Ένα χειρουργικό «εμβόλιο» έναντι μιας ευρείας ποικιλίας λοιμώξεων, δυσμενών ιατρικών καταστάσεων και πιθανώς θανατηφόρων νόσων αποτελεί η περιτομή των ανδρών. Η απλή και ανώδυνη επέμβαση αποδεικνύεται ότι μπορεί να προσφέρει τεράστια οφέλη τόσο σε άνδρες όσο και στις συντρόφους τους.
«Μεγάλο πλήθος μελετών έχουν καταδείξει ότι όσοι άνδρες υποβάλλονται σε περιτομή προστατεύονται από λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, από σεξουαλικά μεταδιδόμενους ιούς όπως HIV, HPV και σύφιλη, από καρκίνο του προστάτη, φίμωση και φλεγμονώδεις δερματοπάθειες. Η περιτομή μπορεί να πραγματοποιηθεί σε οποιαδήποτε ηλικία και είναι μια πολύ ασφαλής επέμβαση, αρκεί να εκτελείται από έμπειρους χειρουργούς», τονίζει ο χειρουργός ουρολόγος-ανδρολόγος Δρ. Ευάγγελος Ζαχαράκης PhD FRCS(Eng) FECSM FEAA, Δ/ντης Ουρολόγος του University College Hospital of London, UK & Συνεργάτης Κλινικών “Άγιος Λουκάς” και “Κυανός Σταυρός” Θεσσαλονίκης (www.zacharakis-urology.gr).
Τα οφέλη υπερτερούν κατά πολύ των κινδύνων, όπως μας εξηγεί, μεταξύ των οποίων είναι και η προστασία που προσφέρει στις γυναίκες από ανάπτυξη καρκίνου του τραχήλου της μήτρας αλλά και από λοίμωξη από τριχομονάδες (48%) και χλαμύδια, ένα από τα συχνότερα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.
Η περιτομή έχει κοινωνικο-σεξουαλικά οφέλη και μειώνει τα σεξουαλικά προβλήματα και «αντίθετα με την πεποίθηση πολλών ανθρώπων δεν έχει καμία δυσμενή επίδραση στην ευαισθησία του πέους, τη λειτουργία του, ή την αίσθηση κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής διέγερσης και επαφής. Επιπλέον, η μεγάλη πλειοψηφία των γυναικών ανά τον κόσμο προτιμούν τα πέη με περιτομή για την εμφάνιση, την υγιεινή και το σεξ», σημειώνει ο Δρ. Ευάγγελος Ζαχαράκης.
Ειδικότερα, τρεις τυχαιοποιημένες μελέτες τεκμηριώνουν την προστασία που προσφέρει από τη μόλυνση από τον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV), καθώς τα ευρήματά τους έδειξαν ότι η περιτομή ενηλίκων μειώνει τις πιθανότητες λοίμωξης των ανδρών κατά 51% – 60%. Η μακροπρόθεσμη δε παρακολούθηση των συμμετεχόντων σ’ αυτές έχει δείξει ότι η προστατευτική αποτελεσματικότητα της περιτομής αυξάνει με το χρόνο.
Τα ευρήματα των παραπάνω μελετών, που πραγματοποιήθηκαν στην Αφρική λόγω του υψηλού επιπολασμού του συγκεκριμένου ιού, συμφωνούν με ένα μεγάλο αριθμό από μελέτες παρατήρησης που διεξήχθησαν στην Αφρική και στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες επίσης έχουν αποδείξει ότι η περιτομή μειώνει τον κίνδυνο μόλυνσης από τον ιό HIV στους άνδρες.
Ωστόσο, ερωτηματικά υπάρχουν ακόμα για την επίδρασή της σε ομοφυλόφιλους άνδρες. «Παρότι τα μέχρι σήμερα στοιχεία καταδεικνύουν ότι η αφαίρεση της ακροποσθίας μειώνει τον κίνδυνο των ετεροφυλόφιλων ανδρών για λοίμωξη από τον HIV, δεν έχει καταστεί ακόμα σαφές εάν η θετική αυτή επίδραση αφορά και τους ομοφυλόφιλους άνδρες», επισημαίνει.
Εκτός από τον ιό HIV, η περιτομή των ανδρών έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τον κίνδυνο άλλων σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων στους ετεροφυλόφιλους. Η περιτομή μειώνει επίσης τον κίνδυνο απόκτησης έρπητα των γεννητικών οργάνων κατά 28% – 34% και τον κίνδυνο ανάπτυξης έλκους γεννητικών οργάνων κατά 47%. Έχει διαπιστωθεί επίσης ότι μειώνει τον κίνδυνο μόλυνσης από ογκογόνους τύπους του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HR-HPV) κατά 32% έως 35%, ενώ στις γυναίκες συντρόφους η μείωση του κινδύνου φτάνει το 28%.
Όσον αφορά στην περιτομή κατά τη βρεφική ηλικία, στοιχεία υποστηρίζουν ότι τα αγοράκια χωρίς περιτομή έχουν μεγαλύτερη επίπτωση λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος, ιδιαίτερα κατά τους πρώτους 6 μήνες της ζωής τους και μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης σεξουαλικά μεταδιδόμενων λοιμώξεων αργότερα στη ζωή τους. Βέβαια η απόφαση για περιτομή σ’ ένα βρέφος εξαρτάται από έναν αριθμό παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των ιατρικών, κοινωνικών, πολιτιστικών και θρησκευτικών λόγων. Θεωρείται πάντως ότι η εκτέλεση της επέμβασης είναι απλούστερη στα βρέφη και στα μικρά παιδιά με την επούλωση να μην υπερβαίνει συνήθως τη μία εβδομάδα.
«Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, μετά από αναλύσεις κόστους/αποτελεσματικότητας, υποστηρίζει την περιτομή σε χώρες και περιοχές που υπάρχει υψηλό ποσοστό ανδρών με HIV. Έχει διαπιστωθεί ότι η νεογνική περιτομή στις Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσε να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των ανδρών αργότερα στη ζωή τους και να εξοικονομήσει χρήματα στα συστήματα υγείας, λόγω της προστασίας που προσφέρει από τη μόλυνση από τον HIV και ακόμα περισσότερο εάν συνυπολογιστεί η μείωση των δαπανών που θα επέφερε εξαιτίας της προστασίας που προσφέρει από τον έρπητα των γεννητικών οργάνων, τη βακτηριακή κολπίτιδα, τις τριχομονάδες, τον καρκίνο του πέους και του τραχήλου της μήτρας», προσθέτει ο Δρ. Ευάγγελος Ζαχαράκης.
Η βελτίωση της υγιεινής του πέους είναι ένας από τους κύριους καθοριστικούς παράγοντες της περιτομής. Η εσωτερική ακροποσθία και η βάλανος απαιτούν τακτικό καθαρισμό για να εξασφαλιστεί η επαρκής υγιεινή του πέους, καθώς υπάρχει η πιθανότητα να συσσωρεύονται στην περιοχή μεταξύ ακροποσθίας και βαλάνου εκκρίσεις, οδηγώντας πιθανώς σε πολλαπλασιασμό των παθογόνων.
Επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν ότι οι άνδρες με περιτομή έχουν χαμηλότερο κίνδυνο λοιμώξεων του αναπαραγωγικού συστήματος απ’ ότι όσοι δεν έχουν υποβληθεί σ’ αυτή. Αιτία είναι ότι η περιοχή κάτω από την ακροποσθία είναι ζεστή και υγρή, περιβάλλον δηλαδή που μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών, ειδικά όταν υπάρχει κακή υγιεινή του πέους.
«Η περιτομή πραγματοποιείται για πολλές χιλιάδες χρόνια και ενδεχομένως να είναι η πιο διαδεδομένη χειρουργική επέμβαση σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς υπολογίζεται ότι το 30% περίπου των ανδρών έχουν υποβληθεί στην επέμβαση. Ωστόσο, δεν είναι τόσο δημοφιλής στην Ευρώπη, συγκριτικά με άλλα μέρη του κόσμου. Το 2014, εκτιμάται ότι 36,9 εκατομμύρια άνθρωποι ζούσαν με τον ιό HIV, μεταξύ αυτών και 2,6 εκατομμύρια παιδιά. Παρότι η συντριπτική πλειοψηφία τους ζει στην Αφρική, στη Δυτική & Βόρεια Ευρώπη και την Βόρεια Αμερική εκτιμάται ότι φέτος 2,4 εκ. άτομα είναι μολυσμένα, με το 86% να το γνωρίζουν.
Οι στρατηγικές που εφαρμόζονται για τον έλεγχο των νέων μολύνσεων έχουν επιφέρει καρπούς τα τελευταία χρόνια, όμως πολλοί διαγιγνώσκονται ακόμα σε προχωρημένο στάδιο. Είναι σημαντικό οι χώρες της Ευρώπης να συνεχίσουν να παρέχουν τους απαραίτητους πόρους για την αντιμετώπιση της επιδημίας, καθώς η απόσυρση της χρηματοδότησης του προγράμματος πρόληψης του HIV μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των κρουσμάτων του ιού HIV, όπως συνέβη στη χώρα μας και στη Ρουμανία.
Αξιοσημείωτα είναι και τα στατιστικά στοιχεία για τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, αρκεί να αναφέρουμε ότι κάθε μέρα 1 εκ. άτομα μολύνονται από κάποιο, σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για το 2016.
Η περιτομή θα μπορούσε να προστατεύσει σημαντικό μέρος αυτών των ανθρώπων, να ανακόψει την αυξανόμενη τάση που παρατηρείται παγκοσμίως και να εξασφαλίσει πολλά εκατομμύρια ευρώ σε ασφαλιστικά ταμεία. Απόδειξη αποτελεί ο επιπολασμός του HIV σε περιοχές του κόσμου όπου η ανδρική περιτομή είναι διαδεδομένη, ο οποίος είναι σταθερά χαμηλότερος», καταλήγει ο Δρ. Ευάγγελος Ζαχαράκης.