Έτος σημαντικής μείωσης των φορολογικών βαρών θα είναι το 2021 για τη συντριπτική πλειονότητα των φορολογουμένων που είναι φυσικά πρόσωπα.
Το επόμενο έτος θα τεθούν σε εφαρμογή όχι μόνο προσωρινά αλλά και μόνιμα μέτρα μειώσεων στις φορολογικές επιβαρύνσεις των εισοδημάτων των μισθωτών, των συνταξιούχων, των αυτοαπασχολουμένων, των αγροτών και των εισοδηματιών.
Συγκεκριμένα, από την 1η-1-2021 θα ισχύσουν οι ακόλουθες αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων:
1) Αναμόρφωση φορολογικής κλίμακας για μισθούς, συντάξεις, κέρδη από επιχειρηματικές και αγροτικές δραστηριότητες. Στην κλίμακα υπολογισμού του φόρου για τα εισοδήματα αυτά επέρχονται οι ακόλουθες αλλαγές:
α) Καθιέρωση εισαγωγικού φορολογικού συντελεστή μειωμένου από 22% στο 9% για τα πρώτα 10.000 ευρώ του ετησίου εισοδήματος.
β) Μείωση του φορολογικού συντελεστή που αντιστοιχεί στο τμήμα του εισοδήματος από τα 20.000,01 έως τα 30.000 ευρώ, από το 29% στο 28%.
γ) Μείωση του φορολογικού συντελεστή που αντιστοιχεί στο τμήμα του εισοδήματος από τα 30.000,01 έως τα 40.000 ευρώ, από το 37% στο 36%.
δ) Μείωση του φορολογικού συντελεστή που αντιστοιχεί στο τμήμα του εισοδήματος πάνω από τα 40.000 ευρώ, από το 45% στο 44%.
ε) Μείωση της ετήσιας έκπτωσης φόρου που παρέχεται για τα εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις και για τα κέρδη από αγροτικές δραστηριότητες ασκούμενες από κατ’ επάγγελμα αγρότες, ως εξής:
-από 1.900 σε 777 ευρώ για κάθε φορολογούμενο χωρίς εξαρτώμενα τέκνα
-από 1.950 σε 810 ευρώ για κάθε φορολογούμενο με ένα εξαρτώμενο τέκνο
-από 2.000 σε 900 ευρώ για κάθε φορολογούμενο με δύο εξαρτώμενα τέκνα
-από 2.100 σε 1.120 ευρώ για κάθε φορολογούμενο με τρία εξαρτώμενα τέκνα
-από 2.100 σε 1.340 ευρώ για κάθε φορολογούμενο με τέσσερα εξαρτώμενα τέκνα
-από 2.100 σε 1.560 ευρώ για κάθε φορολογούμενο με πέντε εξαρτώμενα τέκνα
-από 2.100 σε 1.780 ευρώ για κάθε φορολογούμενο με έξι εξαρτώμενα τέκνα
-από 2.100 σε 2.000 ευρώ για κάθε φορολογούμενο με επτά εξαρτώμενα τέκνα
στ) Περιορισμός της ισχύουσας κατά περίπτωση έκπτωσης φόρου των 777-1.340 ευρώ κατά 20 ευρώ για κάθε 1.000 ευρώ ετησίου εισοδήματος πάνω από τα 12.000 ευρώ, για μισθωτούς, συνταξιούχους και κατ’ επάγγελμα αγρότες χωρίς εξαρτώμενα τέκνα ή με 1 έως 4 εξαρτώμενα τέκνα.
Για τους φορολογούμενους που αποκτούν φέτος εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις οι παραπάνω αλλαγές στη φορολογική κλίμακα έχουν γίνει ήδη αισθητές μέσω μικρών ή μεγάλων μειώσεων στις μηνιαίες κρατήσεις φόρου εισοδήματος.
Για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, για τους οποίους ισχύει ο ίδιος τρόπος φορολόγησης με αυτόν που εφαρμόζεται στους μισθωτούς και τους συνταξιούχους, οι επιπτώσεις της εφαρμογής της νέας φορολογικής κλίμακας θα γίνουν αισθητές το 2021 κατά την εκκαθάριση των φορολογικών τους δηλώσεων. Σε κάθε περίπτωση, οι παραπάνω αλλαγές στην φορολογική κλίμακα των μισθωτών, των συνταξιούχων και των κατά κύριο επάγγελμα αγροτών προκαλούν:
— Για τους μη έχοντες τέκνα:
* μειώσεις φόρων εισοδήματος κατά 37 έως 177 ευρώ ετησίως για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα πάνω από 8.636 και μέχρι 19.000 ευρώ
* μειώσεις φόρων εισοδήματος μόλις κατά 17 ευρώ ετησίως για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα άνω των 19.000 και μέχρι 50.000 ευρώ
* μειώσεις φόρων εισοδήματος κατά 20 έως 1.000 ευρώ ετησίως για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα άνω των 50.000 και μέχρι 100.000 ευρώ
δ) μειώσεις φόρων εισοδήματος κατά 1.000 έως 11.100 ευρώ ετησίως για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα άνω των 100.000 ευρώ και μέχρι 1.000.000 ευρώ.
— Για τους έχοντες ένα εξαρτώμενο τέκνο:
* μειώσεις φόρων εισοδήματος κατά 20 έως 160 ευρώ για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα πάνω από 8.863 ευρώ και μέχρι 20.000 ευρώ
* μηδενικές μεταβολές φόρων εισοδήματος για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα από 20.000 έως 52.000 ευρώ
γ) μειώσεις φόρων εισοδήματος κατά 10 έως 950 ευρώ ετησίως για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα από 53.000 μέχρι 100.000 ευρώ
* μειώσεις φόρων εισοδήματος κατά 960 έως 11.100 ευρώ ετησίως για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα πάνω από 100.000 ευρώ και μέχρι 1.000.000 ευρώ
— Για τους έχοντες δύο εξαρτώμενα τέκνα:
* μειώσεις φόρων εισοδήματος κατά 2 έως 200 ευρώ ετησίως για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα πάνω από 9.091 ευρώ και μέχρι 19.000 ευρώ
* μειώσεις φόρων εισοδήματος μόλις κατά 40 ευρώ ετησίως για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα από 20.000 έως 57.000 ευρώ
* μειώσεις φόρων εισοδήματος κατά 60 έως 900 ευρώ ετησίως για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα από 58.000 μέχρι 100.000 ευρώ
* μειώσεις φόρων εισοδήματος κατά 910 έως 11.100 ευρώ ετησίως για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα πάνω από 100.000 ευρώ και μέχρι 1.000.000 ευρώ.
— Για τους έχοντες τρία εξαρτώμενα τέκνα:
* μειώσεις φόρων εισοδήματος κατά 100 έως 320 ευρώ για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα πάνω από 9.545 ευρώ και μέχρι 19.000 ευρώ
* μειώσεις φόρων εισοδήματος κατά 160 ευρώ ετησίως για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα από 20.000 έως 68.000 ευρώ
* μειώσεις φόρων εισοδήματος κατά 200 έως 800 ευρώ ετησίως για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα πάνω από 68.000 και μέχρι 100.000 ευρώ
* μειώσεις φόρων εισοδήματος κατά 810 έως 11.100 ευρώ ετησίως για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα πάνω από 100.000 ευρώ και μέχρι 1.000.000 ευρώ.
Σε ποσοστά οι μειώσεις των ετησίων φορολογικών επιβαρύνσεων θα είναι μεγαλύτερες για τους έχοντες εισοδήματα μέχρι 19.000 ευρώ καθώς και για τους έχοντες εισοδήματα πάνω από 50.000 ευρώ.
Ελαφρύνσεις και για χιλιάδες αυτοαπασχολούμενους
Πολύ μεγάλες μειώσεις φόρων εισοδήματος αναμένεται να προκύψουν – εξαιτίας των παραπάνω αλλαγών στην φορολογική κλίμακα – για εκατοντάδες χιλιάδες αυτοαπασχολούμενους (εμποροβιοτέχνες και ελεύθερους επαγγελματίες).
Η νέα κλίμακα ευνοεί πάρα πολύ όλους τους φορολογούμενους που ασκούν ατομικά τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες καθώς προβλέπει όχι μόνο μείωση από 22% σε 9% στον φορολογικό συντελεστή που εφαρμόζεται μέχρι τα πρώτα 10.000 ευρώ του ετησίου εισοδήματος αλλά και μείωση των φορολογικών συντελεστών για εισοδήματα άνω των 20.000 ευρώ.
Οι μειώσεις φόρου εισοδήματος που θα προκαλέσουν οι αλλαγές αυτές θα φθάσουν μέχρι τα 1.300 ευρώ ετησίως για τους αυτοαπασχολούμενους οι οποίοι δηλώνουν ετήσια καθαρά κέρδη έως 20.000 ευρώ, (συμπεριλαμβανομένων και αυτών οι οποίοι δηλώνουν ζημιές αλλά λόγω εφαρμογής των τεκμηρίων διαβίωσης υποχρεούνται να εμφανίζουν κατ’ ελάχιστον 3.000 ευρώ ετήσιο καθαρό τεκμαρτό κέρδος).
Ειδικά για όσους δηλώνουν ετησίως από 3.000 μέχρι 10.000 ευρώ που είναι και οι περισσότεροι, οι μειώσεις φόρου εισοδήματος θα κυμανθούν από 390 έως 1.300 ευρώ ετησίως. Σε ποσοστό η μείωση της ετήσιας φορολογικής επιβάρυνσης θα διαμορφωθεί στο 59,09% σταθερά για όλους όσους δηλώνουν ετήσιο καθαρό εισόδημα (κέρδος) έως 10.000 ευρώ.
Για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα πάνω από 20.000 ευρώ και μέχρι 500.000 ευρώ οι μειώσεις φόρου θα κυμανθούν από 1.300 έως και 6.100 ευρώ!
Σημειώνεται ότι οι αυτοαπασχολούμενοι, οι οποίοι δεν έχουν εισοδήματα και από μισθωτή εργασία ή συντάξεις φορολογούνται από το πρώτο ευρώ του ετησίου καθαρού εισοδήματος που εμφανίζουν στην Εφορία, καθώς γι’ αυτούς δεν ισχύει αφορολόγητο όριο εισοδήματος.
Συνεπώς, το όφελος από τη μείωση του ελάχιστου συντελεστή φορολογίας εισοδήματος στο 9% (από 22% σήμερα) θα είναι αναλογικά (σε ποσοστό) το ίδιο για όλα τα εισοδήματα μέχρι 10.000 ευρώ. Ουσιαστικά για κάθε 1.000 ευρώ εισοδήματος μέχρι τα 10.000 ευρώ η μείωση του συντελεστή κατά 13 ποσοστιαίες μονάδες συνεπάγεται φορολογική ελάφρυνση 130 ευρώ. Συνεπώς, για έναν αυτοαπασχολούμενο με ετήσιο εισόδημα π.χ. 5.000 ευρώ η ετήσια ελάφρυνση θα ανέλθει σε 650 ευρώ (5 Χ 130 ευρώ).
2) Προσωρινή κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για όσους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα θα αποκτήσουν το 2021 εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ από μισθούς καθώς επίσης και για τους φορολογούμενους που έχουν αποκτήσει φέτος εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ από επιχειρηματικές δραστηριότητες, αγροτικές εκμεταλλεύσεις, ακίνητα και κινητές αξίες προβλέπει διάταξη που ψηφίστηκε πρόσφατα από τη Βουλή και θα τεθεί σε ισχύ από τον Ιανουάριο του νέου έτους.
Η κατάργηση δεν θα ισχύει, ωστόσο, σε κάθε περίπτωση κατά την οποία το εισόδημα του φορολογούμενου θα έχει προσδιοριστεί, με βάση τα τεκμήρια, σε επίπεδο υψηλότερο του δηλωθέντος τόσο κατά το έτος για το οποίο προβλέπεται η μη επιβολή της εισφοράς όσο και για ένα τουλάχιστον από τα δύο προηγούμενα έτη.
Επίσης, η κατάργηση δεν θα ισχύσει το 2021 για όλους τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομἐα με ετήσια εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ. Υπάρχει μια μερίδα υπαλλήλων με ετήσια εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ, που θα δουν τα οφέλη από την κατάργηση ένα χρόνο αργότερα, το 2022.
Πρόκειται για όσους αμείβονται όχι με κανονικούς μισθούς αλλά με “μπλοκάκια” από τα οποία εκδίδουν τιμολόγια παροχής υπηρεσιών για τις αμοιβές που λαμβάνουν κάθε μήνα. Για τους φορολογούμενους αυτούς η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης θα γίνει … αντιληπτή το 2022.
Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης επιβαρύνει κάθε χρόνο, από το 2011 και μετά, κάθε φυσικό πρόσωπο που έχει ετήσιο συνολικό ατομικό – πραγματικό ή τεκμαρτό – εισόδημα μεγαλύτερο των 12.000 ευρώ από όλες τις πηγές. Επιβάλλεται κλιμακωτά, με συντελεστές 2,2%-10%, στο τμήμα του ετησίου εισοδήματος άνω των 12.000 ευρώ.
Συνεπώς, οι πρόσφατα ψηφισθείσες διατάξεις, οι οποίες θα τεθούν σε ισχύ από την 1η-1-2021, δεν αφορούν κατ’ αρχἠν όσους φορολογούμενους αποκτούν ετήσια εισοδήματα χαμηλότερα των 12.000 ευρώ, διότι αυτοί απαλλάσσονται ήδη από την εισφορά αυτή, λόγω του χαμηλού ύψους των ετησίων εισοδημάτων τους. Οι νέες διατάξεις προβλέπουν, συγκεκριμένα, ότι η ειδική εισφορά αλληλεγγύης καταργείται προσωρινά για τις ακόλουθες κατηγορίες φορολογουμένων:
* Τα φυσικά πρόσωπα που θα δηλώσουν το 2021 ότι το 2020 απέκτησαν ετήσια εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ προερχόμενα από επιχειρηματικές και αγροτικές δραστηριότητες, ενοίκια, μερίσματα, τόκους, υπεραξίες μετοχών, ομολόγων και άλλων αποταμιευτικών προϊόντων.
* Τους μισθωτούς εργαζομένους στον ιδιωτικό τομέα των οποίων οι αποδοχές του 2021 μετά την αφαίρεση των ασφαλιστικών εισφορών και πριν την φορολόγησή τους υπερβαίνουν τα 857 ευρώ το μήνα ή τα 12.000 ευρώ σε ετήσια βάση.
Για τους συγκεκριμένους φορολογούμενους η απαλλαγή θα έχει την μορφή της μη επιβολής μηνιαίων κρατήσεων ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης επί των μισθών που θα εισπράττουν από τον Ιανουάριο μέχρι τον Δεκέμβριο του 2021. Δηλαδή, για τους φορολογούμενους αυτούς η μη εφαρμογή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των καθαρών μηνιαίων αποδοχών τους.
* Τους δημοσίους υπαλλήλους και συνταξιούχους που αποκτούν φέτος – πέραν των μισθών και των συντάξεών τους – εισοδήματα κι από άλλες πηγές, τα οποία ανήκουν στις παραπάνω αναφερθείσες απαλλασσόμενες κατηγορίες (ενοίκια, αγροτικές δραστηριότητες, μερίσματα, τόκους κ.λπ).
Οι εν λόγω δημόσιοι υπάλληλοι και συνταξιούχοι θα εξακολουθούν να επιβαρύνονται και για το έτος 2020 και για το έτος 2021 με ειδική εισφορά αλληλεγγύης μόνο για τους μισθούς ή τις συντάξεις τους, εφόσον τα εισοδήματα αυτά υπερβαίνουν σε ετήσια βάση τις 12.000 ευρώ, που είναι το αφορολόγητο όριο της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης. Αν όμως οι μισθοί ή οι συντάξεις τους δεν υπερβαίνουν ετησίως τα 12.000 ευρώ, τότε δεν θα πληρώσουν καθόλου εισφορά το 2021 για το σύνολο των εισοδημάτων που θα έχουν αποκτήσει το 2020. Κι αυτό διότι τα μεν εισοδήματά τους από μισθούς και συντάξεις είναι χαμηλότερα από το αφορολόγητο όριο των 12.000 ευρώ που ισχύει στην ειδική εισφορά αλληλεγγύης τα δε λοιπά εισοδήματά τους, από τις άλλες πηγές, θα είναι κι αυτά πλέον απαλλασσόμενα.
Για να ισχύσει ωστόσο η απαλλαγή από την εισφορά αλληλεγγύης θα πρέπει σε κάθε περίπτωση ο φορολογούμενος που με βάση τα εισοδήματά του είναι δικαιούχος της απαλλαγής να μην έχει φορολογηθεί ούτε κατά το έτος ισχύος της απαλλαγής ούτε κατα τα προηγούμενα δύο ἐτη με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης και τα τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων.
Ειδικότερα:
* Όσοι φορολογούμενοι αποκτούν φέτος εισοδήματα μη προερχόμενα από μισθούς και συντάξεις και εντασσόμενα στην απαλλαγή, αν – κατά την εκκαθάριση των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος που θα υποβάλουν το 2021 – τα φορολογητέα εισοδήματα του έτους 2020 προσδιοριστούν με βάση τα τεκμήρια σε επίπεδα υψηλότερα από τα δηλωθέντα, θα δικαιούνται την απαλλαγή μόνο εφόσον τα φορολογητέα εισοδήματα των δύο προηγούμενων ετών (2018 και 2019) δεν είχαν προσδιοριστεί σε επίπεδα υψηλότερα από τα δηλωθέντα, με βάση τα τεκμήρια.
* Όσοι φορολογούμενοι θα αποκτήσουν το 2021 εισοδήματα από μισθούς του ιδιωτικού τομέα τα οποία εντάσσονται στην απαλλαγή (είναι μεγαλύτερα των 12.000 ευρώ σε ετήσια βάση), αν τα φορολογητέα εισοδήματα του 2021 προσδιοριστούν το 2022 με βάση τα τεκμήρια θα διατηρήσουν την απαλλαγή μόνο εφόσον τα φορολογητέα εισοδήματα των ετών 2019 και 2020 δεν θα έχουν προσδιοριστεί – κατά την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων των ετών 2020 και 2021 – σε επίπεδα υψηλότερα από τα δηλωθέντα, με βάση τα τεκμήρια.
Επίσης, η προσωρινή κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης δεν θα ισχύσει εντός του 2021 για όλους τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομἐα με ετήσια εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ. Υπάρχει μια μερίδα υπαλλήλων με ετήσια εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ, που θα δουν τα οφέλη από την κατάργηση ένα χρόνο αργότερα, το 2022. Πρόκειται για όσους αμείβονται όχι με κανονικούς μισθούς αλλά με “μπλοκάκια” από τα οποία εκδίδουν τιμολόγια παροχής υπηρεσιών για τις αμοιβές που λαμβάνουν κάθε μήνα.
Οι εργαζόμενοι αυτοί φορολογούνται ως μισθωτοί. Δηλαδή, οι αμοιβές που εισπράττουν φέτος οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι με τα “μπλοκάκια” θεωρούνται “μισθοί” και δεν θα απαλλαγούν από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης, κατά την εκκαθάριση των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος που αυτοί θα υποβάλουν 2021 για τα εισοδήματα του 2020.
Ο λόγος είναι ότι για το φορολογικό έτος 2020 η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης δεν θα ισχύσει για τους μισθούς και τις συντάξεις αλλά μόνο για τα εισοδήματα που προέρχονται από επιχειρηματικές δραστηριότητες, αγροτικές εκμεταλλεύσεις, εκμετάλλευση ακινήτων και μερίσματα, καθώς επίσης και για τα κέρδη από μετοχές, ομόλογα, αμοιβαία κεφάλαια και άλλα χρηματοοικονομικά προϊόντα. Επιπλέον, οι αμοιβές των συγκεκριμένων φορολογουμένων δεν επιβαρύνονται με μηνιαίες κρατήσεις ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, οπότε δεν θα υπάρξει για τις αμοιβές τους καμία μείωση φορολογικών κρατήσεων κατά τη διάρκεια του 2021, όπως θα γίνει με τους κανονικούς μισθούς του ιδιωτικού τομέα.
Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης θα εξαλειφθεί και δεν θα επιβαρύνει τελικά τους συγκεκριμένους εργαζομένους στο δεύτερο τρίμηνο του 2022, όταν θα γίνει η εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων που θα υποβάλουν για να δηλώσουν τις αμοιβές που εισέπραξαν εντός του 2021!
