Κι ενώ η Ελλάδα ετοιμάζεται να διευρύνει τη «βεντάλια» της Golden Visa, για τη χορήγηση αδειών διαμονής σε ξένους υπηκόους χωρών εκτός Ε.Ε. και πέραν της αγοράς ακινήτων με βάση τις νέες ρυθμίσεις που προωθεί, στην Ευρώπη, οι φωνές πληθαίνουν για τις «γκρίζες» ζώνες των εν λόγω προγραμμάτων των ευρωπαϊκών χωρών με στόχο την προσέλκυση ξένων κεφαλαίων, ενώ η Koμισιόν επί του παρόντος παρακολουθεί τις εξελίξεις και δηλώνει ότι θα δημοσιοποιήσει προσεχώς οδηγίες με κατευθυντήριες γραμμές προς τα κράτη μέλη, αναφέρει το newmoney.
«Στην Ελλάδα δεν υπάρχει θέμα αφού το πρόγραμμα “Χρυσή Βίζα” δεν αφορά τη χορήγηση διαβατηρίων, παρά μόνο άδειες διαμονής», επισημαίνουν αρμόδιες πηγές σε απάντηση της τελευταίας ανάλυσης που πραγματοποίησαν η Διεθνής Διαφάνεια (Transparency International) και ο Οργανισμός Παγκόσμιος Μάρτυρας (Global Witness) ως μέρος της Παγκόσμιας Σύμπραξης Κατά της Διαφθοράς, σύμφωνα με την οποία «οι πύλες της Ευρώπης είναι ανοιχτές στο έγκλημα και τη διαφθορά, με δεδομένη τη χαλαρότητα, την έλλειψη διαφάνειας και την κακοδιαχείριση σε προγράμματα “Golden Visa”».
Σημειωτέον ότι το πρόγραμμα «Xρυσή Βίζα» στη χώρα μας, για το οποίο μόλις προχθές ο αρμόδιος αναπληρωτής Βιομηχανίας κ. Στέργιος Πιτσιόρλας έδωσε στη δημοσιότητα λεπτομέρειες γύρω από τις προωθούμενες νομοθετικές ρυθμίσεις για την προσθήκη και νέων επενδυτικών προϊόντων (πέραν των ακινήτων), με τα οποία θα μπορούν να λαμβάνουν «Χρυσή Βίζα» επενδυτές εκτός Ε.Ε., «τρέχει» αυτή τη στιγμή με ρυθμούς αύξησης 40% σε μηνιαία βάση, με βάση τα στοιχεία του Enterprise Greece με τους ξένους επενδυτές μάλιστα να είναι σε μεγάλο βαθμό αυτοί που κινούν και την εγχώρια κτηματαγορά. Με βάση τα στοιχεία της 31ης Αυγούστου 2018, ο συνολικός αριθμός χορηγήσεων αδειών διαμονής σε επενδυτές-αγοραστές ακινήτων έχει ανέλθει σε 3.154 (8.123 άδειες συμπεριλαμβανομένων και των μελών των οικογενειών τους) από την έναρξή του το 2013, με την Κίνα να έρχεται πρώτη με συνολικά 1.521 άδειες, ακολουθούμενη από τη Ρωσία με 438 και την Τουρκία με 337 να συμπληρώνει την πρώτη τριάδα.
Η έκθεση πάντως των δύο Οργανισμών έχουν άκρως ενδιαφέροντα στοιχεία για τα αντίστοιχα προγράμματα της Ευρώπης, μεταξύ των οποίων και αυτό της χώρας μας, ζητώντας από τις Βρυξέλλες να θέσουν συγκεκριμένα κριτήρια για τα προγράμματα Golden Visa ανά την Ευρώπη και να διασφαλίσουν ότι αυτά τηρούνται σε όλα τα κράτη- μέλη που προσφέρουν άδειες διαμονής και διαβατήρια για επενδύσεις.
«Τα εν λόγω προγράμματα επιτρέπουν σε ιδιώτες που ελέγχονται σε επίπεδο διαφθοράς, να εργάζονται και να ταξιδεύουν ανεμπόδιστα σε ολόκληρη την Ε.Ε.», υποστηρίζουν οι επιτελείς των δύο οργανισμών και «αν κάποιος έχει κεφάλαια τα οποία έχει αποκτήσει με αμφιλεγόμενα μέσα και μπορεί να εξασφαλίσει μία νέα διαμονή, μακριά από τον τόπο που αποκτήθηκαν αυτά τα κεφάλαια, μία τέτοια κίνηση δεν είναι απλά ελκυστική, είναι και πολύ λογική. Τα προγράμματα Golden Visa προσφέρουν σε αυτές τις περιπτώσεις ένα ασφαλές καταφύγιο από τις αρχές που αναζητούν την προέλευση των εν λόγω κεφαλαίων. Λόγω αυτών των εγγενών κινδύνων, τα προγράμματα αυτά πρέπει να έχουν τα υψηλότερα standards ελέγχων, ώστε οι χώρες να γνωρίζουν σε ποιους παρέχουν τα προνόμια και από πού προέρχονται τα κεφάλαιά τους. Δυστυχώς, όμως αυτό δεν το βλέπουμε και η μέχρι σήμερα προσέγγιση εκθέτει ευρωπαϊκές χώρες σε περιπτώσεις διαφθοράς, αναδεικνύοντας και τους κινδύνους για τα κράτη που «διψούν» για επενδύσεις και μπαίνουν στον αγώνα».
Ενδεικτικά, όπως αναφέρεται στην έκθεση, τα τελευταία δέκα χρόνια, η Ευρωπαϊκή Ενωση «καλωσόρισε» περισσότερους από 6.000 νέους πολίτες (για όσους ξένους έλαβαν διαβατήριο) και περίπου 100.000 νέους κατοίκους (για όσους έλαβαν άδειες διαμονής) μέσα από τα προγράμματα «Golden Visa».
Συνολικά, αυτού του είδους τα προγράμματα στα κράτη μέλη της Ε.Ε. έχουν προσελκύσει περί τα 25 δισ. ευρώ ως προς τις άμεσες, ξένες επενδύσεις εντός της Ε.Ε. κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας. Με βάση τις διεθνείς εκτιμήσεις σε όλο τον κόσμο, αυτού του είδους τα προγράμματα υπολογίζεται ότι προσελκύουν κεφάλαια συνολικού ύψους 13 δισ. δολαρίων (11,15 δισ. ευρώ) σε ετήσια βάση.
Τα σχετικά προγράμματα που συνέδεαν τις επενδύσεις με τη χορήγηση αδειών διαμονής ξεκίνησαν από το πρώτο μισό της δεκαετίας του ’80 αρχικά στην Καραϊβική και αργότερα στη Βόρεια Αμερική, ενώ στην Ευρώπη είναι πιο καινούρια και καθιερώθηκαν μετά τη δύσκολη περίοδο της οικονομικής κρίσης από το 2009 και μετά σε μία προσπάθεια από πλευράς των ευρωπαϊκών χωρών να προσελκύσουν ξένα κεφάλαια. Όπως επισημαίνεται στην έκθεση τέσσερις χώρες αυτή την στιγμή δίνουν τη δυνατότητα για διαβατήριο (Αυστρία, Βουλγαρία, Κύπρος και Μάλτα).
Οι επτά από τις 17 χώρες δεν έχουν δημοσιεύσει τα κεφάλαια που έχουν προσελκύσει μέσω των σχετικών προγραμμάτων (σ.σ. σε αυτές δεν περιλαμβάνεται η Ελλάδα). Ισπανία, Κύπρος, Πορτογαλία και Ηνωμένο Βασίλειο είναι οι πλέον κερδισμένες, αποκομίζοντας, σε ετήσια βάση, αντίστοιχα 976 εκατ. ευρώ, 914 εκατ. ευρώ, 670 εκατ. ευρώ και 498 εκατ. ευρώ. Ελλάδα, Μάλτα και Λετονία έχουν επίσης δεί τα νούμερα τους να αυξάνονται σημαντικά, αποκομίζοντας σε ετήσια βάση 250 εκατ. ευρώ, 205 εκατ. ευρώ και 180 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.
Αναλογικά, όπως επισημαίνεται στην έκθεση, τα νούμερα ειδικά για τόσο μικρές οικονομίες όπως αυτές της Κύπρου και της Μάλτας είναι άκρως εντυπωσιακά. Μέσα από τα προγράμματα παραχώρησης ιθαγένειας η Κύπρος έχει αποκομίσει κεφάλαια συνολικού ύψους 4,8 δισ. ευρώ από το 2013, ενώ η Μάλτα έχει συγκεντρώσει περί τα 718 εκατ. ευρώ άμεσων ξένων επενδύσεων από το 2014. Πάντως, η κυβέρνηση της Μάλτας, μέσω της αρμόδιας Υπηρεσίας Προγραμμάτων Ιδιωτών Επενδυτών, δήλωσε επισήμως «ότι υπάρχουν στοιχεία της έκθεσης με την οποία συμφωνεί και υποστηρίζει και άλλα που «δεν φαίνεται να είναι ακριβή και να έχουν ερευνηθεί επαρκώς». Στην Κύπρο, όπως επισημαίνεται στην έκθεση «σε συνέχεια των πρόσφατων μεταρρυθμίσεων, η χώρα έχει τη δυνατότητα να προσελκύσει 1,4 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση, που αντιστοιχεί σε ποσοστό 7,5% του ΑΕΠ της χώρας».
Η Ισπανία, η Ουγγαρία, η Λετονία, η Πορτογαλία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν δώσει τους υψηλότερους αριθμούς θεωρήσεων, πάνω από 10.000 έκαστη, σε επενδυτές και τις οικογένειές τους. Επόμενες στη σειρά είναι η Ελλάδα, η Κύπρος και η Μάλτα. Καμία από τις χώρες, με εξαίρεση την Αυστρία και τη Μάλτα δε δημοσιεύουν τις λίστες με τα ονόματα των νέων πολιτών/ κατοίκων.
Από την εκκίνηση του προγράμματος σε όλες τις χώρες οι χώρες με τον υψηλότερο αριθμό χορηγήσεων αδειών διαμονής στους επενδυτές και στις οικογένειές τους είναι οι εξής: Ισπανία- 24.800, Ουγγαρία- 19.800, Λετονία 17.300, Πορτογαλία- 17.500, Ηνωμένο Βασίλειο- 10.400, Ελλάδα -7.500 (έως το τέλος Ιουλίου 2018), Κύπρος- 3.300 και Μάλτα -2.400. Το ποσοστό …επιτυχίας των αιτούντων δείχνει, κατά την έκθεση και το γεγονός ότι ορισμένα κράτη μέλη δεν είναι ιδιαίτερα …επιλεκτικά, αν ληφθεί υπόψη ότι σε Ουγγαρία, Λετονία και Ηνωμένο Βασίλειο τα συγκεκριμένα ποσοστά είναι άνω του 90% φθάνοντας ακόμη και το 98,7% στην περίπτωση της Ουγγαρίας.
Τα μοντέλα “Golden Visa” που χρησιμοποιεί η κάθε χώρα απαιτούν διαφορετικά ποσά και είδη επενδύσεων. Για παράδειγμα η άδεια διαμονής στην Ελλάδα και τη Λετονία «κοστίζει» από 250.000 ευρώ (με την αγορά ενός ακινήτου), ενώ ένα κυπριακό διαβατήριο μπορεί να «κοστίσει» 2 εκατ. ευρώ. Μπορεί ακόμη να φθάσει και τα 10 εκατ. ευρώ στην περίπτωση της Αυστρίας, αν και ο νόμος στη χώρα δεν «κοστολογεί» με μία συγκεκριμένη τιμή το αυστριακό διαβατήριο.
Οι τοπ εθνικότητες (όπως και στην Ελλάδα) στην Ευρώπη είναι οι Κινέζοι και οι Ρώσοι, ενώ ειδικά οι Κινέζοι υπολογίζεται ότι έχουν ένα μερίδιο 70% στα προγράμματα “Golden Visa” σε όλο τον κόσμο.
Οι προτάσεις
Από την στιγμή που τα προγράμματα χορηγήσεων αδειών διαμονής και διαβατηρίων επηρεάζουν όλη την Ε.Ε. οι δύο Οργανισμοί καλούν στην έκθεσή τους τους ευρωπαϊκούς θεσμούς να προχωρήσουν στις ακόλουθες κινήσεις:
-Να θεσμοθετήσουν ευρύτερα κριτήρια γι’ αυτού του είδους τα προγράμματα με αυξημένους ελέγχους και διαφάνεια
-Να εντοπίζουν και να αξιολογούν συνεχώς τους κινδύνους που θέτουν τα προγράμματα ‘’Golden Visa’’ για την ΕΕ στο σύνολό της και να λαμβάνουν τα ανάλογα μέτρα
-Να διευρύνουν την εφαρμογή της νομοθεσίας κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, ώστε να έχουν εφαρμόζονται και στη «χρυσή», όπως αναφέρεται στην έκθεση, βιομηχανία θεωρήσεων.
-Να καθιερώσουν μηχανισμούς συλλογής και συντονισμού πληροφοριών σχετικά με τις αιτήσεις, τις επενδύσεις και την απόρριψη των σχετικών αιτημάτων.
-Να κινηθεί η δικαστική διαδικασία εναντίον κρατών μελών, τα προγράμματα των οποίων θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τη συλλογική ασφάλεια εντός της ΕΕ.
