Εχουμε ακούσει φημισμένους σύγχρονους φιλοσόφους να υποστηρίζουν ότι οι νέο-έλληνες περιμένουν ένα θαύμα το οποίο θα τους αλλάξει την καθημερινότητα. Δεν αντιδρούν, δεν δρουν.
Προφανώς δεν πιστεύω στα θαύματα του ενός Θεού (οποιασδήποτε θρησκείας) αλλά στη θαυματουργή δύναμη της συλλογικής δράσης με παρούσα και ισχυρή την ατομική ευθύνη.
Της Βενετίας Κούσια*
Εχοντας εργαστεί, συνεργαστεί και διοικήσει αλλά και συμμετάσχει, σε τοπικό αλλά και διεθνές επίπεδο, σε επιτυχημένες εργασίες για την αναδιάρθρωση συγκεκριμένων ολοκληρωμένων έργων κι όχι απλών θεωρητικών προτάσεων πιστεύω ότι η δύναμη βρίσκεται στη συστηματικότητα και την αυτό-πειθαρχία των εμπλεκομένων μερών.
Τα παρακάτω βασικά οκτώ στάδια μπορούν να φέρουν αποτέλεσμα υπό την προϋπόθεση ότι όλοι θα έχουν ξεκαθαρίσει μέσα τους ΤΙ έχουν να κερδίσουν όταν ο ασθενής αναρρώσει και δεν θα ενδιαφέρονται μόνο να επιτύχει η εγχείρηση.
1. Δημιουργία μιας βιώσιμης ανάπτυξης της οικονομίας.
Την τελευταία πενταετία έγινε κατανοητό ότι χωρίς ανάπτυξη δουλειές δεν θα δημιουργηθούν. Αλλά για να είμαστε σαφείς, εννοούμε ότι χωρίς βιώσιμη και ουσιαστική ανάπτυξη δεν θα υπάρξουν πραγματικές θέσεις εργασίας. Γιατί αλλιώς, επιδοτούμενες, μη ανταγωνιστικά αμοιβόμενες, μη τυπικές, αδήλωτες πλήρως ή εν μέρει, επισφαλείς και χωρίς μέλλον δουλειές υπάρχουν. Όπως υπάρχει άλλωστε και πλεόνασμα ή μείωση του ποσοστού ανεργίας. Αλλά δεν μιλάμε γι αυτό.
2. ‘Ισες Ευκαιρίες χωρίς Εμπόδια για Όλους
Δεχθήκαμε αμήχανοι τις χιλιάδες προσφύγων όπως βρεθήκαμε και απροετοίμαστοι εν μέσω δικής μας οικονομικής ύφεσης. Είμαστε μία χώρα που λειτουργούμε ως κέντρο διερχομένων για αιώνες. Σωστά.
Αλλά δεν θα έπρεπε να είμαστε πια έτοιμοι, από νοοτροπία και υλικοτεχνική υποδομή, ώστε να εντάξουμε και να αξιοποιήσουμε επ ώφελεία όλων των πλευρών τη διαφορετικότητα; Μιλάμε για την σημασία της στον σύγχρονο παγκοσμοιοποιημένο κόσμο, αλλά εν πολλοίς πιστεύουμε ότι εξαντλούμε το καθήκον μας μετονομάζοντας την Αμυγδαλέζα σε κλειστή δομή και Χοτ σποτ.
Προφανώς δεν έχουμε σκοπό να αντιγράψουμε τις καλές πρακτικές του Σουηδικού Υπουργείου Απασχόλησης που συνεργαζόμενο με τους καθ ύλην αρμόδιους ιδιωτικούς οργανισμούς, αξιολογεί και εντάσσει στην αγορά εργασίας τους μετανάστες με τις δεξιότητες που του λείπουν.
Κι έτσι φροντίζει αντι να γκετοποιεί και να δημιουργεί εχθρούς να αναπτύσσει και να αξιοποιεί τους πολίτες που βρίσκονται επί του εδάφους του.
Μα πώς να προχωρήσουμε στην ένταξη τέτοιων ομάδων πληθυσμού όταν είμαστε 78οι στους 138 ως προς την συμμετοχή των ελληνίδων γυναικών στην απασχόληση; Σημειωτέον ότι ο δείκτης αυτός χρησιμοποιείται μαζί με άλλους εννέα για να προσδιοριστεί η αποτελεσματικότητα της αγοράς εργασίας κάθε συμμετέχουσας χώρας. Δεν εντάσσουμε τις γυναίκες θα εντάξουμε τα ΑΜΕΑ και τους πρόσφυγες;
3. Γεφύρωση της Εκπαίδευσης με την Απασχόληση
Άλλο ένα πεδίο που όλοι συμφωνούμε αλλά συνεχίζουμε να δουλεύουμε στα σιλό μας δεδομένου ότι «εμείς ξέρουμε το θέμα μας καλύτερα από τους άλλους!»
Φωτεινά παραδείγματα έχουμε; Φυσικά κι ευτυχώς. Άλλα τα γνωρίζουμε γιατί είναι πιο εξωστρεφή από μόνα τους και άλλα τα συναντάμε κατά τύχη και εκπλησσόμεθα ευχάριστα.
Αλλά έχουμε κι ένα τούνελ μπροστά μας που πολλές φορές αποθαρρύνει και φοβίζει.
Κατ’αρχάς επειδή το 60% των θέσεων στην Ελληνική αγορά εργασίας απαιτούν μεσαίων προσόντων εργαζόμενους η γεφύρωση δεν πρέπει να περιορίζεται στα πανεπιστήμια αλλά να αφορά όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες.
Γενικά και Τεχνικά Λύκεια, Ιδιωτικά Κολλέγια οπωσδήποτε! Κι αυτό ξεκινάει από την πεποίθηση ότι δεν είναι Β’ κατηγορίας ή λιγότερο έξυπνος εκείνος ο οποίος δεν έχει πανεπιστημιακό δίπλωμα.
Αλλαγή νοοτροπίας και σε όσους ασχολούνται με τη στελέχωση των επιχειρήσεων που παρασύρονται από την αδυναμία εύρεσης του «κατάλληλου» και καταφεύγουν στην εύκολη λύση όπου ο απόφοιτος πανεπιστημίου θα είναι κατά τεκμήριο ευγενέστερος και πιο έτοιμος να ακολουθήσει οδηγίες εργαζόμενος σ’ ενα τηλεφωνικό κέντρο ή στον τουρισμό. Η δουλειά δεν είναι ντροπή αλλά για να μην μετατρέπεται σε παγίδα χρειάζεται επαγγελματικός προσανατολισμός και παροχή ουσιαστικής βοήθειας και συμβουλευτικής προς τον ενεργό πληθυσμό ανάλογα με το στάδιο που βρίσκεται.
4. Ευελιξία με σωστή διακυβέρνηση
Η κάθε μορφή ελευθερίας και δημοκρατίας για να επιτύχει θέλει σωστή εκπαίδευση ώστε οι συμμετέχοντες να αντιλαμβάνονται ότι δεν ζούμε πλέον στις εποχές που ο ένας κέρδιζε και ο άλλος έχανε. Αυτή η τακτική δεν είναι βιώσιμη πλέον. Αν δεν επωφελούνται όλοι οι συμμετέχοντες μέλλον με επιτυχία δεν υπάρχει.
Το ίδιο συμβαίνει και με την ευελιξία. Και φυσικά εκπαιδεύεις, εμπιστεύεσαι αλλά και είσαι σε θέση να ελέγξεις. Ελέγχοντας επιβάλεις τιμωρίες αλλά επίσης δημοσιοποιείς και τα καλά παραδείγματα προς μίμηση. Ετσι αποκτάς και αξιοκρατία και το σύστημα από μόνο του λειτουργεί αξιοκρατικά και ανταγωνιστικά.
Στην Ελλάδα αποκτήσαμε ευελιξία που έως και στραγγαλίζει τους καλούς εργοδότες, αφήνει ανεξέλεγκτους εν πολλοίς εκείνους που δύσκολα θα τους κατατάσσαμε στους καλούς εργοδότες και απογοητεύει εκείνους που θέλουν να προχωρήσουν ηθικά και ανταποδοτικά, γι αυτό και τους ωθεί προς το εξωτερικό, όπου τα πράγματα είναι ξεκάθαρα, δομημένα και απλά. Ανίκανοι να διακρατήσουμε το ταλέντο μας (124η θέση) και φυσικά πού να γίνει λόγος για προσέλκυση (130η από τις 138 χώρες).
Η εργατική νομοθεσία κωδικοποιήθηκε (υποστηρίζουν κάποιοι) αλλά δεν απλοποιήθηκε και φυσικά εξακολουθεί να υπάρχει αναλγησία στον προσδιορισμό των αμοιβών (κατατάσσοντας μας στην 122η θέση) μειώνοντας σε κάποιες κατηγορίες εργαζομένων τις αποζημιώσεις απόλυσης χωρίς να τις εξορθολογίσουμε και το χειρότερο χωρίς να υπάρχει ένα δίχτυ ασφαλείας και μια προοπτική για τους εκτός αγοράς εργασίας.
Οι εταιρείες απασχόλησης (ιδιωτικές και μη) εξακολουθούν να παρέχουν μόνο κάποιες παραδοσιακές υπηρεσίες σε ορισμένο τμήμα της αγοράς αδυνατώντας να εκπληρώσουν το ρόλο τους που τόσο επιτυχημένα παρέχουν στις επιτυχημένες αγορές που βρίσκονται πολύ υψηλότερα από την 114η θέση της Ελλάδας και κατά συνέπεια με πολύ μικρότερη ανεργία. Θα μπορούσαν να προσφέρουν πολύ περισσότερα υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις ξεκινώντας από τη συμμετοχή τους στον κοινωνικό διάλογο.
5. Αποτελεσματικότερη χρήση των (Ευρωπαϊκών) Πόρων.
Η ΕΕ για το 2020 έχει ως στόχο την ενδυνάμωση των προσόντων και δεξιοτήτων του ενεργού πληθυσμού διότι θεωρεί την αναντιστοιχία προσφοράς και ζήτησης ως το μεγαλύτερο εμπόδιο για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων.
Για την καλύτερη χρησιμοποίηση των κονδυλίων χρειάζεται και σωστή ενημέρωση αλλά και κατανόηση όλων των σταδίων από όλους τους εμπλεκόμενους τόσο από εκείνους που αποφασίζουν αλλά και όσους αναμένεται να τα αξιοποιήσουν.
Τα απαραίτητα βήματα θα περιλάμβαναν:
– καλύτερη προετοιμασία για την αρχική διεκδίκηση των κονδυλίων και στη συνέχεια για το σχεδιασμό επί μέρους SMART προγραμμάτων για την απορρόφησή τους με γνώμονα την παραγωγικότητα και την ανάπτυξη κι όχι μόνο την πρόσκαιρη μείωση του ποσοστού της ανεργίας
– ενίσχυση των συνεργασιών και των συμμαχιών στο πλαίσιο του PARES (Συνεργασίες μεταξύ των Δημοσίων και Ιδιωτικών Παρόχων Υπηρεσιών Απασχόλησης)
– αποσαφήνιση και προσαρμογή στα νέα δεδομένα του ρόλου και της δομής των Δημόσιων Υπηρεσιών Απασχόλησης (σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο)
– αποσαφήνιση και δραστηριοποίηση του ρόλου της Δια Βίου Μάθησης και Εκπαίδευσης με συμμετοχή, μετά από αξιολόγηση, όλων και όχι μόνο των παραδοσιακών πρωταγωνιστών.
– πιστοποίηση της παρεχόμενης εκπαίδευσης (μετά από επαναπροσδιορισμό του τρόπου παροχής της εκπαίδευσης) και πιστοποίηση όλων των παρόχων υπηρεσιών και συμβουλευτικής Ανθρωπίνου Δυναμικού.
6. Επικέντρωση στο Αποτέλεσμα
Οι μέχρι σήμερα προσεγγίσεις και πολιτικές εστιάζουν την προσοχή τους στη διαδικασία και στον τρόπο υλοποίησης με αποτέλεσμα να απαιτούνται γραφειοκρατικοί και βαριοί μηχανισμοί παρόλη τη γενική διαπίστωση ότι τα αποτελέσματά τους ήταν πολλές φορές πενιχρά σε σχέση με το κόστος.
Το νέο συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον απαιτεί να δοθεί έμφαση στο αποτέλεσμα του κάθε προγραμματος με σαφώς προσδιορισμένα αποτελέσματα (με δείκτες αδιάβλητους και ουσιαστικούς) και αφήνει περιθώριο να σχηματιστούν πιλοτικές πρωτοβουλίες ώστε να δοκιμαστούν νέες πρακτικές και εναλλακτικές. Η δυνατότητα κλιμάκωσης και αντιγραφής αυτών των πρακτικών σε μεγαλύτερες γεωγραφίες είναι στοιχεία που τις ξεχωρίζουν κατά τη διαδικασία επιλογής από άλλες.
Εχουμε ορισμένα πολύ επιτυχημένα παραδείγματα τα οποία για την ώρα μετρούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού, αλλά υπάρχουν. Ας τολμήσουμε να προσθέσουμε κι άλλα. Όλοι κρινόμεθα στο τέλος εκ του αποτελέσματος.
7. Επιστροφή στην Υγιή Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Σε θεωρητικό επίπεδο κανείς δεν γνωρίζει καλύτερα από την τοπική αυτοδιοίκηση την προσφορά θέσεων και τη ζήτηση εργασίας.
Η σημερινή πραγματικότητα στην Ελλάδα απέχει για παραπάνω από έναν λόγους από την πεποίθηση αυτή.
Αυτό πρέπει να το αλλάξουμε. Ολοι μαζί. Ενημερώνοντας, απαιτώντας σωστά, παρέχοντας τα κατάλληλα εργαλεία, εκπαιδεύοντας δια βίου, συνεργαζόμενοι, εμπιστευόμενοι οι μεν τους δε. Και η τεχνολογία μας προσφέρει εξαιρετική χείρα βοηθείας, αρκεί να την ζητήσουμε από εκείνους που πρέπει…
Όχι αύριο. Σήμερα! Ως δημότες μπορούμε να επιρρεάσουμε συμμετέχοντας και να επεκτείνουμε την ακτίνα δράσης μας από το να περιμένουμε να αλλάξει η κεντρική διοίκηση.
8. Καταπολέμηση του ύπουλου εχθρού που λέγεται «Μακροχρόνια Ανεργία».
Ήταν υψηλή η ανεργία, για πολλούς λόγους, και προ κρίσης. Αλλά η γενικότερη ευμάρεια και ανερμάτιστη αισοδοξία μας μας οδήγησε να μην υπολογίζουμε και τόσο την χαμηλή απασχολησιμότητα του ενεργού πληθυσμού και να μην καταλαβαίνουμε τη βόμβα που επιφύλασσαν το ελλειπές επαγγελματικό σύστημα πληροφοριών, η αναντιστοιχία προσφοράς και ζήτησης τώρα που συνάντησαν την διαρκή ύφεση.
Ασφαλιστικό σύστημα και αναχρονιστική περιρρέουσα αντίληψη χαλύβδωσε μία αντίληψη ότι μετά τα 50στά γενέθλια δεν έχω κανέναν λόγο να εκπαιδευτώ και να εξελιχθώ. Στόχος ζωής η σύνταξη το γρηγορότερο δυνατόν. Αυτό όμως ήταν Last Year(s)! Τώρα; Τώρα τα πράγματα άλλαξαν και έχουμε μακροχρόνια άνεργους με θυμό, απογοήτευση και κατάθλιψη, χωρίς τη διάθεση αλλά και χωρίς τα προσόντα που θα προσδώσουν την προστιθέμενη αξία που χρειάζονται οι επιχειρήσεις για να είναι ανταγωνιστικές.
Λίγα προγράμματα ασχολούνται αλλά και λίγα άτομα τολμούν και η πραγματικότητα είναι ότι δεν έχουν μόνον ηλικιακά στεγανά.
Χρειάζεται πολύ μεγαλύτερη προσπάθεια για να καταπολεμηθεί ο ψηφιακός και ο χρηματο-οικονομικός αναλφαβητισμός και όλα τα στερεότυπα που μας απομακρύνουν από την βιώσιμη και αξιοπρεπή ευημερία.
Χρειάζεται μεγαλύτερη ειλικρίνεια για να παραδεχτούμε ότι οι μακροχρόνια άνεργοι πολλές φορές ήταν παραμελημένοι εργαζόμενοι πριν βγουν από τον εργασιακό στίβο και όσο γρηγορότερα ασχοληθούμε με τους υπόλοιπους συστηματικά τόσο το καλύτερο για όλους.
Ποτέ δεν είναι αργά για δράση.
Όπως αντιλαμβανόμαστε η νεκρανάσταση της αγοράς εργασίας στην Ελλάδα σήμερα δεν χρειάζεται Μεσσίες. Δεν χρειάζεται ούτε Δικαστήρια και Πόντιους Πιλάτους για να αποδοθούν ή να ξεπλυθούν ευθύνες. Τέτοιες πρακτικές δεν βοηθούν στη λύση κανενός προβλήματος.
Αυτό που χρειάζεται είναι όλα τα παραπάνω βήματα να γίνουν με την ενσυνείδητη και ουσιαστική συμμετοχή όλων μας, στο μέτρο που αναλογεί στον καθένα μας. Δεν περισσεύει κανείς κι είναι κάτι που το οφείλουμε πάνω απ’όλα στους εαυτούς μας για να συνεχίσουμε να ζούμε κι όχι απλά να επιζούμε. Καλύτερη καθημερινότητα δεν υπάρχει αν εμείς δεν την φτιάξουμε. Νομίζετε ότι κάτι τέτοιο είναι ουτοπικό ή θαύμα;
*VenetiaKoussia.net
People, Processes, Partnerships
