Από τις 12.30 το μεσημέρι της 29ης Μαρτίου, το κανάλι της Μάγχης μοιάζει περισσότερο με ωκεανό. Εννέα μήνες μετά το δημοψήφισμα των Βρετανών υπέρ της εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ενωση, το Λονδίνο πέρασε το σημείο χωρίς επιστροφή, όταν η 6σέλιδη επιστολή του Brexit παραδόθηκε στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ. Για τους Βρετανούς, έχει έρθει η ώρα να διαπιστώσουν εάν η ψήφος τους υπέρ του Brexit ήταν πράγματι μια ψήφος για την οικονομική απελευθέρωση ή μια ψήφος για την ύφεση. Αλλά η προειδοποίηση της Ryanair ότι η Βρετανία κινδυνεύει να βρεθεί αεροπορικά αποκομμένη από την ηπειρωτική Ευρώπη είναι ενδεικτική όχι μόνο της απόστασης που πλέον χωρίζει τους δύο πρώην εταίρους, αλλά και της οικονομικής ζημίας που αυτή μπορεί να προκαλέσει, αναφέρει το ependisinews.
Σε πρώτη φάση, οι οικονομολόγοι του έγκυρου think tank των Βρυξελλών Bruegel υπολογίζουν τον «λογαριασμό» του Brexit, δηλαδή το ποσό που θα πρέπει να πληρώσει η Βρετανία για να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ενωση, από τα 25,4 έως τα 65,1 δισ. ευρώ. Ομως, αυτή είναι μόνο η αρχή. Το τελικό κόστος αυτού του βήματος στο άγνωστο που έκανε το Λονδίνο θα γίνει αντιληπτό μόνο μετά την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για την εμπορική συμφωνία που θα καθορίζει τις σχέσεις Βρετανίας – Ευρώπης στη μετά το «διαζύγιο» εποχή. Και οι ελπίδες της Τερέζα Μέι για μια γρήγορη συμφωνία διαψεύσθηκαν άμεσα, όταν η Ανγκελα Μέρκελ ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται να υπάρξουν παράλληλες διαπραγματεύσεις για τους όρους του «διαζυγίου» και την εμπορική συμφωνία. Οπως όλα δείχνουν, η προσπάθεια του Λονδίνου να εκβιάσει την Ευρώπη χρησιμοποιώντας το «χαρτί» της ασφάλειας πέφτει στο κενό. Και έτσι, αυξάνονται οι πιθανότητες το deadline της 29ης Μαρτίου 2019 να βρει τη Βρετανίας εκτός της Ε.Ε., αλλά χωρίς μια εμπορική συμφωνία που να καθορίζει τις οικονομικές της σχέσεις με μια αγορά 500 εκατ. καταναλωτών.
Το σίγουρο είναι ότι, εάν η διετία των διαπραγματεύσεων περάσει χωρίς μια εμπορική συμφωνία, τότε Βρετανία και Ευρώπη θα βυθιστούν σε μια κατάσταση χαοτικής αβεβαιότητας. Το μεταξύ τους εμπόριο θα διέπεται αυτόματα από τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, κάτι που σημαίνει ότι οι εξαγωγές της Βρετανίας προς την Ευρώπη θα υπόκεινται σε δασμούς και άλλους περιορισμούς.
Στην περίπτωση των αερομεταφορών, για παράδειγμα, το σενάριο του «no deal» θυμίζει αποκάλυψη. Με δεδομένο ότι οι όροι του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου δεν καλύπτουν τις αερομεταφορές, αυτό σημαίνει ότι η Μάγχη κινδυνεύει να μετατραπεί σε «no flight zone».
Πρακτικά, κάθε αεροπορική διασύνδεση της Βρετανίας με την ηπειρωτική Ευρώπη θα είναι αδύνατη, τουλάχιστον για ένα διάστημα. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι η πιο πρόσφατη εμπορική συμφωνία που ορίζει τα δικαιώματα πτήσεων μεταξύ Γερμανίας και Βρετανίας χρονολογείται στο 1955. «Υπάρχει μια ξεκάθαρη πιθανότητα να μην υπάρχουν πτήσεις ανάμεσα στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρώπη για κάποια περίοδο, μετά τον Μάρτιο του 2019», προειδοποίησε ο επικεφαλής μάρκετινγκ της Ryanair, Κένι Τζέικομπς.
Ο σεισμός του Brexit, όμως, αλλάζει τον χάρτη του ευρωπαϊκού επιχειρείν και με άλλους τρόπους. Η ανακοίνωση των Lloyd’s του Λονδίνου ότι σκοπεύουν να ιδρύσουν νέα ασφαλιστική εταιρεία στις Βρυξέλλες, προκειμένου να διατηρήσουν την πρόσβαση στην ενιαία αγορά, θα πρέπει να θεωρείται τουλάχιστον ιστορικής σημασίας. Οι Lloyd’s αποτελούν ένα σύμβολο του λονδρέζικου City, αφού λειτουργούν στη βρετανική πρωτεύουσα από το 1688, αποτελώντας όχι μόνο την παλαιότερη, αλλά και τη μεγαλύτερη ασφαλιστική αγορά του κόσμου.
Στο City, άλλωστε, η μεγάλη φυγή βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. Ανάλογα με τις εκτιμήσεις, ο κλάδος του finance θα μεταφέρει από 4.000 έως 230.000 θέσεις εργασίας στο εξωτερικό. Αλλά, εάν λάβει κανείς υπόψη του τα σχέδια που η μια μετά την άλλη οι διεθνείς τράπεζες ανακοινώνουν μετά την Τετάρτη, φαίνεται πως η απώλεια των θέσεων εργασίας θα πλησιάσει στο πάνω όριο του εύρους των εκτιμήσεων. Η JP Morgan, για παράδειγμα, βρίσκεται ήδη σε συζητήσεις για την αγορά ενός κτιρίου γραφείων που θα χωρά 1.000 άτομα στο Δουβλίνο, αφού σκοπεύει να επεκτείνει την παρουσία της στην ιρλανδική πρωτεύουσα, μετά το Brexit. Ο CEO της τράπεζας, Τζέιμι Ντίμον, έχει δηλώσει στο παρελθόν ότι έως και 4.000 υπάλληλοί του θα πρέπει να μετακομίσουν εκτός Λονδίνου.
Μόλις την περασμένη εβδομάδα, η Goldman Sachs επιβεβαίωσε ότι σκοπεύει να μεταφέρει εκατοντάδες υπαλλήλους της από το Λονδίνο στο Παρίσι, ενώ τα αντίστοιχα σχέδια της HSBC προβλέπουν τη «μετακόμιση» του 20% των τραπεζικών εργασιών της στη γαλλική πρωτεύουσα. Αλλωστε, το Παρίσι πραγματοποιεί αυτό τον καιρό μια ενεργότατη καμπάνια για την προσέλκυση των «ορφανών» του Brexit.
Χωρίς αυτό να σημαίνει, βέβαια, ότι το Brexit δεν έχει και τα θετικά του. Η πτώση της στερλίνας κατά 16% από το δημοψήφισμα και μετά έχει κάνει κάποιες διεθνείς επιχειρήσεις να δουν τη βρετανική αγορά με άλλο μάτι. Η ιαπωνική τεχνολογική Softbank και η Qatar Airways είναι ανάμεσα στις επιχειρήσεις που εντόπισαν αγοραστικές ευκαιρίες στο βρετανικό επιχειρείν, με αποτέλεσμα να προχωρήσουν σε εξαγορές. Η Wells Fargo, η Deutsche Bank και η Credit Agricole επεκτείνουν την παρουσία τους στη λονδρέζικη αγορά γραφείων, ενώ η Snapchat, η Google και η Apple στήνουν νέα κεντρικά γραφεία στη βρετανική πρωτεύουσα.
