Η απόφαση της Βρετανίας να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση θα δώσει ώθηση στους αντι-ευρωπαϊστές λαϊκιστές και αλλού στην Ευρώπη ή μήπως η πολιτική και οικονομική αβεβαιότητα, στην οποία έχει “βυθιστεί” το Ηνωμένο Βασίλειο θα λειτουργήσει σαν ένα χρήσιμο μάθημα για τους ψηφοφόρους σε άλλες χώρες; Πρόκειται για ένα ερώτημα που σύμφωνα με την Berenberg, ανάγεται σε ζήτημα – “κλειδί”, το οποίο και χρήζει της προσοχής των 27 της Ε.Ε., για τους επόμενους μήνες.
Σε σχετική ανάλυσή της για τους κινδύνους “εξάπλωσης” του Brexit σε άλλες χώρες της Ε.Ε., η Berenberg ξεκαθαρίζει πως μόλις δώδεκα ημέρες μετά από το δημοψήφισμα στη Βρετανία, τα όποια στοιχεία παραμένουν εξαιρετικά περιορισμένα για την εξαγωγή σαφών συμπερασμάτων, αλλά πρόκειται για ανοιχτή συζήτηση, η οποία μάλιστα προηγείται της απόφασης περί Brexit.
Ιδού οι τελευταίες εξελίξεις, όπως τις συγκέντρωσε και τις αναλύει η Berenberg:
Στη Δανία, η μερίδα των πολιτών που τάσσονται υπέρ της παραμονής στην Ε.Ε. έχει αυξηθεί στο 69%, από το 59,8%, πριν από το βρετανικό δημοψήφισμα, σύμφωνα με δημοσκόπηση της Voxmeter, βάσει της οποίας, υποχώρησε και το ποσοστό των συμμετεχόντων που επιθυμούν δημοψήφισμα για τη συμμετοχή της χώρας τους στην Ε.Ε., από το 40,7% στο 32%.
Στη Φινλανδία, δημοσκόπηση της Iltalehti που διενεργήθηκε στις 28 – 29 Ιουνίου έδειξε “άλμα” στο ποσοστό υπέρ της παραμονής στην Ε.Ε., από το 56% του Μαρτίου, στο 68%, ενώ το 69% των Φιλανδών δεν θέλει δημοψήφισμα για τη συμμετοχή στην Ένωση.
Στη Σουηδία, δημοσκόπηση της TNS Sifo που πραγματοποιήθηκε στις 26 Ιουνίου θέτει το ποσοστό υπέρ της Ε.Ε. Στο 52%. Αν και είναι ακόμη σε χαμηλά επίπεδα, είναι ελαφρώς υψηλότερο έναντι του 49% που τασσόταν υπέρ της Ε.Ε., σύμφωνα με ξεχωριστή δημοσκόπηση της Στατιστικής Υπηρεσίας της Σουηδίας στις 2 Ιουνίου.
Σημειωτέον πως οι σκανδιναβικές χώρες μοιράζονται κάποια κοινά γνωρίσματα με το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ εκτός αυτών των χωρών, τα στοιχεία για τον αντίκτυπο της ψήφου υπέρ του Brexit είναι περιορισμένα και ανάμικτα.
Για παράδειγμα, όπως παρατηρεί η Berenberg, στις επαναληπτικές εκλογές της 26ης Ιουνίου στην Ισπανία, οι ψηφοφόροι έδειξαν την προτίμησή τους προς την κεντρο-δεξιά που τάσσεται υπέρ της Ευρώπης και δεν “γοητεύτηκαν” από τις υποσχέσεις της ριζοσπαστικής Αριστεράς, όπως έδειχναν οι δημοσκοπήσεις. Ωστόσο, η κατάσταση της Ισπανίας διαφέρει σημαντικά από εκείνη που επικρατεί στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Οι επόμενες εθνικές εκλογές, όπου και θα στραφεί η προσοχή είναι οι επαναληπτικές εκλογές στην Αυστρία, στις 2 Οκτωβρίου. Σύμφωνα με δημοσκόπηση της Gallup που έλαβε χώρα στις 21 – 22 Ιουνίου, ο υποψήφιος που τάσσεται υπέρ της Ε.Ε. θα λάμβανε ποσοστό 50,6%, σε ενδεχόμενη επανάληψη των εκλογών και πρόκειται για ανάλογο ποσοστό με εκείνο που είχε προβλέψει η Gallup για τον υποψήφιο των Πρασίνων – ο οποίος και επικράτησε στις πρόσφατες εκλογές – εν όψει των εκλογών της 22ας Μαΐου.
Πάντως, κρίσιμη απειλή για την Ευρώπη θα μπορούσε να είναι το δημοψήφισμα για τη συνταγματική μεταρρύθμιση τον Οκτώβριο στην Ιταλία, με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις να δείχνουν μία συνεχιζόμενη “στροφή” των αισθημάτων κατά της μεταρρύθμισης. Οι αναζωπυρωμένες ανησυχίες για τις ιταλικές τράπεζες, στον “απόηχο” του δημοψηφίσματος για το Brexit, διαδραματίζουν κάποιο ρόλο εδώ; Πάντως, μόλις δύο από τις οχτώ τελευταίες δημοσκοπήσεις δίνουν προβάδισμα στη μεταρρύθμιση του Renzi. Στο σημείο αυτό και σε περίπτωση παραίτησης του Renzi – μετά από ενδεχόμενη ήττα του στο δημοψήφισμα – δεν αποκλείονται και οι πρόωρες εκλογές, όπου το Κίνημα των Πέντε Αστέρων, η Λέγκα του Βορρά και πιθανώς κάποια άλλα μικρότερα κόμματα θα συμπεριελάμβαναν στην εκστρατεία τους και το αίτημα για ένα δημοψήφισμα σχετικά με το ευρώ.
Όπως καταλήγει η έκθεση, είναι πολύ νωρίς να μετρήσει κανείς τον αντίκτυπο του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος στο Ηνωμένο Βασίλειο στην πολιτική συζήτηση που διενεργείται στην Ε.Ε. των 27. Ωστόσο, δεν μπορεί να μείνει απαρατήρητο το χάσμα μεταξύ των υποσχέσεων εκείνων που προέκριναν το Brexit και της πραγματικότητας. Αυτό, με την πάροδο του χρόνου, θα μπορούσε να καταστεί ένα ισχυρό επιχείρημα για εκείνους που προειδοποιούν για τους κινδύνους ανάδειξης τέτοιων δημαγωγών..
