Τορπίλη στα υψηλά πλεονάσματα του 2017, τα οποία θα ανακοινώσει η Eurostat στις 23 Απριλίου, ρίχνουν οι αυξήσεις φόρων και οι αστοχίες σε μια σειρά μέτρων που επιβλήθηκαν την τελευταία διετία με το τρίτο μνημόνιο. Πρόκειται για μέτρα πάνω στα οποία είχε στηριχθεί ο στόχος για αυξημένα έσοδα τα οποία, όπως προκύπτει από την απολογιστική έκθεση που συνέταξε η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, δεν επιβεβαίωσαν τις εισπρακτικές προσδοκίες της κυβέρνησης, με αποτέλεσμα να δημιουργείται τρύπα κοντά στο 1 δισ. ευρώ στην πορεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού.
Στο υπουργείο Οικονομικών και στην Κομισιόν καταγράφεται ανησυχία για τη μεγάλη απόκλιση στα εισπρακτικά αποτελέσματα συγκεκριμένων μέτρων που επιβλήθηκαν το 2017, γνωρίζοντας ότι το ΔΝΤ παρακολουθεί στενά την πορεία των φετινών εσόδων από τα οποία θα εξαρτηθεί και η πρόβλεψη τόσο για το φετινό πλεόνασμα, κυρίως όμως για το 2019 και μετά. Αντιθέτως, ισχυροποιείται το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο που επιμένει ότι η φοροδοτική ικανότητα νοικοκυριών και επιχειρήσεων εξαντλήθηκε, ζητώντας διορθωτικά μέτρα, όπως να μοιραστούν περισσότερο τα φορολογικά βάρη. Η κυβέρνηση έχει έτσι έναν ακόμα λόγο να ανησυχεί, καθώς το ΔΝΤ -με την ιδιότητα του «υπερεπόπτη»- θα μπορεί να ζητήσει να εφαρμοστούν εμπροσθοβαρώς όλες οι περικοπές της διετίας 2019-2020 (μειώσεις σε συντάξεις και αφορολόγητο) προκειμένου να καλυφθεί η απόκλιση φέτος, αλλά και να διασφαλιστεί ο στόχος για το πλεόνασμα του 2019 και στα επόμενα χρόνια. Ολα προϊδεάζουν για έναν καυτό Μάιο, καθώς σε εκείνο το διάστημα θα κορυφωθούν οι συζητήσεις, βάζοντας στο τραπέζι και το σχέδιο της μεταμνημονιακής εποπτείας στο οποίο θα περιληφθούν προαπαιτούμενα και δράσεις που έμειναν πίσω ή δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει η Αθήνα.
Μπούμερανγκ οι νέοι φόροι
Σύμφωνα με την έκθεση της ΑΑΔΕ, «τα έσοδα από άμεσους φόρους το 2017 διαμορφώθηκαν σε 20,62 δισ. ευρώ, έναντι 21,84 δισ. ευρώ το 2016, παρουσιάζοντας μείωση κατά 5,57%» ή 1,22 δισ. ευρώ. Ωστόσο, «τα έσοδα από έμμεσους φόρους ανήλθαν σε 26,94 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 4,92% (αύξηση 1,26 δισ. ευρώ) σε σχέση με το έτος 2016».
Με άλλα λόγια, με όλες τις ανατροπές στη φορολογία το 2017 (π.χ., αυξήσεις σε καφέ, καύσιμα, τηλεφωνία κ.λπ.) το σύνολο των εισπράξεων από άμεσους και έμμεσους φόρους ήταν σχεδόν το ίδιο σε σχέση με το 2016: το Δημόσιο τελικά έχασε 1,22 δισ. από άμεσους φόρους και εισέπραξε 1,26 δισ. επιπλέον από έμμεσους!
Ωστόσο και στους έμμεσους φόρους ανοίγει τρύπα στις εισπράξεις (που ξεπερνάει τα 900 εκατ. ευρώ) από τις αυξήσεις των συντελεστών στους Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης (ΕΦΚ) σε καύσιμα και στα καπνικά προϊόντα, αλλά και από τον ΕΝΦΙΑ που θεωρείται από τους δανειστές ως η «ραχοκοκαλιά» των εσόδων στα χρόνια των μνημονίων. Οπως αποκαλύπτεται στην έκθεση της ΑΑΔΕ, την οποία ήδη μελετούν τα τεχνικά κλιμάκια των δανειστών, η τρύπα στα φορολογικά έσοδα του περσινού προϋπολογισμού προέρχεται:
– Από τους ΕΦΚ στα καπνικά προϊόντα: το 2016 είχαν εισπραχθεί συνολικά 3,215 δισ. ευρώ από ειδικό φόρο και ΦΠΑ. Το 2017 εισπράχθηκαν μόλις 2,650 δισ. ευρώ, δηλαδή 565 εκατ. ευρώ λιγότερα από την προηγούμενη χρονιά. Οι φόροι στα καπνικά αποτελούσαν το 26% από το σύνολο των τελωνειακών εσόδων του 2016, ενώ το 2017 μόλις το 20%! Η ανατροπή αυτή αποδίδεται από την ίδια την ΑΑΔΕ «κατά κύριο λόγο στην αποθεματοποίηση κατά τους μήνες Απρίλιο και Μάιο του 2016», προκειμένου οι καπνοβιομηχανίες να διαθέτουν στην αγορά τα προϊόντα τους σε συσκευασίες με τις παλιές τιμές και ενδείξεις.
– Από τους ΕΦΚ στα καύσιμα: συνολικά οι εισπράξεις ειδικών φόρων στα ενεργειακά προϊόντα αυξήθηκαν το 2017 σε σχέση με το 2016, αλλά δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα καθώς έβλαψαν την κατανάλωση. Για παράδειγμα, όπως αναφέρεται στην έκθεσή της ΑΑΔΕ, «η αύξηση των εσόδων στη βενζίνη ανήλθε σε 1,8% το 2017 σε σχέση με το 2016, ενώ οι αναλωθείσες ποσότητες την αντίστοιχη περίοδο μειώθηκαν κατά 2,5%, γεγονός που οφείλεται στην αύξηση του φορολογικού συντελεστή Ε.Φ.Κ. από 670 €/1.000 lt σε 700». Ενώ δηλαδή ο ΕΦΚ αυξήθηκε 4,5%, η αύξηση εσόδων ήταν υποδιπλάσια και δεν ξεπέρασε το 1,8%.
Κοντά στους στόχους κινήθηκαν τα έσοδα από αυξήσεις των ΕΦΚ στο diesel κίνησης και στο υγραέριο, καθώς οι ποσότητες που καταναλώθηκαν παρέμειναν στα ίδια επίπεδα του 2016 – αν και έπρεπε να αυξηθούν αφού το 2016 η οικονομία ήταν σε ύφεση, ενώ το 2017 καταγράφηκε ανάπτυξη. Μειωμένα κατά 107,19 εκατ. ευρώ (ή 69,87%) σε σχέση με το 2016 ήταν όμως τα έσοδα από τον ΕΦΚ στο Φυσικό Αέριο.
– Από τα έσοδα του ΕΝΦΙΑ τα οποία αποτελούν το 97,49% των εσόδων από φόρους στην ακίνητη περιουσία. Τα έσοδα εμφανίζονται μειωμένα κατά 340,6 εκατ. ευρώ (έσοδα 3,02 δισ. ευρώ το έτος 2017 έναντι 3,36 δισ. ευρώ το έτος 2016). Και αυτό παρότι κατά το 2017 ο ΕΝΦΙΑ εξοφλήθηκε σε μεγάλο βαθμό «οίκοθεν» από την ΑΑΔΕ, με μαζικούς συμψηφισμούς από επιστροφές φόρων εισοδήματος, δηλαδή χωρίς να βάλουν καν το χέρι στην τσέπη για να πληρώσουν τον φόρο οι ιδιοκτήτες. Η απόκλιση αποδίδεται εν μέρει επίσης στην απαλλαγή από ΕΝΦΙΑ σεισμοπλήκτων περιοχών.
Ειδικά η είσπραξη του ΕΝΦΙΑ αποτελεί πρόσθετο πονοκέφαλο για το οικονομικό επιτελείο, καθώς φέτος θα πρέπει να αναπροσαρμοστούν και οι αντικειμενικές αξίες. Στην περίπτωση που προκύψουν μεγάλες μειώσεις στις νέες τιμές ζώνης, ενδεχομένως η τρύπα των 340 εκατ. ευρώ να γιγαντωθεί, αφού και το 2018 απαλλάσσονται οι σεισμόπληκτοι από τον ΕΝΦΙΑ. Αυτό σημαίνει ότι το οικονομικό επιτελείο θα πρέπει να αναπροσαρμόσει τους συντελεστές του επιβαρύνοντας περαιτέρω τους υπόλοιπους ιδιοκτήτες ακινήτων – και το πιθανότερο είναι να επιβαρυνθούν οι ιδιοκτήτες με ακίνητα αξίας 200.000 ευρώ και άνω.
Πηγή: Newmoney.gr
