Μια από τις πιο διχαστικές προεδρικές εκλογικές μάχες στις ΗΠΑ πλησιάζει στο τέλος της. Με το κλείσιμο της κάλπης, πάνω από 130 εκατομμύρια Αμερικανοί εκ των 225 εκατομμυρίων εγγεγραμμένων ψηφοφόρων αναμένεται να έχουν ψηφίσει και στις 50 πολιτείες.
Αλλά η νίκη της λαϊκής ψήφου δεν θα οδηγήσει αναγκαστικά τη Χίλαρι Κλίντον ή τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Αντίθετα, το πολύπλοκο σύστημα των ΗΠΑ καθιστά τη σημερινή νύχτα μια κούρσα για τη διασφάλιση της πλειοψηφίας των 538 ψήφων του κολεγίου των εκλεκτόρων -270 ή περισσότερων.
Πού πρέπει να έχετε στραμμένη την προσοχή σας και πότε αναμένεται να κριθεί το θρίλερ;
Ποιες είναι οι πιο σημαντικές αμφίρροπες πολιτείες
Η μάχη των φετινών εκλογών θα είναι πιο σκληρή σε 10 πολιτείες: στην Αριζόνα (11 εκλεκτορικοί ψήφοι), στο Κολοράντο (9), στη Φλόριντα (29), στην Αϊόβα (6), στο Νιου Χαμσάιρ (4), στη Βόρεια Καρολίνα (15), στο Οχάιο (18), στην Πενσυλβάνια (20) και στη Βιρτζίνια (13).
Η κα Κλίντον ξεκινάει με ένα προβάδισμα στο κολέγιο των εκλεκτόρων και έχει την πολυτέλεια να χάσει σε παραδοσιακά πεδία μάχης όπως η Φλόριντα και το Οχάιο. Αλλά αν συμβεί αυτό, οι απώλειες σε πολιτείες όπως η Πενσυλβάνια και η Βόρεια Καρολίνα μπορεί να αποδειχθούν μοιραίες για τις προεδρικές τις φιλοδοξίες.
Αν ο κ. Τραμπ δεν νικήσει στη Φλόριντα και στο Οχάιο, οι πιθανότητές του θα είναι πολύ μικρές.
Ένα σημείο-κλειδί θα είναι το ποσοστό συμμετοχής των ισπανόφωνων ψηφοφόρων στην Αριζόνα, τη Φλόριντα και τη Νεβάδα, που έχουν μεγάλους ισπανόφωνους πληθυσμούς. Ένα άλλο θα είναι το κατά πόσον οι Αφροαμερικανοί θα έχουν δυναμική συμμετοχή στη Βόρεια Καρολίνα και στο Οχάιο.
Ποια είναι η σειρά ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων και μέχρι τι ώρα θα χρειαστεί να μείνετε ξύπνιοι;
18:00 τοπική ώρα (01:00 ώρα Ελλάδας) – Οι πρώτες κάλπες κλείνουν στην Ιντιάνα (11), πατρίδα του υποψηφίου του Ρεπουμπλικανικού κόμματος για την αντιπροεδρία, Μάικ Πενς, και στο Κεντάκι (8).
Και οι δύο πολιτείες είναι βαθιά ρεπουμπλικανικές και αναμένεται να στηρίξουν τον κ. Τραμπ.
19:00 τοπική ώρα (02:00 ώρα Ελλάδας) – Οι κάλπες κλείνουν στις πολιτείες που αποτελούν παραδοσιακά πεδία μάχης, τη Φλόριντα (29) και τη Βιρτζίνια (13). Καθώς και στην Τζιόρτζια (16), τη Νότια Καρολίνα (9) και το Βερμόντ (3).
Η καταμέτρηση των ψήφων σε ολόκληρη τη χώρα θα συνεχιστεί ως την Τετάρτη. Ωστόσο, μπορείτε να περιμένετε ότι τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης θα κάνουν προβλέψεις για τα τελικά αποτελέσματα σε σίγουρες Δημοκρατικές και Ρεπουμπλικανικές πολιτείες όπως το Κεντάκι, το Βερμόντ και η Νότια Καρολίνα. Αλλά μην περιμένετε να γίνουν πρόωρες εκτιμήσεις στη Φλόριντα ή τη Βιρτζίνια. Το 2012, δεν είχε ανακηρυχτεί ο νικητής στη Φλόριντα αρκετές ημέρες μετά την ημέρα των εκλογών. Το αποτέλεσμα στη Βιρτζίνια κρίθηκε μετά τα μεσάνυχτα, τοπική ώρα.
19:30 τοπική ώρα (02:30 ώρα Ελλάδας) – Οι κάλπες κλείνουν σε δύο ακόμα σημαντικές πολιτείες: στο Οχάιο (18) και στη Βόρεια Καρολίνα (15). Κλείνουν επίσης στη Δυτική Βιρτζίνια (5), όπου ο κ. Τραμπ έχει πολύ ισχυρό ρεύμα.
Ο κ. Τραμπ έχει πραγματοποιήσει αρκετές προεκλογικές εμφανίσεις στο Οχάιο, ελπίζοντας να εκμεταλλευτεί την απήχηση που έχουν οι προστατευτικές εμπορικές του πολιτικές στην πολιτεία της λεγόμενης «ζώνης της σκουριάς» (rust belt).
Το 2012, ο Μιτ Ρόμνεϊ είχε ανακηρυχθεί νικητής στις τέσσερις από τις πέντε πολιτείες πριν από τις οκτώ το βράδυ. Ο πρόεδρος Ομπάμα είχε κερδίσει μόνο το Βερμόντ.
20:00 τοπική ώρα (03:00 ώρα Ελλάδας) – Η αγωνία κορυφώνεται. Οι κάλπες κλείνουν στην κρίσιμη πολιτεία της Πενσυλβάνια (20) και στην Αλαμπάμα (9), στο Κονέκτικατ (7), στο Ντέλαγουερ (3), στην Περιφέρεια της Κολούμπια (3), στο Ιλινόις, στο Κάνσας (6), στο Μέιν (4), στο Μέριλαντ (10), στη Μασαχουσέτη (11), στον Μισισίπι (6), στο Μιζούρι (10), στο Νιου Τζέρσεϊ (14), στην Οκλαχόμα (7), στο Ρόουντ Άιλαντ (4) και στο Τενεσί (11).
Να αναμένετε πληθώρα ανακοινώσεων στις πολιτείες που βγάζουν με μεγάλη βεβαιότητα Ρεπουμπλικανούς ή Δημοκρατικούς. Αν η κα Κλίντον δεν κερδίσει την Πενσυλβάνια θα είναι ένα μεγάλο πλήγμα -ειδικά από τη στιγμή που επέλεξε να περάσει την τελευταία ημέρα της καμπάνιας της στη Φιλαδέλφεια, μαζί με τον άντρα της και το προεδρικό ζεύγος των Ομπάμα. Το 2012 χρειάστηκαν περίπου δύο ώρες για τον κ. Ομπάμα να ανακηρυχθεί νικητής της πολιτείας.
Ήταν το πρώτο πραγματικό πεδίο μάχης που κρίθηκε.
Το Μέιν είναι η πρώτη από τις δύο πολιτείες που δεν κατανέμουν τις ψήφους των εκλεκτόρων με βάση ένα σύστημα «ο κερδισμένος τα παίρνει όλα». Στο Μέιν και στη Νεμπράσκα ορισμένες από τις εκλεκτορικές ψήφους κατανέμονται αναλογικά.
21:00 τοπική ώρα (04:00 ώρα Ελλάδας) – Οι κάλπες κλείνουν στο Κολοράντο (9), στο Ουισκόνσιν (10) και στο Τέξας (38). Κλείνουν επίσης στη Λουιζιάνα (8), στη Μινεσότα (10), στη Νεμπράσκα (5), στο Νέο Μεξικό (5), στη Νέα Υόρκη (29), στη Νότια Ντακότα (3) και στο Ουαϊόμινγκ (10).
Να περιμένετε μια γρήγορη νίκη της κας Κλίντον στις πολυπληθείς πολιτείες της Νέας Υόρκης και του Νιου Τζέρσεϊ, όπου είναι δημοφιλής.
22:00 τοπική ώρα (05:00 ώρα Ελλάδας) – Οι κάλπες κλείνουν στις δυτικές πολιτείες της Αριζόνα (11), του Αϊντάχο (4), της Μοντάνα (3), της Νεβάδα (6) και της Γιούτα (6), καθώς και στη μεσοδυτική αγροτική πολιτεία της Αϊόβα (6).
Το 2012 ήταν σε αυτό το σημείο που ο κ. Ομπάμα άρχισε να μαζεύει νίκες.
Αν και έχει μια μακρά παράδοση στήριξης των Ρεπουμπλικανών στις προεδρικές κούρσες, η Αριζόνα αντιμετωπίζεται περισσότερο ως ένα πεδίο μάχης φέτος.
Η Γιούτα έχει και αυτή ενδιαφέρον, καθώς ο συντηρητικός μορμόνος Έβαν Μακμάλιν έχει καλή επίδοση στις δημοσκοπήσεις και μπορεί ακόμα και να κερδίσει την πολιτεία.
23:00 τοπική ώρα (06:00 ώρα Ελλάδας) – Οι κάλπες κλείνουν στη μεγαλύτερη δεξαμενή από εκλεκτορικούς ψήφους στον χάρτη -τη σταθερά δημοκρατική Καλιφόρνια (65), καθώς και στην Ουάσινγκτον (12), στο Όρεγκον (7) και στη Βόρεια Ντακότα (3).
Μεσάνυχτα τοπική ώρα (07:00 ώρα Ελλάδας) – Οι κάλπες κλείνουν στην Αλάσκα (3) και στη Χαβάη (4).
Έχει έρθει η ώρα για τον παραδοσιακό λόγο αποδοχής της ήττας; Το 2008 και το 2012, ο Τζον Μακέιν και ο Μιτ Ρόμνεϊ αποδέχτηκαν την ήττα τους με ομιλία που μεταδόθηκε πανεθνικά λίγο μετά τα μεσάνυχτα.
Και αν δεν έχουμε νικητή ως το τέλος της νύχτας; Σε περίπτωση που κανένας υποψήφιος δεν πιάσει τις 270 ψήφους εκλεκτόρων, η ελεγχόμενη από του Ρεπουμπλικανούς Βουλή των Αντιπροσώπων θα αποφασίσει ποιος θα είναι ο επόμενος πρόεδρος.
Ποια σημεία-κλειδιά πρέπει να προσέξετε;
Με τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν ότι οι ψηφοφόροι έχουν αρνητική άποψη και για τους δύο υποψηφίους, ένας από τους παράγοντες-κλειδιά την ημέρα των εκλογών θα είναι και ο ενθουσιασμός της εκλογικής τους βάσης. Αν οι μαύροι, οι γυναίκες, οι ισπανόφωνοι και οι νεαροί ψηφοφόροι δεν συμμετέχουν με σημαντικό ποσοστό στις εκλογές, θα είναι ένα μεγάλο πλήγμα για το στρατόπεδο της κας Κλίντον. Αντίστοιχα, αν δεν υπάρξει ισχυρή συμμετοχή των λευκών ψηφοφόρων της εργατικής τάξης, αυτό θα είναι πλήγμα για τον κ. Τραμπ.
Το ποσοστό συμμετοχής των Αφροαμερικάνων φαίνεται πιθανό να είναι μικρότερο από ό,τι το 2008 και το 2012. Αλλά οι προκλητικές μεταναστευτικές πολιτικές του κ. Τραμπ σημαίνουν πως ένα μεγαλύτερο σώμα ισπανόφωνων θα ψηφίσουν εναντίον του.
Ένα άλλο σημείο στο οποίο πρέπει να έχετε στραμμένη την προσοχή σας είναι αν οι υποστηρικτές του κ. Τραμπ θα υλοποιήσουν τις απειλές τους για μια καμπάνια «παρακολούθησης» της διαδικασίας σε ισχυρά προπύργια των Δημοκρατικών, που ορισμένοι ανησυχούν πως μπορεί να οδηγήσει σε εκφοβισμό ψηφοφόρων.
Ποιες είναι οι σημαντικές ομάδες ψηφοφόρων;
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως η σημαντικότερη διαιρετική τομή ανάμεσα στους ψηφοφόρους φέτος μπορεί να είναι το μορφωτικό επίπεδο. Η μεγαλύτερη στήριξη προς τον κ. Τραμπ έχει προέλθει από μεγαλύτερους σε ηλικία λευκούς ψηφοφόρους, που δεν έχουν πανεπιστημιακή μόρφωση.
Η κα Κλίντον αναμένεται να γίνει ο πρώτος υποψήφιος των Δημοκρατικών που θα κερδίσει την πλειοψηφία των λευκών ψηφοφόρων πανεπιστημιακής εκπαίδευσης από το 1952, όταν ξεκίνησε η καταγραφή των στοιχείων.
Είναι η Τρίτη η μόνη ημέρα που ψηφίζουν οι Αμερικανοί;
Όχι, 37 πολιτείες δίνουν δικαίωμα πρόωρης ψήφου και σε πολλά μέρη της χώρας οι πολίτες έχουν βρεθεί πριν από εβδομάδες στις ουρές των εκλογικών κέντρων για να ρίξουν την ψήφο τους. Πάνω από 40 εκατομμύρια άνθρωποι ή περίπου το ένα τέταρτο από όσους αναμένεται να προσέλθουν στις κάλπες, είχαν ψηφίσει ως το Σάββατο. Σε κάποιες πολιτείες, ως και το 70% των ψήφων προβλέπεται να έχουν μπει στις κάλπες πριν από την Τρίτη.
Σε ποιες άλλες εκλογικές μάχες θα πρέπει να έχετε στραμμένη την προσοχή σας;
Οι Αμερικανοί θα ψηφίσουν επίσης και για 34 από τις 100 έδρες της Γερουσίας και για όλες τις 435 έδρες της Βουλής των Αντιπροσώπων. Δώδεκα θέσεις κυβερνητών θα κριθούν φέτος.
Το μεγάλο ερώτημα πέρα από την προεδρία είναι τι θα γίνει με το ελεγχόμενο από τους Ρεπουμπλικανούς Κογκρέσο.
Ένα καλό βράδυ για τους Δημοκρατικούς, θα τους δει να κερδίζουν πέντε έδρες και να ανακτούν τον έλεγχο της Γερουσίας (τέσσερις αν κερδίσει η κα Κλίντον, καθώς αυτό θα σημαίνει πως ο αντιπρόεδρος Τιμ Κέιν θα ρίξει την καθοριστική ψήφο) και να μειώνουν την πλειοψηφία των 30 εδρών των Ρεπουμπλικανών στη Βουλή των Κοινοτήτων. Είναι εξαιρετικά απίθανο οι Δημοκρατικοί να ανακτήσουν τον έλεγχο της Βουλής.
Ποιες μάχες στη Γερουσία θα πρέπει να προσέξετε;
Φλόριντα: Ο Ρεπουμπλικανός Γερουσιαστής Μάρκο Ρούμπιο αντιμετωπίζει μια σοβαρή πρόκληση από τον Δημοκρατικό Πάτρικ Μέρφι. Αλλά ο πρώην προεδρικός υποψήφιος προηγείται στις δημοσκοπήσεις.
Ιλινόις: Ο Ρεπουμπλικανός Μαρκ Κιρκ αντιμετωπίζει τη Δημοκρατική Τάμι Ντάκγουορθ, η οποία έχασε και τα δύο πόδια της ενώ υπηρετούσε ως πιλότος ελικοπτέρου στο Ιράκ. Ο ίδιος αναγκάστηκε να απολογηθεί αφότου σχολίασε τις ταϋλανδέζικες ρίζες της οικογένειάς της.
Ιντιάνα: Ο πρώην Δημοκρατικός κυβερνήτης και Γερουσιαστής Έβαν Μπάιχ θεωρούνταν ακλόνητο φαβορί για να κερδίσει στο σπίτι του. Αλλά το προβάδισμά του για την ανοιχτή θέση συρρικνώθηκε έναντι του Ρεπουμπλικανού Τοντ Γιανγκ.
Νιου Χαμσάιρ: Η Ρεπουμπλικανή Γερουσιαστής Κέλι Άγιοτ και η Δημοκρατική κυβερνήτης Μάγκι Χασάν δίνουν μάχη σώμα με σώμα στις δημοσκοπήσεις τον τελευταίο χρόνο.
Μιζούρι: Ο Τζέισον Κάντερ, ο 35χρονος Δημοκράτης που υπηρέτησε στο Αφγανιστάν, έχει μετατρέψει μια αρχικά εύκολη κόντρα με τον Ρεπουμπλικανό Ρόι Μπλαντ σε ένα πραγματικό ντέρμπι.
Νεβάδα: Η αποχώρηση του Χάρι Ράιντ, επικεφαλής των Δημοκρατικών στο Κογκρέσο, έχει μετατρέψει τη μάχη για την έδρα σε μια πραγματικά δύσκολη υπόθεση, για πρώτη φορά από τα τέλη του 1980. Ο Ρεπουμπλικανός Τζο Χεκ θα δώσει μάχη με τη Δημοκρατική Κάθριν Κόρτεζ Μάστο.
Βόρεια Καρολίνα: Αυτή μπορεί να εξελιχθεί στην πιο σημαντική, αμφίρροπη πολιτεία φέτος. Ο Ρεπουμπλικανός Γερουσιαστής Ρίτσαρντ Μπερν δίνει ένα σκληρό αγώνα έναντι της Δημοκρατικής Ντέμπορα Ρος.
Οχάιο: Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως ο Γερουσιαστής Ρομπ Πόρτμαν έχει ένα σημαντικό προβάδισμα έναντι του πρώην Δημοκρατικού κυβερνήτη Τεντ Στρίκλαντ, χάρη στην αδύναμη καμπάνια του τελευταίου.
Πενσυλβάνια: Ο Ρεπουμπλικανός Πατ Τούμεϊ καβάλησε το κύμα του Tea Party το 2010. Η Δημοκρατική αντίπαλος του είναι η Κέιτι Μακγκίντι.
