Όμηροι των τραπεζών, βρίσκονται περίπου 70 χιλιάδες οικογένειες που έχουν πάρει δάνεια σε ελβετικό φράγκο αλλά δεν μπορούν να δικαιωθούν, παρά τις δικαστικές αποφάσεις. Ούτε καν οι δεσμεύσεις πολιτικών πριν από τις εκλογές έχει οδηγήσει σε μια λύση που θα τους απαλλάσσει από ένα απίστευτο βάρος, ενώ οι τράπεζες δεν φαίνονται διατεθειμένες να προχωρήσουν σε ρυθμίσεις, παρά το γεγονός ότι οι δικαστές έχουν δικαιώσει τους δανειολήπτες.
Τις τελευταίες ημέρες, πάντως, παρατηρείται κινητικότητα και ασκούνται έντονες πιέσεις τόσο στην κυβέρνηση όσο και στους τραπεζίτες να πάρουν αποφάσεις για τα συγκεκριμένα δάνεια. Την περασμένη εβδομάδα ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και μέλος των Οικολόγων Πράσινων Γιώργος Δημαράς, επανέφερε στην επικαιρότητα το θέμα ζητώντας να δοθεί άμεσα μια δίκαιη λύση στο πρόβλημα.
Σε τοποθέτησή του στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής κατά τη συζήτηση για την εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας με την ευρωπαϊκή Οδηγία 2014/17/ΕΕ σχετικά με τις συμβάσεις πίστωσης για καταναλωτές για ακίνητα που προορίζονται για κατοικία ο κ. Δημαράς υπογράμμισε ότι οι προβλέψεις του άρθρου 22 του σχεδίου νόμου είναι σε θετική κατεύθυνση και προστατεύουν σε μεγάλο βαθμό τις νέες συμβάσεις, καθώς επιτρέπουν στο δανειολήπτη να μετατρέψει τη σύμβαση πίστωσης σε εναλλακτικό νόμισμα όταν η διακύμανση της συναλλαγματικής ισοτιμίας υπερβαίνει το 20%, ενώ υποχρεώνει τα πιστωτικά ιδρύματα στις περιπτώσεις αυτές να ενημερώνουν άμεσα το δανειολήπτη.
Ωστόσο, τόνισε ότι «η νέα ρύθμιση δεν δίνει λύση στα δάνεια που έχουν υπογραφεί μέχρι σήμερα, γεγονός που οδηγεί σε απόγνωση δεκάδες χιλιάδες συμπολίτες μας που παραπλανήθηκαν από τα πιστωτικά ιδρύματα καθώς υπέγραψαν, χωρίς την απαιτούμενη προσυμβατική ενημέρωση, συμβάσεις στεγαστικών δανείων που στην ουσία αποτελούσαν επενδυτικά προϊόντα υψηλού ρίσκου».
Αναφέρει μάλιστα ως παράδειγμα την αγορά διαμερίσματος που είχε εμπορική αξία το 2008 γύρω στις 300.000 ευρώ κι ένας δανειολήπτης έλαβε δάνειο γύρω στις 250.000 σε ελβετικό φράγκο.
Σήμερα, παρόλο που αυτά τα χρόνια πλήρωνε κανονικά τη δόση του, το δάνειο λόγω της διαφοράς ισοτιμίας ελβετικού φράγκου και ευρώ, έχει αυξηθεί σε πάνω από 280.000 ευρώ, ενώ η σημερινή εμπορική αξία του ίδιου διαμερίσματος έχει κατεβεί περίπου στις 200.000 ευρώ.
Όπως τόνισε ο Γ. Δημαράς: «Υπάρχει ένα μεγάλο αδιέξοδο με τους συμπολίτες μας που έλαβαν δάνεια σε ελβετικό φράγκο. Δεν μπορούμε να αφήσουμε την υπόθεση αυτή να διαιωνίζεται, τη στιγμή μάλιστα που υπάρχουν δικαστικές αποφάσεις που δικαιώνουν τους δανειολήπτες. Είναι υποχρέωσή μας να αποκαταστήσουμε άμεσα την αδικία, με τρόπο λογικό και δίκαιο, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τις προτάσεις που έχουν καταθέσει οι δανειολήπτες όσο και τις θέσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων».
Η κυβέρνηση καλείται να αντιμετωπίσει άμεσα το ζήτημα καθώς χιλιάδες από αυτά τα δάνεια έχουν ήδη «κοκκινήσει», αφού οι δανειολήπτες δεν πληρώνουν περιμένοντας μια ρύθμιση. Αν δεν βρεθεί λύση τότε οι τράπεζες κινδυνεύουν να βρεθούν με ένα νέο χαρτοφυλάκιο μη εξυπηρετούμενων δανείων ύψους περίπου 10 δισ. Από την άλλη, οι δανειολήπτες κινδυνεύουν με κατασχέσεις και άλλα αναγκαστικά μέτρα.
Σύμφωνα με έκθεση της Εθνικής Τράπεζας της Ελβετίας, τα δάνεια που συνήφθησαν στη χώρα μας σε ελβετικό φράγκο αγγίζουν τα 10 δισ. ευρώ. Ορισμένα από αυτά έχουν καταστεί «κόκκινα», ωστόσο εξυπηρετούνται με ρυθμίσεις οι οποίες όμως μπορεί να εκπέσουν – ενώ οι αυξήσεις αγγίζουν ακόμη και το 57%.
Υπενθυμίζεται ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα το έχει η Eurobank καθώς τα «ελβετικά» δάνειά της αγγίζουν τα 4 δισ. ευρώ και κανονικά θα έπρεπε να έχει προχωρήσει σε ρυθμίσεις, ωστόσο, έχει καθυστερήσει δραματικά προκαλώντας νέα αναταραχή στους δανειολήπτες.
Η κωλυσιεργία των τραπεζών είναι χαρακτηριστική, παρά τις αποφάσεις των δικαστηρίων με βασικότερη εκείνη που δικαίωνε 2.000 δανειολήπτες.
Νομικοί υποστηρίζουν ότι οι τράπεζες υποτίμησαν τον κίνδυνο και, το κυριότερο, δεν ενημέρωναν ως όφειλαν τους δανειολήπτες για το ρίσκο που αναλάμβαναν.
Η «προώθηση» των επίμαχων δανείων στηρίχθηκε στη χαμηλή δόση και στο χαμηλό επιτόκιο λόγω libor, αλλά και στη σταθερότητα του ελβετικού φράγκου και στη διαβεβαίωση ότι η ισοτιμία ευρώ-φράγκου 1-1.64 θα εξακολουθούσε να κυμαίνεται σε σταθερά υψηλά επίπεδα.
Η διαφορά ωστόσο ήταν ότι τα επίμαχα δάνεια λόγω του ότι ήταν συνδεδεμένα με την ισοτιμία ευρώ-φράγκου προσομοίαζαν στην πραγματικότητα με προϊόντα επενδυτικού χαρτοφυλακίου – αφού ήταν συνδεδεμένα με την αγορά συναλλάγματος και δεν είχαν σχέση με τα κοινά στεγαστικά ή καταναλωτικά δάνεια σε ευρώ… Και όταν η ισοτιμία άρχισε να πέφτει, φθάνοντας περίπου στο 1-1,1 ήρθαν τα πάνω-κάτω…
Υποστήριξη
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Σύλλογος Δανειοληπτών Ελβετικού Φράγκου (ΣΥΔΑΝΕΦ) έχει πετύχει ομόφωνα ψηφίσματα σε πολλούς δήμους της χώρας. Οπως επισημαίνουν: «Το θέμα των δανείων σε ελβετικό φράγκο αποτελεί θηλιά στο λαιμό για περίπου 200.000 συνανθρώπους μας (εγγυητές, συνοφειλέτες). Η δε, Ευρώπη στο σύνολό της ξεπερνά τα 5 εκατομμύρια συναφθείσες δανειακές συμβάσεις.
Η απόφαση
Η τελευταία απόφαση σε δικαστικό επίπεδο (η προσφυγή έγινε από τη Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδας – ΙΝΚΑ, τις ενώσεις καταναλωτών Κρήτης και Αιτωλοακαρνανίας και την παρέμβαση του Συλλόγου Δανειοληπτών Ελβετικού Φράγκου) δίνει ελπίδες στους δανειολήπτες, αφού:
• απαγορεύει στην τράπεζα στο μέλλον να διατυπώνει, να επικαλείται και να χρησιμοποιεί στις συναλλαγές της με καταναλωτές στο πλαίσιο συμβάσεων δανείων σε ελβετικό φράγκο ή με ρήτρα ελβετικού φράγκου τον γενικό όρο βάσει του οποίου η αποπληρωμή του δανείου λαμβάνει χώρα με την τρέχουσα τιμή πώλησης του νομίσματος την ημέρα της καταβολής,
• απαγορεύει στην τράπεζα να αποκρούει την εκ μέρους των δανειοληπτών καταβολή των τοκοχρεολυτικών δόσεων σε CHF στο ισόποσο τους σε ευρώ βάσει της ισοτιμίας € /CHF κατά τον χρόνο εκταμίευσης του δανείου και χορήγησης σε ευρώ,
• απαγορεύει στην τράπεζα την καταγγελία των συμβάσεων των δανείων, εάν οι δανειολήπτες καταβάλουν τα ποσά των τοκοχρεολυτικών δόσεων σε CHF στο ισόποσο τους σε ευρώ βάσει της ισοτιμίας ευρώ /CHF κατά τον χρόνο εκταμίευσης του δανείου και χορήγησης σε ευρώ,
• υποχρεώνει την τράπεζα να ανέχεται εκ μέρους των καταναλωτών την καταβολή των τοκοχρεολυτικών δόσεων ή την καταβολή εξόφλησης μερικώς ή εφάπαξ του δανείου σε CHF στο ισόποσό τους σε ευρώ βάσει της ισοτιμίας ευρώ/CHF κατά τον χρόνο εκταμίευσης του δανείου και χορήγησης σε ευρώ,
• υποχρεώνει την τράπεζα να προβεί στον συνυπολογισμό όλων των χρεώσεων, ήτοι τόκων δόσεων αλλά και καταβολών εκ μέρους των δανειοληπτών, που έχουν γίνει κατόπιν μετατροπής του ελβετικού φράγκου σε ευρώ με βάση την ισοτιμία ευρώ -ελβετικού φράγκου κατά τον χρόνο εκταμίευσης έκαστου δανείου.
Κοινοτική οδηγία – ανάσα για τους δανειολήπτες
Με σημαντική καθυστέρηση έρχεται να ενσωματωθεί στην εθνική νομοθεσία κοινοτική οδηγία, η οποία επιχειρεί να προστατεύσει δανειολήπτες με οφειλές σε ξένο νόμισμα. Στη χώρα μας η οδηγία αφορά κατά βάση κατόχους στεγαστικών δανείων σε ελβετικό φράγκο και τους παρέχει το δικαίωμα να μετατρέψουν το δάνειό τους, για παράδειγμα σε ευρώ, αν η διακύμανση της συναλλαγματικής ισοτιμίας υπερβαίνει το 20%, αλλά και να αποπληρώσουν πρόωρα την οφειλή τους και να τύχουν μείωσης του συνολικού κόστους της πίστωσης σε ό,τι αφορά τόκους και επιβαρύνσεις. Σε περίπτωση που έχει συμφωνηθεί σταθερό επιτόκιο, ο πιστωτικός φορέας δικαιούται αποζημίωση που θα υπολογίζεται βάσει μαθηματικού τύπου που θα περιλαμβάνει το νομοσχέδιο.
Σύμφωνα επίσης με την οδηγία η τράπεζα υποχρεούται να ενημερώσει άμεσα και εγγράφως τον δανειολήπτη για την υπέρβαση του μέγιστου ορίου διακύμανσης της συναλλαγματικής ισοτιμίας, ώστε αυτός με τη σειρά του να προχωρήσει σε μετατροπή νομίσματος.
Η Κομισιόν απέστειλε στην Ελλάδα και σε άλλα οκτώ κράτη – μέλη αιτιολογημένη γνώμη που προηγείται της παραπομπής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, καθώς η χώρα μας θα έπρεπε να είχε ενσωματώσει την εν λόγω οδηγία στην εθνική της νομοθεσία έως τις 21 Μαρτίου του 2016.
