Προηγήθηκαν οι Γιώργος Παπανδρέου που έσπασε όλα σχεδόν τα αρνητικά ρεκόρ όλων των εποχών και ο Αντώνης Σαμαράς με πέντε και το «έγκλημα» του «κουρέματος», από το οποίο το μεγαλύτερο μέρος αντί να πάει σε μείωση του χρέους, πήγε σε κάλυψη σπατάλης
Άρχισε η αντίστροφη μέτρηση της πορείας προς τις εθνικές κάλπες στις 7 Ιουλίου 2019, όταν ο (υπηρεσιακός τώρα) πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θα παραδώσει στον εαυτόν του, τον Κυριάκο Μητσοτάκη, τη Φωφώ Γεννηματά, τον Γιάνη Βαρουφάκη ή άλλο νέο «σωτήρα» την ενδέκατη «καμένη γη» με εννιά αρνητικά οικονομικά ρεκόρ, από τα οποία ένα είναι όλων των εποχών, δύο όλης της μνημονιακής περιόδου και δύο απλώς ισοφαρίζουν προηγούμενα.
Του Δημήτρη Στεργίου
Το αρνητικό ρεκόρ όλων των εποχών αφορά το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ, το οποίο, το 2018 (άγνωστο πού θα πάει το 2019!) ξεπέρασε το 180 % του ΑΕΠ (για την ακρίβεια είναι 181,1% του ΑΕΠ). Παρόλα αυτά, τόσο ο κ. Τσίπρας όσο και πολλά στελέχη του συνασπισμού συνεχώς λένε και κορδακίζονται σε συζητήσεις σε τηλεοπτικούς σταθμούς ότι έσωσαν τη χώρα από την … υπερχρέωση!!!
Επίσης, αρνητικά ρεκόρ της περιόδου Τσίπρα αφορούν τους αντικοινωνικούς και αντιλαϊκούς έμμεσους φόρους τόσο ως ποσοστό του συνόλου των φορολογικών εσόδων όσο και ως τη σχέση τους με τους άμεσους φόρους.
Συγκεκριμένα, οι έμμεσοι φόροι ως ποσοστό του συνόλου των φόρων το 2017 και το 2018 διαμορφώθηκαν το 57% και απλώς ανταγωνίζονται σε «επίδοση» το αντίστοχο του πρώτου μνημονίου!
Επίσης, η σχέση (φορές) μεταξύ έμμεσων και άμεσων φόρων το 2018 διαμορφώθηκε στο 1,32 (φορές), «επίδοση» που «ζηλεύει» αντίστοιχες του πρώτου εφιαλτικού μνημονίου.
Τα άλλα, δύο, αρνητικά ρεκόρ όλης της μνημονιακής περιόδου, όπως εμφαίνονται στον παρατιθέμενο πίνακα 4, είναι τα ακόλουθα:
-Συμμετοχή μισθωτών στο συνολικό φόρο (%): Το έτος 2017 (για εισοδήματα που δηλώθηκαν το 2018) η συμμετοχή των μισθωτών στο σύνολο των άμεσων φόρων διαμορφώθηκε στο 42%, που αποτελεί αρνητικό ρεκόρ όλης της μνημονιακής περιόδου. Το προηγούμενο αρνητικό ρεκόρ τα πέτυχε πάλι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ με 38,8% και 38,6% το 2016 και 2015 αντίστοιχα.
-Επίδραση σπατάλης στο χρέος (εκατοστιαίες μονάδες): Η σπατάλη (με επίδραση στο χρέος κατά 10 εκατοστιαίες, με δαπάνες ή ανάληψη υποχρεώσεων (κυρίως ελλειμματικών δημόσιων επιχειρήσεων και οργανισμών, που, ενώ δεν επηρεάζουν το έλλειμμα, αυξάνουν όμως το χρέος (τα λεγόμενα «κρυφά» χρέη», όχι μόνο εξανέμισε την ευνοϊκή επίδραση (κατά 4 εκατοστιαίες μονάδες) )του πρωτογενούς «πλεονάσματος», της ευνοϊκής επίδρασης της αύξησης του ΑΕΠ και των επιτοκίων, και αύξησε κιόλας το χρέος κατά 5 και πλέον μονάδες. Έτσι, ενώ κανονικά (χωρίς τη σπατάλη αυτή) το χρέος έπρεπε (με το παραμύθι του «πρωτογενούς πλεονάσματος» κυρίως να μειωνόταν κατά 5 τουλάχιστον μονάδες, αυξήθηκε κατά … πέντε μονάδες (από 176% του ΑΕΠ στο 181% του ΑΕΠ)! Δηλαδή, πήγε χαράμι και το «πρωτογενές πλεόνασμα» και η αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,5%…
Με πέντε αρνητικά ρεκόρ παράδωσε την ένατη «καμένη γη» και ο Σαμαράς
Αυτά (τα κυριότερα) θα παραδώσει ο κ. Τσίπρας στις 7 Ιουλίου, ενώ πριν από τέσσερα χρόνια βροντοφώναζε ότι θα σώσει τον ελληνικό από τα Μνημόνια και άλλα ηχηρά μεταφυσικά παρόμοια.
Αλλά και κ. Σαμαράς, ο οποίος με τις γνωστές «Ζαππειάδες» μας έλεγε για το έπος σωτηρίας της χώρας μας, παρέδωσε στον κ. Τσίπρα την ένατη «καμένη γη» με πέντε αρνητικά οικονομικά ρεκόρ, από τα οποία ένα είναι όλων των εποχών, άλλο ένα όλων των εποχών αν δεν γινόταν το έγκλημα του «κουρέματος» και τρία όλης της μνημονιακής περιόδου.
Τα ένα+ένα αρνητικά ρεκόρ όλων των εποχών είναι εκείνο του χρέους σε δις. ευρώ και σε ποσοστά του ΑΕΠ και της ανεργίας. Το 2012, το χρέος από 355 δις. ευρώ που ήταν το 2011 διαμορφώθηκε στα 304 δις. ευρώ εξαιτίας του «κουρέματος», διαφορετικά θα ξεπερνούσε το προηγούμενο αρνητικό ρεκόρ.
Τότε έγινε και το μεγάλο έγκλημα της εξανέμισης του μεγαλύτερου μέρους του ποσού από το «κούρεμα» της ιδιωτικής περιουσίας.
Τότε, από 137,9 δις. από το γνωστό «κούρεμα» (PSI), την αγριότερη επίθεση κατά της ιδιωτικής περιουσίας και των ασφαλιστικών ταμείων, πήγαν σε μείωση του δημόσιου χρέους μόνο 50 δις ευρώ κι αυτά μόνο για το 2012, αφού στα επόμενα έτη έως και σήμερα το χρέος καλπάζει! Όπως προκύπτει από την έκδοση της Τράπεζας της Ελλάδος «Το Χρονικό της Κρίσης: 2010-2013», το συνολικό καθαρό όφελος (μείωση του χρέους) των 137,9 δις. ευρώ που προέκυψε από το «κούρεμα» μετριάστηκε σημαντικά λόγω:
α) της ανάγκης για ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών με έκδοση νέου χρέους ύψους 41 δις. ευρώ εντός του 2012,
β) του δανεισμού ύψους 11,3 δις. ευρώ για την επαναγορά χρέους το Δεκέμβριο,
γ) του γεγονότος ότι η μείωση της αξίας των ομολόγων που διακρατούσαν τα ελληνικά ασφαλιστικά ταμεία ή άλλοι φορείς, ύψους 16,2 δις. ευρώ, δεν οδήγησε σε μείωση του χρέους, επειδή επρόκειτο για ενδοκυβερνητικό χρέος,
δ) του δανεισμού 4,5 δις. ευρώ για την παροχή ομολόγων του ΕΦΣΕ στα ασφαλιστικά ταμεία ως αντισταθμικού οφέλους έναντι της μείωσης των απαιτήσεων που υπέστησαν,
ε) της ανάγκης δανεισμού 11,9 δισ. ευρώ για την κάλυψη του ελλείμματος του 2012 και
στ) λοιπών υποχρεώσεων του Δημοσίου (π.χ. πληρωμές στον ΕΜΣ, πληρωμές παλαιών οφειλών κλπ) συνολικού ύψους 1,9 δισ. ευρώ.
Το καθαρό αποτέλεσμα όλων αυτών των συναλλαγών ήταν η μείωση του χρέους εντός του 2012 μόνο κατά 51,2 δισ. ευρώ. Πράγματι, το χρέος που το 2011 είχε διαμορφωθεί σε 355,1 δισ. ευρώ το 2011 (από 329,4 δισ. ευρώ το 2010!!!), το 2012 συρρικνώθηκε στα 303,9 δισ. ευρώ, δηλαδή μειώθηκε κατά 51,2 δισ. ευρώ, αλλά την επόμενη χρονιά (2013) αυξήθηκε κατά 16 περίπου δισ. ευρώ, δηλαδή στα 319,2 δισ. ευρώ, παρά τη σημαντική συρρίκνωση των δαπανών εξυπηρέτησης του χρέους σε όλη αυτή την περίοδο.
Το άλλο αρνητικό ρεκόρ όλων των εποχών αφορά την ανεργία, η οποία επί Σαμαρά διαμορφώθηκε έως και το 27,4%!
Τα άλλα τρία αρνητικά ρεκόρ όλης της μνημονιακής περιόδου είναι τα ακόλουθα:
-ΑΕΠ κατά κεφαλήν (σε χιλάδες ευρώ): Το 2013 και 2014 το κατά κεφαλήν ΑΕΠ διαμορφώθηκε στις 16.000 ευρώ και αποτελεί τη μικρότερη επίδοση σε όλη τη μνημονιακή περίοδο.
-Άμεσοι φόροι (% συνόλου): Οι άμεσοι φόροι, ως ποσοστό του συνόλου των φορολογικών εσόδων, των οποίων το μεγαλύτερο βάρος φέρουν τα «υποζύγια» μισθωτοί και συνταξιούχοι, αντιπροσώπευαν το 2014 το 47% των φορολογικών εσόδων, που αποτελεί αρνητικό ρεκόρ όλης της μνημονιακής περιόδου.
-Συμμετοχή συνταξιούχων στο σύνολο του φόρου (%): Θύματα της περιόδου Σαμαρά είναι οι συνταξιούχοι, οι οποίοι το 2012, 2013 και 2014 συμμετείχαν στη συγκέντρωση άμεσων φόρων κατά 25,1%, 27%, που παραμένουν «ακατάρριπτα» ακόμα!
Περιττό να σημειωθεί ότι, όπως προκύπτει από τον πίνακα 1, ο Γιώργος Παπανδρέου του γνωστού προμνημονιακού συνθήματος «Λεφτά υπάρχουν», παρέδωσε την όγδοη «καμένη γη» με όλα σχεδόν τα οικονομικά μεγέθη να «σπάνε» τα αρνητικά ρεκόρ όλων των εποχών και μάλιστα μέσα σε ένα χρόνο, το 2010!!!
Έτσι, για να ολοκληρώσουμε την εικόνα του εφιάλτη που ταλαιπωρεί τη χώρα κυρίως μετά 1980, με τους συνθηματολόγους πρωθυπουργός και εξουσιομανή κόμματα, υπενθυμίζω τις δέκα προηγούμενες περιπτώσεις «καμένης γης».
Οι δέκα προηγούμενες περιπτώσεις «καμένης γης»
Με παραδόσεις και παραλαβές «καμένης γης» από ένδεκα κυβερνήσεις με τους αντίστοιχους που φέσωσαν έως τώρα τα ελληνικά νοικοκυριά με πάνω από 340 δις. ευρώ ή … 11.401.495.000.000 δραχμές, ως εξής (από μηδέν που ήταν το χρέος το 1977), παρουσιάζω ένα σύντομο χρονικό εφιαλτικών περιόδων για τη χώρα μας:
–Η «Πρώτη Καμένη Γη» στην οικονομία παρελήφθη από τον Ανδρέα Παπανδρέου και μετά τις εκλογές της 18ης Οκτωβρίου 1981 ως αποτέλεσμα της πρώτης μείζονος εγκατάλειψης της δημοσιονομικής σωφροσύνης.
-Η «Δεύτερη Καμένη Γη» διαπιστώθηκε στις 13 Οκτωβρίου 1985, λίγο μετά τις γνωστές εκλογές με σύνθημα « Για ακόμα καλύτερες μέρες!», όταν η τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ αναγκάστηκε, υπό την πίεση της ΕΟΚ και την ανάγκη λήψης της δεύτερης δόσης του κοινοτικού δανείου, να εξαγγείλει το πιο σκληρό πακέτο μέτρων λιτότητας.
– Η «Τρίτη Καμένη Γη» σηματοδοτήθηκε το 1989 από τη γνωστή πρωθυπουργική ιαχή στο Περιστέρι «Τσοβόλα δώστα όλα» και χαρακτηρίσθηκε από την περίοδο οικονομικής αστάθειας και λεηλασία της οικονομίας.
– Η «Τέταρτη Καμένη Γη» επιβεβαιώθηκε από τη φοροεισπρακτική καταιγίδα στις 3 Αυγούστου 1992 και την εφαρμογή νέου σταθεροποιητικού προγράμματος, με το οποίο η τότε κυβέρνηση πήρε πίσω και πολλαπλάσια όσα είχαν δώσει η προηγούμενες με το σταγονόμετρο!
– Η «Πέμπτη Καμένη Γη» διαπιστώθηκε από την Eurostat αρχικά το 2003 και το Μάρτιο του 2004 και την αναθεώρηση πολύ προς τα πάνω βασικών μακροοικονομικών μεγεθών και ιδιαίτερα των ελλειμμάτων και του δημόσιου χρέους, τα οποία μεφανιζονταν ωραιοποιημένα με την περιβόητη «Δημιουργική Λογιστική»!
– Η «Έκτη Καμένη Γη» επισημοποιήθηκε πανηγυρικά με τη φοροεισπρακτική καταιγίδα του Σεπτεμβρίου του 2008, με το ΠΑΣΟΚ να υποστηρίζει ότι «Λεφτά Υπάρχουν!» και κατακάηκε από τη δεινή διεθνή οικονομική κρίση που σάρωνε τα πάντα στην Ελλάδα και την Ευρώπη.
-Η «Έβδομη Καμένη Γη» σηματοδοτήθηκε με την ένταξη της χώρας μας στο Πρώτο επαχθές Μνημόνιο το 2010, επειδή το χρέος 129,7% του ΑΕΠ δεν ήταν … «βιώσιμο» και είναι τώρα (181,1% του ΑΕΠ).
– Η «Όγδοη Καμένη Γη» επισημοποιήθηκε με την υπογραφή το 2012 του «Δεύτερου επαχθούς» Μνημονίου, όταν συνοδεύθηκε από τη μεγαλύτερη λεηλασία της ιδιωτικής περιουσίας με το «κούρεμα» 177 δις. ευρώ, από το οποίο πήγαν σε μείωση του δημόσιου χρέους μόνο 51 δις. ευρώ (τα άλλα τα «έφαγαν» ιθ τράπεζες και οι ζημιογόνες δημόσιες επιχειρήσεις!!!)
-Η «Ένατη Καμένη Γη» παρελήφθη τον Ιανουάριο του 2015 από τον Αλέξη Τσίπρα, η οποία στη συνέχεια «κατακάηκε» με τους γνωστούς «λεονταρισμούς» και τη βαρουφάκειο «Δημιουργική Ασάφεια»
– Η «Δέκατη Καμένη Γη» παρελήφθη από τον Τσίπρα από τον … εαυτόν του και προέκυψε με εντυπωσιακά περιπετειώδη τρόπο με την υπογραφή (αντί κατάργησης των προηγούμενων!) τον Αύγουστο του 2015 του Τρίτου επονείδιστου Μνημονίου.
– Η «Ενδέκατη Καμένη Γη» θα παραληφθεί στις 8 Ιουλίου 2019 πολλά παλιά και νέα αρνητικά οικονομκά ρεκόρ.
Τύφλα νάχει ο μυθικός Σίσυφος…
Πίνακας 1: Πανοραμική εικόνα του μνημονιακού εφιάλτη
| 2009 | 1ο Μνημόνιο | 2ο Μνημόνιο | 3ο Μνημόνιο | ||||||||||
| Μεγέθη | ΄10 | ‘11 | ‘12 | ‘13 | ‘14 | ΄15 | ΄16 | ΄17 | ΄18 | ||||
| ΑΕΠ (δις. ευρώ | 238 | 226 | 207 | 191 | 181 | 183 | 176 | 174 | 180 | 185 | |||
| ΑΕΠ (%) | -3,1 | -4,9 | -8,9 | -6,6 | -3,9 | 0,8 | -0,3 | -0,2 | 1,6 | 2,5 | |||
| ΑΕΠ (κατά κεφ- χιλ. ευρώ) | 21 | 20 | 19 | 17 | 16 | 16 | 16 | 16 | 17 | 17 | |||
| Χρέος (δις. ευρώ) | 300 | 320 | 355 | 304 | 319 | 320 | 312 | 315 | 318 | 335 | |||
| Χρέος (% ΑΕΠ) | 129,8 | 148 | 170 | 157 | 176 | 179 | 177 | 181 | 176 | 181 | |||
| Έσοδα (δις. ευρώ) | 89 | 90 | 88 | 86 | 87 | 82 | 85 | 87 | 87 | 88 | |||
| Έσοδα (% ΑΕΠ) | 38 | 40 | 42 | 45 | 48 | 46 | 48 | 50 | 49 | 48 | |||
| Δαπάνες (δις. ευρώ) | 125 | 114 | 108 | 104 | 110 | 89 | 95 | 86 | 85 | 86 | |||
| Δαπάνες (% ΑΕΠ) | 54 | 50 | 52 | 54 | 61 | 50 | 54 | 50 | 48 | 47 | |||
| Άμεσοι φόροι (δις. ευρώ) | 21 | 20 | 20 | 21 | 20 | 21 | 20 | 22 | 20 | 21 | |||
| Έμμεσοι φόροι (δις. ευρώ) | 28 | 31 | 29 | 26 | 25 | 24 | 24 | 26 | 27 | 27 | |||
| Άμεσοι φόροι (% φορολογ. εσόδων) | 43 | 39 | 42 | 45 | 45 | 47 | 46 | 46 | 43 | 43 | |||
| Έμμεσοι φόροι (% φορλογ. Εσόδων) | 57 | 61 | 59 | 55 | 55 | 54 | 54 | 54 | 57 | 57 | |||
| Σχέση έμμεσων- άμεσων φόρων | 1,32 | 1,53 | 1,41 | 1,24 | 1,22 | 1,15 | 1,19 | 1,21 | 1,30 | 1,32 | |||
| Ανεργία (%) | 8,6 | 10,7 | 14,7 | 26,3 | 27,4 | 25,8 | 24,9 | 23,5 | 21,5 | 19,3 | |||
Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, Eurostat, Κρατικοί προϋπολογισμοί, Τράπεζα της Ελλάδος, Δημήτρης Στεργίου (Βιβλία)
Πίνακας 2: Παράδοση και παραλαβή «καμένης γης» από τρεις «μνημονιακούς» πρωθυπουργούς
| Στοιχεία | 2009 | 2012 | 2014 | 2018 |
| Συμμετοχή μισθωτών στο συνολικό φόρο (%) | 37,0 | 37,0 | 37,0 | 42,0 |
| Συμμετοχή συνταξιούχων στο φόρο (%) | 20,4 | 25,0 | 21,3 | 22,7 |
| Σχέση έμμεσων και άμεσων φόρων (φορές) | 1,32 | 1,24 | 1,15 | 1,32 |
| Συμμετοχή των άμεσων φόρων στο σύνολο (%) | 40,1 | 41,0 | 43,0 | 39,0 |
| Συμμετοχή έμμεσων φόρων στο σύνολο (%) | 52,9 | 50,6 | 49,5 | 52,2 |
| Άμεσοι φόροι ως % του ΑΕΠ | 9,0 | 11,0 | 11,6 | 11,2 |
| Έμμεσοι φόροι ως % του ΑΕΠ | 11,9 | 13,7 | 13,4 | 14,8 |
| Επίδραση σπατάλης στο χρέος (μονάδες) | 0,1 | -35,6 | -4,0 | 10,1 |
| Επίδραση πρωτογενούς αποτελέσματος στο χρέος (μονάδες ) | 10,1 | 3,8 | -0,3 | -4,1 |
| Τελική μεταβολή χρέους (ποσοστιαίες μονάδες) | 17,3 | -12,5 | 1,5 | 5,3 |
| Χρέος (δις. ευρώ) | 299,7 | 303,9 | 319,6 | 334,6 |
| Χρέος ως % ΑΕΠ | 129,8 | 175,6 | 178,6 | 181,1 |
| Κατά κεφαλήν ΑΕΠ (ευρώ) | 21.386 | 17.311 | 16.402 | 16.736 |
| Φτώχεια (%) | 27,6 | 34,6 | 36,0 | 34,8 (2017) |
| Άνεργοι (χιλιάδες) | 525,5 | 1.273,9 | 1.277,3 | 844,0 |
| Ανεργία (%) | 10,6 | 26,4 | 25,8 | 18,1 |
Πίνακας 3: Παράδοση της ένατης «καμένης γης» από τον Σαμαρά με πέντε αρνητικά οικονομικά ρεκόρ
| Μεγέθη | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | Παρατηρήσεις | |
| ΑΕΠ (δις. ευρώ) | 207 | 191 | 181 | 183 | ||
| ΑΕΠ κατά κεφαλήν (σε χιλάδες ευρώ) | 19 | 17 | 16 | 16 | Αρνητικό ρεκόρ όλης της μνημονιακής περιόδου | |
| Χρέος (% ΑΕΠ) | 170 | 157* | 176 | 179 | Χωρίς τη λεηλασία του «κουρέματος» (μόνο 51 δις. από 170 δις !) θα κατέρριπτε τα αρνητικά ρεκόρ όλων των εποχών (186 % ΑΕΠ)! | |
| Άμεσοι φόροι (% συνόλου) | 42 | 45 | 45 | 47 | Αρνητικό ρεκόρ όλης της μνημονιακής περιόδου | |
| Ανεργία (%) | 14,7 | 26,3 | 27,4 | 25,8 | Αρνητικό ρεκόρ όλων των εποχών! | |
| Συμμετοχή μισθωτών στο σύνολο του φόρου (%) | 34,3 | 37,0 | 36,5 | 37,0 | ||
| Συμμετοχή συνταξιούχων στο σύνολο του φόρου (%) | 19,9 | 25,1 | 27,0 | 21,3 | Αρνητικό ρεκόρ όλης της μνημονιακής περιόδου | |
*Χωρίς το «κούρεμα» το χρέος θα διαμορφωνόταν σε επίπεδα πάνω από 355 δις. ευρώ!
Πίνακας 4: Παράδοση ενδέκατης «καμένης γης» από Τσίπρα με εννιά αρνητικά οικονομικά ρεκόρ!
| Μεγέθη | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | |
| ΑΕΠ (δις. ευρώ) | 183 | 176 | 174 | 180 | 185 | Παράδοση περίπου στα ίδια επίπεδα! |
| Χρέος (δις. ευρώ) | 320 | 312 | 315 | 318 | 335 | |
| Χρέος % ΑΕΠ | 179 | 177 | 181 | 176 | 181 | Αρνητικό ρεκόρ όλων τω ν εποχών |
| Έμμεσοι φόροι (δις. ευρώ) | 24 | 24 | 26 | 27 | 27 | Ισοφάριση ρεκόρ όλης της μνημονιακής περιόδου |
| Έμμεσοι φόροι (% συνόλου) | 54 | 54 | 54 | 57 | 57 | |
| Σχέση έμμεσων και άμεσων φόρων (φορές) | 1,15 | 1,19 | 1,21 | 1,30 | 1,32 | |
| Μεταβολές χρέους (εκατοστιαίες μονάδες) | 1,5 | -3,0 | 2,6 | -2,4 | 5,0 | |
| Συμμετοχή μισθωτών στο συνολικό φόρο (%) | 37,0 | 38,6 | 38,8 | 42* | Αρνητικό ρεκόρ όλης της μνημονιακής περιόδου | |
| Συμμετοχή συνταξιούχων στο συνολικό φόρο (%) | 21,3 | 20,9 | 21,6 | 22,7* | ||
| Επίδραση σπατάλης στο χρέος **(εκατοστιαίες μονάδες) | -4,0 | -10,1 | 2,4 | 2,1 | 10,1 | Αρνητικό ρεκόρ όλης της μνημονιακής περιόδου |
*Για τα εισοδήματα που δηλώθηκαν το 2018
**Πρόκειται για τον επιστημονικό όρο «προσαρμογή ελλείμματος – χρέους», που περιλαμβάνει δαπάνες ή ανάληψη υποχρεώσεων που, ενώ δεν επηρεάζουν το έλλειμμα, αυξάνουν το χρέος. Επίσης, περιλαμβάνει και εισπράξεις (π.χ. από αποκρατικοποιήσεις), οι οποίες δεν επηρεάζουν το έλλειμμα, αλλά μειώνουν το χρέος, γεγονός που σπάνια συμβαίνει στην ελληνική περίπτωση!
