Ανεξάρτητα από το πότε θα γίνουν οι βουλευτικές εκλογές (κάτι που σήμερα δεν το ξέρει κανείς, ούτε οι κυβερνώντες…), στις 26 Μαΐου 2019 οι Έλληνες ψηφοφόροι θα προσέλθουν στις κάλπες για να εκλέξουν τους αντιπροσώπους τους στην τοπική αυτοδιοίκηση (Δημοτικές-Περιφερειακές) και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Στις αυτοδιοικητικές θα βρεθούμε μπροστά σε ένα νέο τοπίο που δημιούργησαν οι μεγάλες, αλλαγές που φέρνει ο «Κλεισθένης», ο νέος εκλογικός νόμος που ψήφισε η Βουλή το καλοκαίρι του 2018, και εισάγει για πρώτη φορά στην Ελλάδα την εφαρμογή της απλής αναλογικής, κάτι για το οποίο διαφώνησαν κάθετα, εκλεγμένα και μη στελέχη και των δύο βαθμίδων της αυτοδιοίκησης, χωρίς αποτέλεσμα…
Του Φάνη Ζουρόπουλου*
Ο «Κλεισθένης» απαιτεί συναινέσεις αφού για να ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση στα Δ.Σ. πρέπει να συμφωνήσουν οι αντίπαλοι!…
Μια κουλτούρα πολιτικής σκέψης και ωριμότητας που ποτέ δεν υπήρχε στις Δημοτικές εκλογές, ούτε στα Δημοτικά Συμβούλια. Αντίθετα, οι αντιπαλότητες, τα μίση, τα πάθη και οι διαπληκτισμοί ήσαν στην ημερήσια διάταξη!…
Η Απλή Αναλογική έκανε επίσης, πολλά σοβαρά και προβεβλημένα στελέχη της αυτοδιοίκησης να απέχουν από τις εκλογές του Μαΐου, αφήνοντας ελεύθερο το έδαφος σε καιροσκόπους και… επαγγελματίες του είδους, που ήδη έχουν δημιουργήσει ένα άτυπο πλαίσιο συναινέσεων, στο οποίο κεντρικό σημείο είναι η δεύτερη Κυριακή – στις 2 Ιουνίου 2019- όπου οι δύο πρώτοι που θα πάρουν τις περισσότερες ψήφους, αλλά όχι την απόλυτη πλειοψηφία των έγκυρων ψηφοδελτίων, θα… μονομαχήσουν.
Ας δούμε όμως τις μεγάλες αλλαγές που φέρνει ο «Κλεισθένης»:
Κατ’ αρχάς, η ταυτόχρονη διεξαγωγή των εκλογών, απαιτεί την δημιουργία νέων εκλογικών τμημάτων πράγμα που το αρμόδιο υπουργείο Εσωτερικών ξεκίνησε, ώστε να μην ταλαιπωρηθούν οι ψηφοφόροι.
Αυτό είναι το εύκολο. Από εκεί και πέρα, η συγκρότηση των συνδυασμών, αλλά κυρίως η κατανομή των εδρών, χρειάζονται γνώσεις… μαθηματικών (!) για να τα καταλάβεις :
Ο Δήμαρχος και τα νέα Δ.Σ. θα εκλεγούν μόνο μέσω συνδυασμών ανά εκλογική περιφέρεια. Οι συνδυασμοί πρέπει να κατατεθούν στο Πολυμελές Πρωτοδικείο 20 ημέρες πριν από την ημέρα των εκλογών.
Ο αριθμός των υποψηφίων δημοτικών συμβούλων πρέπει να είναι τουλάχιστον ίσος με τον αριθμό των εδρών με δυνατότητα προσαύξησης κατά 50%. Αυτές τις ημέρες θα κατατεθεί στη Βουλή τροπολογία για χωροταξική αναθεώρηση, το «σπάσιμο» δηλαδή κάποιων Δήμων, που κανείς δεν ξέρει ακόμα ποιοι θα είναι. Οι πληροφορίες λένε ότι θα είναι ελάχιστοι και δεν συμπεριλαμβάνεται σε αυτούς ο Δήμος Αιγιαλείας…
Οι έδρες των Δημοτικών Συμβουλίων θα βγουν από την πρώτη Κυριακή, με τον εξής περίπλοκο τρόπο: Το σύνολο των εγκύρων ψηφοδελτίων, που έλαβαν σε όλα τα εκλογικά τμήματα ενός Δήμου αθροιστικά, όλοι οι συνδυασμοί που συμμετείχαν στις εκλογές διαιρείται με τον αριθμό των εδρών που αντιστοιχούν σε κάθε Δημοτικό Συμβούλιο και το πηλίκο αυξημένο κατά μια μονάδα, παραλειπομένου του κλάσματος, αποτελεί το εκλογικό μετρό. Στην συνέχεια, ο αριθμός των έγκυρων ψηφοδελτίων κάθε συνδυασμού διαιρείται με το εκλογικό μέτρο και καθένας καταλαμβάνει τόσες έδρες, όσο το ακέραιο πηλίκο της διαίρεσης…
Περίπου το ίδιο θα γίνει και στις περιφερειακές εκλογές, μόνο που ο υποψήφιος Περιφερειάρχης δεν θα ορίζει εξαρχής τον Αντιπεριφερειάρχη κάθε ενότητας όπως πριν, αλλά στα ψηφοδέλτια θα αναγράφονται με αλφαβητική σειρά, τα ονόματα όλων των υποψηφίων Περιφερειακών συμβούλων. Μετά την νίκη του συνδυασμού, ο νέος Περιφερειάρχης θα ορίζει τους θεματικούς και τους χωρικούς Αντιπεριφερειάρχες που θα τον επικουρούν. Η θητεία τους θα είναι 2ετής.
Σημαντικό είναι επίσης ότι ο «Κλεισθένης» επανέφερε και τις κοινότητες που είχε καταργήσει ο «Καποδίστριας» και τις είχε ονομάσει Δημοτικά Διαμερίσματα. Η εκλογή τώρα των συμβουλίων των κοινοτήτων με μόνιμο πληθυσμό άνω των 300 κατοίκων θα γίνει με χωριστή κάλπη κατά συνδυασμούς, ενώ για έως 300 κατοίκους η εκλογή των προέδρων θα γίνει με χωριστή κάλπη και με ενιαίο ψηφοδέλτιο όλων των μεμονωμένων υποψηφίων…
Η κατανομή των εδρών στις κοινότητες θα υπολογισθεί ως εξής: Το σύνολο των έγκυρων ψηφοδελτίων που έλαβαν στην κοινότητα όλοι μαζί οι συνδυασμοί διαιρείται με τον αριθμό των εδρών του συμβουλίου της κοινότητας.
Το πηλίκο που προκύπτει αυξημένο κατά μια μονάδα αποτελεί το εκλογικό μέτρο. Ακόμα δεν είναι σίγουρο αλλά πρόεδρος στην κοινότητα θα εκλέγεται μόνο μεταξύ των δύο πρώτων σε ψήφους συνδυασμών και όχι από το σύνολο των υποψηφίων.
Η δαιδαλώδης διαδικασία αναμένεται να δημιουργήσει διαφορετικές ερμηνείες και βροχή ενστάσεων μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων…
Ίσως γι’ αυτό ανάγκασε αυτούς που… σοφίστηκαν τον «Κλεισθένη» να ορίσουν ότι οι εκλεγμένοι Δήμαρχοι και Περιφερειάρχες θα αναλάβουν τα καθήκοντά τους την 1η Σεπτεμβρίου 2019!
Η θητεία τους θα λήξει στις 31 Δεκεμβρίου 2023.
Η επίσημη προεκλογική περίοδος αρχίζει στις 26 Μαρτίου 2019, δύο μήνες πριν την ημέρα των εκλογών, αν και ήδη σε όλους τους Δήμους έχουν αρχίσει συνεννοήσεις, συμφωνίες κάτω και πάνω από το τραπέζι, υποσχέσεις και ανταλλάγματα, που σε πολλές περιπτώσεις ξεφεύγουν από τα όρια της Δημοκρατικής εκλογής που πολλοί πιστεύουν ότι θα φέρει η απλή αναλογική και στην εκλογή, αλλά κυρίως μετά, στην διαχείριση των Δημοτικών πραγμάτων!…
«Κάνει τα πάνω κάτω στους Δήμους» μου είπε παλαίμαχο στέλεχος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. «Κάποτε όμως έπρεπε να γίνει και αυτό, για να μπορούμε να συνεννοηθούμε για τα συμφέροντα της πόλη μας και πάνω από τις κομματικές εντολές»!… Μακάρι, αν και το να γίνει μια αρχή σε αυτή τη χώρα, δεν είναι και εύκολο…
*Επίτιμος εκτελεστικός Πρόεδρος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων και τέως Πρόεδρος της Ένωσης Επαρχιακού Τύπου.
