Ο πρωθυπουργός της Ελλάδος, προφανώς υπερασπιζόμενος το οικονομικό συμφέρον από τουρισμό της πατρίδας μας, πρώτος πρότεινε στους ηγέτες της Ε.Ε. το πιστοποιητικό εμβολιασμού για την Covid-19, χαρακτηρίζοντας το σαν διαβατήριο (passport) που θα προήγαγε τις τουριστικές μετακινήσεις στις χώρες της Ε.Ε. και όχι μόνο.
Του Λάμπρου Γ. Ροϊλού*
(Α) Επιστημονικά δεν έχει αποδειχθεί ότι οι εμβολιασμένοι αν είναι φορείς του ιού δεν τον μεταδίδουν, μάλλον το αντίθετο φαίνεται να ισχύει.
Προστατεύονται βέβαια οι ίδιοι, ώστε αν προσβληθούν:1. Ή να είναι ασυμπτωματικοί. (Το οποίο μπορεί να συνέβαινε ακόμα και αν δεν είχαν εμβολιαστεί). 2. Ή να εκδηλώσουν ηπιότερα συμπτώματα λόγω του εμβολιασμού τους, και σε κάθε περίπτωση 3. να αποφύγουν την νοσηλεία σε νοσοκομείο ή την ΜΕΘ ή τον θάνατο.
Το πιστοποιητικό εμβολιασμού «βεβαιώνει ότι εμβολιάστηκες ορισμένη ημέρα, όχι ότι δεν θα νοσήσεις ή ότι δεν θα μεταδώσεις την ασθένεια», έτσι έκρινε μελέτη στα πλαίσια του Pandemic Technology Project (με υποστήριξη του ιδρύματος Rockfeller) δημοσιευμένη στο ΜΙΤ technology review. Περαιτέρω συνιστά αυτή (α) τα τεστ σαν το μόνο αξιόπιστο μέσο για να ελέγξει κανείς την μεταδοτικότητα και (β) την τήρηση των γνωστών κανόνων αποτροπής, (μάσκες, αποστάσεις κλπ).
Η ίδια μελέτη αναφέρει ότι δοκιμές που έγιναν για το εμβόλιο της Οξφόρδης από τους παραγωγούς του υπέδειξαν ότι ενδεχομένως να μειώνει την μεταδοτικότητα , ενώ οι δοκιμές της Pfizer και Moderna δεν έγιναν ως προς αυτό σε ασυμπτωματικούς εμβολιασμένους.
Ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν (έχοντας προφανώς ενημερωθεί από τους επιστήμονες του) κατά την τηλεδιάσκεψη κορυφής της Ε.Ε. της 25/2/2021, έδειξε αρνητικός για το πιστοποιητικό, εφόσον παραμένουν άγνωστα, όπως δήλωσε, τόσο η μεταδοτικότητα του ιού από τους εμβολιασμένους, όσο και η διάρκεια της ανοσίας τους. Προσθέτοντας μάλιστα ότι υπάρχουν σχετικά με το πιστοποιητικό και νομικά καθώς και ηθικά θέματα να επιλυθούν.
Ο λοιμοξιολόγος του Λευκού Οίκου Dr Fauci , προέβλεψε «το πιθανότερο είναι οι Αμερικανοί να χρειαστεί να φοράνε μάσκα και όλο το 2022», ενώ επεσήμανε ότι το ίδιο πρέπει να συνεχίσουν να κάνουν και οι εμβολιασμένοι.
Ο ασχολούμενος με τα εμβόλια τα τελευταία είκοσι χρόνια ιδρυτής της Microsoft, Bill Gates, και ευρισκόμενος πίσω από κάθε σύγχρονη προσπάθεια εμβολίων Covid19, μέσω των συνασπισμών/ οργανισμών Gavi, Cepi και δεύτερος μεγαλύτερος χρηματοδότης του ΠΟΥ, μετά τον πρόσφατο εμβολιασμό του σε συνέντευξη, δήλωσε χαρακτηριστικά ότι θα συνεχίσει να φοράει μάσκα, «για το καλό παράδειγμα». Αφού «αν εμβολιαστείς, εξακολουθείς να μπορείς να μεταδώσεις» είπε.
Το ίδιο τονίζει και το διεθνές Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων (Center for Disease Control).
(Β) Ο χρόνος που καλύπτει το εμβόλιο με αντισώματα τον εμβολιασμένο είναι αμφίβολος.
Εκτιμάται ότι είναι 6-8 μήνες. Αυτό το συμπέρασμα κυρίως βγαίνει από τις μελέτες που βασίζονται στην διαπίστωση ότι οι νοσήσαντες, έξι μήνες μετά, διατηρούσαν αντισώματα σε ποσοστό 90% και οκτώ μήνες μετά 80%. Αν και οι προ μηνών εκτιμήσεις ήταν ότι τα αντισώματα διατηρούνται μόνο τρεις μήνες μετά, και είχαμε πολλές περιπτώσεις ατόμων που νόσησαν για δεύτερη φορά. Με τις μεταλλάξεις, η κάλυψη από τα εμβόλια θα είναι αποδεδειγμένα ακόμη μικρότερη.
Τα πιο πάνω συμπεράσματα μάλιστα από νοσήσαντες αφορούν, ως εικός, περιπτώσεις που ο ιός ακέραιος μπήκε στο ανθρώπινο σώμα, όπως συνέβαινε και στον μέχρι τώρα τρόπο παρασκευής των εμβολίων κατά π.χ. της εποχιακή γρίπης, που παρασκευάζονται/ περιέχουν έναν ολόκληρο, μισοσκοτωμένο, φυσικό ιό, όχι ψήγματα του ιού όπως τα νέα mRNA εμβόλια. Αυτά εισάγουν τμήμα του mRNA του ιού μέσω νανοτεχνολογίας ή τεχνητής βιολογίας, ικανό να προκαλέσει την παραγωγή αντισωμάτων άμυνας κατά του ιού σε περίπτωση μελλοντικής προσβολής.
Όμως και οι δύο αυτές μέθοδοι έχει επισημανθεί από ειδικούς επιστήμονες/, ερευνητές ότι εγκυμονούν κινδύνους, αφού δεν έχουν επαρκώς δοκιμαστεί πώς θα εξελιχθούν μακροχρόνια μέσα στο ανθρώπινο σώμα ή/ και ακόμα πως θα επιδράσουν στο περιβάλλον ή /και ακόμα στις μεταλλάξεις του ιού ( βλ. μελέτη της Υπηρεσίας Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (EPRS) με τίτλο «10 τεχνολογίες για την καταπολέμηση του Κορωνοϊού», -«Μια εις βάθος ανάλυση»- στην Αγγλική γλώσσα M. Κρητικού (Απρίλιος 2020),).
Επομένως δεν μεσολάβησε ικανός χρόνος για να ελεγχθεί ο χρόνος κάλυψης (σε πραγματικές συνθήκες) των εμβολιασμένων με mRNA εμβόλια.
(Βα) Πότε θα έχουμε την «Ανοσία της αγέλης»;
Για την Ελλάδα οι εκτιμήσεις βάσει της μελέτης του ΑΠΘ (Core-Δ. Σαρηγιάννη) είναι ότι μέχρι το Νοέμβριο του 2021 θα έχει εμβολιαστεί το 60-70% (1.000.000 τον μήνα). Το ποσοστό αυτό εξασφαλίζει την ανοσία της αγέλης.
Με βάση όμως τα πιο πάνω πως θα υπάρξει τέτοια ανοσία τον Νοέμβριο, όταν γι’ αυτούς που είχαν εμβολιαστεί τον Φεβρουάριο/Μάρτιο το εξάμηνο-οκτάμηνο κάλυψης των, θα έχει πια παρέλθη τότε; Αυτοί θα πρέπει στο ενδιάμεσο διάστημα να ξαναεμβολιαστούν.
Επ’αυτού να παρατηρήσουμε ότι (όπως φαίνεται διαχρονικά, από τις εν γένει μελέτες περί εμβολίων) όσο μεγαλύτερη είναι η ηλικία των εμβολιασμένων, τόσο μικρότερη η κάλυψη που τους παρέχει το εμβόλιο και τόσο μεγαλύτερη είναι η αναγκαία ποσότητα για να έχει επιτυχία. Σαν επακόλουθο όμως, όσο συχνότερος ο εμβολιασμός, ή όσο μεγαλύτερη η ποσότητα του εμβολίου που χορηγείται, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες σοβαρότερων παρενεργειών.
Αν μάλιστα σύμφωνα με την πιο πάνω μελέτη του ΑΠΘ μέχρι το τέλος Μαΐου 2021 θα έχει εμβολιαστεί μόνο ποσοστό 30% του πληθυσμού, ποια θα είναι η ασφάλεια για τους γηγενείς σε σχέση με τους φέροντες «διαβατήριο εμβολιασμού» εισερχόμενους τουρίστες στις αρχές Ιουνίου, όσον αφορά τον κίνδυνο μετάδοσης από τους τελευταίους;
(Γ) Δεν θα αρκεί το απλό διαβατήριο/πιστοποιητικό:
Με βάση λοιπόν τα πιο πάνω δεδομένα: (α) Της μεταδοτικότητας του ιού ακόμη και από τους εμβολιασμένους στην κοινότητα. (β) Του σχετικά σύντομου ή άγνωστου χρόνου καλύψεως των εμβολιασμένων.
(γ) Της εκτιμήσεως της μελέτης του ΑΠΘ για το ποσοστό κάλυψης του Ελληνικού πληθυσμού αρχές Ιουνίου 2021. Δεν είναι δυνατόν η Ελλάδα ως προς τους εισερχόμενος τουρίστες τους μήνες του καλοκαιριού να βασιστεί μόνο στο «διαβατήριο εμβολιασμού» που θα φέρουν αυτοί.
Το διαβατήριο- πιστοποιητικό θα πρέπει αφενός να προσδιορίζει τον χρόνο λήξης του (τον χρονο δηλαδή που καλύπτεται ο εμβολιασμένος), αφετέρου απαραίτητα να συνοδεύεται και από ένα πρόσφατο αρνητικό τεστ.
Διαφορετικά ο κίνδυνος για τον ιθαγενή πληθυσμό θα είναι μεγάλος. Μεγαλύτερος και από τον μη εμβολιασμένο εισερχόμενο. 1ον : Διότι δεν θα υπάρχει η βεβαιότητα του προ της αφίξεως αρνητικού τεστ. 2ον : Διότι ο εμβολιασμένος τουρίστας θα παίρνει ρίσκα στις επαφές του, με την ασφάλεια που θεωρεί ότι του παρέχει το εμβόλιο, καθιστάμενος έτσι περισσότερο επικίνδυνος για τον γηγενή πληθυσμό.
Σχετικά με τη συμφωνία της Ελλάδος και Ισραήλ (από το οποίο εκτιμάται ότι έχουμε περί τους 700.000 εν δυνάμει επισκέπτες) να έρχονται αυτοί με τη χρησιμοποίηση ενός «πράσινου διαβατηρίου» («χωρίς οιονδήποτε περιορισμό» κατά δήλωση του πρωθυπουργού μας), γεννάται το ερώτημα, πόσο ακίνδυνες για τους Έλληνες θα είναι αυτές οι επισκέψεις;
Όταν όλοι είδαμε τις πολυπληθείς συναθροίσεις των υπερορθοδόξων Εβραίων σε κηδείες και διαδηλώσεις, χωρίς να λαμβάνεται απολύτως κανένα μέτρο; Ούτε μάσκα, ούτε αποστάσεις.
Η Ελλάδα συνεπώς θα αναγκαστεί να υποχρεώσει τους τουρίστες εκτός του διαβατηρίου και στην υποβολή ενός προηγούμενου αρνητικού τεστ.
Ο πρωθυπουργός λοιπόν θα πρέπει από τώρα να προϊδεάσει για κάτι τέτοιο την κοινή γνώμη, γιατί θα βρεθεί τότε στη δύσκολη θέση να εξηγήσει γιατί επέμενε πρώτος αυτός στη χορήγηση διαβατηρίου που θα είχε την έννοια ότι ο φέρων μπαίνει άφοβα στην Ελλάδα χωρίς καμία άλλη προϋπόθεση.
Τέλος με ποιο τρόπο θα απαντηθεί το ερώτημα: Τι θα γίνει με αυτούς που δεν ενδείκνυται να κάνουν το εμβόλιο; όπως οι έγκυες γυναίκες, οι ανοσοκατεσταλμένοι, οι αλλεργικοί, οι νεότεροι που δεν θα έχουν εμβολιαστεί ακόμα;
Οι τεχνολογικές και άλλες δυσκολίες εφαρμογής του ψηφιακού διαβατηρίου/ πιστοποιητικού ή «Digital green pass» όπως αποκαλείται πρόσφατα:
Αυτές έγκεινται στον τεχνολογικό και νομικό τρόπο που θα βρεθεί για τον συντονισμό και την ενοποίηση των βεβαιώσεων εμβολιασμού των εθνικών συστημάτων υγείας. Λόγω διαφορετικών γλωσσών, διαφορετικής ψηφιακής εφαρμογής που ακολουθείται από το κάθε Ευρωπαϊκό κράτος, καθώς και των ηθικών και νομικών διαφορών, μεταξύ των κρατών αυτών.
Έτσι ώστε εκτιμάται ότι θα χρειαστούν ενδεχομένως 3-4 μήνες για την υιοθέτηση μιας κοινής ψηφιακής εφαρμογής, ώστε να αποφευχθούν εφαρμογές που ετοιμάζουν οι Google,Oracle κλπ (VCI project). Δεδομένου ότι αυτές δεν φημίζονται για την προστασία προσωπικών δεδομένων και μάλιστα υγειονομικού χαρακτήρα.
(Γα) Η λύση: Η πρόεδρος της Κομισιόν κα Ούρσουλα Φον Ντερ Λάϊεν (προκειμένου να συγκεράσει τις αντίθετες απόψεις στην Ε.Ε. ) φαίνεται να προκρίνει τις θέσεις του Αυστριακού καγκελάριου κ.Κούρτς, τις οποίες και θα ανακοινώσει επίσημα στις 17/3/2021. Σύμφωνα με αυτές, το πιο πάνω πιστοποιητικό θα μπορεί να περιλαμβάνει εκτός από τα στοιχεία εμβολιασμού, και το τυχόν αρνητικό τεστ στο οποίο υποβλήθηκε ο φέρων, καθώς και πότε τυχόν νόσησε από Covid19 (ώστε να φαίνεται ότι διατηρεί ακόμα αντισώματα).
Να σημειωθεί ότι μετά από θετική διάγνωση ο παθών δεν πρέπει να εμβολιαστεί για έξι μήνες.
Κάποιες επιπλέον συμπερασματικές σκέψεις:
Απαραίτητες οι επιστημονικές μελέτες, αλλά δεν μπορούν να καταργήσουν την κοινή λογική:
Φρονούμε ότι, εφόσον (με επιστημονικά δεδομένα) το εμβόλιο δεν μπορεί να εμποδίσει τον εμβολιασμένο να νοσήσει, (δηλαδή να κολλήσει, προσλαμβάνοντας τον ιό) έστω και ασυμπτωματικά, για τον ίδιο λόγο, μπορεί και να τον μεταδώσει. Είναι άλλη ιστορία ότι προστατεύεται ο ίδιος καλύτερα κατά τα πιο πάνω αναφερθέντα. Αντίθετα, με την ασφάλεια που θα αισθάνεται, γίνεται πιο επικίνδυνος για τους άλλους, ιδίως τους μη εμβολιασμένους.
Άλλωστε με την παρατήρηση των δεκάδων χιλιάδων εμβολιασθέντων στο τελικό στάδιο 3 της δοκιμής των εμβολίων (σε χώρες υψηλής μετάδοσης όπως η Βραζιλία, Αγγλία κ.λπ.) ήδη για κάποιους μήνες θα μπορούσαν να έχουν βγει συμπεράσματα περί της μετά το εμβόλιο μεταδοτικότητας. Τέτοια όμως συμπεράσματα περί μη μεταδοτικότητας δεν έχουν ακόμα δημοσιοποιηθεί.
Η μη επαρκής ενημέρωση του κοινού περί των εμβολίων και των τυχόν συνεπειών των, δεν μπορεί να αναιρέσει πραγματικότητες όπως οι προηγούμενες επισημάνσεις.
Ο αγώνας κατά της πανδημίας, εύστοχα παρομοιάστηκε με πόλεμο. Ας μην επιβεβαιωθεί όμως και το αξίωμα ότι μεταξύ των πρώτων θυμάτων ενός πολέμου, είναι και η αλήθεια.
* Ο Λάμπρος Γ. Ροϊλός είναι συντ δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω-συγγραφέας-ερευνητής
