Επί είκοσι χρόνια όλοι οι διεθνείς οργανισμοί προειδοποιούν και προτείνουν αναγκαίες μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και προϊόντων, αλλά οι ελληνικές κυβερνήσεις χρησιμοποιούν μόνο σχεδόν το «στρίβειν» με την κατάρτιση πολυσέλιδων Εθνικών Προγραμμάτων Μεταρρυθμίσεων για να παίρνουν τις … δόσεις των δανείων.
Θα πρότεινα στον διαπρεπή καθηγητή Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και δημιουργό του γνωστού χρησιμότατου «Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσας» κ. Γεώργιο Μπαμπινιώτη να προχωρήσει, μαζί με τους πολύτιμους συνεργάτες του, στην αναθεώρηση πια πολλών λέξεων του παραπάνω Λεξικού του, αφού έχουν χάσει την προτέρα σημασία τους.
Του Δημήτρη Στεργίου
Ήδη, η σημασία πολλών και ιδιαίτερα οικονομικών, κοινωνικών και εκπαιδευτικών όρων έχει χαθεί προ πολλού, ενώ στον πίνακα προστέθηκαν κι άλλες μετά την πρόσφατη συζήτηση για τη Βουλή της Συμφωνίας των Πρεσπών και για την αναθεώρηση του πολύπαθου, από την κακοποίηση και μη εφαρμογή του, ελληνικού Συντάγματος.
Κάνω τη μελαγχολική αυτή εισαγωγή μετά τις νέες (είναι πολλοστή) δηλώσεις της επικεφαλής του «επάρατου» Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) Κριστίν Λαγκάρντ, η οποία, σε πρόσφατη ομιλία της στο Ευρωπαϊκό Φόρουμ» στο Μόναχο, παρουσίασε την Ελλάδα ως παράδειγμα προς αποφυγήν ως προς τη χρονοβόρα πτωχευτική διαδικασία και την εφιαλτικά υψηλή ανεργία, ζητώντας, για το λόγο αυτό, και απευθυνόμενη, για μιαν ακόμη φορά σε «ώτα μη ακουόντων», δηλαδή «ιδεοληπτικά, μεγαλύτερη ευελιξία στην αγορά εργασίας.
Σημειώνω ότι στη διεθνή βιβλιογραφία η « εργασιακή ευελιξία» έχει μερικές βασικές αρχές που συνεχώς αναγράφονται και τηρούνται από μερικούς Κουτόφραγκους πρωταθλητές σε ανάπτυξη, κοινωνική ευημερία, κοινωνικό κράτος, ποιότητα ζωής, ενώ στην Ελλάδα έχει εξελιχθεί σε συνώνυμο… ιδεοληπτικής, κομματικής και «περί πάρτης» ακαμψίας και ύβρεως!
Ας δούμε, λοιπόν, πρώτα πώς ερμηνεύουνδιεθνως και ιδιαίτερα οι «κουτοί», κυρίως ευρωπαϊκοί λαοί, την εργασιακή ευελιξία:
Πρώτον, ευελιξία των αμοιβών εργασίας (μεταβλητότητα μέρους ή και του συνόλου των αποδοχών ανάλογα με τα αποτελέσματα των επιχειρήσεων, την παραγωγικότητα, τη συγκυρία κλπ).
Δεύτερον, εξωτερική (σε σχέση με την επιχείρηση) ποσοτική εργασιακήςευελιξία (ελευθερία προσλήψεων-απολύσεων, γεωγραφική κινητικότητα του εργατικού δυναμικού, διαφοροποίηση όρων ατομικών συμβάσεων, χρήση ειδικών μορφών απασχόλησης όπως part-time, συμβάσεων έργου, ορισμένου χρόνου, φασόν, περιστασιακής απασχόλησης, εφαρμογές τηλεεργασίας κλπ).
Τρίτον, εσωτερική ποσοτική ευελιξία της εργασίας ή ευελικτοποίηση αναδιοργάνωσης του χρόνου εργασίας (λ.χ. ευέλικτο ωράριο, βάρδιες, διακυμάνσεις ή και μείωση του εβδομαδιαίου ή του ετήσιου ωραρίου εργασίας σε ατομική/ συλλογική βάση κλπ).
Τέταρτον, ποιοτική ή λειτουργική ευελιξία της εργασίας, με εμπλουτισμό της εργασίας (αναβάθμιση ειδικοτήτων, ανάπτυξη πολυδυναμίας και πρωτοβουλιών των εργαζομένων, ποιοτική βελτίωση των εργασιακών σχέσεων στο εσωτερικό της επιχείρησης.
Όλα αυτά, βέβαια, φαντάζουν ως μεταφυσικά φαινόμενα στη χώρα μας και για το λόγο αυτό ξορκίζονται με κάθε τρόπο και ιδιαίτερα με τα γνωστά «στρίβειν δι΄ επιτροπών», «στρίβειν δι’ απεργιών», στρίβειν δ’ αρών», «στρίβειν δι΄απειλών», «στρίβειν δι’ εμπλοκών», «στρίβειν δι΄ εξορκισμών», «στρίβειν γενικώς», δηλαδή όπως και σε πολλές άλλες περιπτώσεις που πιέζουν οι «τρισκατάρατοι» διεθνείς «εχθροί» της ελληνικής οικονομίας, του ελληνικού λαού και των Ελλήνων εργαζομένων (εξαιρώ μερικούς συνδικαλιστές διότι σ΄ αυτούς όλα αυτά είναι, πράγματι, ενοχλητικά!), όπως, για παράδειγμα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), προς τους οποίους όμως όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις («φιλελεύθερες», «σοσιαλιστικές», «αριστεροδεξιές») «τείνουσι μονίμως επαίτιδα χείρα», ζητώντας και εκπλιπαρώντας, δηλαδή, για να πάρουν δάνεια, όχι για ανάπτυξη και για βελτίωση των δημόσιων υποδομών, αλλά για να τα σπαταλάνε για … αλλότριες σκοπιμότητες, βεβαίως, βεβαίως!
Κατ΄ αρχάς, υπενθυμίζω ότι έχει «μαλλιάσει η γλώσσα» της κυρίας Λαγκάρντ προτείνοντας, σε κάθε διεθνή εκδήλωση, την ανάγκη σημαντικών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στην ελληνική αγορά εργασίας, και του ΔΝΤ κάθε σχεδόν Ιούλιο τα τελευταία είκοσι χρόνια, όταν δίνει στη δημοσιότητα την Έκθεσή του για τα χάλια της ελληνικής οικονομίας, επισημαίνοντας την ανάγκη ευελιξίας στην αγορά εργασίας.
Τα ίδια πρότεινε και προτείνει συνεχώς και ο ΟΟΣΑ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Συμβούλιο Υπουργών Οικονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το 1990 και συνεχώς μέχρι σήμερα, αλλά στο … «βρόντο»!
Η απογοήτευση εντοπίζεται ότι, από την άλλη μεριά, δηλαδή τη χώρα μας, έχει καταναλωθεί μπόλικη μελάνη με την κατάρτιση και υποβολή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή των περιβόητων Επικαιροποιημένων Προγραμμάτων Σταθερότητας και Ανάπτυξης , με την κατάρτιση από το 1998 των περιβόητων Σχεδίων Δράσης για την Απασχόληση, με τα οποία, τάχα, θα υλοποιούνταν οι κατευθυντήριες γραμμές για τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας του Συμβουλίου Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Υπουργών Απασχόλησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις Κοινές Αρχές Ευελιξίας με Ασφάλεια που υιοθετήθηκαν το 2007, και τα περιβόητα Εθνικά Προγράμματα Μεταρρυθμίσεων, τα οποία υποβάλλονταν στην τρόικα μετά το 2010 για να παίρνουμε τα … δάνεια.
Όμως αυτό που προκαλεί απογοητευτικό υπομειδίαμα είναι το περιβόητο πρώτο Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων, το οποίο υποβλήθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Απρίλιο του 2011 για να πάρουμε κι άλλα … δάνεια!
Συγκεκριμένα, στο κεφάλαιο 4.1.2 Βασικά Μέτρα Πολιτικής, αναφέρεται στην αρχή ότι «εφαρμόζεται μία εκτενής ατζέντα μεταρρυθμίσεων ώστε να υποστηρίξει τη βελτίωση της παραγωγικότητας και να αντιμετωπίσει τα εμπόδια στην αγορά εργασίας». Αυτή η «ατζέντα» («παραμύθι») έχει ως εξής:
(α) εμπόδια από την πλευρά της ζήτησης
(β) εμπόδια που σχετίζονται με την ένταξη/επανένταξη/διατήρηση συγκεκριμένων ομάδων στην αγορά εργασίας (νέοι , γυναίκες, μεγαλύτερης ηλικίας εργαζόμενοι)
(γ) το επίπεδο αποτελεσματικότητας των δημόσιων υπηρεσιών απασχόλησης (ΟΑΕΔ)
(δ) την αναντιστοιχία ζητούμενων και προσφερόμενων προσόντων
(ε) την αδήλωτη εργασία
Στη συνέχεια αναφέρει ότι «Το Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων εστιάζει στις ακόλουθες τρείς βασικές προτεραιότητες, οι οποίες είναι απόλυτα συμβατές με την ετήσια ανασκόπηση για την ανάπτυξη του 2011 και το πρόγραμμα οικονομικής στήριξης: εξισορρόπηση ασφάλειας και ευελιξίας, να καταστεί η εργασία πιο ελκυστική και δράσεις ώστε να επανέλθουν οι άνεργοι στην εργασία». Κι άλλο «παραμύθι»!
Και οι συντάκτες του Εθνικού Προγράμματος Μεταρρυθμίσεων για την περίοδο 2011-2014 συνεχίζουν το «δούλεμα» όλων ως εξής:
«Το μνημόνιο (σημείωση: το πρώτο, διότι ακολούθησαν και δεύτερο και τρίτο και ο … θεός βοηθός!) κατανόησης μεταξύ της Ελλάδας , της ΕΕ της ΕΚΤ και του ΔΝΤ (Νόμος 3845/2010) και οι αναθεωρήσεις του (N. 3863/2010, 3899/2010) καθώς και ο νόμος 3846/2010 παρέχουν μία σειρά από μέτρα που στοχεύουν αφενός στην αύξηση της ευελιξίας στην αγορά εργασία, αφετέρου στην εξασφάλιση επαρκούς προστασίας για τους εργαζόμενους….».
Ανέφερα αυτό το πρώτο Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων, διότι στη συνέχεια καταρτίσθηκαν και υποβλήθηκαν …ασμένως αντίστοιχα με τα Μνημόνια κι άλλα για να πάρουμε τα … δάνεια. Όμως, όταν έρχονταν οι ελεγκτές της τρόικας για την αξιολόγηση των υπογεγραμμένων και υπεσχημένων οι συζητήσεις συνοδεύονταν από τις γνωστές … «εμπλοκές» ή … «στρίβειν.
Έτσι, λοιπόν, τεκμηριώνω αυτό που προανέφερα ότι η κυρία Λαγκάρντ έχει κουραστεί να επισημαίνει τα ίδια και τα ίδια, να προτείνει τα ίδια και τα ίδια και να προειδοποιεί για τα ίδια και τα ίδια, όπως, βεβαίως, βεβαίως και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο ΟΟΣΑ (μάλιστα ο επικεφαλής του έδωσε πανηγυρικώς και ιδιοχείρως και στον κ. Τσίπρα και … την περίφημη «εργαλειοθήκη», οποία κάπου κι αυτή «σκουριάζει!).
Προγράμματα με στόχους… «άστοχους» σε όλα!
Αλλά, για να καταδειχθεί η κακοδαιμονία αυτής της χώρας, σημειώνω ότι όλοι οι στόχοι του πρώτου, όπως και των άλλων Εθνικών Προγραμμάτων (τάχα) Μεταρρυθμίσεων «έβλεπαν» … αλλήθωρα! Άλλα «έβλεπαν» και άλλα «έκαναν».
Γι΄ αυτό και τα Μνημόνια είναι ατέλειωτα και η οικονομική, κοινωνική και θεσμική κρίση ατιθάσευτη. Συγκεκριμένα, οι «στόχοι» του πρώτου Προγράμματος Εθνικών Μεταρρυθμίσεων του 2011-2014 ήταν, μεταξύ άλλων πολλών, οι εξής
–Οι μακροοικονομικές προοπτικές αναμένεται να βελτιωθούν μεσοπρόθεσμα, με βάση τη δημοσιονομική εξυγίανση και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, ειδικά αυτές που αφορούν την πιο αποτελεσματική λειτουργία των αγορών εργασίας και προϊόντων.
-Το πραγματικό ΑΕΠ αναμένεται να σημειώσει μικρότερη μείωση το 2011 (-3%), σημειώνοντας θετικούς ρυθμούς μεταβολής προς το τέλος του έτους. Η εξέλιξη αυτή αναμένεται να δημιουργήσει μία θετική δυναμική για το 2012, οπότε προβλέπεται να σημειωθεί θετικός ρυθμός ανάπτυξης (+1,1%) για να υπάρξει στη συνέχεια σταδιακή επιτάχυνσή του μέχρι το 2014 (+2,1%).
Η συνεχιζόμενη δημοσιονομική προσαρμογή προβλέπεται να οδηγήσει σε συνεχή μείωση της δημόσιας κατανάλωσης μέχρι το 2014 (-4% το χρόνο κατά μέσον όρο για την περίοδο 2011–2014), ενώ η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης αναμένεται ότι θα είναι σταδιακή (μεταβολή από -4,5% το 2011 σε 0,6% το 2012 και αύξηση σε 1,4% το 2014).
-Οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου προβλέπεται να ανακάμψουν σταδιακά (σημειώνοντας θετικό ρυθμό μεταβολής το 2013), ενώ η συνεισφορά του εξωτερικού τομέα στην ανάπτυξη αναμένεται να παραμείνει θετική, με τις εξαγωγές να αυξάνονται σημαντικά (6,6% κατά μέσον όρο το χρόνο για την περίοδο 2011–2014) και τις εισαγωγές να σημειώνουν μείωση (κατά -0,9% το χρόνο κατά μέσον όρο για την ίδια περίοδο με θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης από το 2013).
– Το ποσοστό ανεργίας προβλέπεται να φθάσει στο ανώτατο σημείο του το 2012 (14,7%) πριν αρχίσει να μειώνεται σταθερά ως το 13,4% το 2014.
-Η αγορά εργασίας αναμένεται να επηρεαστεί θετικά από τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που έχουν ήδη εφαρμοσθεί ή προγραμματισθεί αλλά από τη συγκράτηση των μισθών που εκτιμάται ότι θα σημειωθεί για όλη την περίοδο μέχρι το 2014.
-H δημοσιονομική στρατηγική της κυβέρνησης για το 2010 στηρίζεται σε πέντε βασικούς πυλώνες, οι οποίοι θεωρήθηκαν άμεσης προτεραιότητας, προκειμένου να αποκατασταθεί η αξιοπιστία και η αποτελεσματικότητα του δημόσιου τομέα. Αυτοί οι στόχοι πολιτικής, δηλαδή, η διαφάνεια των δημοσιονομικών στατιστικών, η αλλαγή της διαδικασίας κατάρτισης του προϋπολογισμού, η μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος, ο έλεγχος των πρωτογενών δαπανών και η εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων έχουν ήδη υλοποιηθεί σε σημαντικό βαθμό ή έχουν προγραμματισθεί και υλοποιούνται σύμφωνα με το πρόγραμμα .
-Η δημοσιονομική στρατηγική της κυβέρνησης για το 2011 βασίζεται στους εξής βασικούς άξονες:
- Συνέχιση της εφαρμογής διαρθρωτικών και θεσμικών μεταρρυθμίσεων.
- Περαιτέρω βελτίωση της φορολογικής διοίκησης και της φοροεισπρακτικής αποδοτικότητας.
- Εφαρμογή ενός μεσοπρόθεσμου σχεδίου δημοσιονομικής προσαρμογής.
- Καθιέρωση διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών μέσω υπολόγων και μητρώων δεσμεύσεων.
- Κλιμάκωση των αποκρατικοποιήσεων και του προγράμματος αξιοποίησης της δημόσιας ακίνητης περιουσίας.
– Πλέον απαιτούνται 40 χρόνια εισφορών για την απόκτηση πλήρους σύνταξης και υπάρχει σύνδεση με τις αλλαγές στο προσδόκιμο ζωής. Η νόμιμη ηλικία συνταξιοδότησης έχει καθοριστεί στα 65 έτη και τόσο για τους άντρες όσο και για τις γυνάικες και (από την 1/1/2021) θα είναι επίσης σε συνάρτηση με το προσδόκιμο ζωής.
– Οι κυρώσεις για την πρόωρη συνταξιοδότηση απέκτησαν αυξημένη βαρύτητα και πεδίο εφαρμογής (σε πείσμα όλων αυτών ο επισμηνίας πήρε «αναπηρική» σύνταξη στο 31ο έτος της ηλικίας του!)
– Ποινική δίωξη για παρακράτηση ΦΠΑ (πάνω από ένα συγκεκριμένο ποσό), με βάση την
κατάχρηση δημοσίων κεφαλαίων.
-Επίσης, ποινική δίωξη για ανεξόφλητες και καθυστερημένες οφειλές φόρων προς το
Δημόσιο, εάν η καθυστέρηση της πληρωμής υπερβαίνει ένα εύλογο χρονικό διάστημα
ανοχής.
– Αναστολή της ποινής του δικαστηρίου δεν επιτρέπεται για σημαντικά παραπτώματα
απάτης πριν οι οφειλόμενοι φόροι καταβληθούν.
-Η έφεση κατά της πρωτοβάθμιας απόφασης δεν αναστέλλει την εκτέλεση της ποινής
πριν οι οφειλόμενοι φόροι καταβληθούν.
-Η προσωρινή κράτηση είναι εφικτή για φορολογικά παραπτώματα εάν υπάρχουν
αποδεικτικά στοιχεία ότι μπορεί να επαναληφθούν.
- Επιπρόσθετα, υλοποιούνται και οι ακόλουθες ενέργειες:
-Εφαρμογή της αξιολογήσης στα Σχολεία. Όλες οι πρωτοβάθμιες και δευτεροβάθμιες
σχολικές μονάδες θα αξιολογηθούν σύμφωνα με το εκπαιδευτικό έργο που επιτελούν.
– Καθιερώνεται Πιστοποιητικό Παιδαγωγικής Κατάρτισης για τους εκπαιδευτικούς, καθώς και η αξιολόγησή των καθηγητών.
-Σε συνεργασία με τον ΟΟΣΑ και άλλους εμπειρογνώμονες έχει συσταθεί το 2011 μια ομάδα εργασίας για τη μελέτη θεμάτων ποιότητας και εκσυγχρονισμού της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Στόχος είναι να γίνουν προτάσεις για την αναβάθμιση του αποτελέσματος που επιτυγχάνουν.
-Δεν υπάρχει απαίτηση για βάση εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με στόχο να καλύπτονται πλήρως όλες οι διαθέσιμες θέσεις σε Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΕΙ) και στα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Αυτή κι αν είναι … «μεταρρύθμιση»!)
-Η Ελλάδα έχει θέσει ως στόχο τη μείωση του αριθμού των ατόμων που απειλούνται από τη φτώχεια ή/και τον κοινωνικό αποκλεισμό κατά 450.000 έως το 2020. Αυτό μεταφράζεται σε μείωση του ποσοστού όσων απειλούνται από τη φτώχεια ή/και τον αποκλεισμό από το 28% το 2008 στο 24% το 2020.
– Εισάγεται η Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων η οποία επιβάλλεται σε υψηλές συντάξεις και αναμένεται να ενισχύσει την επάρκεια του συστήματος (Να μία ακόμη «σημαντική … μεταρρύθμιση»!)
Σιγά τα λάχανα! Διότι είναι περιττό να υπενθυμίσω τί έγινε ήδη από τον πρώτο χρόνο «εφαρμογής» αυτού του Εθνικού Προγράμματος (τάχα) Μεταρρυθμίσεων: Χαλασμός, λεηλασία της οικονομίας και κατάρριψη όλων των προηγούμενων αρνητικών ρεκόρ στην οικονομία ! Και το ερώτημα που προκύπτει είναι αυτό το μόνιμο πια «γιατί».
Η απάντηση δόθηκε επιγραμματικά στην αρχή του παρόντος άρθρο και τεκμηριώθηκε, νομίζομε, από την παράθεση στη συνέχεια μερικών στοιχείων, τα οποία όλα συγκλίνουν στο ακόλουθο συμπέρασμα: μετά την τελευταία διαδικασία στη Βουλή για την κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών και την αναθεώρηση του Συντάγματος, τις συνεχείς προτάσεις –προειδοποιήσεις των διεθνών οργανισμών για πραγματικές μεταρρυθμίσεις σε όλους τους τομείς, τη συνέχιση υπογραφής σειράς Μνημονίων και την ποδοπάτηση θεσμών που αποτελούν τα θεμέλια ενός κράτους, πρέπει να προωθηθεί και η αναθεώρηση, κατά ένα μέρος, του Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, έτσι, δηλαδή, για να … Καταλαβαινόμαστε»!
Με βάση την έως τώρα αντίθετη «πρακτική» όλων των ελληνικών κυβερνήσεων (ήδη, δεν άντεξα στον πειρασμό και σχολίασα σε παρένθεση δύο «σωτήριες μεταρρυθμίσεις!!!), τις γνωστές «εμπλοκές», καταγγελίες, εξορκισμούς και απεργιακές κινητοποιήσεις ως αντίδραση σε κάθε «ηρωική» επίκληση τέτοιων ξορκισμένων όρων που περιλαμβάνονται στα Εθνικά Προγράμματα Μεταρρυθμίσεων, στις προτάσεις διεθνών οργανισμών κατάρτισα έναν πίνακα με τις αλλαγές της σημασίας πολλών λέξεων, τον οποίο επιφυλάσσομαι να δημοσιευθεί σε επόμενο σημείωμά μου.
Και όπως θα διαπιστώσετε, η ελληνική λέξη «ευελιξία» απέκτησε στη Βουλή και νέα σημασία, δηλαδή «ψήφος κατά… συνείδηση», η οποία με μια διασταλτική ερμηνεία σημαίνει «πηδηματάκια από το ένα κόμμα στο άλλο, κατά κανόνα, αντίθετο και προηγουμένως υβριζόμενο από τους ίδιους τους … ευέλικτους». Αλλά, λεπτομέρειες στο επόμενο…
