Πραγματικό «ντόμινο» καταγράφουν οι εξελίξεις γύρω από την υπόθεση του 13ου και του 14ου μισθού στο Δημόσιο, τα λεγόμενα δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα και το επίδομα καλοκαιρινής αδείας.
Εργαζόμενοι που έχουν προσφύγει στα αρμόδια δικαστήρια δικαιώνονται πρωτόδικα ως προς τις διεκδικήσεις τους ο ένας μετά τον άλλον, ενώ στον χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης πολλοί είναι αυτοί στους οποίους έχουν ήδη καταβληθεί ή πρόκειται να καταβληθούν τα ποσά που επιδικάστηκαν εφόσον η τοπική δημοτική αρχή έχει αποφασίσει να μην ασκήσει έφεση, αφήνοντας έτσι την απόφαση να τελεσιδικήσει, αναφέρει το aftodioikisi.gr.
Το φαινόμενο έχει ήδη αποκτήσει πανελλαδικά χαρακτηριστικά, αλλά διέπεται από πλήθος παραμέτρων, που καθεμία από την πλευρά της έχει διαμορφώσει και από μία διαφορετική «ταχύτητα», οι οποίες έχουν ως εξής:
1. Η διαφορά δήμου και Δημοσίου.
Στο σύνολό τους οι αποφάσεις που έχουν δικαιώσει εργαζομένους προέρχονται από πρωτοβάθμια δικαστήρια και συγκεκριμένα ειρηνοδικεία ή μονομελή πρωτοδικεία. Εναντίον τους μπορεί να ασκηθεί έφεση.
Στην περίπτωση των δήμων, αυτό έγκειται σε πολιτική απόφαση. Με νόμο της κυβέρνησης που τροποποίησε τον «Καλλικράτη» (ν.4447/2016, άρ. 54), είναι στη διακριτική ευχέρεια των δημοτικών αρχών εάν θα προσφύγουν ή όχι κατά της πρωτόδικης απόφασης· με τον «Καλλικράτη» ήταν υποχρεωμένες να ασκήσουν έφεση. Αν δεν προσφύγουν σε ανώτερο δικαστήριο, η απόφαση τελεσιδικεί.
Αυτή τη στιγμή, η συντριπτική πλειονότητα των δημάρχων δεν εφεσιβάλλει τις θετικές για τους εργαζομένους τους πρωτόδικες αποφάσεις. Μάλιστα, οι αποφάσεις μη άσκησης ένδικων μέσων εγκρίνονται σχεδόν πάντα ομόφωνα από τα κατά τόπους δημοτικά συμβούλια. «Είμαστε σε προεκλογική περίοδο για την Αυτοδιοίκηση», παρατηρούν δήμαρχοι και συνδικαλιστές.
Η περίπτωση του «στενού» Δημοσίου είναι διαφορετική. Μπορεί και για περιπτώσεις δημοσίων υπαλλήλων (όχι μόνο δημοτικών) τα δικαστήρια να έχουν κρίνει αντισυνταγματικές τις διατάξεις του νόμου 4093/2012 που καταργούσαν 13ο-14ο μισθό, αλλά η δημόσια διοίκηση είναι υποχρεωμένη να ασκήσει έφεση και να αναστείλει την εκτέλεση των πρωτόδικων αποφάσεων.
Ακόμη και εάν οι αποφάσεις παραμείνουν θετικές στον δεύτερο βαθμό, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους θα οδηγήσει την υπόθεση στον Αρειο Πάγο.
2. ΙΔΑΧ και μόνιμοι.
Μέχρι στιγμής οι θετικές δικαστικές αποφάσεις αφορούν υπαλλήλους με σύμβαση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου Χρόνου (ΙΔΑΧ). Αυτό έχει να κάνει με την ταχύτητα απόδοσης δικαιοσύνης. Ειδικότερα, οι εργασιακές διαφορές επιλύονται ταχύτερα στα ειρηνοδικεία όπου μπορούν να προσφύγουν οι ΙΔΑΧ, ενώ τα διοικητικά δικαστήρια καθυστερούν λόγω αυξημένου φόρτου εργασίας.
3. Διαφορετικές «ταχύτητες» μεταξύ δήμων.
Η αρχή του… καλού έγινε τον Σεπτέμβριο του 2016, οπότε το Ειρηνοδικείο Λαμίας δικαίωσε 34 υπαλλήλους του Δήμου Λαμιέων που διεκδικούσαν αναδρομικά δώρα και επιδόματα. Ακολούθησε πλήθος δικαστηρίων τα οποία δικαίωσαν συναδέλφους τους σε άλλους δήμους.
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων πρόκειται για αναδρομική καταβολή δώρων για δύο έτη, καθώς παλαιότερες διεκδικήσεις υπέπεσαν σε παραγραφή.
Πρόκειται κυρίως για ποσά περίπου 1.000 ευρώ κατ’ έτος (250 ευρώ δώρο Πάσχα, 250 ευρώ επίδομα αδείας, 500 ευρώ δώρο Χριστουγέννων, δηλαδή τα «πετσοκομμένα» δώρα που δίνονταν πριν κοπούν τελείως), συν τους όποιους τόκους αναλογούν στους εργαζομένους.
Nα σημειωθεί ότι έχει σχηματιστεί μια μακρά λίστα δήμων που είτε έχουν ήδη ή πρόκειται να πληρώσουν τα αναδρομικά σε όσους εργαζομένους δικαιώθηκαν δικαστικά: Αμαρουσίου, Αρταίων, Βόλβης, Δέλτα, Ιλίου, Ζακύνθου, Καλαμάτας, Κηφισιάς, Λαμιέων, Περιστερίου, Πετρούπολης, Φυλής, Χαϊδαρίου, μεταξύ άλλων.
Πρόσφατα δικαιώθηκαν και εργαζόμενοι του Δήμου Ελληνικού-Αργυρούπολης, του Δήμου Πειραιά αλλά και Νομικού Προσώπου του Δήμου Πειραιά, σύμφωνα με πληροφορίες.
Από την άλλη, υπάρχουν δήμοι που έχουν αποφασίσουν να ασκήσουν εφέσεις κατά των πρωτόδικων αποφάσεων. Για παράδειγμα, η δημοτική αρχή Αιγάλεω δεν προτίθεται να καταβάλει τα δώρα εάν δεν προηγηθεί τελεσίδικη απόφαση από δικαστήριο, έχει δηλώσει όμως ότι είναι σαφέστατα υπέρ μιας νομοθετικής ρύθμισης, από την κυβέρνηση, που θα επαναφέρει σταδιακά 13ο και 14ο μισθό.
«Το Ελεγκτικό Συνέδριο απαιτεί τελεσίδικες αποφάσεις για να μην υπάρξουν καταλογισμοί», είπε ο δήμαρχος Αιγάλεω, Δ. Μπίρμπας, στη διάρκεια πρόσφατης συνεδρίασης του Δ.Σ. της ΚΕΔΕ όπου και συζητήθηκε το θέμα.
4. Διαφορετικές «ταχύτητες» στον ίδιο δήμο.
Οι θετικές δικαστικές αποφάσεις, επίσης στην πλειονότητα των περιπτώσεων, αφορούν μέρος και όχι το σύνολο των εργαζομένων. Στον Δήμο Ιλίου, για παράδειγμα, δικαιώθηκαν περίπου 40 εργαζόμενοι που πλέον έχουν να λάβουν συνολικά 450.000 ευρώ αναδρομικά για δύο έτη.
Ξεκάθαρη θέση πήρε εξ αρχής ο δήμαρχος Χαϊδαρίου. Μια ομάδα εργαζομένων δικαιώθηκε πρόσφατα στο δικαστήριο.
Η δημοτική αρχή περιμένει την καθαρογραφή της απόφασης, ωστόσο ο δήμαρχος Μιχ. Σελέκος αποσαφήνισε εκ των προτέρων ότι «όπως έχουμε πληρώσει όλες τις δικαστικές αποφάσεις, έτσι θα συνεχίσουμε να κάνουμε και τώρα. Αυτό όμως που ζητάμε είναι, όπως έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση, να υπάρξει νομοθετική ρύθμιση για επαναφορά του 13ου και 14ου μισθού», τονίζει στην «Εφ.Συν.».
5. Αναδρομικά και παγιωμένα.
Αν και το «ντόμινο» των δικαστικών αποφάσεων αφορά αναδρομικές διεκδικήσεις, η περίπτωση του Δήμου Κερατσινίου-Δραπετσώνας είναι διαφορετική. Εκεί το δικαστήριο αποφάσισε να δώσει τα δώρα στους εργαζομένους από 1/1/2019 σε κάθε περίοδο, δηλαδή τα “κομμένα” 1.000 ευρώ κατ’ έτος. Ο δήμαρχος Χρ. Βρεττάκος πήρε πολιτική απόφαση και δεν θα προχωρήσει σε έφεση ,ε συνδικαλιστές να εκτιμούν ότι η συγκεκριμένη δικαστική απόφαση μπορεί να αποτελέσει τον προπομπό της επαναφοράς του 13ου-14ου μισθού.
«Το αίτημα για επαναφορά των δώρων και του επιδόματος αδείας στους δημοσίους υπαλλήλους ενισχύεται, προφανώς, στις τάξεις των εργαζομένων αλλά και των δημάρχων. Υπολογίζεται ότι εάν επανέλθει έστω και στα 1.000 ευρώ/έτος, θα έχει δημοσιονομικό αντίκτυπο της τάξης των 600 εκατ. ετησίως.
«Καταλαβαίνετε τι θα σημάνει αυτό για τον εργαζόμενο που δέχεται τόσες περικοπές. Τι ανάσα, τι προσφορά σε επίπεδο ποιότητας ζωής θα δώσει σε πολλές οικογένειες, για παράδειγμα η χαρά ενός παιδιού να πάει διακοπές με την οικογένειά του ή να περάσει ένα παραδοσιακό Πάσχα, κάτι που το έχουν κόψει πολλές οικογένειες εργαζομένων», σχολίασε στην «Εφ.Συν.» ο δήμαρχος Χαϊδαρίου, Μιχ. Σελέκος.
Από πλευράς συνδικαλιστών εκπροσώπων των δημοσίων υπαλλήλων, ο αντιπρόεδρος της ΑΔΕΔΥ, Γ. Πετρόπουλος, δήλωσε στην «Εφ.Συν.»: «Είναι προφανές πως η μισθολογική ανάταξη των εργαζομένων στο Δημόσιο πρέπει να αποτελέσει βασικό διεκδικητικό στόχο. Απέναντι στον ΣΕΒ, ο οποίος προτείνει την περικοπή των συντάξεων, έτσι ώστε να αυξηθούν οι φοροαπαλλαγές τους, και άρα τα κέρδη που θα διοχετεύσουν στους φορολογικούς παραδείσους, οι εργαζόμενοι οφείλουν να επιδιώξουν την αποκατάσταση των μισθολογικών απωλειών τους. Πρόκειται για αίτημα κοινωνικά δίκαιο και κοινωνικά ανταποδοτικό, καθώς οι αυξήσεις μισθών ή η επαναφορά των δώρων θα ενισχύσει, μέσω της αύξησης της κατανάλωσης, τους ρυθμούς ανάπτυξης, συνολικά την οικονομία και άρα την κοινωνία».
