Το άγνωστο παρασκήνιο της κρίσης στα Ιμια

Η κρίση των Ιμίων, η σοβαρότερη από πολλών ετών που διετάραξε τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, έχει μια ουσιώδη διαφορά από τις περιστασιακές αναφλέξεις της θερμοκρασίας στις διμερείς ελληνοτουρκικές σχέσεις, τις οποίες με ελαφρότητα χαρακτηρίζουμε κρίσεις, ενώ στην πραγματικότητα δεν πρόκειται παρά για τουρκικές δραστηριότητες που αποσκοπούν στην υπόμνηση και υπογράμμιση πάγιων θέσεων της Αγκυρας και δεν αποτελούν καμιά ιδιαίτερη εξέλιξη στις σχέσεις Αθηνών – Αγκυρας.

Η κρίση των Ιμίων (η οποία έφτασε στο αποκορύφωμά της στις 30 και 31 Ιανουαρίου του 1996) συνιστούσε μια ποιοτική μεταβολή στις κατά καιρούς επιδεινώσεις των ελληνοτουρκικών σχέσεων.

Του Δημήτρη Νεζερίτη*

Από τη μια μεριά, αποτελούσε για πρώτη φορά μια ευθεία αμφισβήτηση της ελληνικής εδαφικής κυριαρχίας επί συγκεκριμένου νησιωτικού εδάφους.

Αμφισβήτηση που έχει πολύ μεγαλύτερη πρακτική σημασία από εκείνη του εύρους τού – άυλου – εναέριου χώρου ή της μη υπό αξιοποίηση υφαλοκρηπίδος. Ακόμη και το θέμα του εύρους των χωρικών υδάτων έχει ήσσονα σημασία.

Διότι στην περίπτωση των χωρικών υδάτων η τουρκική προσπάθεια έγκειται στην προσπάθεια αποτροπής επεκτάσεως της ελληνικής κυριαρχίας επί θαλάσσιας περιοχής. Στην περίπτωση των Ιμίων η τουρκική επιδίωξη ήταν η μείωση του εύρους του ελληνικού εδάφους, αρχικά στην περιοχή των Ιμίων και μετά, ό,τι μπορέσουμε να αρπάξουμε.

Και στο κάτω-κάτω στην περίπτωση των χωρικών υδάτων, παρά τις προπαγανδιστικές περιστασιακές κορόνες, η Τουρκία έχει, πιστεύω, καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η Ελλάς δεν πρόκειται να προχωρήσει στη μονομερή επέκτασή τους, όσο και αν για προφανείς λόγους δεν πρόκειται να το παραδεχθεί δημόσια.

Από την άλλη μεριά, η κρίση των Ιμίων αποτέλεσε πλέον μονόδρομο για την τουρκική στάση. Η πολιτική που επεξεργάστηκε η Αγκυρα και προκάλεσε την κρίση – γιατί οι τουρκικοί ισχυρισμοί περί απροβλέπτου και μη επιδιωχθείσης κρίσεως δεν είναι παρά παραμύθια για πολύ μικρά παιδιά – αποτέλεσε πλέον και το πλαίσιο για την όλη περαιτέρω πολιτική της συμπεριφορά έναντι της Ελλάδας στον χώρο του Αιγαίου.

Μπορεί η κρίση να μην είχε τα επιδιωχθέντα, τότε, από την Τουρκία αποτελέσματα. Η πολιτική όμως αυτή προδιέγραψε και την όλη μετέπειτα στάση της Τουρκίας. Περί αυτών, όμως, αργότερα.

Αξίζει τον κόπο να αναλογιστεί κανείς τις συνθήκες που επικρατούσαν τόσο στην Τουρκία όσο και στην Ελλάδα όταν η κρίση στα Ιμια διαμορφώθηκε και ξέσπασε. Μια τέτοια μελέτη της καταστάσεως έρχεται απλώς να επιβεβαιώσει την πάγια αρχή ότι η Τουρκία σπανιότατα ενεργεί εν θερμώ και ότι περιμένει την κατάλληλη στιγμή για την εκδήλωση των πολιτικών – ή στρατιωτικών – πρωτοβουλιών της.

Την άνοιξη του 1995 η Ελλάς είχε άρει τις αντιρρήσεις της σε ό,τι αφορούσε τη σύναψη Συμφωνίας Τελωνειακής Ενώσεως μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ενώσεως και της Τουρκίας. Σε αντάλλαγμα εξασφάλισε από τους εταίρους την προώθηση της ενταξιακής διαδικασίας της Κύπρου.

Η εκτίμηση που επικρατούσε στους κύκλους των επαϊόντων του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών ήταν ότι μπορούσαμε να προσβλέπουμε σε μια μακρά περίοδο υφέσεως στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, μια και το πιο πρόσφατο σημείο τριβής – οι ελληνικές αντιρρήσεις – είχε εκλείψει. Η κατασκευή αυτή θα ήταν λογική αν η ετέρα πλευρά ήταν η Σουηδία.

Για μία, όμως, χώρα σαν την Τουρκία, βασική αρχή της οποίας στις διεθνείς της σχέσεις είναι «τα δικά μου είναι δικά μου, τα δικά σου υπόκεινται σε διαπραγμάτευση», αυτή η θεωρία ήταν υπερβολικά, για μην πω επικίνδυνα, αισιόδοξη.

Υπήρξε όντως μια ύφεση μετά την άρση των ελληνικών αντιρρήσεων. Αυτή όμως αφορούσε περισσότερο τις σχέσεις μεταξύ των Αθηνών και διαφόρων κατ’ ιδίαν κρατών της ΕΕ. Τα κράτη αυτά ήθελαν πάση θυσία να προωθηθεί η Συμφωνία της Τελωνειακής Ενώσεως, με την ελπίδα – η οποία ως γνωστόν πεθαίνει τελευταία, κυρίως μεταξύ των εθελοτυφλούντων – ότι η Αγκυρα θα ικανοποιείτο με όσα θα κέρδιζε μέσω της Συμφωνίας αυτής και θα εγκατέλειπε την επιδίωξή της να καταστεί πλήρες μέλος της ΕΕ. Συνεπώς, έβλεπαν με ιδιαίτερη ενόχληση την αρνητική ελληνική στάση, η οποία, νόμιζαν, αποστερούσε την Ευρώπη ενός σχετικά ανέξοδου μέσου ικανοποιήσεως της Αγκυρας.

Το ότι τα ανωτέρω αποτελούσαν όνειρα φθινοπωρινής νυκτός προέκυψε σαφέστατα από τα λεχθέντα του τότε υφυπουργού Εξωτερικών κ. Οϊμέν. Σε δείπνο της ισπανικής προεδρίας επί τη ολοκληρώσει της διαδικασίας εγκρίσεως της Τελωνειακής Ενώσεως, ο ανωτέρω, απαντών στα συγχαρητήρια των παρισταμένων, αφού μας ευχαρίστησε, πρόσθεσε «και τώρα ξεκινάμε το επόμενο στάδιο, την πλήρη ένταξη της Τουρκίας στην Ευρώπη». Η έκφραση στα πρόσωπα των παρισταμένων θα άξιζε να είχε απαθανατιστεί…

Οι καθαυτό ελληνοτουρκικές σχέσεις δεν παρουσίασαν καμιά ουσιαστική μεταβολή κατά το μεσοδιάστημα μεταξύ της άρσεως των ελληνικών αντιρρήσεων για την προώθηση της Συμφωνίας Τελωνειακής Ενώσεως και την επικύρωση αυτής από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αν υπήρξε κάποια μεταβολή, αυτή ήταν για το χειρότερο, με την παρασχεθείσα εξουσιοδότηση από τη Μεγάλη Τουρκική Εθνοσυνέλευση στην τουρκική κυβέρνηση να κάνει χρήση παντός μέσου σε περίπτωση επεκτάσεως των ελληνικών χωρικών υδάτων – το περίφημο casus belli. Ταύτα, επ’ ευκαιρία της επικυρώσεως από την Ελληνική Βουλή της Συμβάσεως περί του Δικαίου της Θαλάσσης.

Το 1995 η Αθήνα δεν ήθελε να πολυασχολείται με τα ελληνοτουρκικά. Οι εξελίξεις στα Βαλκάνια και κυρίως οι σχέσεις με την πΓΔΜ απορροφούσαν όλο το ενδιαφέρον.

Παράλληλα, η βαθμιαία επιδείνωση της υγείας του πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου και η αναπόφευκτη αποστασιοποίησή του από τα τρέχοντα θέματα είχαν ως αποτέλεσμα την προϊούσα ημιπαράλυση του κυβερνητικού μηχανισμού, λαμβανομένου μάλιστα υπ’ όψιν του υφισταμένου συγκεντρωτικού πρωθυπουργοκεντρικού συστήματος διακυβερνήσεως του ελληνικού κράτους.

Θεωρητικώς, η Τουρκία θα έπρεπε να έχει αντίστοιχα κυβερνητικά προβλήματα. Οι τελευταίες εκλογές δεν είχαν δώσει την πλειοψηφία σε κανένα κόμμα και οι έδρες ήταν λίγο-πολύ ισάριθμα μοιρασμένες μεταξύ των κομμάτων της κυρίας Τσιλέρ (DYP), του Γιλμάζ (Anavatan) και του διαδόχου και εκφραστού του κεμαλικού κατεστημένου CHP, αρχηγός του οποίου τη στιγμή εκείνη ήταν ο Μπαϊκάλ.

Το αβυσσαλέο μίσος που χώριζε Τσιλέρ – Γιλμάζ δυσχέραινε εξαιρετικά κάθε προσπάθεια συνεργασίας των δύο αυτών κομμάτων -που είχαν κοινές καταβολές – και συνεπώς ο Μπαϊκάλ ήταν ο λογικός σύμμαχος του ενός ή του άλλου. Εκείνη τη στιγμή πρωθυπουργός ήταν η κυρία Τσιλέρ και υπουργός Εξωτερικών ο Μπαϊκάλ. Συνασπισμός αβέβαιος και ασταθής, με την προοπτική των εκλογών να πλανάται πάνω από το τουρκικό πολιτικό στερέωμα.

Η Τουρκία όμως, όπως και πολλά άλλα κράτη – αλλά όχι η Ελλάς – έχει το προτέρημα να διαθέτει καλά οργανωμένη και εν πολλοίς ανεξάρτητη από την εκάστοτε κυβέρνηση δημόσια διοίκηση και συνεπώς ο κρατικός μηχανισμός λειτουργούσε αποτελεσματικά ακόμη και σε περιπτώσεις πολιτικής αστάθειας. Ακόμη δε περισσότερο σε θέματα εθνικής εξωτερικής πολιτικής, όπου, έν πάση περιπτώσει, η κατά περίπτωσιν κυβέρνηση δεν είναι παρά ο διεκπεραιωτής ειλημμένων ήδη από το σύνολο της πολιτικοστρατιωτικής ηγεσίας της χώρας αποφάσεων.

Η κρίση των Ιμίων άρχισε τελείως σαν υπόθεση ρουτίνας πριν από τις ημέρες των Χριστουγέννων. Ενα τηλεγράφημα από το υπουργείο μάς πληροφορούσε ότι ένα τουρκικό εμπορικό σκάφος είχε εξοκείλει στη νησίδα Ιμια και είχε αρνηθεί τη βοήθεια ελληνικού σκάφους να το ρυμουλκήσει, επικαλούμενο ότι η νησίδα όπου είχε εξοκείλει ήταν τουρκικό εθνικό έδαφος. Το υπουργείο ζητούσε να φέρουμε τη δύστροπη συμπεριφορά του κυβερνήτη εις γνώσιν των τουρκικών Αρχών και να τους ζητήσουμε να δώσουν οδηγίες στο τουρκικό σκάφος να δεχθεί τη βοήθειά μας για να μη διαλυθεί από την εποχική κακοκαιρία και έχουμε θύματα.

Διερωτώμαι τι θα είχε γίνει αν αφήναμε το σκάφος έρμαιο στα κύματα του Νοτίου Αιγαίου χειμωνιάτικα. Πιθανότατα θα έστελνε η Τουρκία πλέον ένα ρυμουλκό, για να προκαλέσει δική μας αντίδραση, στην οποία θα απαντούσε επικαλούμενη δική της κυριότητα. Το σχέδιο ήταν πολύ καλά στημένο.

Αυτά όμως είναι θέματα που τα σκέπτεται κανείς κατόπιν εορτής. Τη στιγμή εκείνη θέλαμε απλώς να ξεμπερδεύουμε με μια υπόθεση ρουτίνας – όπως τη βλέπαμε. Πρώτα απ’ όλα όμως είχαμε την ανθρώπινη περιέργεια να δούμε πού είναι η νησίδα αυτή. Ο ναυτικός ακόλουθος δήλωσε άγνοια, κατέβασε τους χάρτες του και με αρκετή δυσκολία εντόπισε τις δύο κουκκίδες που αποτελούσαν το σύμπλεγμα των Ιμίων.

Εξοπλισμένος με τις γεωγραφικές αυτές γνώσεις, ο σύμβουλος πρεσβείας κ. Κουγιού πήγε στο τμήμα αερο-ναυτιλιακών υποθέσεων του τουρκικού υπουργείου για να ζητήσει από τον τμηματάρχη να ειδοποιήσουν το σκάφος να δεχθεί τη βοήθειά μας. Ο κ. Banguoglu, άριστος γνώστης των θεμάτων του, με προϋπηρεσία στην Αθήνα, απήντησε ότι οι τουρκικές Αρχές ήταν εν γνώσει του θέματος, ότι θα ειδοποιούσαν τον κυβερνήτη να δεχθεί ελληνική βοήθεια και πρόσθεσε ότι, πάντως, οι νησίδες αποτελούσαν τουρκικό έδαφος. Ο κ. Κουγιού αντέταξε ότι ήταν ελληνικές, αλλά η συζήτηση δεν είχε συνέχεια μια και ο συνομιλητής μας δεν επέμεινε.

Το πράγμα θα μπορούσε να είχε μείνει εκεί αν από τουρκικής πλευράς η όλη ιστορία δεν ήταν προκατασκευασμένη. Η υπόθεση δεν μπορούσε και δεν έπρεπε να αφεθεί να παρέλθει χωρίς να ξεσπάσει κρίση. Συνεπώς, λίγες μέρες αργότερα, μας περιήλθε από το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών μια ρηματική διακοίνωση που έλεγε λίγο-πολύ τα εξής – τέτοιες διατυπώσεις δεν ξεχνιούνται:

«Το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκικής Δημοκρατίας παρουσιάζει τις προσρήσεις του στην πρεσβεία της Ελληνικής Δημοκρατίας και αναφερόμενο στην πρόσφατη συζήτηση μεταξύ των κ.κ. Κουγιού και Banguoglu περί του σκάφους …., επιθυμεί να επιβεβαιώσει ότι οι εν λόγω νησίδες αποτελούν τουρκικό έδαφος και είναι εγγεγραμμένες στο κτηματολόγιο (σ.σ. στην Τουρκία κτηματολόγιο υπάρχει από την οθωμανική εποχή) της επαρχίας Μαγνησίας υπ’ αριθ. …. και ….».

Συναγερμός

Εάν η Τουρκία δεν είχε αποστείλει τη ρηματική αυτή διακοίνωση, το θέμα δεν θα είχε δημιουργηθεί. Ο προφορικά διατυπωμένος από τον τούρκο τμηματάρχη ισχυρισμός περί δήθεν τουρκικής κυριότητος επί των βραχονησίδων δεν θα είχε ληφθεί περισσότερο σοβαρά υπ’ όψιν από ό,τι ο αντίστοιχος του κυβερνήτη τού σκάφους. Η αποστολή όμως ενός γραπτού κειμένου άλλαζε τελείως την κατάσταση. Διότι η ρηματική διακοίνωση αποτελεί τον πλέον επίσημο τρόπο επικοινωνίας μεταξύ κρατών, τα αναφερόμενα σε αυτήν είναι δεσμευτικά για την πλευρά που τη συντάσσει και η αντίδραση σε αυτήν πρέπει να πάρει τον ίδιο δεσμευτικό χαρακτήρα, δηλαδή μια απαντητική ρηματική διακοίνωση.

Οπως μπορούσε να κρίνει κανείς κατόπιν εορτής, η τουρκική αυτή κίνηση μόνο κέρδη μπορούσε να αποφέρει στην Αγκυρα. Αν η ρηματική διακοίνωση έμενε τυχόν αναπάντητη, τούτο θα αποτελούσε πλέον σιωπηρά αποδοχή εκ μέρους της Ελλάδος του τουρκικού ισχυρισμού περί κυριότητος επί των νησίδων.

Αν πάλι – όπερ και το φυσιολογικό – εδίδετο απάντηση, τότε δυοίν θάτερον: είτε θα άνοιγε συζήτηση περί του καθεστώτος των βραχονησίδων η οποία, με τουρκική πρωτοβουλία, θα επεξετείνετο και θα μπορούσε να οδηγήσει σε συζήτηση περί του καθεστώτος μεγάλου τμήματος του Αιγαίου. Είτε, σε περίπτωση ελληνικής αρνήσεως να συζητήσει τα του εδάφους της, θα προχωρούσαμε σε θερμότερη κρίση.

Αυτά όμως ήταν συμπεράσματα που μπορούσε να εξαγάγει κανείς μόνο αργότερα, όταν είχε την πλήρη εικόνα.

Αποστείλαμε το κείμενο της τουρκικής ρηματικής διακοινώσεως στην Αθήνα, ζητώντας να μας δώσουν συγκεκριμένα στοιχεία που θεμελίωναν την ελληνική κυριαρχία στις νησίδες. Σε μια εσωτερική συζήτηση που είχαμε στην πρεσβεία, είχα παρατηρήσει ότι το θέμα δεν θα έπρεπε να είναι δύσκολο να ξεκαθαρίσει γιατί, όπως θυμόμουν από τις πανεπιστημιακές μου ημέρες, είχαμε διδαχθεί ότι τα θαλάσσια σύνορα της Ελλάδος στο Νότιο Αιγαίο ήταν οριοθετημένα, όπερ δεν συνέβαινε προκειμένου περί του Βορείου Αιγαίου.

Η απάντηση από το υπουργείο δεν άργησε να μας περιέλθει. Η αλληλουχία των γεγονότων βάσει επίσημων διακρατικών συμφωνιών ήταν ολοκληρωμένη και σε ό,τι μας αφορούσε δεν άφηνε περιθώρια αμφισβητήσεων ως προς την εγκυρότητα των τίτλων κυριότητος της Ελλάδος επί των βραχονησίδων! Εκχώρηση των Δωδεκανήσων από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στην Ιταλία – Ιταλοτουρκικό πρωτόκολλο που καθόριζε σαφώς την οροθετική γραμμή στη θάλασσα μεταξύ των δύο κρατών, από το οποίο προέκυπτε σαφώς ότι οι νησίδες Ιμια ήταν εντός της περιοχής ιταλικής κυριαρχίας – Συνθήκη των Παρισίων με την οποία τα Δωδεκάνησα παρεχωρούντο στην Ελλάδα. Από νομικής απόψεως η θέση της Ελλάδος ήταν άψογη.

Η απάντησή μας αυτή διαβιβάστηκε – γραπτώς και προφορικώς – στο τουρκικό υπουργείο από τον πρεσβευτή – σύμβουλο της πρεσβείας, τον μακαρίτη, αγαπητό και εκλεκτό συνάδελφο Παναγιώτη Βλασσόπουλο. Ο συνομιλητής του, αφού τον άκουσε, απήντησε ότι θα μετέφερε αυτά όπου έδει και, εν τω μεταξύ, «θα ήθελε να του δώσει τις πρώτες, εκ του προχείρου, αντιδράσεις της τουρκικής πλευράς». Και ακολούθησε μια ολόκληρη σειρά επιχειρημάτων – η οποία, όπως απεδείχθη, αποτελούσε και το σύνολο της τουρκικής επιχειρηματολογίας.

Η θερμοκρασία άρχισε σιγά-σιγά να ανεβαίνει, κυρίως μετά τη διαρροή στον ελληνικό Τύπο των συμβάντων και τη βαθμιαία εκατέρωθεν ενίσχυση της στρατιωτικής παρουσίας στην περιοχή. Η ανάρτηση της ελληνικής σημαίας, η αρπαγή της από «δημοσιογράφους» σε εντεταλμένη υπηρεσία, όλα ενίσχυαν την ατμόσφαιρα της αυξανομένης κρίσεως, η οποία ενισχύετο και από τη, μερικές φορές εμπρηστική, αρθρογραφία του Τύπου.
Θυμάμαι ότι οι ξένοι συνάδελφοι ήταν ελαφρώς αποσβολωμένοι από την εξέλιξη της υποθέσεως. Τους ήταν αδιανόητο πώς ήταν δυνατόν δύο κράτη να ευρίσκονται ουσιαστικά επί ποδός πολέμου – για τι;

Η ενημέρωση των ξένων συναδέλφων αποτελούσε πρωταρχικό έργο μας. Και η ουσία των ενημερώσεων ήταν διττή: αφενός μεν να εξηγήσουμε το νομικώς ορθόν της θέσεώς μας σε ό,τι αφορούσε τα Ιμια και επίσης να τονίσουμε πως το θέμα δεν ήταν τόσο αν η τουρκική διεκδίκηση αφορούσε μια-δυο «ασήμαντες» νησίδες, αλλά ότι η τουρκική αξίωση τοποθετείτο στο ευρύτερο πλαίσιο των αξιώσεών της κατά της Ελλάδος.

Ευτυχώς, η Ελλάς είχε αποκτήσει επιτέλους νέα κυβέρνηση και έτσι το συναίσθημα του καραβιού που έπλεε χωρίς κυβερνήτη είχε αρχίσει να εκλείπει. Η νέα όμως κυβέρνηση χρειαζόταν οπωσδήποτε λίγο χρόνο για να οργανωθεί και να αρχίσει να λειτουργεί με άνεση. Και η Τουρκία επείγετο…

Δεν υπάρχει καλύτερη απόδειξη για το ότι η όλη υπόθεση ήταν καλώς προετοιμασμένη από τουρκικής πλευράς από το διάβημα που μου έγινε από τον υπουργό Εξωτερικών.

Ο κ. Μπαϊκάλ με εκάλεσε και, περιστοιχιζόμενος από την υπηρεσιακή ηγεσία του υπουργείου «του», μου ανέπτυξε την τουρκική επιχειρηματολογία σε ό,τι αφορούσε τα Ιμια. Ηταν πανομοιότυπη με όσα είχε αναφέρει «εκ του προχείρου» ο συνομιλητής τού Βλασσόπουλου.

Ούτε για τον τύπο δεν είχαν κρατήσει ένα τουλάχιστον επιχείρημα σαν εφεδρικό, για να δείξουν πως το έψαξαν το θέμα. Η καλά προετοιμασμένη θέση απλώς επαναλαμβάνετο.

Παρενθετικά σημειώνω ότι η τουρκική επιχειρηματολογία ήταν ασθενεστάτη. Σε σημείο που ένα από τα βασικά σημεία της ήταν η επίκληση των «ιδιαζουσών πολιτικών συνθηκών» (δηλαδή η ύπαρξη στην Ιταλία του επιθετικού φασιστικού καθεστώτος) όταν υπεγράφη το ιταλο-τουρκικό πρωτόκολλο χαράξεως των θαλάσσιων συνόρων.

Και μια φαιδρή νότα: Κατά τη διάρκεια του διαβήματος καθόμουν στον ίδιο καναπέ πλάι στον κ. Μπαϊκάλ. Ο ίδιος διάβαζε από το αντίγραφο της ρηματικής διακοινώσεως, της οποίας στη συνέχεια μου επέδωσε το πρωτότυπο.

Πρόσεξα ότι πάνω στο αγγλικό κείμενο από το οποίο διάβαζε ο συνομιλητής μου, οι ξένες γλώσσες του οποίου ήταν περιορισμένης εμβελείας, υπήρχε σε διάφορα σημεία γραμμένη με μολύβι η μετάφραση στα τουρκικά ορισμένων λέξεων του αγγλικού κειμένου από το οποίο διάβαζε ο υπουργός. Ετσι, για να καταλαβαίνει τι έλεγε…

Η θερμοκρασία πάντως ανέβαινε συνεχώς, με αποκορύφωμα τη συγκέντρωση στην περιοχή ισχυρότατων ναυτικών δυνάμεων. Στη φάση αυτή μου ζητήθηκε και επισκέφθηκα τον μόνιμο υφυπουργό Εξωτερικών κ. Οϊμέν – για τους γνωρίζοντες την τουρκική πραγματικότητα, πραγματικό «αφεντικό» του υπουργείου και χαράζοντα την πολιτική του – με σκοπό να του υπογραμμίσω τους κινδύνους που ενείχε η συγκέντρωση σε τόσο μικρό χώρο τόσο ισχυρών δυνάμεων με σοβαρό ενδεχόμενο να προκληθεί ανάφλεξη εκ τυχαίου γεγονότος και να ζητήσω τη λήψη μέτρων που θα οδηγούσαν σε αποκλιμάκωση της εντάσεως και απομάκρυνση του άμεσου κινδύνου. Ο συνομιλητής μου απάντησε εκφράζοντας ενδιαφέρον για επιστροφή στην προγενεστέρα κατάσταση – στο περίφημο status quo ante.
Είναι χαρακτηριστικό πως μετά τη συνάντησή μας, ο κ. Οϊμέν εξηφανίσθη από το υπουργείο. Ηταν – εκ των υστέρων – προφανές πως ήθελε να αποφύγει οποιαδήποτε περαιτέρω επαφή που θα μπορούσε να υπονομεύσει τα τουρκικά σχέδια.

Και τη νύχτα τα σχέδια αυτά εκδηλώθηκαν με την απόβαση των τούρκων στρατιωτών στη μια νησίδα. Η πρώτη ενημέρωση μου έγινε από τον διευθυντή του Γραφείου Τύπου κ. Σταθουλόπουλο και αφού ξυπνήσαμε το προσωπικό της πρεσβείας παρακολουθήσαμε την εξέλιξη της κρίσεως, ενημερώνοντας στο μέτρο του δυνατού την Αθήνα και βλέποντας με ανακούφιση την εκτόνωσή της.

H κρίση βέβαια δεν έληξε με την εκτόνωση αυτή, απλώς μετεφέρθη σε άλλα επίπεδα. Η Τουρκία εξέφρασε την έντονη δυσφορία της με την εκφρασθείσα εκ μέρους τής Ευρωπαϊκής Ενώσεως αλληλεγγύη προς την Ελλάδα, διεμαρτυρήθη επειδή η Ρώμη υποστήριξε την ελληνική ερμηνεία του ιταλο-τουρκικού πρωτοκόλλου, επαναλαμβάνοντας την αιωνίαν επωδόν «τι ανακατεύονται οι τρίτοι σε ελληνοτουρκικά θέματα», και συνέχισε τις πιέσεις. Θυμάμαι διάβημα του διευθυντού ελληνοτουρκικών θεμάτων κ. Gokce επειδή έλληνας βοσκός είχε επιστρέψει στα Ιμια με τις κατσίκες του.

Σε παρατήρησή μου ότι κάτι τέτοιο συνέβαινε και παλαιότερα και συνεπώς αντεπεκρίνετο στο συμφωνηθέν status quo ante, μου απήντησε πως κατ’ αυτούς το status quo ante ανεφερόταν στη χρονικά αμέσως προ της εντατικοποιήσεως της κρίσεως στιγμή και όχι παλαιότερα, ότε όντως επεσκέπτετο ο βοσκός τα Ιμια.

Ορισμένες ερωτήσεις:

Πού αποσκοπούσε η Τουρκία με την πρόκληση της κρίσεως;
Κατά τη γνώμη μου, ο στόχος ήταν απλός: επιθυμούσε να προκληθεί μια περιορισμένη σύρραξη με έναν σχετικό αριθμό θυμάτων και από τις δύο πλευρές, αποτέλεσμα της οποίας θα ήταν να πέσουν κυριολεκτικά οι πάντες πάνω στην Ελλάδα και στην Τουρκία για να αποτρέψουν ευρύτερη σύρραξη και να τις υποχρεώσουν να καθίσουν σε ένα δωμάτιο και να «τα βρουν», επιτέλους, για όλα τα θέματα του Αιγαίου, δίκην διαδικασίας εκλογής του Πάπα. Η συνολική αυτή διαπραγμάτευση σίγουρα δεν θα ήταν προς όφελος της Ελλάδος. Εφόσον η σκέψη αυτή είναι σωστή, είναι προφανές πως η Τουρκία δεν επέτυχε τον επιδιωκόμενο στόχο.

Τι προκάλεσε την Τουρκία να δημιουργήσει τη συγκεκριμένη αυτή στιγμή το θέμα των Ιμίων;
Πιστεύω πως το έναυσμα έδωσε μια απόφαση που υιοθετήθηκε στην Αθήνα το καλοκαίρι του 1995, η οποία ανακοινώθηκε με τις συνήθεις στην Ελλάδα τυμπανοκρουσίες, περί εποικισμού διάφορων ακατοίκητων βραχονησίδων. Ο «εποικισμός» αυτός προέβλεπε, αν θυμάμαι καλά, ανέγερση εικονοστασίου, τοποθέτηση κάποιου λιμενικού υπαλλήλου και κάτι παρεμφερείς συμβολικές ενέργειες. Για την Τουρκία οι ενέργειες αυτές δεν μπορούσαν παρά να είναι τμήμα ευρύτερου σχεδίου υπογραμμίσεως της ελληνικής κυριαρχίας σε όλο το Αιγαίο. Εξ ου και έπρεπε να προκληθεί μια κρίση που θα απέτρεπε την επέκταση και την εδραίωση της ελληνικής αυτής κυριαρχίας.

Και αφού δεν επετεύχθη ο στόχος της περιορισμένης συρράξεως με τις ανωτέρω συνέπειες;
Τότε η Τουρκία έθεσε σε εφαρμογή το μακρυτέρας διαρκείας σχέδιο αμφισβητήσεως της ελληνικής νησιώτικης κυριαρχίας. Εφηύρε τις γκρίζες ζώνες στο Αιγαίο, αμφισβήτησε την ελληνικότητα της Γαύδου και άλλα πολλά γνωστά από την τωρινή καθημερινότητα. Εφόσον δεν μπόρεσε να γίνει το short cut για την επίτευξη της αρεστής από την Τουρκία διευθετήσεως, ακολουθήθηκε πλέον η μάχη φθοράς. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Τουρκία έχει τεράστια αποθέματα υπομονής.

Μήπως τα ανωτέρω αποτελούν υπερβολές;
Λίγο μετά την κρίση, όταν η Τουρκία είχε δημιουργήσει θέμα γκρίζων ζωνών, μίλαγα με τον εκπρόσωπο του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, πρεσβευτή Ακμπέλ (σε αντίθεση με εμάς οι Τούρκοι τοποθετούν στη θέση του εκπροσώπου Τύπου παλαιό και σοβαρό πρεσβευτή). Η Αγκυρα είχε αναφέρει ότι η Ελλάς έπρεπε να αποδείξει την κυριότητά της επί των μη ρητά κατονομαζόμενων σε διεθνή κείμενα νησίδων. Ακολούθησε ο εξής διάλογος

Εγώ: Τι θέλετε να πείτε; Οτι η Ελλάς πρέπει να σας αποδείξει τους τίτλους κυριότητός της;
Ακμπλεκ: Ακριβώς.

Εγώ: Γιατί; Τι είστε εσείς; Ποιοι είστε εσείς;
Ακμπέλ: Είμαστε μια μεγάλη περιφερειακή δύναμη και έχουμε λέγειν στο τι γίνεται και τι υπάρχει στην περιοχή μας.

Παρακάμπτω την απάντησή μου που δεν διεκρίνετο για την ευγένειά της. Νομίζω όμως ότι η ανωτέρω στιχομυθία απαντά στο ερώτημα.

Και ο τελικός απολογισμός;
Είναι γνωστό ότι οι χειρισμοί της ελληνικής κυβερνήσεως στο θέμα των Ιμίων επεκρίθησαν από διαφόρους που θα προέκριναν τη λύση της δυναμικής αντιμετωπίσεως της κρίσεως. Πιστεύω ότι η γραμμή που ακολουθήθηκε, δηλαδή η εκτόνωση του προβλήματος με ειρηνικά μέσα, ήταν κατά πολύ η καλύτερη, για την ακρίβεια η μόνη ενδεδειγμένη. Μια δυναμική επιλογή, ανεξαρτήτως βραχυπρόθεσμου αποτελέσματος, ουσιαστικά έπαιζε το παιχνίδι των Τούρκων που την επεδίωκαν για να επακολουθήσει στη συνέχεια η «επίλυση» του όλου θέματος του Αιγαίου.

Ο κ. Δημήτρης Νεζερίτης ήταν πρεσβευτής στην Αγκυρα την επίμαχη περίοδο
ΠΗΓΗ: tovima.gr
Δημοσιεύθηκε την
Κατηγοριοποιημένα ως Opinion Με ετικέτα:

Από τον panos12

Gacor Slot Daftar Slot Rtp Slot Gacor Hari Ini Link Gacor Thailand Slot Maxwin Hari Ini ID Slot Login Maxwin Info Slot Gacor Hari Ini Rtp Slot Gacor Situs Slot Situs Slot Gacor Slot Online Slot Gacor Maxwin Slot Gacor Hari Ini Situs Slot Gacor Terpercaya Situs Slot Gacor Hari Ini MILAN 69 Slot Daftar Slot Online Daftar Situs Judi Slot Online Terpercaya Situs Slot Online Situs Slot Terbaik 10 Situs Slot Terbaik Selot Gacor Slot Gacor Terpercaya Slot Terpercaya Situs Slot Terpercaya Slot Online Gacor Judi Slot Situs Judi Slot Gacor Situs Selot Situs Judi Slot Terbaik Dan Terpercaya NO 1 Daftar Situs Slot Gacor Daftar Situs Slot Daftar Situs Slot Daftar Judi Online Situs Slot Gacor Maxwin 2023 Situs Slot Gacor Maxwin 2024 Situs Gacor Terpercaya Situs Slot Online Terpercaya Gambar Slot Gacor Daftar Slot Langsung Dapat Saldo Gratis 2023 Slot Online Gacor Terpercaya Situs Judi Terpercaya Agen Toto Play Gambling Slot Situs Judi Slot Online Daftar Situs Slot Gacor Terpercaya Bandar Slot Terpercaya Daftar Slot Langsung Dapat Saldo Gratis Tanpa Deposit Slot Terbaik Dan Terpercaya Dewa Judi Slot Slot Gacor Terbaik Cari Situs Slot Gacor Slot Server Thailand NO 1 Agent Slot Online Agent Slot Online Situs Resmi Slot Gacor Situs Selot Gacor Slot Terpercaya DI Indonesia Judi Slot Gacor Link Slot Resmi Slot Online Terbaik Slot Terpercaya 2023 Situs Online Gacor Game Slot Terbaik Akun Resmi Slot Selot Gacorku Situs Slot Online Gacor Situs Slot Tergacor Daftar Slot Gacor Situs Slot Resmi Terpercaya Nama Situs Slot Gacor Nama Situs Slot Situs Judi Slot Online Terpercaya Cari Situs Slot Yang Gacor Nama2 Situs Slot Situs Slot Tergacor Saat Ini Situs Game Slot Terpercaya Judi Online Terpercaya Agen Slot Online Situs Togel Dan Slot Gacor Togel Dan Slot Judi Slot Online Terpercaya Daftar Judi Slot Online Permainan Slot Online Slot Yang Gaco Trik Main Slot Daftar Game Slot Agen Slot Gacor Terpercaya Nama Situs Slot Terpercaya Situs Judi Slot Terpercaya Judi Slot Terpercaya Situs Judi Terbesar Dan Terpercaya Gacor Daftar Situs Judi Slot Online Terpercaya Game Slot Terpercaya SitusSlotGacor Situs Togel Slot Bo Slot Terpercaya Gambar Slot Online Situs Online Slot Slot Resmi Gacor GameS Slot Daftar Situs Judi Online Casino Slot Situs Slot Online Gacor Terpercaya Casino Slot Online Situs Slot Terpercaya Dan Gacor Dewa Maxwin Slot MYAMAR Minimal Deposit 1000 Mesin Slot Login Daftar Situs Slot Terbaik Link Slot Terpercaya 2023 Kumpulan Situs Slot Gacor Slot Nomor 1 DI Indonesia Demo Slot Microgaming Situs Slot Gacor Terbaik Situs Slot Tergacor Dan Terpercaya Daftar Agen Slot Terpercaya Situs Slot Paling Gacor Maxwin Agen Slot Online Terpercaya Jadwal Slot Gacor Hari Ini Slot Gacor Online Daftar Slot Gacor Terpercaya Result Thailand POOLS Hari Ini Mesin KOIN Slot Demo Slot NO LIMIT Daftar Game Slot Online Slot Judi Gacor Situs Game Slot Situs Slot Terbaik Dan Terpercaya Trik Menang Slot Nama Situs Slot Paling Gacor Daftar Slot Online Terpercaya Maxwin Togel Situs Judi Online Situs Game Slot Online Slot Terpercaya Dan Terbaik Slot Terpercaya NO 1 Agen Betting Situs Slot Gacor Resmi Slot Situs Terbaik Situs Judi Slot Gacor Terbaik Dan Terpercaya NO 1 Situs Slot Indonesia Terpercaya Permainan Slot Gacor Situs Slot Resmi Indonesia Slot88JP Link Alternatif Nama Link Slot Gacor Trik Bermain Slot Nama Situs Slot Online Situs Slot Resmi 2023 Akun Slot Terpercaya Slot OFFICIAL Slot Togel Terpercaya LAPAK Judi Live CHAT Rekomendasi Situs Slot Terpercaya Akun Slot Singapore Sering Maxwin Situs Game Slot Gacor Slot Rating Tertinggi Slot Terpercaya Dan Tergacor Situs Slot Casino Slot Gacor Maxwin Situs Bagus Slot Daftar Situs Online Slot Situs Gacor Dewa Judi Slot Online Situs Slot Online Indonesia Situs Paling Gacor Terpercaya Slot Terbaik Terpercaya Situs Judi Resmi DI Indonesia Casino Togel Daftar Link Slot Terpercaya Situs Judi Online Gacor Slot Terbaik 10 Situs Poker Online Terpercaya Gambar Situs Slot Situs Togel Tergacor Slot Online Gacor Hari Ini Slot Pasti Gacor Slot Online Casino Situs Slot Daftar Dapat Saldo Nama Slot Gacor Situs Slot Yang Bagus Nama Nama Situs Slot Gacor Situs Judi Slot Terbaik Dan Terpercaya NO 1 DI Dunia Slot Online Terpercaya Daftar Situs Slot Online Terpercaya Daftar Situs Judi Slot Online Slot Online Tergacor Slot Minimal Deposit 1000 Daftar Slot Dapat Bonus Saldo Slot Pakai Dana Situs Slot NO 1 DI Dunia Situs Slot Terpercaya DI Indonesia Gambar Maxwin Togel Mobile Link Slot Terpercaya Dan Gacor Daftar Gacor Slot Slot Gacor Daftar Pasar Slot Slot Tanpa Deposit Bisa Withdraw 2023 Situs Terpercaya Gacor Daftar Nama Slot Gacor Slot Ampuh Gacor Situs YG Gacor Situs Terbaik Gacor Slot Gacor Malam Jumat Cara Jadi Bandar Slot Situs Game Online Slot Situs Slot Bagus MesinSlot Login Slot Game Gacor Website Slot Terpercaya Kakek JP Slot Link Alternatif Website Slot Terbaik Situs Slot Gacor Dan Terpercaya Situs Tergacor Dan Terpercaya Judi Slot Online 303 Trik Slot Nama Slot Online Slot Paling Bagus Slot Gacor Maxwin Pragmatic Play Slot Agen Situs Slot Resmi Dan Terpercaya Cara Main Slot itus Resmi Slot Situs Judi onlen Terpercaya Situs Yang Gacor Akun Slot Resmi Daftar Slot Tergacor Daftar Judi Slot Gacor Situs YG Paling Gacor Slot Dan Togel Terpercaya Situs Slot Terbaik Dan Terpercaya NO 1 Pragmatic Dewa Maxwin Slot Link Pragmatic Slot Thailand 777 Slot Kemenangan Tertinggi Mencari Situs Slot Daftar Game Online Slot Gambar Scatter Mahjong Kumpulan Situs Slot Terpercaya Slot Gacor Maxwin Member Baru Gacor Slot Online Info Slot Gacor Malam Ini Bandar Slot Online Terbaik Gambar JP Slot Slot Gacor Dan Togel Daftar Game Slot Online Terpercaya Pragmatic Play Login Daftar Situs Judi Slot Online Terpercaya 2020 Judi Slot Online Resmi Situs Slot Resmi Gacor Slot Gacor Situs Daftar Slot Online Gacor Situs Slot Gacor Terbaik Dan Terpercaya AkunJP Slot Daftar Situs Terpercaya Situs Slot Paling Gacor Terpercaya Rekomendasi Situs Slot Situs Gacor Online KLIK Slot Link Alternatif Cara Bermain Slot Agar Menang Slot Gacor TENGAH Malam Slot 2023 Terbaik GameS Slot Gacor Agen Casino Indonesia Daftar Nama Situs Slot Situs Slot Terbesar Situs Judi Slot Resmi Dan Terpercaya Situs Slot Gacor Sore Ini Slot RATE Tertinggi Situs Slot Gacor Maxwin Slot Paling Terpercaya Slot Cepat Maxwin Situs Slot Nomor 1 DI Indonesia Link Judi Terpercaya Slot Terpercaya Gacor Kumpulan Situs Gacor SlotTerpercaya Nama Nama Link Slot Tips Menang Slot Jenis Slot Online Situs Online Terbaik Slot Tergacor Gampang Maxwin Slot Gratis Saldo Tanpa Deposit 2023 Cara Buat Akun Slot Gacor Slot Bagus Malam Ini Cara HACK Saldo Slot Online Slot Situs Terpercaya Slot Paling Gacor DI Indonesia Situs Slot Terbaik DI Dunia Semua Situs Slot Online Situs Slot YG Paling Gacor Web Gacor Terpercaya Situs Paling Gacor Sedunia Slot Indonesia Terbaik Nama Judi Slot Nama Slot Gacor Hari Ini Pragmatic 888 Daftar Situs Slot Gacor Hari Ini Situs Judi Online Terpercaya Daftar Situs Judi Slot Situs Slot AMERIKA Terpercaya Casino Online Terpercaya Situs Judi Slot Resmi Situs Slot Ternama Situs Terpercaya Slot Selot Gacor Hari Ini Gambar Slot ZEUS Maxwin Situs Agen Slot Terpercaya Slot Gacor Lapak Pusat Cara Daftar Slot Link Judi Slot Terbaik Slot Hongkong Resmi Agen Casino Online Slot Online Indonesia Terpercaya Agen Resmi Slot Agen Gacor Slot Login Slot Gacor Resmi Terpercaya Situs Tergacor Saat Ini Daftar Situs Online Judi Terbaik Game Slot Populer Situs Togel Slot Gacor Game Slot Populer Agen Situs Slot Online Daftar Situs Slot Online Terbaik Situs Judi Slot Online Gacor Slot Resmi Terpercaya Judi Slot Gacor Terpercaya Situs Slot Deposit 1000 Slot Online Terpercaya DI Indonesia Link Alternatif Toto Slot Slot Cuan Daftar Permainan Slot Slot Judi Terbaik Slot Terbaik Hari Ini Bandar Judi indo Slot Situs Slot Populer Link Slot Yang Gacor Game Slot Tanpa Deposit Dapat Uang Asli Cara Daftar Situs Slot Situs Main Slot Situs Slot Asli Gacor Judi Slot Online Gacor Situs Slot Resmi Dan Gacor Judi Slot Terbaik Game Slot Online Slot Tergacor DI Indonesia Situs Slot Paling BANYAK Peminat Situs Slot AMAN Terpercaya Link Slot Terbaik Dan Terpercaya Situs Slot Paling Gacor Sedunia Slot Dana Situs Slot Judi Daftar Situs Slot Resmi Gambar Pragmatic Play Trik Slot Pragmatic Slot Online Terlengk Slot Gacor Deposit Pulsa Daftar Akun Judi Slot Online Slot Resmi Dan Terpercaya Situs Judi Slot Online Terbaik Kumpulan Situs Slot Bonus Slot Tanpa Deposit Situs Slot dengan Rtp Tertinggi Master Judi Slot Agen Situs Slot Terpercaya Game Slot Tanpa Deposit BISA Withdraw Bandar Casino Terpercaya Slot Gacor Saat Ini Live Rtp Slot Pragmatic Slot TerBaru Terpercaya Semua Slot Gacor Link Slot Yang Bagus Situs Slot Gacor Jam SEKARANG Slot TerBaru Gacor 2023 Agen Slot TerBaru Slot Gacor Malam Hari Ini Bandar Slot Terbaik Website Slot Online Slot Populer Situs Slot Hoki Akun JP Thailand Situs Deposit Pulsa Game Slot Online Terpercaya Poker Slot88 Trik Slot Gacor Hari Ini Akun Slot Resmi Gacor Slot Game Online Terpercaya Thailand Toto 4D Slot Gacor Microgaming Link Slot Gacor Malam Ini Agen Slot Online Terbaik Mesin Slot Login Link Alternatif Slot Gacor Slot Online Situs Judi Terpercaya DI Indonesia Daftar Judi Slot TerBaru Situs Game Slot Terbaik Jam Gacor Slot Pragmatic Hari Ini Game Slot Online Resmi Agen Slot Mania Daftar Slot Terbaik Slot Terpercaya Indonesia Link Terpercaya Slot Agen Poker Online Dewa Judi Trik Slot Olympus Terbaru Olympus Pragmatic Play Gacor.Com Situs Judi Togel Terbaik Cara Betting Bola Daftar Online Togel Login Game Slot Game Judi Slot Online Uang Asli Situs Slot Legal Togel Resmi Indonesia Main Judi Slot Online Link Togel TerBaru Cara jitu Menang Slot Slot Yang Sering Maxwin Judi Slot Uang Asli Poker Indo Pragmatic Slot Demo Rupiah Link Poker Terpercaya Slot88 Link Slot88 Daftar Situs Slot88 Slot88 Situs Gacor Cara Daftar Slot88 Slot88 Link Jam Gacor Main Slot Olympus Toto Macau Daftar Situs Slot Starlight Princes Akun Slot Demo Pragmatic Play Demo Slot Pragmatic Indonesia Agen Togel Online Terpercaya Maxwin Slot Receh Kumpulan Game Slot Game Baru Pragmatic Download Apk Judi Slot Online Judi Slot Akun Demo Cara Main Slot Gacor Olympus Bo Togel Terbesar DI Indonesia Akun Demo Pragmatic Slot Login Togel Terpercaya Daftar Akun Pragmatic Play Game Demo Slot Olympus Cara Maxwin Slot Olympus Mahjong Slot Gratis Cara Daftar Akun Togel Resmi Daftar Agen Togel Trik Pola Olympus Gacor Pragmatic Play Slot Online Hari Ini Akun Jackpot Slot Pragmatic Play Demo Maxwin Apk Togel Lengkap SlotGacor Login Slot Online Demo Pragmatic Game Slot Yang Mudah Menang Main Slot Olympus Gratis Pola Slot Gacor Hari Ini Princes Permainan Slot Gacor Hari Ini Trik Main Sweet Bonanza Judi Online Casino Idn Judi Slot IdDaftar Bo Togel Terpercaya IdSitus Judi Online Poker IdBandar Judi Casino IdBandar Toto Macau IdSlot Princess Starlight IdSlot TerBaru Gacor Hari Ini IdLink Resmi Togel IdSlot TerBaru Hari Ini IdCara Menang Taruhan Bola Link Situs Gacor Hari Ini Slot Gacor 303 Rtp Tergacor Hari Ini Bandar Togel Dan Agen Casino Online Pasang Togel Hari Ini Cara Daftar Akun Demo Slot Link Slot Olympus Betting Online Indonesia Situs Taruhan Bola Terpercaya Bo Togel Terbaru Game Slot Online Pakai Dana Slot PragmaticPlay Toto Online Login Game Slot Online Gacor Hari Ini Situs Togel Toto Macau Agen Poker Online Slot Terpercaya Situs Slot Viral Situs Baru Slot Gacor Situs Taruhan Bola Resmi Daftar Nama Situs Togel Terpercaya Slot Maxwin 5000 Slot Server Thailand Gacor Pragmatic Play Bandar Togel Terbaik Situs Bo Terpercaya Slot Deposit Tanpa Minimal Game Pragmatic Paling Gacor Daftar Situs Poker Terpercaya Link Slot TerBaru Gacor Link Slot TerBaru Gacor Rtp Tertinggi Slot Hari Ini Situs Slot TerBaru Hari Ini Login Judi Slot Game Slot Mudah Jackpot Game Slot Pragmatic Play Daftar Akun Slot Online Slot88 Alternatif Slot Rtp Tertinggi Malam Ini Link Situs Slot Gacor Hari Ini Judi Slot Terbesar DI Dunia Link Maxwin Olympus Slot Gacor Deposit 5 Ribu Daftar Slot Maxwin Akun Bo Terpercaya Situs Slot Gacor 2023 Terpercaya Situs Slot Gacor Deposit 5000 Situs Slot Thailand Paling Gacor Situs Slot Online Rtp Live Situs Slot Gacor Deposit Pulsa Pulsa Potongan itus Slot Paling Gacor Dan Terpercaya Situs Slot Gacor Member Baru Pasti Wd Slot88 Resmi Link Alternatif Slot88 Link Alternatif Play Slot88 Link Alternatif Link Alternatif Slot88 Slot88 Login Link Alternatif Slot Gacor Deposit Pulsa Pulsa Potongan Link Slot Gacor Hari Ini TerBaru Slot88 Resmi Login Slot88 Resmi Login Link Alternatif Download Apk Judi Slot Online Terpercaya Situs Judi Togel Link Judi Togel Togel Terbesar Situs Togel Online Togel Resmi Terpercaya Bandar Togel Online Situs Bandar Togel Toto Terpercaya Bandar Toto Togel Permainan Togel Togel Online Resmi Pasaran Togel Terlengkap Online Toto Idn Poker Online Poker Online Idn Situs Poker Online Idn Daftar Situs Poker Idn Online Terbaik Idn Poker Online Terpercaya Poker Online Idn Terpercaya Situs Idn Poker Online Agen Judi Idn Poker Online Link Poker Online Idn Idn Poker Online Indonesia Poker Online Idn Play itus Judi Online Idn Poker Daftar Poker Idn Online Idn Poker Sbobet Online Situs Poker Idn Online Deposit Pulsa Tanpa Potongan Poker Online Terpercaya Idn Play Login Idn Poker Online Idn Poker Slot Online Situs Idn Poker Online Terbaik Bandar Poker Online Idn Agen Poker Idn Poker Online Idn Club Poker Online Idn Poker Online Pulsa Idn Online Poker Poker Idn Online Idn Poker SERI Online Situs Idn Poker Online TerBaru Link Alternatif Judi Slot Online Situs Judi Idn Cara Curang Main Slot Deposit Pulsa Tri Tanpa Potongan Download Idn Poker Sbobet Sbobet Login Link Alternatif Sbobet Link Sbobet Sbobet Wap Wap Sbobet Sbobet Wap Login Sbobet Mobile TOTOMANIAC Login Sbobet Daftar Sbobet Sbobet Alternatif Sbobet Link Alternatif Sbobet Slot Agen Sbobet Sbobet Live Link Sbobet Terbaru Sbobet Indonesia Sbobet Play Sbobet Online Sbobet Wap Link Sbobet ASIA Sbobet Daftar Sbobet Sport Sbobet Parlay Sbobet WEB Sbobet APP Sbobet Link WAB Sbobet Situs Sbobet Alternatif Sbobet Sbobet Login Alternatif Cara Daftar Sbobet Sbobet Bola Mobile Sbobet Sbobet PlaySport Sbobet ASIA Login Sbobet Login Indonesia Agen Sbobet Terpercaya Link Wap Sbobet Sbobet ASIAN Handicap Sbobet Casino ASIAN Sbobet Sbobet Website Agen Bola Sbobet Play Sbobet Login PSlot Sbobet PSbobet Live Casino PSbobet EURO PAgen Resmi Sbobet PSbobet Link Alternatif 2024 PDaftar Agen Sbobet PLive Casino Sbobet PLive Sbobet PLink Login Sbobet PSbobet Mix Parlay PSbobet Casino Live PTaruhan Bola Sbobet PJudi Bola Online Sbobet PSitus Alternatif Sbobet PDeposit Sbobet PBandar Bola Sbobet Link Alternatif Sbobet Wap Situs Agen Sbobet Agen Sbobet Online Daftar Sbobet Terpercaya Sbobet Sports Sbobet Mobile Indonesia Sbobet Login Mobile Masuk Link Alternatif Sbobet Mobile Bandar Sbobet Login Sbobet Wap Sbobet Mobile Alternatif Agen Judi Sbobet Bandar Judi Sbobet Taruhan Sbobet Link Alternatif Sbobet 2024 Daftar Judi Bola Online Sbobet Game Sbobet Slot Server Thailand Server Thailand Slot Link Slot Thailand Slot Thailand Asli Slot Thailand 4D Slot Demo Thailand Slot Thailand Login Slot Thailand Terpercaya Sot Resmi Thailand Slot Online Thailand Link Slot Server Thailand Situs Slot Thailand Deposit 5000 Slot Tergacor Thailand Slot Terbaru Slot Gacor Malam Ini Link Slot Gacor hari Ini Slot Gacor Malam Ini Situs Gacor Malam Ini Link Gacor hari Ini Slot Gacor Gampang Menang Slot Gacor Minimal Deposit 5rb Slot Gacor Hari Ini