του Stefan Wagstyl
FT.COM
To Βερολίνο πρέπει τώρα να προστεθεί στην επώδυνη λίστα με τις ευρωπαϊκές πόλεις που έχουν χτυπηθεί τους τελευταίους 18 μήνες από τρομοκρατικές επιθέσεις. Μετά τα χτυπήματα στο Παρίσι, στις Βρυξέλλες και στη Νίκαια, αξιωματούχοι από τον τομέα της ασφάλειας προειδοποίησαν πως κατά πάσα πιθανότητα ήταν θέμα χρόνου μέχρι να πληγεί η Γερμανία. Είχαν δίκιο -και συμβολικός στόχος ήταν μια χριστουγεννιάτικη αγορά στην καρδιά της πρωτεύουσας.
Η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ και η αστυνομία κάνουν λόγο για «πιθανή τρομοκρατική επίθεση». Αν αυτό είναι αληθές, εκσφενδονίζει την τρομοκρατία στην πρώτη γραμμή της γερμανικής πολιτικής ακριβώς τη στιγμή που η κ. Μέρκελ και άλλοι πολιτικοί ετοιμάζονται για τις βουλευτικές εκλογές της επόμενης χρονιάς. Οι ομοσπονδιακές εκλογές θα είναι οι πρώτες αφότου η πολιτική της καγκελαρίου υποδέχθηκε πάνω από ένα εκατομμύριο ανθρώπους στη χώρα, κυρίως μουσουλμάνους από τη Συρία και την ευρύτερη Μέση Ανατολή.
Αν και δεν είναι σαφές το αν ο ισλαμισμός είχε κάποια σχέση με το έγκλημα, το γεγονός πως ο ύποπτος είναι μετανάστης από τον μουσουλμανικό κόσμο επηρεάζει την πολιτική αντιπαράθεση. Οι επικριτές της κ. Μέρκελ από τη Δεξιά, κυρίως από το αντιμεταναστευτικό AfD, άδραξαν την ευκαιρία για να παρουσιάσουν την επίθεση ως απόδειξη της αποτυχίας της πολιτικής της για τους πρόσφυγες. «Αυτοί οι νεκροί είναι της Μέρκελ», ανήρτησε στο Twitter ο Μάρκους Πρέτσελ, αξιωματούχος του κόμματος.
Η κ. Μέρκελ πρόκειται επίσης να αντιμετωπίσει πίεση και από το δικό της συντηρητικό μπλοκ των CDU/CSU, ώστε να σκληρύνει τη στάση της σε θέματα που συνδέονται με το προσφυγικό και να κινηθεί περισσότερο προς τα δεξιά, από φόβο απέναντι στο AfD.
Το CSU, το βαυαρικό αδελφό κόμμα του CDU, έχει κάνει έκκληση για «ριζική αναθεώρηση» της προσφυγικής πολιτικής. Η καγκελάριος είναι σχεδόν βέβαιο πως θα καθυστερήσει να ανταποκριθεί σε αυτές τις εκκλήσεις, αλλά κάποιες παραχωρήσεις «προς τα δεξιά» δείχνουν αναπόφευκτες: έχει ήδη κάνει σημαντική υπαναχώρηση σκληραίνοντας τους κανόνες για τους πρόσφυγες, από όταν ανακοίνωσε ότι τους υποδέχεται στα μέσα του 2015.
Σε όρους «κομματικής αριθμητικής», η κ. Μέρκελ έχει το περιθώριο να κινηθεί λίγο περισσότερο προς τα δεξιά, καθώς οι κύριοι αντίπαλοί της στο κέντρο, οι κυβερνητικοί εταίροι από το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, είναι αδύναμοι. Αυτό που διατηρεί τις επιφυλάξεις της είναι η αίσθησή της για το τι σημαίνει «Δεξιά» -έχει δεσμευθεί τόσες φορές για μια φιλελεύθερη εκδοχή της χώρας και της ΕΕ, που μια αλλαγή τώρα θα αποτελούσε δραματική στροφή 180 μοιρών.
Βάσει της κλίμακας μεγέθους των τρομοκρατικών χτυπημάτων, το Βερολίνο δεν φτάνει το Παρίσι, τις Βρυξέλλες και τη Νίκαια, όπου σκοτώθηκαν πολλοί περισσότεροι άνθρωποι. Το έγκλημα είναι, ωστόσο, τεράστιο γεγονός για τη Γερμανία, όπου ο κόσμος έχει συνηθίσει να ζει χωρίς τέτοιου είδους φόβους και όπου η προσωπική ασφάλεια θεωρείται πάρα πολύ σημαντική.
Η επίθεση προσθέτει στα προβλήματα με τα οποία βαρύνεται η κ. Μέρκελ. Αντιμετωπίζει μια νέα, θανάσιμη πρόκληση μέσα στη χώρα της, την ίδια ώρα που οι φιλελεύθεροι σε όλο τον κόσμο την ενθαρρύνουν να ηγηθεί ενός δυτικού δημοκρατικού κόσμου σε απάντηση στον λαϊκισμό.
Ακριβώς τώρα που υπερασπίζεται για άλλη μια φορά μια «ανοικτή» παγκόσμια τάξη, έρχεται αντιμέτωπη και πάλι με εκκλήσεις για κλειστά σύνορα και αυστηρότερους ελέγχους.