Αυτό το Σαββατοκύριακο η Γερμανίδα καγκελάριος, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ και δεκάδες υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας θα συναντηθούν με άλλους πολιτικούς στο μεγαλοπρεπές ξενοδοχείο Bayerischer Hof στη βαυαρική πρωτεύουσα. Θα είναι απλά μία συνηθισμένη διάσκεψη για την Ασφάλεια; Οχι ακριβώς.
Σύμφωνα με άρθρο της ηλεκτρονικής σελίδα του Politico με τίτλο:”Πέντε πράγματα που πρέπει να προσέξουμε στην Διάσκεψη για την Ασφάλεια”, η ετήσια αυτή σύνοδος των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ, γνωστή και ως “διατλαντική οικογενειακή συγκέντρωση”, ελάμβανε χώρα τα τελευταία 50 χρόνια όταν η Δύση συναντάτο για να συζητήσει για τον υπόλοιπο κόσμο. Στη φετεινή όμως Διάσκεψη, όπως υποστηρίζεται στο άρθρο, στο επίκεντρο των συζητήσεων θα είναι οι σχέσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρώπης, καθώς και οι σχέσεις μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών.
“Δυστυχώς φέτος εγείρονται πολύ περισσότερα θέματα από ότι πριν από δύο χρόνια” δήλωσε ο Βόλφγκανγκ Ισινγκερ, πρόεδρος της Διάσκεψης για την Ασφάλεια.
Με τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, η Ευρώπη προετοιμάζεται να αντιμετωπίσει μία απρόβλεπτη κυβέρνηση η οποία έχει δώσει δείγματα περιφρόνησης στις πολυεθνικές συμμαχίες. Παράλληλα η άνοδος των ακροδεξιών-λαϊκιστικών και ευρωσκεπτικιστικών κινημάτων, καθώς και η απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ενωση έχουν “βυθίσει” το ευρωπαϊκό μπλοκ στη χειρότερη κρίση στην ιστορία του, υπογραμμίζει το Politico.
“Μία ακόμα λάθος εκλογική επιλογή και η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν θα είναι πλέον αυτό που είναι σήμερα”, δήλωσε ο Νόρμπερτ Ρέτγκεν, χριστιανοδημοκράτης βουλευτής του κόμματος της Ανγκελα Μέρκελ, ο οποίος προεδρεύει της επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της γερμανικής Βουλής.
Μέσα σε αυτό το σκηνικό που έχει διαμορφωθεί, ιδού πέντε θέματα στα οποία πρέπει να εστιάσουν την προσοχή τους οι συμμετέχοντες στη διάσκεψη του Μονάχου αυτό το Σαββατοκύριακο, σύμφωνα πάντα με το Politico.
1. Η Μέρκελ συναντά την ομάδα Τραμπ
Το Μόναχο είναι η πρώτη ευκαιρία του κυβερνητικού επιτελείου του Τραμπ να καθορίσει τις προτεραιότητες της εξωτερικής του πολιτικής πριν τις αναπτύξει διεθνώς. Ο Aμερικανός αντιπρόεδρος Μάϊκ Πενς θα έχει συνομιλίες με την Γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ, στην πρώτη συνάντηση μεταξύ της Γερμανίδας καγκελαρίου και ενός ανώτατου στελέχους της νέας αμερικανικής κυβέρνησης.
Η Μέρκελ και ο Τραμπ είχαν ένα μάλλον κακό ξεκίνημα. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει επανειλημμένα επικρίνει την καγκελάριο για την πολιτική των “ανοικτών θυρών” στο θέμα της προσφυγικής κρίσης στην Ευρώπη το 2015. Από την πλευρά της, η Μέρκελ χειροκρότησε μάλλον χλιαρά την εκλογική νίκη του Τραμπ και παράλληλα επέκρινε το διάταγμα του Aμερικανού προέδρου για την απαγόρευση εισόδου στην Αμερική πολιτών από επτά μουσουλμανικές χώρες, το οποίο μπλοκαρίστηκε από τα αμερικανικά δικαστήρια.
Ωστόσο εκείνο που έχει εξοργίσει το Βερολίνο πιό πολύ από όλα, υπογραμμίζει το Politico, είναι η υποστήριξη Τράμπ στο Brexit και η δήλωση -πρόβλεψη στην οποία προέβη, οτι και άλλες χώρες -μέλη της ΕΕ θα ακολουθήσουν το παράδειγμα της Βρετανίας.
“Κήρυξη πολέμου χωρίς όπλα”, χαρακτήρισε την Δευτέρα ο Ισινγκερ την δήλωση Τραμπ, ενώ υψηλόβαθμοι Γερμανοί αξιωματούχοι προέτρεψαν άλλα μέλη της ΕΕ να μην εμπλακούν σε οποιεσδήποτε” ειδικές συμφωνίες” με την αμερικανική κυβέρνηση.
Αναμένουμε οι προσκεκλημένες στη Γερμανία χώρες να στείλουν ένα μήνυμα από το Μόναχο προς την Ουάσινγκτον: “Κάτω τα χέρια από τη ΕΕ!” .
2. Αμυνα με διαφορετικό τρόπο
Πώς μπορεί η ΕΕ να αποδείξει στους διαχωρισμένους πολίτες της και στον υπόλοιπο κόσμο ότι ένα ενωμένο μέτωπο τους προσδίδει αξία;
Από τότε που το Ηνωμένο Βασίλειο ψήφισε την αποχώρησή του από την ΕΕ, η ιδέα της στενότερης ευρωπαϊκής αμυντικής συνεργασίας έχει αναδειχθεί ως ένας τρόπος για την ανα-ζωογόνηση της ΕΕ. Το ευρωπαϊκό μπλοκ έχει προτείνει διάφορες πρωτοβουλίες, ισχυρίζεται το Politico, όπως την σύσταση επιχειρησιακής έδρας στις Βρυξέλλες για την εφαρμογή ενός ευρωπαϊκού ταμείου άμυνας.
Οι πρωτοβουλίες αυτές μπορεί να φαίνονται πιό ελκυστικές στα ευρωπαϊκά έθνη, επειδή ο Τραμπ τους έχει απευθύνει προειδοποίηση να μην υπολογίζουν πάντα στη βοήθεια των ΗΠΑ να τα υπερασπισθεί μέσω ΝΑΤΟ. Νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα ο νέος Αμερικανός υπουργός Αμυνας, Τζέιμς Ματίς, επανέλαβε τις προειδοποιήσεις Τραμπ σε μία συνάντηση με τους συμμάχους του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες λέγοντάς τους: “Οι Αμερικανοί δεν μπορούν να ανησυχούν περισσότερο από εσάς για την ασφάλεια των παιδιών σας”.
Αξιωματούχοι ελπίζουν επίσης ότι η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ – αν και πολιτικά επώδυνη – θα κάνει τα πράγματα πιό εύκολα, καθώς το Λονδίνο αποτελούσε την κύρια τροχοπέδη για την αμυντική συνεργασία εντός του ευρωπαϊκού μπλοκ.
Ωστόσο, σε όλη την Ευρώπη, προσθέτει ο αρθρογράφος, εξακολουθούν να υπάρχουν πολλοί λόγοι – τόσο οικονομικοί όσο και πολιτικοί – που εμποδίζουν έναν μεγάλο αριθμό κρατών μελών της ΕΕ να αυξήσουν τις στρατιωτικές τους δαπάνες και να προχωρήσουν σε περαιτέρω συνεργασίες. Σε αυτό το πλαίσιο, υπάρχουν προσδοκίες στη διάρκεια των εργασιών της Διάσκεψης να προχωρήσει η Γερμανία-πιθανότατα από κοινού με την Γαλλία και άλλους ομοϊδεάτες εταίρους- στην εφαρμογή αυτού που είναι γνωστό στην ορολογία της ΕΕ ως “μόνιμη διαρθρωμένη συνεργασία”. Αυτό σημαίνει οικοδόμηση μιας συμμαχίας μεταξύ των χωρών της ΕΕ που είναι πρόθυμες να συνεργαστούν στενότερα σε στρατιωτικά θέματα.
3. Μία ευρωπαϊκή Ένωση ασφάλειας;
Στη διάσκεψη για την Ασφάλεια, συνεχίζει το Politico, θα ακουσθούν πολλές φωνές για στενότερη ευρωπαϊκή συνεργασία, στον τομέα της εσωτερικής ασφάλειας
και της καταπολέμησης της τρομοκρατίας.
“Ενας τομέας όπου εμείς οι Ευρωπαίοι πρέπει να δράσουμε συλλογικά για να ξανακερδίσουμε την αξιοπιστία, είναι η πολιτική της ασφάλειας”, δήλωσε ο Ρέτγκεν. “Αυτό είναι το κυρίαρχο θέμα, τώρα και στα χρόνια που έρχονται”.
Εάν η Γαλλίδα ηγέτης της ακροδεξιάς Μαρίν Λεπέν κερδίσει τις προεδρικές εκλογές στην Γαλλία, Γερμανοί κυρίως αξιωματούχοι θεωρούν οτι αυτό θα οδηγήσει σε μία σημαντική πολιτική κρίση στη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη.
“Πρέπει να εργαστούμε προς την κατεύθυνση μίας ένωσης ασφάλειας, ξεκινώντας ως μία γαλλο-γερμανική [πρωτοβουλία], την οποία θα αναπτύξουμε περαιτέρω με στόχο να αναδειχθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο”, υποστηρίζει ο Ρετγκεν.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία θα εκπροσωπείται στο Μόναχο από υψηλόβαθμους αξιωματούχους, όπως η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Φεντερίκα Μογκερίνι, έχει κάνει λόγο για τη δημιουργία μίας “Ενωσης ασφαλείας”. Ωστόσο, η Επιτροπή μάλλον δεν θα είναι και πολύ χαρούμενη με την πρόταση του Ρέτγκεν, η οποία δυνητικά μπορεί να σπρώξει τις Βρυξέλλες στο περιθώριο.
4. Οι προοπτικές της Λεπέν
Ωστόσο, η υπ ‘αριθμόν ένα ανησυχία της γερμανικής κυβέρνησης, όταν πρόκειται για την ευρωπαϊκή σταθερότητα, δεν είναι η κυβέρνηση Τραμπ, ούτε οι γερμανικές εκλογές, τον Σεπτέμβριο. Είναι οι προεδρικές εκλογές στην Γαλλία, στα τέλη Απριλίου και στις αρχές Μαϊου. Αυτό είναι το “καυτό θέμα”, που θα απασχολήσει πίσω και μπροστά από τα παρασκήνια την συνδιάσκεψη του Μονάχου, υποστηρίζει το Politico.
Για χρόνια, η Ευρώπη έχει ταλαιπωρηθεί από τον πόλεμο στην Ουκρανία, την μεταναστευτική κρίση και την οικονομική κρίση που μαστίζει τον Νότο. Εάν η ηγέτης της ακροδεξιάς Μαρίν Λεπέν γίνει πρόεδρος της Γαλλίας, ευρωπαίοι αξιωματούχοι πιστεύουν οτι αυτό θα οδηγήσει σε σημαντική πολιτική κρίση στη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη.
Προς το παρόν, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν οτι η Λεπέν θα καταφέρει να περάσει στον δεύτερο γύρο, στον οποίο όμως θα χάσει από τον αντίπαλό της, εκτιμάται στο άρθρο. Η εκλογή όμως του Τραμπ στις αμερικανικές εκλογές και η περυσινή απόφαση των Βρετανών να αποχωρήσουν από την ΕΕ, έδειξαν οτι δεν είναι φρόνιμο να αποκλείουμε απρόβλεπτες νίκες.
Ο Ρέτγκεν έχει δηλώσει οτι δεν αναμένει νίκη της Λεπέν, σε ένα τέτοιο όμως ενδεχόμενο η Γαλλία και η Γερμανία δεν θα είναι σε θέση να εργαστούν αποτελεσματικά μαζί. “Αυτό δείχνει πόσο κοντά βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού το ευρωπαϊκό σχέδιο”, ομολογεί ο Ρέτγκεν.
” Εάν διαρραγεί η στοιχειώδης σχέση μεταξύ της Γερμανίας και της Γαλλίας, αυτό θα σημάνει το τέλος της Ευρώπης”, υπογράμμισε από την πλευρά του ο Γιόζεφ Γιάνινγκ, επικεφαλής του γραφείου του Βερολίνου της τράπεζας σκέψης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων.
5. … Και αυτά δεν είναι όλα.
Εντάξει, είπαμε πέντε βασικά θέματα, υπάρχουν όμως και κάποια άλλα ακόμα:
Ουκρανία – Τόσο ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Πέτρο Ποροσένκο, όσο και ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ αναμένονται στο Μόναχο.
Τουρκία – Ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν ο οποίος με τη αναθεώρηση του Συντάγματος που θα τεθεί σε δημοψήφισμα στα μέσα Απριλίου, σχεδιάζει μεγάλες συνταγματικές αλλαγές, που θα του επιτρέψουν μία ευρεία γκάμα αρμοδιοτήτων, έχει ασκήσει σκληρή κριτική στη Δύση και έχει θέσει σε δοκιμασία τις σχέσεις της χώρας του μαζί της. Την Τουρκία θα εκπροσωπήσει στο Μόναχο πολυπληθής αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Μπιναλί Γιλντιρίμ.
Ασία – Την τελευταία στιγμή ο υπουργός Εξωτερικών της Κίνας Γουόγκ Γι επιβεβαίωσε οτι θα παραστεί στη Διάσκεψη, πιθανόν λόγω της μεγάλης συμμετοχής αμερικανών αξιωματούχων, όπως εύστοχα παρατήρησε ο πρόεδρος της Διάσκεψης Ισινγκερ. Μετά και τις τελευταίες δηλώσεις του Τραμπ για το εμπόριο με το Πεκίνο και την ένταση ΗΠΑ-Κίνας με αφορμή την πρόσφατη εκτόξευση πυραύλου από την Βόρεια Κορέα, είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο οτι Αμερικανοί και Κινέζοι αξιωματούχοι θα έχουν την ευκαιρία να πουν πολλά, εάν φυσικά αδράξουν την ευκαιρία να το κάνουν.
