Η παράταση του lockdown, οι αυξημένες δαπάνες για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων και ο περιορισμός των εσόδων, διόγκωσαν κατά 1 δισ. ευρώ το έλλειμμα σε σχέση με τον στόχο που είχε θέσει το υπουργείο Οικονομικών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου -Απριλίου 2021, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 8.797 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 7.768 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2021 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2021 και ελλείμματος 4.072 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2020. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε έλλειμμα ύψους 6.201 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 5.248 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς ελλείμματος 1.516 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2020.
Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 15.125 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 467 εκατ. ευρώ ή 3,0% έναντι της εκτίμησης για το αντίστοιχο διάστημα που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2021. Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 16.468 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 421 εκατ. ευρώ ή 2,5% έναντι του στόχου. Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 13.939 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 179 εκατ. ευρώ ή 1,3% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2021.
Ειδικότερα, την περίοδο του Ιανουαρίου – Απριλίου 2021 αύξηση έναντι του στόχου παρατηρήθηκε στις εξής κύριες κατηγορίες εσόδων:
α) ΕΦΚ καπνικών προϊόντων κατά 30 εκατ. ευρώ ή 5,1%,
β) Φόροι με μορφή χαρτοσήμου κατά 12 εκατ. ευρώ ή 19,4%,
γ) Φόροι επί χρηματοοικονομικών και κεφαλαιακών συναλλαγών κατά 34 εκατ. ευρώ ή 28,0%,
δ) Φόροι ταξινόμησης οχημάτων κατά 21 εκατ. ευρώ ή 29,2%,
ε) Λοιποί φόροι επί αγαθών κατά 25 εκατ. ευρώ ή 115,3%,
στ) Λοιποί φόροι επί παραγωγής κατά 34 εκατ. ευρώ ή 6,3%,
ζ) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) κατά 51 εκατ. ευρώ ή 1,8%,
η) Λοιποί τρέχοντες φόροι κατά 529 εκατ. ευρώ ή 114,8%
εκ των οποίων, οι Φόροι Οχημάτων κατά 626 εκατ. ευρώ ή 665,3%,
θ) Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 306 εκατ. ευρώ ή 67,1%
εκ των οποίων : Επιστροφές δαπανών κατά 140 εκατ. ευρώ ή 107,6%.
Μειωμένα έναντι του στόχου την ίδια περίοδο ήταν τα έσοδα στις κάτωθι βασικές κατηγορίες:
α) ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή και στα παράγωγα αυτών κατά 62 εκατ. ευρώ ή 12,0%,
β) ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 407 εκατ. ευρώ ή 8,2%,
γ) ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 172 εκατ. ευρώ ή 13,3%,
δ) ΕΦΚ λοιπών προϊόντων κατά 14 εκατ. ευρώ ή 9,9%,
ε) Λοιποί φόροι επί συγκεκριμένων υπηρεσιών κατά 78 εκατ. ευρώ ή 18,5%,
στ) Φόροι και δασμοί επί εισαγωγών κατά 18 εκατ. ευρώ ή 17,2%,
ζ) Τακτικοί φόροι ακίνητης περιουσίας κατά 75 εκατ. ευρώ ή 12,2%
εκ των οποίων, ο ΕΝΦΙΑ κατά 66 εκατ. ευρώ ή 11,1%,
η) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από εταιρίες (ΝΠ) κατά 82 εκατ. ευρώ ή 12,6%,
θ) Μεταβιβάσεις κατά 251 εκατ. ευρώ ή 13,9%,
ι) Πωλήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων κατά 300 εκατ. ευρώ ή 99,1%.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 1.343 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 46 εκατ. ευρώ από το στόχο (1.297 εκατ. ευρώ).
Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1.343 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 344 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου. Ειδικότερα, τον Απρίλιο 2021 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 3.616 εκατ. ευρώ αυξημένο κατά 191 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο. Η αύξηση αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι τον Απρίλιο 2021 εισπράχτηκαν : (α) ποσό 470,5 εκατ. ευρώ που αφορά μέρισμα της Τράπεζας της Ελλάδος (κατηγορία «Φόροι») και (β) ποσό 162,7 εκατ. ευρώ που αφορά έσοδα από ANFAs & SMPs από την Τράπεζα της Ελλάδος (κατηγορία «Μεταβιβάσεις») που αρχικά είχε εκτιμηθεί ότι θα εισπραχθούν τον Μάρτιο 2021.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 3.976 εκατ. ευρώ, αυξημένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 301 εκατ. ευρώ. Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 3.429 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 180 εκατ. ευρώ ή 5,5% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2021. Εάν όμως ληφθεί υπόψη η είσπραξη του μερίσματος της Τράπεζας της Ελλάδας ύψους 470,5 εκατ. ευρώ που εντάσσεται στην κατηγορία αυτή και όπως προαναφέρθηκε είχε προϋπολογισθεί ότι θα εισπραχθεί το μήνα Μάρτιο 2021, τα έσοδα από φόρους εμφανίζονται μειωμένα κατά 290 εκατ. ευρώ ή 8,9%. Οι κυριότερες κατηγορίες εσόδων στις οποίες σημειώθηκε αύξηση έναντι του στόχου τον Απρίλιο 2021, είναι οι κάτωθι:
α) Λοιποί φόροι επί παραγωγής κατά 469 εκατ. ευρώ, στους οποίους περιλαμβάνεται ποσό 470,5 εκατ. ευρώ από μέρισμα της Τράπεζας της Ελλάδος, όπως προαναφέρθηκε,
β) Λοιποί φόροι εισοδήματος κατά 19 εκατ. ευρώ,
γ) Μεταβιβάσεις κατά 139 εκατ. ευρώ, στις οποίες περιλαμβάνονται έσοδα ύψους 162,7 εκατ. ευρώ από ANFAs & SMPs, όπως προαναφέρθηκε.
Αντίθετα, μειωμένες έναντι του στόχου ήταν τον Απρίλιο 2021 κυρίως οι εξής βασικές κατηγορίες εσόδων:
α) ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 193 εκατ. ευρώ,
β) Λοιποί φόροι επί συγκεκριμένων υπηρεσιών κατά 33 εκατ. ευρώ,
γ) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) κατά 15 εκατ. ευρώ,
δ) Λοιποί τρέχοντες φόροι κατά 46 εκατ. ευρώ,
ε) Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 10 εκατ. ευρώ,
Οι επιστροφές εσόδων του Απριλίου 2021 ανήλθαν σε 360 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 110 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (250 εκατ. ευρώ). Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 231 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 41 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.
Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Απριλίου 2021 ανήλθαν στα 23.922 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 562 εκατ. ευρώ ή 2,4% έναντι του στόχου (23.360 εκατ. ευρώ). Η υποεκτέλεση του Τακτικού Προϋπολογισμού ύψους 1.043 εκατ. ευρώ οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι σημαντικό μέρος των υπό κατανομή πιστώσεων που επρόκειτο να μεταφερθούν στην κατηγορία των μεταβιβάσεων εντός της περιόδου Ιανουαρίου – Απριλίου, τελικά δεν μεταφέρθηκαν, κυρίως διότι υπήρξε μεταγενέστερη του προϋπολογισμού απόφαση, να εξυπηρετηθεί μερικώς το μέτρο της επιστρεπτέας προκαταβολής και από πόρους του ΠΔΕ.
Οι ταμειακές πληρωμές που σχετίζονται με τα εξοπλιστικά προγράμματα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας (κατηγορία αποκτήσεων παγίων περιουσιακών στοιχείων), κινήθηκαν αυξητικά σε σχέση με τον αρχικό στόχο κατά 804 εκατ. ευρώ, προς εξυπηρέτηση των σχετικών συμβάσεων. Ομοίως αυξητικά κινήθηκαν και οι δαπάνες τόκων κατά 233 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον αρχικό στόχο. Το σκέλος του ΠΔΕ κινήθηκε αντίρροπα σε σχέση με τον Τακτικό Προϋπολογισμό, παρουσιάζοντας αύξηση σε σχέση με τον στόχο κατά 1.605 εκατ. ευρώ (πληρωμές 2.900 εκατ. ευρώ έναντι στόχου 1.295 εκατ. ευρώ), κυρίως λόγω των ανωτέρω αυξημένων πληρωμών του μέτρου της επιστρεπτέας προκαταβολής.
Η προσωρινή εικόνα των κυριότερων πληρωμών των μέτρων κατά της πανδημίας για την περίοδο Ιανουαρίου -Απριλίου, έχει ως εξής:
α) η δαπάνη αποζημίωσης ειδικού σκοπού λόγω της πανδημίας του COVID-19 (μισθωτών) ύψους 1.385 εκατ. ευρώ, η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (κατηγορία μεταβιβάσεων),
β) η επιστρεπτέα προκαταβολή ύψους 1.399 εκατ. ευρώ από την κατηγορία των μεταβιβάσεων και 1.108 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
γ) η κρατική αποζημίωση εκμισθωτών ύψους 351 εκατ. ευρώ, λόγω μειωμένων μισθωμάτων που λαμβάνουν,
δ) η επιχορήγηση προς τον ΟΠΕΚΑ ύψους 155 εκατ. ευρώ, για την αποπληρωμή δανείων πληγέντων από την πανδημία,
ε) η ενίσχυση μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων που επλήγησαν από τον COVID-19 στις Περιφέρειες ύψους 140 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ και
στ) η επιδότηση τόκων δανείων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων ύψους 47 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου -Απριλίου 2021 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2020 κατά 5.750 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω των προαναφερθέντων μέτρων κατά της πανδημίας και των αυξημένων πληρωμών εξοπλιστικών προγραμμάτων και τόκων.
