Η διεθνής σκηνή είναι ένας χώρος για γενναίους αλλά και για επίμονους. Για μεθοδικούς ‘παίκτες’ και υπομονετικούς ‘εργάτες’. Και πάνω από όλα για γνώστες και ικανούς. Τρανό παράδειγμα η υπόθεση Μαγκνίτσκι, που από μόνη της σηματοδοτεί μια άλλη εκδοχή του ‘πετάγματος της πεταλούδας’.
Του πως δηλαδή μια κατά τα άλλα ‘αδιάφορη’ και ‘ατιμώρητη’ ενέργεια, μπορεί να φέρει τους αυτουργούς της ενώπιον των συνεπειών τους. Και να δημιουργήσει προηγούμενο για ‘τσουνάμι’ εξελίξεων, παραδειγματισμού και αποτροπής στις πιο απίθανες γωνιές του πλανήτη.
Του Ειδικού Συνεργάτη
Ο Σεργκέι Μαγκνίτσκι ήταν ένας Ρώσος δικηγόρος με εξειδίκευση στο φορολογικό δίκαιο.
Βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα, όταν ως ένας εκ των εντεταλμένων νομικών συμπαραστατών του fund Hermitage στη Ρωσία, που ανήκε στον Αμερικανό χρηματιστή Μπιλ Μπράουντερ, κατήγγειλε γιγαντιαίων διαστάσεων φορολογική απάτη, με εικονικές επιστροφές φόρου που καρπώνονταν κατά τις αναφορές του Ρώσοι κρατικοί αξιωματούχοι.
Με συνοπτικές διαδικασίες συνελήφθη και κρατήθηκε για ένα χρόνο, υπό φρικώδεις συνθήκες σε σχέση και με την κατάσταση της υγείας του και πέθανε τελικά στις Ρωσικές φυλακές, έπειτα από ξυλοδαρμό, όπως κατήγγειλαν οι οικείοι του, από τους δεσμοφύλακές του.
Ο θάνατός του και τα βασανιστήρια που κατά τις καταγγελίες υπέστη, κινητοποίησαν στενούς φίλους και συνεργάτες του, σε μια εκστρατεία ευαισθητοποίησης, που πήρε σάρκα και οστά, μέσα από την ψήφιση του λεγόμενου νόμου Μαγκνίτσκι το 2012 από το Κογκρέσο.
Ο νόμος είναι ένα ορόσημο στη μάχη για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Με βάση τις προβλέψεις του, απαγορεύθηκε η είσοδος στις ΗΠΑ, σε όσους άμεσα ή έμμεσα εμπλέκονταν στον βασανισμό και τον θάνατο του Σεργκέι Μαγκνίτσκι, ενώ ‘πάγωσαν’ και τα περιουσιακά τους στοιχεία, που τυχόν είχαν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Παράλληλα δημιουργεί το έρεισμα για την επιβολή ανάλογων μέτρων σε όσους παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Το μήνυμά του είναι σαφές: Όσοι εμπλέκονται στην παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν μπορούν να αισθάνονται ασφαλείς. Δεν μπορούν να κρυφτούν πίσω από τους επικεφαλής τους και είναι αδιάφορη η θέση τους στη διοικητική ιεραρχία. Και είναι σίγουρο ότι στην περίπτωση αυτή νοιώθουν εξαιρετικά μόνοι.
Μια πρόσθετη δικαίωση για τον Σεργκέι Μαγκνίτσκι αλλά και τη νομοθετική πρωτοβουλία του Κογκρέσου, είναι η πρόσφατη, μόλις ολίγων ημερών, απόφαση του Ευρωπαικού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που δικαίωσε τους συγγενείς του Ρώσου δικηγόρου και απεφάνθη ότι η Ρωσία έπρεπε να τους καταβάλει αποζημίωση δεκάδων χιλιάδων Ευρώ, για την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που τα όργανά της διέπραξαν.
Άμεσες αναλογίες υπάρχουν και στις περιπτώσεις νομοθετημάτων, που αφορούν παραβατικές πρακτικές και την καταπάτηση του διεθνούς δικαίου. Είναι χαρακτηριστικές οι κυρώσεις σε βάρος όσων άμεσα ή έμμεσα ενισχύουν την τρομοκρατία και το οργανωμένο έγκλημα, περιλαμβανομένης και της πρακτικής του ‘ξεπλύματος μαύρου χρήματος’. Την προηγούμενη μόλις εβδομάδα ο καπετάνιος του Ιρανικού δεξαμενόπλοιου Adrian Darya, ‘μπήκε ‘ στον ‘μαύρο κατάλογο’, όσων θεωρούνται συνεργοί της τρομοκρατίας.
Το ίδιο έχει συμβεί για σειρά μικρομεσαίων στελεχών, που διευκολύνουν στο ξέπλυμα του μαύρου χρήματος. Εφαρμόστηκε και στα στελέχη της Ρωσικής διοίκησης που είχαν εμπλοκή στην προσάρτηση της Κριμαίας.
Ένα μήνυμα που έχει αποδεκτές σε κάθε γεωγραφικό μήκος και πλάτος. Περιλαμβανομένης φυσικά και της χώρας μας.
Όπου ένα μπλοκάρισμα συναλλαγών και μια απόρριψη από το τραπεζικό σύστημα, μετατρέπει ‘μεγιστάνες’ σε παρίες και ακυρώνει σχεδιασμούς και προσδοκίες για κεντρικούς πολιτικούς ρόλους.
Συγχρόνως η υπόθεση Μαγκνίτσκι είναι ένα έναυσμα και για τα Κοινοτικά όργανα. Που δεν μπορούν να εξαντλούν την παρέμβασή τους σε ψηφίσματα νουθεσίας, του Ευρωπαικού Κοινοβουλίου. Απέναντι ιδίως στους ταραξίες του Διεθνούς Δικαίου, με πρώτη την Τουρκία και την ‘πειρατική’ πρακτική της στην Κύπρο και το Αιγαίο.
Σίγουρα θα αισθανθούν εξαιρετικά άβολοι οι εμπλεκόμενοι παράγοντες, όταν αντιμετωπίσουν προσωπικές κυρώσεις.
Και θα το σκεφθούν δεύτερη φορά. Η πρωτοβουλία θεσμικά πρέπει να είναι της Ευρωπαικής Επιτροπής.
Το έναυσμα όμως το δίνουν τα κράτη-μέλη. Ιδού λοιπόν η πρόκληση για τις Ελληνικές υπηρεσίες, το Υπουργείο Εξωτερικών και τη Μόνιμη Αντιπροσωπεία στις Βρυξέλλες. Άλλοθι αδράνειας δεν υπάρχουν.
