Φτάνει η ώρα των πλειστηριασμών, καθώς τραπεζικό σύστημα και κυβέρνηση προετοιμάζονται πλέον εντατικά για τις εξελίξεις που θα πλήξουν τη στέγη όπως τουλάχιστον τη γνωρίζαμε μέχρι στιγμής.
Οπως εδώ και δύο εβδομάδες έχουμε επισημάνει, το γεγονός ότι μέχρι και πολιτικά πρόσωπα επικαλούνται τον νόμο Κατσέλη (χαρακτηριστική η περίπτωση του βουλευτή Δωδεκανήσων Νεκτάριου Σαντορινιού) σε συνδυασμό με στοιχεία τραπεζών που δημοσιοποιήθηκαν μέσα στην εβδομάδα και έκαναν λόγο για έναν στους τέσσερις δανειολήπτες οι οποίοι ζητούν υπαγωγή στο πλαίσιο προστασίας των υπερχρεωμένων νοικοκυριών, αν και ανήκουν στην κατηγορία των στρατηγικών κακοπληρωτών, δίνει λαβή για ανατροπές.
Σύμφωνα με πληροφορίες μας, υπό την πίεση των γεγονότων ήδη έχει εκπονηθεί σχέδιο για πλειστηριασμούς ακινήτων όσων ανήκουν στην κατηγορία των strategic defaulters, το οποίο θα ενεργοποιηθεί από τις αρχές του φθινοπώρου. Πρόκειται για ενέργειες που έχουν αποφασιστεί, καθώς είναι υποχρεωτικές λόγω της πίεσης των δανειστών της χώρας, και οι οποίες έχουν λάβει πλέον το πράσινο φως. Με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια να έχουν εκτοξευτεί και με τη νοοτροπία του «δεν πληρώνω» να είναι ισχυρή, η αντιμετώπιση του φαινομένου μοιάζει μονόδρομος.
Κάπως έτσι, έρχονται οι πλειστηριασμοί παραδειγματισμού, με βάση δύο κριτήρια:
– Το πρώτο αφορά το ύψος του δανείου. Δηλαδή έχει ήδη επιλεγεί μια πρώτη ομάδα υψηλών στα όρια του… σκανδάλου, όπως μας λέει αρμόδια πηγή, δανείων για κατοικίες στα βόρεια και τα νότια ακριβά προάστια ύψους αρκετών χιλιάδων ευρώ. Τα δάνεια αυτά δεν εμπίπτουν στα όρια προστασίας του νόμου, άρα δεν υπάρχει κώλυμα, ενώ και η κοινή γνώμη αναμένεται να αντιμετωπίσει με συγκατάβαση τέτοιες περιπτώσεις. Οι ίδιες πηγές αναφέρονται σε ομάδα 1.000 πρώτων τέτοιου είδους ακινήτων, η οποία έχει επιλεγεί και θα φτάσει μέχρι τους εκπλειστηριασμούς.
– Το δεύτερο κριτήριο αφορά την εν γένει συμπεριφορά των δανειοληπτών. Δηλαδή οι μη συνεργάσιμοι και για πολλούς μήνες άφαντοι από τα γκισέ των τραπεζών κόκκινοι δανειολήπτες μπαίνουν ξεκάθαρα στο στόχαστρο. Πληροφορίες αναφέρονται σε μερικές κραυγαλέες περιπτώσεις άρνησης αποπληρωμής δανείων, οι οποίες αναμένεται σύντομα να δημοσιοποιηθούν. Από την άλλη πλευρά, υπολογίζεται ότι τα δάνεια αυτού του είδους των «εξαφανισμένων» δανειοληπτών είναι ούτε λίγο ούτε πολύ κοντά στα 8 δισ. ευρώ! Ενα ποσό δηλαδή διόλου αμελητέο.
Βέβαια το στοίχημα έχει να κάνει με την επικοινωνιακή διαχείριση των περιπτώσεων αυτών. Η Ελλάδα μέχρι στιγμής έχει αποφύγει ακόμα και με δεξιότερες κυβερνήσεις φαινόμενα ξεσπιτωμάτων. Η διαχείριση όμως εικόνων όπως εξώσεις και πλειστηριασμοί, ακόμα και αν αφορούν κατοικίες στην Κηφισιά, στη Γλυφάδα ή τη Βάρκιζα, ενδέχεται να έχουν αντίκτυπο πολιτικά.
Ας μην ξεχνάμε τι συνέβη στην Ισπανία και τη σφοδρή κριτική που υπήρξε εκεί ακόμα και από το κόμμα των Podemos. Η διαχείριση μιας τέτοιας κατάστασης από τον ΣΥΡΙΖΑ και τους ΑΝ.ΕΛ., που έλεγαν εμφατικά «κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη», δημιουργεί εύλογα ερωτήματα.
Ηδη πάντως τις τελευταίες ημέρες παρατηρείται κινητικότητα από την πλευρά των τραπεζών για το θέμα. Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα η Εθνική Τράπεζα ξεκίνησε ενημερωτική εκστρατεία με την οποία καλούσε όσους αντιμετωπίζουν δυσκολίες αποπληρωμής των υποχρεώσεών τους να επικοινωνήσουν μαζί της.
Με νέους και ευνοϊκούς όρους αποπληρωμής των δανείων, η τράπεζα επιδιώκει να δώσει βοήθειες αλλά και να στείλει ένα μήνυμα στο παρά πέντε των δυσάρεστων εξελίξεων. Παράλληλο είναι το μπαράζ ενημέρωσης για το τι σημαίνει «συνεργάσιμος δανειολήπτης», ενώ έχουν προαναγγελθεί από το υπουργείο Οικονομικών αλλαγές και σε αυτό το πεδίο, καθώς και στις προθεσμίες που θα δίδονται μέσω του Κυβερνητικού Συμβουλίου Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Ωστόσο, αν μετά από όλα αυτά τα ήπια μέτρα και τις επικοινωνίες δεν υπάρξει ανταπόκριση των δανειοληπτών, τότε τα περιθώρια στενεύουν πολύ.
Οι αλλαγές όμως για τους κόκκινους δανειολήπτες δεν σταματούν εδώ. Σύμφωνα με πληροφορίες, ένα νέο φαινόμενο που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα είναι οι νομικοί σύμβουλοι των τραπεζών να μην παρίστανται στις εκδικάσεις ασφαλιστικών μέτρων και προσωρινών διαταγών του νόμου Κατσέλη.
Οπως λοιπόν αναφέρει ο γνωστός δικηγόρος για θέματα στέγης Δημήτρης Αναστασόπουλος, «πρόκειται για μια νέα τάση εγκατάλειψης των δανείων αυτών, καθώς οι τράπεζες γνωρίζουν ότι αυτά πρόκειται να πάρουν τον δρόμο της πώλησης προς ξένα funds». Ο ίδιος κάνει λόγο για «μπαμ» κατασχέσεων που έρχεται και για μια νέα εντελώς εποχή που θα προκύψει.