Με τις ευχαριστίες του για τη θερμή υποδοχή των Ελλήνων ξεκίνησε την ομιλία του ο Μπάρακ Ομπάμα στο Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος».
«Ήθελα πολύ στο τελευταίο μου ταξίδι να έρθω στην Ελλάδα, έπρεπε να δω την Ακρόπολη αλλά και να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου για όσα προσέφερε ο ελληνικός λαός ανά τους αιώνες», ανέφερε.
Έκανε αναφορά στους αρχαίους φιλοσόφους και αναφέρθηκε στην ελληνική κοινότητα, στους φίλους του στο Σικάγο αλλά και στις γιορτές της 28ης Οκτωβρίου με το ούζο. Αναφέρθηκε και στον Γιάννη Αντετοκούνμπο που, όπως είπε, βελτιώνεται κάθε χρόνο.
Η Ελλάδα μάς δίδαξε ότι έχουμε την ικανότητα να κυβερνούμε τους εαυτούς μας. Εδώ στους λόφους αυτής της πόλης γεννήθηκε η ιδέα της δημοκρατίας, τόνισε.
Η ισχύς του κυβερνώντος προέρχεται από τον λαό και την ιδιότητα του πολίτη που έχει δικαιώματα και ευθύνες, σημείωσε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Οι πρώτες μορφές δημοκρατίας δεν ήταν ιδανικές, δεν υπήρχαν δικαιώματα στις γυναίκες, αλλά ο Περικλής μάς έμαθε τη σημασία των θεσμών και της συμμετοχής όλων στις διαδικασίες. Οι νόμοι ήταν γραμμένοι σε πέτρες, ώστε όλοι να μπορούν να τους δουν, τόνισε.
Σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας, η φλόγα άναψε στην Αθήνα και ποτέ δεν έσβησε. Οι προπάτορες του αμερικανικού έθνους έλαβαν υπόψη την αρχαία Ελλάδα και είπαν ότι όλοι έχουμε τα ίδια δικαιώματα, ανέφερε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Αμφισβητούνται τα ιδεώδη
Αυτά τα δικαιώματα αμφισβητούνται σήμερα. Λένε ότι κάποιες κοινωνίες δεν μπορούν να έχουν ίσα δικαιώματα. Μετά από οκτώ χρόνια στην προεδρία των ΗΠΑ και αφού ταξίδεψα σε όλο τον κόσμο, μπορώ να πω ότι κάθε χώρα έχει το δικό της μονοπάτι αλλά η επιθυμία των ανθρώπων να έχουν το δικαίωμα να ορίζουν το μέλλον τους είναι παγκόσμιο δικαίωμα.
Σήμερα οι Ουκρανοί έχουν το δικαίωμα να διαλέξουν το μέλλον τους, ενώ οι κάτοικοι της Μιανμάρ επιλέγουν το μέλλον τους. Δουλεύουμε με όλους, αν και κάποια κράτη δεν έχουν δημοκρατικά καθεστώτα. Η δική μας προσπάθεια ήταν να στηρίξουμε όσους πίστευαν τις ιδέες που γεννήθηκαν εδώ.
Η ιστορία μάς έδειξε ότι οι χώρες με δημοκρατικές κυβερνήσεις τείνουν να έχουν καλύτερη πορεία. Σημαίνουν ευημερία, γιατί οι άνθρωποι μπορούν να κάνουν άλματα. Τότε μπορεί να ανθίσει η καινοτομία και να αναπτυχθεί η οικονομία. Οπου δεν υπάρχουν ελευθερίες, οι πολίτες ξέρουν ότι δεν έχουν δυνατότητες, τόνισε.
Το ΝΑΤΟ
Η ιστορία δύο αιώνων καταδεικνύει ότι οι δημοκρατίες δεν θα πολεμήσουν η μία την άλλη. Περισσότερες δημοκρατίες σημαίνουν καλύτερο κόσμο. Η μεγαλύτερη συμμαχία του κόσμου είναι πιο σταθερή από ποτέ. Είμαι αισιόδοξος ότι η δέσμευση των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ θα συνεχιστεί.
Η ιστορία έδειξε ότι οι δημοκρατίες είναι ισχυρότερες από τους τρομοκράτες και τους φονταμενταλιστές, που προσπάθησαν να αλλάξουν τον κόσμο μέσω της βίας. Η δημοκρατία είναι ισχυρότερη από τον ISIS, τόνισε.
Το προσφυγικό
Οι δημοκρατίες βοηθούν τους πρόσφυγες και πουθενά δεν είδαμε μεγαλύτερο ανθρωπισμό από την Ελλάδα. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να αφεθείτε μόνοι σας στη διαχείριση του προβλήματος.
Η διπλωματία
Με τη διπλωματία φτάσαμε σε συμφωνία με το Ιράν χωρίς να ηχήσει ούτε ένα όπλο, βρήκαμε τρόπο να συμφωνήσουμε με την Κούβα και καταφέραμε 200 έθνη να φτάσουν στη συμφωνία του Παρισίου για την κλιματική αλλαγή.
Δεν είναι τέλεια…
Η δημοκρατία, όπως όλα, είναι ατελής: μπορεί να είναι αργή, απαιτεί συμβιβασμούς. Ο Τσόρτσιλ είπε ότι η δημοκρατία είναι η χειρότερη μορφή διακυβέρνησης αλλά η καλύτερη που έχουμε.
Στις ΗΠΑ μπορεί να είναι μια περίπλοκη ιστορία, αλλά μας επιτρέπει να λύσουμε τις διαφορές μας και να δοκιμάζουμε νέες ιδέες.
Οποιοδήποτε αποτέλεσμα εκλογών ή ένα λάθος νομοσχέδιο μπορεί να διορθωθεί. Στην ιστορία των ΗΠΑ έτσι μάθαμε ότι όλοι είναι ίσοι έναντι του νόμου. Γι’ αυτό καλωσορίζουμε τους ανθρώπους που έρχονται στις ΗΠΑ για μια καλύτερη ζωή, ανέφερε.
Οι εκλογές και ο Τραμπ
Ανταγωνιζόμαστε σκληρά στην προεκλογική καμπάνια αλλά μετά δουλεύουμε για μια ομαλή μετάβαση εξουσίας. Εχω πολλές διαφορές με τον επόμενο πρόεδρο, διαφορετικές απόψεις, αλλά η αμερικανική δημοκρατία είναι ισχυρότερη από κάθε άνθρωπο.
Τις επόμενες εβδομάδες θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να διασφαλίσουμε την ομαλή μετάβαση. Η πρόοδος ακολουθεί ένα μονοπάτι. Κάποιες φορές μπορεί να γίνουν βήματα προς τα μπρος ή προς τα πίσω. Αλλά αν δεν παρεκκλίνουμε από τις βασικές ιδέες, το μέλλον θα είναι όπως το ονειρευόμαστε.
Η ανισότητα μεγαλύτερη απειλή
Οι ίδιες δυνάμεις της παγκοσμιοποίησης και της τεχνολογίας δημιούργησαν τεράστιο πλούτο αλλά ταυτόχρονα επέδειξαν πολλά ελαττώματα.
Ο κόσμος δεν ήταν ποτέ πιο εύρωστος, εκπαιδευμένος και υγιής. Είναι δύσκολο να το αντιληφθούμε βλέποντας τις ειδήσεις αλλά είναι αλήθεια, τόνισε ο Μπάρακ Ομπάμα.
Ωστόσο είδαμε σε πολλές κοινωνίες ασυνέχειες και διακοπή των αλλαγών. Μεταφέρθηκαν θέσεις εργασίας σε περιοχές με χαμηλότερες αμοιβές και χειρότερες συνθήκες εργασίας. Αυτό σχετίζεται με τον παγκόσμιο ανταγωνισμό. Αυτή η κατάσταση ενίσχυσε τις ανισότητες.
Όταν βλέπουμε παγκόσμιες ελίτ και μεγάλες εταιρείες που ζουν με διαφορετικούς κανόνες και αποφεύγουν τους φόρους τους, αυτό γεννά αίσθημα αδικίας.
Αυτή είναι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις σήμερα, υπογράμμισε ο ίδιος.
Όταν ένας διευθύνων σύμβουλος μπορεί να αμειφθεί σε μια μέρα με περισσότερα απ’ όσο ένας άνθρωπος σε ένα χρόνο, όταν ένας εργαζόμενος δεν μπορεί να ανεβεί στην ιεραρχία, όταν κάποιος βλέπει να κλείνει ένα εργοστάσιο, τότε αυτό δημιουργεί αντίδραση.
Μπορεί να οδηγήσει σε ανταγωνισμό χωρών και δημιουργεί τείχη μεταξύ των ανθρώπων. Τα παραπάνω τα είδαμε σε διάφορες περιπτώσεις, τα είδαμε με το Brexit.
Δεν μπορούμε όμως να κοιτάμε πίσω, πρέπει να κοιτάμε το μέλλον. Δεν μπορούμε να αρνηθούμε όσα έχουν παράξει πλούτο, ούτε να κινούμαστε με συγκρούσεις μεταξύ κρατών. Οι ανοικτές αγορές και η δημοκρατία είναι το καλύτερο μονοπάτι. Πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι τα πλεονεκτήματα μιας παγκοσμιοποιημένης οικονομίας θα φτάσουν σε όλους τους ανθρώπους, σημείωσε.
Η συνταγή
Χρειαζόμαστε γενναίους πολιτικούς που θα δράσουν υπέρ των νέων θέσεων εργασίας και των καλύτερων μισθών. Ξέρουμε ότι πρέπει να επενδύσουμε στη μόρφωση των νέων ανθρώπων. Γνωρίζουμε ότι πρέπει να ενθαρρύνουμε την επιχειρηματικότητα αλλά και να έχουμε ένα κοινωνικό πακέτο για τους αδύναμους.
Πρέπει να αυξήσουμε τα στάνταρντ για να έχουμε την υποστήριξη των εργαζομένων, τόνισε ο Αμερικανός πρόεδρος. Οι άνθρωποι πρέπει να βλέπουν τα πλεονεκτήματα στη ζωή τους και όχι μόνο αυτά των πολυεθνικών.
Προσπάθησα
Αυτοί, είπε ο Μπάρακ Ομπάμα, ήταν οι στόχοι μου, που προσπάθησα να υλοποιήσω σε μια κρίσιμη στιγμή, εν μέσω της οικονομικής κρίσης. Όπως είπε, το 2015 οι ΗΠΑ είχαν τη μεγαλύτερη αύξηση των μισθών από το 1960 και μειώθηκε το χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών, ενώ το ποσοστό ανασφάλιστων είναι μικρότερο παρά ποτέ.
Δεν λύσαμε όλα τα προβλήματα. Υπάρχουν πολλοί στις ΗΠΑ που ανησυχούν για το μέλλον τους και με απολαβές που δεν τους βγάζουν από το κατώφλι της φτώχειας. Αυτές οι πολιτικές όμως δείχνουν το μονοπάτι που πρέπει να βαδίσουμε.
Η Ελλάδα
Καταλαβαίνω ότι υπάρχει μια διαδικασία μεταρρυθμίσεων. Επρεπε να δημιουργηθούν τα θεμέλια για να επιστρέψετε σε ανάκαμψη, τόνισε.
Υπήρξε ένα μίγμα εσωτερικών και εξωτερικών δυνάμεων αυτό που έφερε τη χώρα στην κρίση, εκτίμησε. Για να μείνει η Ελλάδα ανταγωνιστική σε μια παγκοσμιοποιημένη αγορά έπρεπε να γίνει ανταγωνιστική. Πολλοί δεν καταλαβαίνουν το μέγεθος των θυσιών, αλλά εγώ το καταλαβαίνω και ένα μέρος της επίσκεψής μου είχε στόχο να φανεί η πρόοδος.
Ο προϋπολογισμός έχει πλεόνασμα, πέρασαν νόμοι και θα ήθελα να δώσω συγχαρητήρια στον Αλέξη Τσίπρα.
Θα συνεχίσετε να έχετε την υποστήριξη των ΗΠΑ και θα συνεχίσω να λέω στους πιστωτές ότι πρέπει να ληφθούν τα μέτρα που θα κάνουν βιώσιμη την οικονομία.
Το ΔΝΤ δήλωσε ότι το χρέος είναι «κλειδί» για να ανακάμψει η Ελλάδα. Εχουν δίκιο, είναι σημαντικό για να βρουν ελπίδα οι νέοι, για να ξέρουν ότι υπάρχει μέλλον, σύστημα εκπαίδευσης.
Δεν πρέπει να μεταναστεύετε για να βρείτε δουλειά. Πρέπει να μείνετε εδώ και να μεγαλουργήσετε. Η Ελλάδα θα δει καλύτερες ημέρες, γιατί ξέρουμε ότι τίποτα δεν λύγισε το ελληνικό πνεύμα, υπογράμμισε.
Οικονομία και δημοκρατία
Πρέπει να έχουμε μια οικονομία χωρίς αποκλεισμούς και αυτό πρέπει να κάνουμε και στην πολιτική. Οι πολιτικοί συγκρούονται και είναι αναπόφευκτο κάποιοι να αναζητήσουν καταφύγιο στον εθνικισμό.
Σε χώρες που τέθηκαν τα σύνορα επί αποικιοκρατίας υπάρχει ο κίνδυνος να αναβιώσουν οι παλιές έχθρες, υπογράμμισε.
Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το μέλλον, δεν υπάρχει μια ευθεία γραμμή. Η πρόοδος δεν μπορεί ποτέ να είναι κάτι που εγγυάται κανείς. Πρέπει να κερδηθεί από κάθε γενιά.
Είκοσι πέντε αιώνες αφότου η Αθήνα έδειξε τον δρόμο, 250 χρόνια αφότου ξεκίνησαν οι ΗΠΑ, η βεβαιότητά μου για το μέλλον παραμένει ισχυρή, υπογράμμισε ο Μπ. Ομπάμα.
Σε όλες τις κοινωνίες υπάρχει περισσότερο «φιλότιμο», όπως λένε οι Ελληνες. Το βλέπω κάθε μέρα και μου δίνει ελπίδα. Το μέλλον εξαρτάται από εμάς. Οι πολίτες μας θα στρέψουν τον κόσμο προς τη δικαιοσύνη.
Ο πιο σημαντικός ρόλος δεν είναι του προέδρου αλλά του πολίτη. Πάντα οι πολίτες θα αποφασίζουν το είδος της χώρας που θα ζήσουν. Ο δήμος θα παίρνει τις αποφάσεις.
«Ζήτω η Ελλάδα», κατέληξε ο Αμερικανός πρόεδρος.
