Η πολύμηνη χρονοκαθυστέρηση στη 2η αξιολόγηση μεγαλώνει τον “λογαριασμό” των μέτρων ακόμη και κατά 13 “προαπαιτούμενα” και κάνει ακόμα πιο δύσκολο τον δρόμο προς τη συμφωνία.
Με την αλλαγή του χρόνου, εντάχθηκαν στο “κάδρο” τα προαπαιτούμενα του τελευταίου τριμήνου του 2016. Και, ανάλογα με το πόσο θα “τραβήξει” το διαπραγματευτικό θρίλερ, εντάσσονται σταδιακά και τα προαπαιτούμενα των πρώτων μηνών του 2017. Καθίσταται, έτσι, πλέον κομμάτι της 2ης αξιολόγησης μια σειρά από δύσκολες παρεμβάσεις στον εργασιακό κώδικα, στα προνοιακά επιδόματα, στις αποκρατικοποιήσεις και στις αγορές που ήταν μέρος μελλοντικών διαπραγματεύσεων.
Τα νέα “βάρη” προστίθενται στα δεκάδες προαπαιτούμενα που ήδη είχαν οριστεί για τη 2η αξιολόγηση και ως κορωνίδα έχουν την υποχρέωση να κατατεθεί Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα ∆ημοσιονομικής Πολιτικής, στο οποίο το ΥΠΟΙΚ θα δεσμεύεται για τις δαπάνες, τα έσοδα και τα πλεονάσματα που θα πρέπει να εξυπηρετεί την περίοδο 2018- 2021 (σ.σ.: και εδώ το βάρος μεγάλωσε κατά 1 χρόνο…).
Τα “παλαιά” προαπαιτούμενα προβλέπουν ακόμη την αλλαγή του πλαισίου των ομαδικών απολύσεων, τις περικοπές στα ειδικά μισθολόγια, τον νέο νόμο για τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων, την απελευθέρωση των ρυθμισμένων δραστηριοτήτων των μηχανικών και πολλές άλλες παρεμβάσεις.
Η νέα “γενιά” από προαπαιτούμενα φτάνει στα 13 περίπου τον αριθμό αν η διαπραγμάτευση “τραβήξει” έως τον Μάρτιο του 2017.
Αλλά, ακόμα και αν έκλεινε… τώρα, περίπου 10 νέα “αγκάθια” έχουν ήδη μπει στο… “κάδρο”. Κάποια εξ αυτών είναι σε τροχιά ολοκλήρωσης (π.χ. προαπαιτούμενα Επιτροπής Ανταγωνισμού και ενίσχυσης των εσόδων), αλλά κάποια άλλα δύσκολα πεδία παραμένουν ανοικτά.
Σημειώνεται ότι η 2η αξιολόγηση θα έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί έως τα τέλη Οκτωβρίου, για να ψηφιστούν οι εφαρμοστικοί νόμοι και να εκταμιευτεί το πακέτο δόσεων των 6,1 δισ. ευρώ (σ.σ. το ύψος αυτό των δόσεων είχε διαμορφωθεί στην έκθεση συμμόρφωσης του Ιουνίου του 2016) μέσα στον Νοέμβριο. Και σε αυτό το σενάριο θα βασιζόταν σε όλες τις μνημονιακές υποχρεώσεις που έφταναν χρονικά έως το τέλος Σεπτεμβρίου, δηλαδή έως και το τρίτο τρίμηνο του 2016.
Και παράλληλα, όσο περνά ο καιρός, “φουσκώνει” και ο λογαριασμός των δημοσιονομικών μέτρων. Οι απαιτήσεις των δανειστών για τη μείωση του αφορολογήτου “Κ” της προηγούμενης εβδομάδας βρίσκεται σταθερά στο τραπέζι, μαζί με την παράταση του “κόφτη”, την οποία προανήγγειλε και ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος. Η κυβέρνηση έχει αρχίσει να “κλίνει”, σύμφωνα με πληροφορίες, προς την πλευρά του αφορολογήτου.
Αρμόδιες πηγές αναφέρουν ότι, ακόμα και σε ένα σενάριο χωρίς ∆ΝΤ, το αφορολόγητο βρίσκεται στο στόχαστρο για να κλείσει το “κενό” των μέτρων έως το 2018, δηλαδή να… αντισταθμίσει τις πιέσεις για νέες παρεμβάσεις σε ΦΠΑ/φοροαπαλλαγές, που βρίσκονται επίσης σύμφωνα με πληροφορίες στο τραπέζι. Και, βέβαια, για να βγάλει από το “κάδρο” τις μειώσεις συντάξεων.
Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να προτείνει μέτρα για να κλείσει μια “τρύπα” 700 εκατ. ευρώ για το 2018, με τους δανειστές να επιμένουν σε μείωση των δαπανών για κοινωνικά επιδόματα (οικογενειακά/αναπηρίας), τα οποία, σημειωτέον, τώρα γίνονται προαπαιτούμενο στο πλαίσιο της υποχρέωσης ολοκλήρωσης της αναθεώρησης του πλαισίου για λόγους αύξησης αποτελεσματικότητας.
Οι νέες μνημονιακές δεσμεύσεις που εισάγονται στο “κάδρο” της αξιολόγησης
1. Τον Οκτώβριο θα έπρεπε να είχε νομοθετηθεί η μεταρρύθμιση στον τομέα προνοιακών επιδομάτων, με στόχο, σύμφωνα με το Μνημόνιο, να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα των δαπανών κοινωνικής πρόνοιας, που υστερεί σήμερα σημαντικά σε σχέση με τον μέσο όρο της Ε.Ε.
Σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη, τα απαιτούμενα 760 εκατ. ευρώ για τη χρηματοδότηση του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης το 2017 θα βρεθούν από τα κονδύλια του κρατικού Προϋπολογισμού αλλά και από το πρόγραμμα αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης που έληξε στις 31/12/2016, χωρίς παρεμβάσεις στα υπάρχοντα προνοιακά επιδόματα. Το μόνο που έκανε η κυβέρνηση ήταν να θεσπίσει τον Εθνικό Μηχανισμό παρακολούθησης των πολιτικών κοινωνικής ένταξης.
2. Έως το τέλος ∆εκεμβρίου θα έπρεπε να είχαν εφαρμοστεί διά νόμου οι συστάσεις του Toolkit III του ΟΟΣΑ. Επιπλέον, πρέπει να λήξουν οι εκκρεμότητες του Ιουνίου από το 1ο πακέτο και του Σεπτεμβρίου από το 2ο πακέτο.
Αναφορικά με την τρίτη εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ και τις συστάσεις αυτής, κάποιες πέρασαν με το πρόσφατο πολυνομοσχέδιο, ενώ αρκετές ακόμη απομένουν να γίνουν. Μεταξύ των μεταρρυθμίσεων που πρότεινε ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης που πέρασαν με το πρόσφατο πολυνομοσχέδιο είναι και οι αλλαγές στην αγορά των πετρελαιοειδών.
Ωστόσο, δεν έχουν περάσει ακόμη οι αλλαγές που προτείνονται και αφορούν το ηλεκτρονικό εμπόριο, ενώ υπάρχουν και συστάσεις από τις δύο πρώτες εργαλειοθήκες που δεν έχουν λάβει σάρκα και οστά, όπως είναι η λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές. Για το συγκεκριμένο θέμα, το οποίο επ’ ουδενί θέλει να αγγίξει η ελληνική κυβέρνηση και έχει αποτελέσει πεδίο μάχης μεταξύ της Ελλάδας και του ∆ΝΤ, αναμένεται η απόφαση από το Συμβούλιο της Επικρατείας.
3. Έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί η συνολική αναθεώρηση των επιδοτήσεων για τις εταιρείες συγκοινωνιών με επίκεντρο τον ΟΑΣΑ και τις θυγατρικές του επιχειρήσεις έως τον ∆εκέμβριο του 2016.
4. Μέχρι το μέσον Οκτωβρίου έπρεπε να είχαν οριστικοποιηθεί τα εκκρεμή θέματα του εσωτερικού κανονισμού που αφορούν το διοικητικό συμβούλιο του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων.
5. Μέχρι τον Νοέμβριο θα έπρεπε το διοικητικό συμβούλιο του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων να είχε διορίσει τα διοικητικά συμβούλια των θυγατρικών του. Σε θυγατρικές στις οποίες υπάρχουν ήδη δ.σ. (με την εξαίρεση του ΤΧΣ) θα έπρεπε να επανεξετάσει αυτά τα συμβούλια και να αντικαταστήσει εκτελεστικά και μη εκτελεστικά μέλη με βάση τις απαιτήσεις των εσωτερικών κανονισμών.
6. Μέχρι τον Δεκέμβριο θα έπρεπε να είχε γίνει η πλήρης μεταβίβαση των περιουσιακών στοιχείων στο Υπερταμείο, αλλά και να συμφωνηθεί το καθεστώς σε συγκεκριμένες κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων που θα πρέπει να προσδιοριστούν μαζί με την τεχνική βοήθεια των “θεσμών” (σ.σ.: ζητείται από ελληνικής πλευράς να εξαιρεθεί η μεταβίβαση συγκεκριμένων ∆ΕΚΟ, όπως η ΕΑΣ και η ΕΑΒ).
7. Θα έπρεπε να είχε υιοθετηθεί το Προεδρικό ∆ιάταγμα που να καθορίζει το σύστημα για το ηλεκτρονικό μητρώο προ- κειμένου να γίνονται δημοπρασίες (κυρίως ακινήτων) μέσω ∆ιαδικτύου (∆εκέμβριος 2016).
8. Θέσπιση της νομοθεσίας για την ενίσχυση της θεσμικής, οικονομικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, καθώς και άλλων ανεξάρτητων Αρχών έως τον ∆εκέμβριο του 2016 (σ.σ.: έχει συσταθεί επιτροπή, το έργο της οποίας δεν έχει ολοκληρωθεί).
9. Έως το τέλος Οκτωβρίου θα έπρεπε να είχε τροποποιηθεί το εταιρικό δίκαιο περί αφερεγγυότητας. Το πακέτο παρεμβάσεων αναφορικά με τον πτωχευτικό κώδικά έχει γίνει νόμος του κράτους (τέλη Δεκεμβρίου).
Οι παρεμβάσεις αναφορικά με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, δηλαδή με τη νομοθέτηση του εξωδικαστικού μηχανισμού παραμένουν ακόμη στον αέρα. Το νομοσχέδιο, με βάση και τις δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών, ήταν να κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή στις αρχές του περασμένου φθινοπώρου, αλλά δεν υπάρχει τελικό κείμενο, καθώς το συγκεκριμένο θέμα παραμένει ένα από τα ανοιχτά μέτωπα της διαπραγμάτευσης.
10. Ολοκλήρωση των παρεμβάσεων για την ενίσχυση της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Έχουν περάσει νομοθετικά οι τροποποιήσεις για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της. Σε εξέλιξη βρίσκεται η ενίσχυση του στελεχιακού δυναμικού (έχουν βγει οι προκηρύξεις).
11. Η μεταρρύθμιση της φορολογικής πολιτικής και η απλοποίηση της φορολογίας εισοδήματος, αλλά και των διατάξεων αναφορικά με τα καθεστώτα συλλογικών επενδύσεων και τη φορολόγηση υπεράκτιων επιχειρήσεων, και η πλήρης ενεργοποίηση και λειτουργικότητα της Αρχής Εσόδων (έχει προθεσμία έως τον Ιανουάριο και εκκρεμεί το θέμα των υπεράκτιων επιχειρήσεων).
12. Πανελλαδική εφαρμογή του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης από τον Ιανουάριο του 2017. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ηλεκτρονική πλατφόρμα για την υποβολή αιτήσεων ένταξης στο πρόγραμμα αυτό επιχειρείται να ανοίξει στο β’ δεκαπενθήμερο του τρέχοντος μηνός.
13. Αλλαγή στον Εργασιακό Κώδικα μέσω της απλοποίησης των διατάξεών του τον Μάρτιο του 2017. Δεν έχει γίνει πρόοδος.
Για τον Ιούνιο του 2016 έχει οριστεί ένα ακόμα προαπαιτούμενο, αυτό της προσαρμογής των αντικειμενικών αξιών με βάση τις αγοραίες τιμές.