Ο 22χρόνος Σαλμάν Αμπεντί, Βρεταννός υπήκοος, γονείς Λίβυοι πρόσφυγες, είναι ο τρομοκράτης-βομβιστής ο οποίος εφόνευσε ανήλικα παιδιά και τραυμάτισε 52 άτομα κατά την αποχώρηση τους από τον συναυλιακό χώρο «Manchester Arena» το βράδυ της Δευτέρας, 22 Μαΐου.
Του Βασίλειου Γρ. Παπαδάκη*
Η στυγερή δολοφονία 22 ατόμων φέρνει για πολλοστή φορά στην επικαιρότητα την σύγχρονη μάστιγα της τρομοκρατίας την οποία βιώνουν οι προηγμένες κοινωνίες της Δύσεως και ουχί μόνο.
Για την τρομοκρατία δεν υπάρχει διεθνώς συμφωνημένος ορισμός για συγκεκριμένες εγκληματικές πράξεις όπως:
Δολοφονίες αθώων παιδιών, απαγωγές πολιτών, ληστείες τραπεζών, δολιοφθορές. Υπ’ αυτή την έννοια η τρομοκρατία αποκτά ένα δικό της εννοιολογικό περιεχόμενο.
Συνδέεται με τον απροκάλυπτο φανατισμό ατόμων που στρατολογούνται και εκπαιδεύονται από εγκληματικές οργανώσεις. Εξετάζεται ως κοινωνιολογικό φαινόμενο που στοχεύει στην επιτάχυνση μιας κοινωνικοοικονομικής αλλαγής και στην ανατροπή του «status quo» μέσα από θρησκευτικά και άλλα ιδεολογικά κίνητρα.
Σήμερα, μέσα στους στόχους είναι και η επικράτηση του ισλαμισμού έναντι των άλλων θρησκειών.
Η τρομοκρατία καθ εαυτή είναι καταδικαστέα σε όλες τις μορφές. Ο τρομοκράτης μπορεί να είναι ένα άτομο, μια ομάδα ατόμων λίγο ως πολύ οργανωμένη, η ένα κράτος. Έχει διαπιστωθεί ότι ο τρομοκράτης δεν πτοείται ούτε από απειλές φυλακίσεως ούτε από θανατική καταδίκη. Κατά μία εκδοχή ο θάνατος είναι η μόνη λύτρωση στο όνομα της θρησκείας, η της ιδεολογίας την οποία υπηρετεί και ασπάζεται.
Οι βιαιοπραγίες, βανδαλισμοί, δολοφονίες είναι πράξεις που αγγίζουν τα όρια του ανθρώπινου παραλογισμού.
Η τρομοκρατία δεν αντιμετωπίζεται με πολύωρα φλυαρήματα και συναντήσεις ειδημόνων και ούτε με όρους ψυχολογίας, κοινωνιολογίας και με τις ισχύουσες διατάξεις του Διεθνούς Δικαίου.
Οι τρομοκρατικές πράξεις είναι πολυσύνθετες και πολύπλευρες. Τα δολοφονικά κτυπήματα βασίζονται στον αιφνιδιασμό. Τα μέσα που χρησιμοποιούν οι τρομοκράτες είναι απεριόριστα. Αρκεί να πετύχουν τον στόχο τους η να απειλούν ότι θα τον πετύχουν.
Ο απώτερος σκοπός είναι η δημιουργία ψυχολογικών εντυπώσεων, κλίματος ανασφάλειας, μεγαλύτερης δυνατής δημοσιότητας και εκτόνωση του φόνου και μίσους κατ’ εκείνων οι οποίοι έχουν έναν διαφορετικό τρόπο ζωής, ταυτόν ειπείν, πνευματικό πολιτισμό, θρησκεία, παιδεία και ηθικές αξίες.
Τα κίνητρα μπορεί να είναι πολιτικά η α-πολιτικά, κάθε είδους.
Είναι σε όλες τις περιπτώσεις αντίθετα προς τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου τους σχετικούς με τα ανθρώπινα δικαιώματα που συμπεριλαμβάνονται στις διατάξεις του Ο.Η.Ε.
Πολλές τρομοκρατικές οργανώσεις σε παγκόσμια κλίμακα έχουν την «σιωπηλή» υποστήριξη πολιτικών κομμάτων, κυβερνήσεων και ισχυρών οικονομικών κέντρων προς όφελος και των δύο πλευρών, σύμφωνα με τον νόμο του αμοιβαίου συμφέροντος.
Μετά το τελευταίο τρομοκρατικό κτύπημα στο Manchester, εγείρεται το ερώτημα κατά πόσον το Διεθνές Δίκαιο και ο αντιτρομοκρατικός νόμος είναι σε θέση να εκριζώσουν η να περιορίσουν την τρομοκρατία.
Η αποτυχία της Ε.Ε. να την πατάξει αποτελεί θέμα τεράστιας πολιτικο-οικονομικής και στρατηγικής σημασίας και απειλεί την συνοχή της.
Ο αντιτρομοκρατικός νόμος θα πρέπει να γίνει αυστηρότερος για να είναι πιο αποτελεσματικός.
Στο βιβλίο «International Law” ο καθηγητής της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Michigan, William Bishop, αναφέρει:
«Στο λεγόμενο Διεθνές Δίκαιο δεν υφίσταται μέθοδος επιβολής των Νόμων που όλοι έχουν προκαταβολικά δεχθεί με την προσχώρηση στους διεθνείς οργανισμούς. Τα κράτη μπορούν να πράττουν η να διαπράττουν ό,τι θέλουν. Κανείς δεν έχει την δύναμη να τα υποχρεώσει να τηρούν η να μην τηρούν τους κανόνες δικαίου.
Έτσι το Διεθνές Δίκαιο χωλαίνει. Δεν έχει την δυνατότητα εξαναγκασμού και κατά συνέπεια είναι ανίσχυρο να πατάξει την τρομοκρατία.
*Δημοσιογράφος
Επίτιμο μέλος Ε.Ε.Δ