Πολλοί – αν όχι οι περισσότεροι – πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενδεχομένως να μην έχουν δει ποτέ τους ένα χαρτονόμισμα των 500 ευρώ. Είναι σχεδόν αδύνατον να το χρησιμοποιήσει ένας πολίτης στο κατάστημα της γειτονιάς του και οι συναλλαγές για μεγαλύτερα ποσά γίνονται συνήθως μέσω τραπέζης ή με τη χρήση χρεωστικής κάρτας.
Και όμως, τα χαρτονομίσματα των 500 ευρώ είναι εξαιρετικά δημοφιλή, καθώς στο Ebay μπορεί κάποιος να καταβάλει μέχρι και 600 ευρώ για να αγοράσει ένα χαρτονόμισμα που αξίζει 100 ευρώ λιγότερα.
Μόνο το δεύτερο μισό του Ιανουαρίου του 2021, πωλήθηκαν περισσότερα από 25 χαρτονομίσματα των 500 ευρώ στην ηλεκτρονική πλατφόρμα συναλλαγών, με το πιο ακριβό εξ αυτών να φθάνει τα 600 ευρώ, ενώ κατά μέσο όρο κοστίζουν 529 ευρώ το ένα.
Που οφείλεται αυτή η ζήτηση για ένα χαρτονόμισμα που έχει πάψει να εκδίδεται;
Το 2016 η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) αποφάσισε να σταματήσει την έκδοση του υψηλότερης αξίας τραπεζογραμματίου του ευρώ, καθώς είχε αποδειχθεί ότι χρησιμοποιείτο κυρίως για εγκληματικές πράξεις, όπως η χρηματοδότηση τρομοκρατικών οργανώσεων, η φοροδιαφυγή και η αδήλωτη εργασία. Η αποθήκευσή τους είναι ιδιαίτερα εύκολη, καθώς υπολογίζεται ότι 1 εκατ. ευρώ σε χαρτονομίσματα των 500, ζυγίζει λίγο περισσότερο από 2 κιλά, ενώ το ίδιο ποσό σε χαρτονομίσματα των 100 ευρώ ζυγίζει περισσότερο από 10 κιλά.
Στις 27 Ιανουαρίου 2019, 17 κεντρικές τράπεζες του Ευρωσυστήματος σταμάτησαν να εκδίδουν το χαρτονόμισμα των 500 ευρώ, ενώ η γερμανική Bundesbank και η αυστριακή Nationalbank συνέχισαν να το εκδίδουν για μια μεταβατική περίοδο λίγων μηνών η οποία έληξε στις 26 Απριλίου του ίδιου έτους. Ωστόσο, όπως τόνισε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, τα χαρτονομίσματα των 500 ευρώ εξακολουθούν να αποτελούν νόμιμο χρήμα και μπορούν να γίνουν δεκτά από όλες τις τράπεζες του Ευρωσυστήματος για απεριόριστο χρονικό διάστημα.
Θεωρείται ότι μόνο στη Γερμανία, μια χώρα της οποίας οι πολίτες φημίζονται για την προτίμησή τους να πληρώνουν με μετρητά, κυκλοφορούν περισσότερα από 300 εκατ. χαρτονομίσματα των 500 ευρώ, συνολικής αξίας 150 δισ. ευρώ. Τον Απρίλιο του 2019, όταν και σταμάτησε η έκδοσή τους από την Bundesbank κυκλοφορούσαν περίπου 350 εκατ. τέτοια τραπεζογραμμάτια, πράγμα που δείχνει ότι ο αριθμός των χαρτονομισμάτων που κυκλοφορούν μειώνεται ,αλλά με πολύ πιο αργό ρυθμό από όσο περίμεναν οι κεντρικοί τραπεζίτες.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αστυνομική Υπηρεσία (Europol), ακριβώς επειδή τα χαρτονομίσματα αυτά εξακολουθούν να αποτελούν νόμιμο χρήμα και να γίνονται δεκτά από τις τράπεζες του Ευρωσυστήματος, αρκετοί εγκληματίες καταβάλουν επιπλέον χρέωση για να αγοράσουν «500 ευρα» που βρίσκονται ακόμα σε κυκλοφορία.
Ωστόσο το «500 ευρω» δεν προσελκύει μόνο εγκληματίες, καθώς το συγκεκριμένο χαρτονόμισμα χρησιμοποιείται ως «αποθεματικό», κυρίως σε χώρες της Ευρώπης που δεν έχουν ακόμα προσχωρήσει στην Ευρωζώνη, είτε επειδή εταιρείες και νοικοκυριά δεν εμπιστεύονται το εθνικό νόμισμα της χώρας τους, είτε επειδή προτιμούν να αποταμιεύσουν μεγάλα χρηματικά ποσά σε τραπεζικές θυρίδες και χρηματοκιβώτια, είτε ακόμα επειδή θεωρούν ότι θα αποκτήσει μεγάλη συλλεκτική αξία.
