Ποια είναι η σημαντική χρησιμότητα της επιχείρησης για την αντιμετώπιση των μεγάλων προκλήσεων της κοινωνίας; Ο λόγος ύπαρξης ορίζει την πορεία για την ενσωμάτωση κοινωνικών προβληματισμών στο επίκεντρο της επιχειρηματικής στρατηγικής.
Του Κωνσταντίνου Ζοπουνίδη*
Σε πολλές χώρες, όπως η Γαλλία, εγκρίθηκε τον Απρίλιο του 2019 ο νόμος PACTE όπου, με δύο άρθρα, το 1833: “η επιχείρηση υποστηρίζει το κοινωνικό της συμφέρον, λαμβάνοντας υπόψη τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις της δραστηριότητάς της”, και με το 1835: “οι επιχειρήσεις να ενσωματώνουν τον λόγο ύπαρξής τους στο καταστατικό τους”.
Ως προς αυτό το μείζον θέμα, οι μάνατζερ επιθυμούν:
· να δώσουν περισσότερη σημασία στις δραστηριότητες και στα επαγγέλματα της επιχείρησής τους,
· να ευθυγραμμίσουν την προσέγγιση ΕΚΕ με τους στρατηγικούς και εμπορικούς στόχους της,
· να προσελκύσουν και διατηρήσουν πελάτες και συνεργάτες που μοιράζονται τις ίδιες αξίες με αυτούς,
· να ξεχωρίσουν από τον ανταγωνισμό χάρη στις συγκεκριμένες δεσμεύσεις τους,
· να αναπτύξουν συνεργασία οριζόντια και κάθετη με τις υπηρεσίες τους.
Ένα πραγματικό στρατηγικό εργαλείο για τη επιχείρηση, ο λόγος ύπαρξης είναι μοχλός απόδοσης.
Επίσης, παρέχει ένα πλαίσιο για τις πιο σημαντικές αποφάσεις, προκειμένου να υλοποιηθεί το συμφέρον της κοινωνίας και της επιχείρησης μέσα σε ένα πλαίσιο κοινωνικών και περιβαλλοντικών παραμέτρων.
Η εγγραφή του λόγου ύπαρξης δεν είναι επομένως ασήμαντη πράξη, διότι αποτελεί τη βάση της επενδυτικής στρατηγικής, που προτείνεται στους μετόχους.
Επίσης, δεδομένου ότι καθορίζει την ταυτότητα της επιχείρησης και τη συμβολή της στο γενικό συμφέρον, είναι δύσκολο να αλλάξει η εξίσωση μετέπειτα.
Για να έχει πραγματικό νόημα και σημασία, πρέπει να είναι ο ακρογωνιαίος λίθος ενός μακροπρόθεσμου στρατηγικού στόχου. Ο Todd Zenger (Beyond competitive advantage) προσδιορίζει τρεις βασικούς πυλώνες, που δύναται να δώσουν συνέπεια και ουσιαστικότητα στον λόγο ύπαρξης:
· Στρατηγική πρόθεση,
· Άυλα και ενσώματα στρατηγικά περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης,
· Σχέση με τους συμμετέχοντες.
Η επιβεβαίωση ενός λόγου ύπαρξης συνεπάγεται τον ορισμό ή τον επαναπροσδιορισμό της “στρατηγικής πρόθεσης” και των επιδιωκόμενων στόχων. Μέσω αυτού του πυλώνα, τοποθετείται η επιχείρηση σε σχέση με μια κοινωνική πρόκληση πρωταρχικής ανάγκης και προτείνεται στο εξής να αξιολογείται ως προς τη συμβολή της σε αυτόν τον στόχο.
Η εξίσωση του λόγου ύπαρξης δεν πρέπει να περιορίζεται σε μια ρητορική άσκηση.
Ο λόγος ύπαρξης απαιτεί μια σε βάθος ανανέωση των σχέσεών της με τους συμμετέχοντες. Αυτή η εργασία θα πρέπει να επιτρέπει τη μέτρηση του αντίκτυπου της επιχείρησης πολύ πιο μακριά από τα οικονομικά και οργανωτικά της όρια. Ακόμη, είναι δυνατόν να επιτραπεί ή να αποκλειστεί ο αριθμός ορισμένων συμμετεχόντων, προκειμένου να αποκτηθεί η πρόσβαση σε νέους πόρους, σε πιο ανταγωνιστικές τιμές.
Συμπερασματικά, ο λόγος ύπαρξης επηρεάζει τις αξίες, την κουλτούρα και την αποδοτικότητα της επιχείρησης.
Η εταιρική κουλτούρα και η διοικητική της διάσταση θα κερδίσουν δύναμη από τη στιγμή που η επιχείρηση εξυπηρετεί έναν ελκυστικό λόγο ύπαρξης με πραγματικά εμπνευσμένες αξίες για την καθοδήγηση των καθημερινών δραστηριοτήτων της.
Να είσαι επιτυχημένος, ΑΛΛΑ με σημασία…
Η επιτυχία αυτή καθαυτή δεν είναι κάτι το αρνητικό. Εκείνη η τάση προς κάτι το μεγαλύτερο και ανώτερο είναι καθοριστική. Όμως, πάρα πολλοί που φτάνουν στην κορυφή την οποία είχαν θέσει ως στόχο, διαπιστώνουν ότι στην πραγματικότητα κυνηγούσαν μια φενάκη.
Έπειτα από λίγο η έξαψη ξεθυμαίνει, οι έπαινοι σβήνουν και συχνά διαπιστώνουν πως έχουν απομείνει μόνοι στην κορυφή.
Το τίμημα της επιτυχίας ήταν μεγαλύτερο απ’ ό,τι υπολόγιζαν να διαθέσουν, με αποτέλεσμα οι προσωπικές τους σχέσεις, η υγεία τους ή η ψυχική τους ηρεμία να καταγράφονται μεταξύ των θυμάτων της επιτυχίας τους.
Είναι απείρως προτιμότερο να είσαι επιτυχημένος με σημασία παρά να είσαι επιτυχημένος δίχως σκοπό.
Φαίνεται πως δεν είμαι ο μόνος που το πιστεύει. Έχει κάνει την εμφάνισή του ένα κίνημα, στο πλαίσιο του οποίου οι άνθρωποι ανακαλύπτουν πως το ποιοι είναι έχει μεγαλύτερη σημασία από το τι κάνουν.
Ο Ντόνιελ Πινκ, συγγραφέας του «Α Whole New Mind» («Μια ολότελα νέα νοοτροπία»), αναφέρει:
«…Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα στις Η.Π.Α., περισσότεροι από τρεις στους πέντε ενήλικους πιστεύουν πως μια ισχυρότερη αίσθηση νοήματος θα βελτίωνε την εργασιακή τους καθημερινότητα. Αντίστοιχα, το 70% όσων συμμετείχαν σε μια ετήσια έρευνα που πραγματοποίησε η βρετανική δεξαμενή σκέψης Roffey Park, ανέφεραν πως ήθελαν η επαγγελματική τους ζωή να διαθέτει περισσότερο νόημα….».
* Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης & Audencia Business School, France
