση ειδικού σκοπού για τον μήνα Ιούλιο (ΦΕΚ 4077 Β’/21.09.2020).
13. Ρύθμιση και αναστολή ασφαλιστικών εισφορών στις πληγείσες από τη θεομηνία περιοχές. Στις 13 Οκτωβρίου 2020 εκδόθηκε το Έγγραφο του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων για την ενεργοποίηση του πλαισίου ρύθμισης και αναστολής των ασφαλιστικών εισφορών στις πληγείσες από τη θεομηνία περιοχές (ΑΔΑ: Ψ5Μ146ΜΤΛΚ- ΝΒΘ).
14 . Εφαρμογή ακατάσχετου ενισχύσεων για τις καταστροφές. Στις 29 Σεπτεμβρίου 2020 θεσπίστηκε το αφορολόγητο και ακατάσχετο της οικονομικής ενίσχυσης προς τους πληγέντες από τις φυσικές καταστροφές που προκλήθηκαν από την πορεία του Μεσογειακού Κυκλώνα «Ιανός» και τις συνεπακόλουθες πλημμύρες (Ν. 4728/2020 | ΦΕΚ 186 Α & 39;/29.09.2020).
15 . Επιδότηση ενοικίου και συγκατοίκησης. Στις 22 Οκτωβρίου 2020 δημοσιεύθηκε η Κοινή Υπουργική Απόφαση για την επιδότηση ενοικίου / συγκατοίκησης για την κάλυψη δαπανών προσωρινής στέγασης κατοίκων (ΑΔΑ:66ΔΞ465ΧΘΞ-ΛΑΠ).
Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών έχουν διαμορφωθεί όλες οι θεσμικές και κανονιστικές προϋποθέσεις για τη στήριξη των πληττόμενων από τον «Ιανό» περιοχών και για την επιστροφή τους στην κανονικότητα. Η υλοποίηση αυτών συνεχίζεται, με ταχείς ρυθμούς, σε ένα πλαίσιο στενής συνεργασίας με τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, οι οποίοι έχουν και την ευθύνη να φτάσει, το συντομότερο δυνατόν, η στήριξη και αρωγή στους πολίτες
