Οι Ιταλοί καλούνται να υπερψηφίσουν ή να καταψηφίσουν τη συνταγματική μεταρρύθμιση που προκρίνει ο Matteo Renzi, σε ένα δημοψήφισμα που θεωρείται καθοριστικό για την τύχη του πρωθυπουργού της χώρας, αλλά και κρίσιμο για το σύνολο της Ευρωζώνης.
Τι διακυβεύεται στο δημοψήφισμα της Κυριακής; Ιδού τα βασικά σημεία της ιταλικής ψήφου:
Σε τι αφορά το δημοψήφισμα;
Οι Ιταλοί ψηφίζουν για την αλλαγή της νομοθεσίας τους, κυρίως μέσω της απαλλαγής της Γερουσίας από το μεγαλύτερο μέρος των εξουσιών της και της αντικατάστασης των 315 άμεσα εκλεγμένων μελών με 100 τοπικούς αξιωματούχους, οι οποίοι και θα έχουν περιορισμένη εξουσία.
Ο Renzi, εφ’όσον δεν μπόρεσε να εξασφαλίσει τη στήριξη των ⅔ των βουλευτών για αυτή του την πρόταση, κάλεσε σε δημοψήφισμα, προκειμένου να περάσει τον νόμο.
Γιατί είναι τόσο σημαντικό;
Ο Renzi υποστηρίζει πως η συνταγματική μεταρρύθμιση θα δημιουργήσει περισσότερο σταθερές κυβερνήσεις και θα απλοποιήσει τη διαδικασία σύνταξης νόμων. Παράλληλα, θα είναι πιο εύκολο να περάσουν οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η Ιταλία. Οι διαφωνούντες, από την πλευρά τους, υποστηρίζουν πως οι εν λόγω αλλαγές δεν φέρουν τη βαθιά μεταρρύθμιση που χρειάζεται το κοινοβούλιο.
Ποιος θέλει το “ναι”, ποιος το “όχι”;
Οι Ιταλοί καλούνται στις κάλπες για να ψηφίσουν για τη συνταγματική μεταρρύθμιση στη χώρα. Ο Ιταλός πρωθυπουργός Matteo Renzi θέλει το “ναι”, εξαρτώντας μάλιστα το πολιτικό του μέλλον από το δημοψήφισμα. Επομένως, ενδεχόμενο “όχι” (οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι αυτό το “στρατόπεδο” κερδίζει έδαφος) θα αναγκάσει τον Renzi να υποβάλει την παραίτησή του. Ακόμη και ο ίδιος ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Wolfgang Schaeuble, έχει δηλώσει πως εάν ήταν Ιταλός, θα ψήφιζε τον Renzi.
Υπέρ του “όχι” τίθεται το Κίνημα των Πέντε Αστέρων του Beppe Grillo. Εξ ού και η Ιταλία νοείται ως ένας ακόμη “σταθμός” στην πορεία του λαϊκισμού που φαίνεται να απειλεί την Ε.Ε..
Πλέον, όσοι φοβούνται πιθανή ήττα του Renzi εναποθέτουν τις ελπίδες τους στη μερίδα των αναποφάσιστων, οι οποίοι και εν τέλει θα μπορούσαν να υποστηρίξουν τον Ιταλό πρωθυπουργό.
Γιατί οι Ιταλοί μπορεί να απορρίψουν τη συνταγματική μεταρρύθμιση;
Ο ιταλικός λαός μπορεί να ψηφίσει “όχι”, περισσότερο για να εκφράσει τη δυσαρέσκειά του απέναντι στον Renzi, παρά την αντίθεσή του στη συνταγματική μεταρρύθμιση.
Τι δείχνουν τα μέχρι στιγμής προγνωστικά;
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως το “όχι” κερδίζει έδαφος, αλλά δεδομένου του μεγάλου ποσοστού των αναποφάσιστων, ίσως έλθει και μία έκπληξη.
Τι θα γίνει εάν υπερισχύσει το “όχι”;
Ο Renzi έχει δηλώσει πως θα υποβάλλει την παραίτησή του, επομένως θα πρέπει να απευθυνθεί στον Ιταλό πρόεδρο, Sergio Mattarella, τη Δευτέρα κιόλας. Ο ίδιος, πάντως, ενδέχεται να τον καλέσει να ξανασκεφτεί την απόφασή του, προκειμένου να αποφευχθούν οι αναταραχές. Υπάρχουν κάποιες πιθανότητες ο Renzi να δεχθεί εντολή για να μείνει στην εξουσία μέχρι της αρχές του 2017, κηρύσσοντας πρόωρες εκλογές. Εάν αρνηθεί, ο Πρόεδρος της χώρας θα αναθέσει την εξουσία σε κυβέρνηση τεχνοκρατών. Σε αυτήν την περίπτωση, μάλιστα, ο Rezni θα είχε μεγάλο λόγο ως το ποιος θα επιλεγεί.
Εάν υπερισχύσει το “ναι”;
Ο Renzi θα βγει ενισχυμένος, έχοντας μεγαλύτερη ισχύ επί των πολιτικών που ασκούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο και όσον αφορά στη λιτότητα και στο προσφυγικό – μεταναστευτικό.
Γιατί ένα “όχι” θα ήταν κακό για τις ιταλικές τράπεζες;
Τα ιταλικά ιδρύματα έχουν 360 δισ. ευρώ σε “κόκκινα” δάνεια, ήτοι το 40% των “κόκκινων” δανείων σε ολόκληρη την Ευρωζώνη. Κάποιες εκ των τραπεζών είναι σε οριακό σημείο, με την Monte dei Paschi di Siena να ετοιμάζεται να ξεκινήσει αύξηση μετοχικού κεφαλαίου 5 δισ. Ευρώ, την επόμενη εβδομάδα. Οι επενδυτές δεν αναμένεται να συμμετέχουν, έαν επικρατήσει πολιτική αστάθεια, ενώ θα πλήττονταν και η εμπιστοσύνη στο σύνολο του ιταλικού τραπεζικού συστήματος.
Πώς θα αντιδράσουν οι αγορές σε περίπτωση ενός “όχι”;
Οι αγορές ήδη έχουν δεχθεί πιέσεις, λόγω της πιθανότητας και μόνο να επικρατήσει το “όχι”. Με αυτό το δεδομένο, η αντίδραση θα μπορούσε να είναι ήπια, αφού θα ήταν κάτι αναμενόμενο, αλλά οι τραπεζικές μετοχές θα μπορούσαν να πληγούν, εάν ξεσπάσει κρίση στον κλάδο. Πάντως, σε περίπτωση που υπερισχύσει το “ναι”, οι αναλυτές δεν φαίνεται να αναμένουν έντονα θετική αντίδραση των αγορών.
Γιατί το ιταλικό δημοψήφισμα “τρομάζει” την Ευρώπη;
Ενδεχόμενο “όχι” που θα έφερε παραίτηση του Renzi και πρόωρες εκλογές, θα μπορούσε να φέρει στην εξουσία το Κίνημα των Πέντε Αστέρων, το οποίο και έχει ταχθεί υπέρ ενός δημοψηφίσματος για έξοδο της Ιταλίας από το ευρώ. Το δημοψήφισμα εντάσσεται στο πλαίσιο της ανάδυσης του λαϊκισμού που φοβούνται οι Ευρωπαίοι.
