To νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης που ορίζει με 18 άρθρα τον τρόπο λειτουργίας του «εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων» καθώς επίσης και τους όρους και τις προϋποθέσεις υπαγωγής.
Οι διατάξεις όπως αποτυπώνονται στις 36 σελίδες του κειμένου δεν αποκλείεται να δοθούν από τον υπουργό Δημήτρη Παπαδημητρίου σε δημόσια διαβούλευση μέσα στην ερχόμενη εβδομάδα, ενώ πρέπει να σημειωθεί ότι η ανταλλαγή e-mails με τους θεσμούς για το νέο πλαίσιο συνεχιζόταν μέχρι και την περασμένη εβδομάδα.
Οι «κρίσιμες» διατάξεις
Τα κυριότερα σημεία του νομοσχεδίου που δημοσιεύει το «Εθνος της Κυριακής» είναι:
1. Ρυθμίζονται εξωδικαστικά οφειλές προς οποιονδήποτε πιστωτή, οι οποίες είτε προέρχονται από την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας του οφειλέτη είτε από άλλη αιτία. Οι συμμετέχοντες στη διαδικασία (οι πιστωτές) θα πρέπει να δώσουν τη συναίνεσή τους εφόσον η επιχείρηση κρίνουν ότι είναι βιώσιμη και γι’ αυτό απαιτείται η υποβολή σχεδίου εξυγίανσης.
2. Διακρίνονται δύο κατηγορίες επιχειρήσεων για τις οποίες από ένα σημείο και μετά ακολουθούνται διαφορετικές διαδικασίες στις διαπραγματεύσεις μεταξύ των πιστωτών:
– Οι μεγάλες που κατά την τελευταία χρήση πριν από την υποβολή της αίτησης είχαν κύκλο εργασιών υψηλότερο από 2,5 εκατ. ευρώ ή έχουν συνολικές υποχρεώσεις (ληξιπρόθεσμες ή μη) μεγαλύτερες από 2 εκατ. ευρώ.
– Οι μικρές που είχαν στην τελευταία χρήση πριν από την υποβολή της αίτησης κύκλο εργασιών μέχρι 2,5 εκατ. ευρώ και συνολικές υποχρεώσεις (ληξιπρόθεσμες ή μη) έως 2 εκατ. ευρώ.
3. Αίτηση υποβάλλει κάθε φυσικό πρόσωπο με πτωχευτική ικανότητα και κάθε νομικό πρόσωπο το οποίο αποκτά εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα και έχει φορολογική κατοικία στην Ελλάδα, εφόσον:
– Στις 31 Δεκεμβρίου του 2016 είχε προς «χρηματοδοτικό φορέα» -τράπεζες κλπ.- οφειλή από δάνειο σε καθυστέρηση τουλάχιστον 90 ημερών ή οφειλή που ρυθμίστηκε μετά την 1η Ιουλίου του 2016 ή είχε ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τη φορολογική διοίκηση ή δεν είχε ασφαλιστική ενημερότητα λόγω ληξιπρόθεσμων οφειλών προς Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης ή είχαν σφραγιστεί επιταγές εκδόσεώς του λόγω μη επαρκούς υπολοίπου ή είχαν εκδοθεί διαταγές πληρωμής ή δικαστικές αποφάσεις λόγω ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων εις βάρος του.
– Οι συνολικές προς ρύθμιση οφειλές ξεπερνούν το ποσό των 20.000 ευρώ.
4. Ο οφειλέτης πρέπει επιπλέον να πληροί και τα ακόλουθα κριτήρια:
Αν τηρεί απλογραφικό λογιστικό σύστημα θα πρέπει να έχει θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων σε τουλάχιστον μία από τις τελευταίες τρεις χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης.
Αν τηρεί διπλογραφικό λογιστικό σύστημα θα πρέπει σε τουλάχιστον μία από τις τελευταίες τρεις χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης να έχει είτε θετικά αποτελέσματα τόκων, προ φόρων και αποσβέσεων ή να έχει καθαρή θέση.
5. Ελεύθερη είναι η διαμόρφωση του περιεχομένου της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών, με πιο απλά λόγια επιτρέπεται ακόμη και η διαγραφή αρχικών οφειλών προς τράπεζες αρκεί να μη φέρουν τους πιστωτές σε χειρότερη θέση από αυτήν στην οποία θα βρισκόταν στην περίπτωση που επιλεγόταν η ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη. Απαλλαγή έρχεται επίσης και από τα πανωτόκια, πάσης φύσεως έξοδα, πρόστιμα και προσαυξήσεις, σε περίπτωση διαγραφής.
6. Τα χρέη προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία μπορούν να διαγραφούν ακόμη κι αν αφορούν βασική οφειλή, εκτός αν προέρχονται από ΦΠΑ, παρακρατούμενους φόρους, παρακρατούμενες εισφορές εργαζομένων, ποσά από καταπτώσεις εγγυήσεων που έχουν χορηγηθεί σε δάνεια με την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου. Ως διαγραφή νοείται και η απαλλαγή από πρόστιμα, προσαυξήσεις καθώς επίσης και τόκους.
7. Οι δόσεις προς το Δημόσιο σε περίπτωση ρύθμισης οφειλών δεν θα πρέπει να ξεπερνούν τις 180 αν πρόκειται για χρέη άνω των 2 εκατ. ευρώ και με ελάχιστο μηνιαίο ποσό καταβολής τα 50 ευρώ. Για βασική οφειλή προς το Δημόσιο έως 20.000 ευρώ οι δόσεις θα είναι 36 για ποσά έως 3.000 ευρώ και ελάχιστη μηνιαία καταβολή τα 50 ευρώ, χωρίς δυνατότητα διαγραφής. Για βασική οφειλή άνω των 3.001 ευρώ η αποπληρωμή γίνεται σε 120 δόσεις με ελάχιστη καταβολή 50 ευρώ τον μήνα, χωρίς δυνατότητα διαγραφής.
8. Παύει η ισχύς των αναγκαστικών μέτρων για τους οφειλέτες για διάστημα 12 ημερών και σταδιακά έως και έξι μήνες, ανάλογα με την έκβαση των διαπραγματεύσεων.
9. Δεν υπέχουν ποινική ή αστική ευθύνη για πράξεις ή παραλείψεις τις οποίες τέλεσαν για την εξυπηρέτηση της αναδιάρθρωσης ή διαγραφής χρεών στελέχη τραπεζών και του Δημοσίου, εφόσον οι πράξεις τους ήταν σύμφωνες με τις προβλεπόμενες στον νόμο διαδικασίες.
10. Χάνουν τη ρύθμιση όσοι οφειλέτες δεν καταβάλουν τρεις δόσεις ή αν δεν υποβάλουν δηλώσεις φόρου εισοδήματος ή ΦΠΑ εντός χρονικού ορίου τριών μηνών από την προθεσμία.
11. Η διαδικασία μέχρι να ληφθεί απόφαση για τις μικρές επιχειρήσεις κρατά μέχρι και 64 μέρες και για τις μεγάλες 94 μέρες. Για την τελευταία κατηγορία οι προθεσμίες μπορεί να επιμηκυνθούν.
12. Τις διαδικασίες του εξωδικαστικού εποπτεύει και ορίζει η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ).
13. Για να ξεκινήσει η διαδικασία υπαγωγής του οφειλέτη στον εξωδικαστικό μηχανισμό απαιτείται το ποσοστό απαρτίας των συμμετεχόντων πιστωτών να συγκεντρώνει τουλάχιστον το 50% του συνολικού χρέους.
14. Για την έγκριση πρότασης αναδιάρθρωσης οφειλών απαιτείται συμφωνία του οφειλέτη και πλειοψηφία των 3/5 των συμμετεχόντων πιστωτών (ως προς το σύνολο των απαιτήσεών τους), στους οποίους συμπεριλαμβάνεται ποσοστό 2/5 των συμμετεχόντων πιστωτών με ειδικό προνόμιο.
15. Επιλέγεται συντονιστής των διαπραγματεύσεων από μητρώο διαμεσολαβητών του υπουργείου Δικαιοσύνης. Συνολικά στο μητρώο θα εγγραφούν 320 συντονιστές που κατανέμονται στις περιφέρειες της χώρας.
16. Η προτεινόμενη ισχύς του νόμου είναι μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου του 2018 και θα τεθεί σε ισχύ δύο μήνες μετά την ψήφισή του.
Ποιοι δεν μπορούν να κάνουν αίτηση υπαγωγής
Δεν υποβάλλεται αίτηση υπαγωγής στον εξωδικαστικό στην περίπτωση που η απαίτηση ενός πιστωτή υπερβαίνει το 85% των συνολικών απαιτήσεων κατά του οφειλέτη. Το ελληνικό Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία λογίζονται ως δύο πιστωτές. Επίσης δεν μπορούν να καταθέσουν αιτήσεις όσοι βρίσκονται στον νόμο Κατσέλη ή στο Πτωχευτικό Δίκαιο και εκείνοι που έχουν καταδικαστεί με τελεσίδικη απόφαση για φοροδιαφυγή, απάτη κατά του Δημοσίου, υπεξαίρεση κ.λπ. Δεν συμμετέχουν στη διαδικασία του εξωδικαστικού πιστωτές και δεν δεσμεύονται από τη σύμβαση αναδιάρθρωσης των οφειλών εφόσον οι απαιτήσεις τους δεν υπερβαίνουν:
17. Ατομικά για κάθε πιστωτή ποσοστό 1,5% του συνολικού χρέους του οφειλέτη.
18. Αθροιστικά ποσοστό 15% του συνολικού χρέους του οφειλέτη.
ΕΙΔΙΚΗ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ
Οι αιτήσεις, οι προθεσμίες και τα δικαιολογητικά
Οι αιτήσεις υποβάλλονται ηλεκτρονικά στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους με τη χρήση ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας.Το ελληνικό Δημόσιο, τα ασφαλιστικά ταμεία ή οι τράπεζες ως πιστωτές μπορούν να εκκινήσουν τη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών κοινοποιώντας στον οφειλέτη έγγραφη δήλωση, καλώντας τον να υπαχθεί στη διαδικασία υποβάλλοντας τη σχετική αίτηση. Ο οφειλέτης αν αρνηθεί ρητά ή σιωπηρά, τότε δεν μπορεί μεταγενέστερα να υποβάλει ο ίδιος αίτηση. Σιωπηρή άρνηση θεωρείται ότι υπάρχει αν ο οφειλέτης δεν υποβάλει αίτηση για εκκίνηση της διαδικασίας εντός 2 μηνών από την ημερομηνία κοινοποίησης της εξώδικης έγγραφης γνωστοποίησης.
Μέχρι να λειτουργήσει η ειδική πλατφόρμα οι αιτήσεις υποβάλλονται έντυπα ή ψηφιακά στις Διευθύνσεις Ανάπτυξης των Περιφερειακών Ενοτήτων.
Τι αποτυπώνει η αίτηση
• Πλήρη στοιχεία της επιχείρησης (επωνυμία, ΑΦΜ, ΚΑΔ, τηλέφωνο, email), αναφορά στον κύκλο εργασιών του οφειλέτη κατά την τελευταία χρήση και στις συνολικές υποχρεώσεις του έναντι των πιστωτών του, περιγραφή της δραστηριότητάς του, της οικονομικής κατάστασής του, των λόγων οικονομικής αδυναμίας του και των προοπτικών της επιχείρησής του.
• Κατάλογο όλων των πιστωτών του με πλήρη στοιχεία και των οφειλομένων ποσών ανά πιστωτή.
• Την πρότασή του για τον τρόπο ρύθμισης των οφειλών του, η οποία περιέχει κατ’ ελάχιστον το ποσό που μπορεί να καταβάλλει σε μηνιαία ή ετήσια βάση για την αποπληρωμή των οφειλών του και βασίζεται στα εκτιμώμενα έσοδα και έξοδα του οφειλέτη κατά τις επόμενες τουλάχιστον τρεις χρήσεις.
• Τα στοιχεία που απαιτούνται για αξιολόγηση της επιλεξιμότητας.
Τι συνοδεύει την αίτηση
• Κατάλογος των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη με την εκτιμώμενη εμπορική αξία τους.
• Πλήρης περιγραφή των βαρών που είναι εγγεγραμμένα επί των περιουσιακών στοιχείων.
• Πλήρη στοιχεία συνοφειλέτη.
• Δήλωση για κάθε πώληση περιουσιακού στοιχείου του οφειλέτη, καταβολή μερίσματος ή άλλη συναλλαγή που έγινε 24 μήνες πριν από την υποβολή της αίτησης.
• Στοιχεία κάθε νομικού προσώπου συνδεδεμένου με τον οφειλέτη με ημερομηνία σύστασης μεταγενέστερης της 1/1/2011.
• Κατάλογος υπαλλήλων οφειλέτη με θέσεις εργασίας και αμοιβή.
• Κατάλογος των προσώπων που αμείβονται από τον οφειλέτη και τα οποία αποτελούν συνδεδεμένα πρόσωπα με αυτόν, καθώς και ανάλυση αυτών των αμοιβών.
• Φορολογικά έντυπα και καταστάσεις βεβαιωμένων οφειλών,πιστοποιητικά. Οταν υποβάλλεται η αίτηση του οφειλέτη, εντός 2 εργάσιμων ημερών από την κατάθεσή της η ΕΓΔΙΧ ορίζει συντονιστή της διαδικασίας από το Μητρώο Συντονιστών. Ο συντονιστής κοινοποιεί σε ηλεκτρονική μορφή αντίγραφο της αίτησης και των συνοδευτικών εγγράφων. Αν ο φάκελος δεν είναι πλήρης καλεί τον οφειλέτη να καταθέσει εντός 5 εργάσιμων ημερών τα έντυπα που λείπουν. Αν δεν συμπληρωθεί εμπρόθεσμα η διαδικασία, θεωρείται περαιωθείσα ως άκαρπη.
Κοινοποίηση
Το αργότερο εντός 2 εργάσιμων ημερών από τη λήψη της αίτησης με πλήρη φάκελο ή συμπλήρωσής της, ο συντονιστής κοινοποιεί στους πιστωτές αντίγραφο της αίτησης, δήλωση εμπιστευτικότητας και πρόσκληση συμμετοχής.
Εντός 10 εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία κοινοποίησης της πρόσκλησης οι πιστωτές κοινοποιούν δήλωση πρόθεσης για τη συμμετοχή στη διαδικασία και δήλωση του εκπροσώπου τους που θα συμμετάσχει. Κατά τη λήξη της προθεσμίας ο συντονιστής ελέγχει αν συγκεντρώθηκε το απαιτούμενο ποσοστό απαρτίας συμμετεχόντων πιστωτών που είναι τουλάχιστον το 50% του συνολικού χρέους. Αν δεν υπάρχει απαρτία, η διαδικασία κηρύσσεται άκαρπη.
Αν διαπιστωθεί απαρτία ο συντονιστής κοινοποιεί στους πιστωτές τα συνοδευτικά της αίτησης έγγραφα και δικαιολογητικά. Αν πρόκειται για μικρή επιχείρηση, ο τάσσει προθεσμία 5 ημερών για την υποβολή πρότασης διορισμού εμπειρογνώμονα (προαιρετικά για τις μικρές επιχειρήσεις και αν το ζητήσουν πιστωτές με το 1/5 των απαιτήσεων). Ενημερώνεται και ο οφειλέτης για την έναρξη της διαδικασίας.
Αν παρέλθει άπρακτη η προθεσμία, ο συντονιστής τάσσει προθεσμία ενός μήνα για τη λήψη απόφασης επί της πρότασης του οφειλέτη για τον τρόπο ρύθμισης των οφειλών του ή για την αποστολή αντιπροτάσεων από τους πιστωτές. Οι αντιπροτάσεις των πιστωτών κοινοποιούνται στους λοιπούς συμμετέχοντες πιστωτές και τον οφειλέτη, οι οποίοι έχουν δικαίωμα να προτείνουν τροποποιήσεις εντός 15 ημερών.
Ο οφειλέτης εγκρίνει μία ή περισσότερες από μία αντιπροτάσεις, οι οποίες τίθενται σε ψηφοφορία.
Για την έγκριση πρότασης αναδιάρθρωσης οφειλών απαιτούνται συμφωνία του οφειλέτη και πλειοψηφία των 3/5 των συμμετεχόντων πιστωτών, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται ποσοστό 2/5 των συμμετεχόντων πιστωτών με ειδικό προνόμιο.
Για τις μεγάλες επιχειρήσεις ορίζεται εμπειρογνώμονας με κοινή απόφαση του οφειλέτη και της απόλυτης πλειοψηφίας των συμμετεχόντων πιστωτών, ο οποίος υποβάλλει εντός 30 εργάσιμων ημερών από τον διορισμό του έκθεση αξιολόγησης βιωσιμότητας του οφειλέτη και σχέδιο αναδιάρθρωσης οφειλετών. Ο συντονιστής κοινοποιεί την έκθεση του εμπειρογνώμονα στους πιστωτές και ορίζει προθεσμία 2 μηνών για τη λήψη απόφασης ή για την αποστολή αντιπροτάσεων.