Την κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για όσους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα θα αποκτήσουν το 2021 εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ από μισθούς καθώς επίσης και για τους φορολογούμενους που έχουν αποκτήσει φέτος εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ από επιχειρηματικές δραστηριότητες, αγροτικές εκμεταλλεύσεις, ακίνητα και κινητές αξίες προβλέπει διάταξη που ψηφίστηκε πρόσφατα από τη Βουλή και θα τεθεί σε ισχύ από τον Ιανουάριο του νέου έτους.
Η κατάργηση δεν θα ισχύει, ωστόσο, σε κάθε περίπτωση κατά την οποία το εισόδημα του φορολογούμενου θα έχει προσδιοριστεί, με βάση τα τεκμήρια, σε επίπεδο υψηλότερο του δηλωθέντος τόσο κατά το έτος για το οποίο προβλέπεται η μη επιβολή της εισφοράς όσο και για ένα τουλάχιστον από τα δύο προηγούμενα έτη.
Επίσης, η κατάργηση δεν θα ισχύσει το 2021 για όλους τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομἐα με ετήσια εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ.
Υπάρχει όμως και μια μερίδα υπαλλήλων με ετήσια εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ, που θα δουν τα οφέλη από την κατάργηση ένα χρόνο αργότερα, το 2022. Πρόκειται για όσους αμείβονται όχι με κανονικούς μισθούς αλλά με “μπλοκάκια” από τα οποία εκδίδουν τιμολόγια παροχής υπηρεσιών για τις αμοιβές που λαμβάνουν κάθε μήνα. Για τους φορολογούμενους αυτούς η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης θα γίνει … αντιληπτή το 2022.
Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης επιβαρύνει κάθε χρόνο, από το 2011 και μετά, κάθε φυσικό πρόσωπο που έχει ετήσιο συνολικό ατομικό – πραγματικό ή τεκμαρτό – εισόδημα μεγαλύτερο των 12.000 ευρώ από όλες τις πηγές.
Επιβάλλεται κλιμακωτά, με συντελεστές 2,2%-10%, στο τμήμα του ετησίου εισοδήματος άνω των 12.000 ευρώ.
Συνεπώς, οι πρόσφατα ψηφισθείσες διατάξεις, οι οποίες θα τεθούν σε ισχύ από την 1η-1-2021, δεν αφορούν κατ’ αρχἠν όσους φορολογούμενους αποκτούν ετήσια εισοδήματα χαμηλότερα των 12.000 ευρώ, διότι αυτοί απαλλάσσονται ήδη από την εισφορά αυτή, λόγω του χαμηλού ύψους των ετησίων εισοδημάτων τους.
Οι νέες διατάξεις προβλέπουν, συγκεκριμένα, ότι η ειδική εισφορά αλληλεγγύης καταργείται προσωρινά για τις ακόλουθες κατηγορίες φορολογουμένων:
1) Τα φυσικά πρόσωπα που θα δηλώσουν το 2021 ότι το 2020 απέκτησαν ετήσια εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ προερχόμενα από επιχειρηματικές και αγροτικές δραστηριότητες, ενοίκια, μερίσματα, τόκους, υπεραξίες μετοχών, ομολόγων και άλλων αποταμιευτικών προϊόντων.
2) Τους μισθωτούς εργαζομένους στον ιδιωτικό τομέα των οποίων οι αποδοχές του 2021 μετά την αφαίρεση των ασφαλιστικών εισφορών και πριν την φορολόγησή τους υπερβαίνουν τα 857 ευρώ το μήνα ή τα 12.000 ευρώ σε ετήσια βάση. Για τους συγκεκριμένους φορολογούμενους η απαλλαγή θα έχει την μορφή της μη επιβολής μηνιαίων κρατήσεων ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης επί των μισθών που θα εισπράττουν από τον Ιανουάριο μέχρι τον Δεκέμβριο του 2021. Δηλαδή, για τους φορολογούμενους αυτούς η μη εφαρμογή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των καθαρών μηνιαίων αποδοχών τους.
3) Τους δημοσίους υπαλλήλους και συνταξιούχους που αποκτούν φέτος – πέραν των μισθών και των συντάξεών τους – εισοδήματα κι από άλλες πηγές, τα οποία ανήκουν στις παραπάνω αναφερθείσες απαλλασσόμενες κατηγορίες (ενοίκια, αγροτικές δραστηριότητες, μερίσματα, τόκους κ.λπ). Οι εν λόγω δημόσιοι υπάλληλοι και συνταξιούχοι θα εξακολουθούν να επιβαρύνονται και για το έτος 2020 και για το έτος 2021 με ειδική εισφορά αλληλεγγύης μόνο για τους μισθούς ή τις συντάξεις τους, εφόσον τα εισοδήματα αυτά υπερβαίνουν σε ετήσια βάση τις 12.000 ευρώ, που είναι το αφορολόγητο όριο της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.
Αν όμως οι μισθοί ή οι συντάξεις τους δεν υπερβαίνουν ετησίως τα 12.000 ευρώ, τότε δεν θα πληρώσουν καθόλου εισφορά το 2021 για το σύνολο των εισοδημάτων που θα έχουν αποκτήσει το 2020. Κι αυτό διότι τα μεν εισοδήματά τους από μισθούς και συντάξεις είναι χαμηλότερα από το αφορολόγητο όριο των 12.000 ευρώ που ισχύει στην ειδική εισφορά αλληλεγγύης τα δε λοιπά εισοδήματά τους, από τις άλλες πηγές, θα είναι κι αυτά πλέον απαλλασσόμενα.
Για να ισχύσει ωστόσο η απαλλαγή από την εισφορά αλληλεγγύης θα πρέπει σε κάθε περίπτωση ο φορολογούμενος που με βάση τα εισοδήματά του είναι δικαιούχος της απαλλαγής να μην έχει φορολογηθεί ούτε κατά το έτος ισχύος της απαλλαγής ούτε κατα τα προηγούμενα δύο ἐτη με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης και τα τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων.
Ειδικότερα:
α) Όσοι φορολογούμενοι αποκτούν φέτος εισοδήματα μη προερχόμενα από μισθούς και συντάξεις και εντασσόμενα στην απαλλαγή, αν – κατά την εκκαθάριση των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος που θα υποβάλουν το 2021 – τα φορολογητέα εισοδήματα του έτους 2020 προσδιοριστούν με βάση τα τεκμήρια σε επίπεδα υψηλότερα από τα δηλωθέντα, θα δικαιούνται την απαλλαγή μόνο εφόσον τα φορολογητέα εισοδήματα των δύο προηγούμενων ετών (2018 και 2019) δεν είχαν προσδιοριστεί σε επίπεδα υψηλότερα από τα δηλωθέντα, με βάση τα τεκμήρια.
β) Όσοι φορολογούμενοι θα αποκτήσουν το 2021 εισοδήματα από μισθούς του ιδιωτικού τομέα τα οποία εντάσσονται στην απαλλαγή (είναι μεγαλύτερα των 12.000 ευρώ σε ετήσια βάση), αν τα φορολογητέα εισοδήματα του 2021 προσδιοριστούν το 2022 με βάση τα τεκμήρια θα διατηρήσουν την απαλλαγή μόνο εφόσον τα φορολογητέα εισοδήματα των ετών 2019 και 2020 δεν θα έχουν προσδιοριστεί – κατά την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων των ετών 2020 και 2021 – σε επίπεδα υψηλότερα από τα δηλωθέντα, με βάση τα τεκμήρια.
Επίσης, η προσωρινή κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης δεν θα ισχύσει εντός του 2021 για όλους τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομἐα με ετήσια εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ.
Υπάρχει μια μερίδα υπαλλήλων με ετήσια εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ, που θα δουν τα οφέλη από την κατάργηση ένα χρόνο αργότερα, το 2022. Πρόκειται για όσους αμείβονται όχι με κανονικούς μισθούς αλλά με “μπλοκάκια” από τα οποία εκδίδουν τιμολόγια παροχής υπηρεσιών για τις αμοιβές που λαμβάνουν κάθε μήνα.
Οι εργαζόμενοι αυτοί φορολογούνται ως μισθωτοί. Δηλαδή, οι αμοιβές που εισπράττουν φέτος οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι με τα “μπλοκάκια” θεωρούνται “μισθοί” και δεν θα απαλλαγούν από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης, κατά την εκκαθάριση των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος που αυτοί θα υποβάλουν 2021 για τα εισοδήματα του 2020.
Ο λόγος είναι ότι για το φορολογικό έτος 2020 η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης δεν θα ισχύσει για τους μισθούς και τις συντάξεις αλλά μόνο για τα εισοδήματα που προέρχονται από επιχειρηματικές δραστηριότητες, αγροτικές εκμεταλλεύσεις, εκμετάλλευση ακινήτων και μερίσματα, καθώς επίσης και για τα κέρδη από μετοχές, ομόλογα, αμοιβαία κεφάλαια και άλλα χρηματοοικονομικά προϊόντα.
Επιπλέον, οι αμοιβές των συγκεκριμένων φορολογουμένων δεν επιβαρύνονται με μηνιαίες κρατήσεις ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, οπότε δεν θα υπάρξει για τις αμοιβές τους καμία μείωση φορολογικών κρατήσεων κατά τη διάρκεια του 2021, όπως θα γίνει με τους κανονικούς μισθούς του ιδιωτικού τομέα.
Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης θα εξαλειφθεί και δεν θα επιβαρύνει τελικά τους συγκεκριμένους εργαζομένους στο δεύτερο τρίμηνο του 2022, όταν θα γίνει η εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων που θα υποβάλουν για να δηλώσουν τις αμοιβές που εισέπραξαν εντός του 2021!
Σημειώνεται ότι ένας εργαζόμενος που αμείβεται με «μπλοκάκι» φορολογείται για τις αμοιβές του με την ευνοϊκή κλίμακα φόρου εισοδήματος των μισθωτών, δηλαδή θεωρείται “μισθωτός” και δικαιούται αφορολόγητο όριο εισοδήματος 8.636 ευρώ προσαυξανόμενο κατά 364 ευρώ για ένα εξαρτώμενο τέκνο και κατά 1.000 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο από το δεύτερο και μετά, εφόσον πληροί σωρευτικά τις παρακάτω 5 προϋποθέσεις:
1) Έχει υποβάλει δήλωση έναρξης επιχειρηματικής δραστηριότητας στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.
2) Παρέχει υπηρεσίες στις οποίες προέχει το στοιχείο της συμβουλής ή της επιστημονικής, καλλιτεχνικής και πνευματικής δημιουργίας, δηλαδή ασκεί δραστηριότητα η οποία σύμφωνα με τις καταργηθείσες διατάξεις του παλαιού Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 2238/1994) δεν εμπεριέχει την έννοια της εμπορικής ιδιότητας αλλά χαρακτηρίζεται ως “ελευθέριο επάγγελμα”. Τέτοιες δραστηριότητες είναι του ιατρού, οδοντιάτρου, κτηνιάτρου, φυσιοθεραπευτή, βιολόγου, ψυχολόγου, μαίας, δικηγόρου, συμβολαιογράφου, άμισθου υποθηκοφύλακα, δικαστικού επιμελητή, αρχιτέκτονα, μηχανικού, τοπογράφου, χημικού, γεωπόνου, γεωλόγου, δασολόγου, περιβαλλοντολόγου, ωκεανογράφου, σχεδιαστή, δημοσιογράφου, διερμηνέα, ξεναγού, μεταφραστή, καθηγητή ή δασκάλου, καλλιτέχνη γλύπτη ή ζωγράφου ή σκιτσογράφου ή χαράκτη, ηθοποιού, εκτελεστή μουσικών έργων ή μουσουργού, καλλιτεχνών των κέντρων διασκέδασης, χορευτή, χορογράφου, σκηνοθέτη, σκηνογράφου, ενδυματολόγου, διακοσμητή, οικονομολόγου, αναλυτή, προγραμματιστή, ερευνητή ή συμβούλου επιχειρήσεων, λογιστή ή φοροτέχνη, αναλογιστή, κοινωνιολόγου, κοινωνικού λειτουργού, εμπειρογνώμονα, ομοιοπαθητικού, εναλλακτικής θεραπείας, ψυχοθεραπευτή, λογοθεραπευτή, λογοπαθολόγου και λογοπεδικού, πραγματογνώμονα, διαιτητή, εκκαθαριστή γενικά, ελεγκτή Α.Ε., εκτελεστή διαθηκών, εκκαθαριστή κληρονομιών και κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομίας.
3) Δηλώνει ως έδρα για την άσκηση της δραστηριότητάς του την κατοικία του.
4) Δεν εισπράττει κανονικό μισθό από άλλη εργασία.
5) Παρέχει τις υπηρεσίες τους σε τρεις το πολύ εργοδότες ή και σε περισσότερους από τρεις, εφόσον όμως στην περίπτωση αυτή λαμβάνει το 75% τουλάχιστον των ετησίων αμοιβών του μόνο από έναν.
Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία εργαζόμενος που αμείβεται με “μπλοκάκι” δεν πληροί έστω και μία από τις πέντε παραπάνω προϋποθέσεις, οι ετήσιες αμοιβές του από το «μπλοκάκι» φορολογούνται κανονικά ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, δηλαδή με 9% από το πρώτο ευρώ μέχρι τα 10.000 ευρώ και με 22%-44% για το τμήμα των ετησίων αμοιβών πάνω από το επίπεδο των 10.000 ευρώ.
Κάθε φορολογούμενος που υπάγεται στην περίπτωση αυτή θεωρείται δηλαδή κανονικός ελεύθερος επαγγελματίας, οπότε εάν οι αμοιβές του υπερβούν φέτος ετησίως τα 12.000 ευρώ θα δει το όφελος από την κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης εντός του 2021 και συγκεκριμένα κατά την εκκαθάριση της φορολογικής δήλωσης που θα υποβάλει για το έτος 2020. Οι αμοιβές του από το “μπλοκάκι” θεωρούνται εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα για το οποίο η προσωρινή κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης ισχύει για το φορολογικό έτος 2020 για το οποίο οι δηλώσεις υποβάλλονται και οι φόροι πληρώνονται το 2021.
Επίσης εάν κάποιος εργαζόμενος αμείφθηκε φέτος με συνολικά ποσά άνω των 12.000 ευρώ για παροχή υπηρεσιών, χωρίς να έχει κάνει έναρξη δραστηριότητας στη Δ.Ο.Υ. και έλαβε «τίτλους κτήσης» από τον εργοδότη του ή τους εργοδότες του, για τις αμοιβές που εισέπραξε φορολογείται επίσης για τις αμοιβές αυτές ως ελεύθερος επαγγελματίας. Κάθε εργαζόμενος αυτής της περίπτωσης θεωρείται επίσης ελεύθερος επαγγελματίας, οπότε θα δει το όφελος από την κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης εντός του 2021 και συγκεκριμένα κατά την εκκαθάριση της φορολογικής δήλωσης που θα υποβάλει για το έτος 2020.
