Παρά τα εκπληκτικά επιτεύγματά της σε κάθε άλλο τομέα, η διαστημική τεχνολογία υστερούσε, σχεδόν ανέκαθεν, στον τομέα της «διαχείρισης ανθρώπινων αποβλήτων». Πίσω από τον ευφημισμό, βεβαίως, κρύβεται το απολύτως στοιχειώδες εξάρτημα ενός διαστημοπλοίου, το οποίο φιλοξενεί αστροναύτες επί μακρόν: την τουαλέτα.
Από την πρώτη επανδρωμένη αποστολή στη Σελήνη, όπου οι σκαπανείς του Διαστήματος ουρούσαν μέσα σε κάτι που θύμιζε προφυλακτικό και αφόδευαν σε σακουλάκια, έως τα τελευταία εγχειρήματα, το πρόβλημα παρέμενε πλημμελώς και ανεπαρκώς λελυμένο. Οι τουαλέτες της NASA ήταν παροιμιωδώς άβολες για τους χρήστες, παράξενες σε σχήμα και αναξιόπιστες: εμφάνιζαν διαρροές ακαθαρσιών, ενώ δεν διευκόλυναν καθόλου τη συντήρηση και την επισκευή τους από τους αστροναύτες.
Στην ταλαιπωρία των επιλέκτων ατόμων που εξερευνούν το Διάστημα φιλοδοξεί να θέσει τέρμα η νέα τουαλέτα της NASA. Η ομάδα των ειδικών είχε καταπιαστεί επί έξι χρόνια με την τελειοποίησή της, ξοδεύοντας πάνω από 23 εκατ. δολάρια, μέχρι να καταλήξουν στην τελική της μορφή. Παρ’ όλα αυτά, η NASA με υπερηφάνεια ανακοίνωσε ότι η νέα διαστημική τουαλέτα θα αποσταλεί στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό τον Σεπτέμβριο. Από την στιγμή της εγκατάστασής της, η τουαλέτα θα τελεί υπό δοκιμή σε πραγματικές συνθήκες για τα επόμενα τρία χρόνια.
Κατά την Αμερικανική Υπηρεσία Διαστήματος, το ουρητήριο και αφοδευτήριο των 23 εκατ. δολαρίων δεν είναι μια απλή τουαλέτα. Είναι το «Universal Waste Management System» (Σύστημα Διαχείρισης Αποβλήτων Γενικής Χρήσης). Αποτελείται από έναν συμπαγή λευκό κύλινδρο, ο οποίος με υποπίεση απορροφά τα ούρα και τα κόπρανα. Διαθέτει σύστημα προ-επεξεργασίας και απολύμανσης των αποβλήτων, ώστε να παραλαμβάνονται καθαρά από το σύστημα ανακύκλωσης του εκάστοτε διαστημοπλοίου. Υπενθυμίζεται ότι στο Διάστημα τίποτα δεν πηγαίνει χαμένο και στην πράξη, μέρος της ενυδάτωσης των αστροναυτών γίνεται με τα ίδια τους τα ούρα.
Στη σχεδίαση της νέας διαστημικής τουαλέτας, σύμφωνα με τους σχεδιαστές της, έχει δοθεί ιδιαίτερη μέριμνα για την εξυπηρέτηση της γυναικείας ανατομίας. Όχι μόνο λόγω των επιρροών από το κίνημα #MeToo, αλλά και επειδή αυξάνονται οι γυναίκες στο Διάστημα. Έως τώρα, οι τουαλέτες της NASA ήταν φτιαγμένες με τους άντρες κατά νου. Εις το εξής όμως αυτή η διάκριση φύλου εις βάρος των γυναικών καταργείται και επιβάλλεται ισότητα στα απεκκρίμματα.
Πάντως, ένα από τα μεγάλα και δυσεπίλυτα προβλήματα της επίσκεψης στην τουαλέτα υπό συνθήκες μηδενικής βαρύτητας, ήταν το… σημάδι. Η NASA είχε δοκιμάσει πολλών ειδών εναλλακτικές λύσεις, προκειμένου να βοηθήσει τους αστροναύτες να βρίσκουν στόχο. Ήταν όμως όλες περίπλοκες, με αποκορύφωμα τη μικροκάμερα, η οποία μετέδιδε εικόνα από τον πάτο της «λεκάνης» σε ένα μόνιτορ. Ο αστροναύτης, κρατώντας μόνιτορ (και όχι περιοδικό ή εφημερίδα) προσπαθούσε να προσγειώσει τα μαλακά του μόρια στο υποτιθέμενο κάθισμα με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια. Πιθανώς για τους περισσότερους εξ αυτών, πιο εύκολα θα προσελήνωναν διαστημάκατο από το να βρουν την ιδανική θέση στην τουαλέτα και να εκκενώσουν το παχύ τους έντερο.
Τουλάχιστον στο τελευταίο μοντέλο διαστημικής τουαλέτας, η NASA έχει προσθέσει ένα ανάγλυφο «χείλος» στην εμπρός άκρη του σωλήνα, κάνοντας τη ζωή αρκετά πιο εύκολη για τους/τις αστροναύτες.
