Ηταν Ιανουάριος του 2015 και είχαν περάσει λίγες μόλις ημέρες μετά την εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ. Η κυβέρνηση δεν είχε ακόμη ορκισθεί, όταν μια υπερπολυτελής Mercedes με φιμέ τζάμια κατέφθανε στο Μέγαρο Μαξίμου. Οι πολιτικοί συντάκτες ξαφνιάστηκαν, πιστεύοντας πως πολύ δύσκολα ένας υποψήφιος υπουργός θα πήγαινε να συναντήσει τον Αλέξη Τσίπρα με ένα τέτοιο αυτοκίνητο. Σύντομα η απορία τους λύθηκε. Οι πινακίδες ανέγραφαν ΔΣ 55. Ήταν ένα αυτοκίνητο του διπλωματικού σώματος. Για την ακρίβεια, ήταν το αυτοκίνητο που μετέφερε τον Κινέζο πρέσβη, Τζόου Σιαολί, ο οποίος ήταν και το πρώτο επίσημο ραντεβού του νέου Ελληνα πρωθυπουργού. Δυόμισι χρόνια αργότερα, αποδεικνύεται ότι το ραντεβού δεν ήταν καθόλου τυχαίο. Οι Κινέζοι που μέχρι τότε «μετρούσαν» μόνο την πρώτη φάση της επένδυσης της COSCO στον Πειραιά, σήμερα έχουν απλωθεί σχεδόν σε όλη την ελληνική οικονομία, ενώ ετοιμάζουν και τη συνέχεια, αναφέρει το ependisinews.
Σήμερα λίγοι θυμούνται ότι οι πρώτες ημέρες της νέας (τότε) πολιτικής ηγεσίας συνοδεύθηκαν από δηλώσεις για ενδεχόμενο «πάγωμα» της ιδιωτικοποίησης του ΟΛΠ, προκαλώντας, μάλιστα, και μια ψυχρή αντίδραση από το Πεκίνο. Το «επεισόδιο» δεν κράτησε για πολύ, πάντως. Η κυβέρνηση διαβεβαίωσε πως «καθετί που έχει εγκατασταθεί με σύμβαση στη χώρα μας είναι σεβαστό» και οι κινεζικές ανησυχίες αμβλύνθηκαν, ανοίγοντας τον δρόμο για την έλευση των κινεζικών επενδύσεων στην Ελλάδα και μια σειρά επίσημων επισκέψεων που απλώς επιβεβαιώνουν ότι οι επιχειρηματικές σχέσεις των δύο χωρών βρίσκονται στο καλύτερο δυνατό επίπεδο.
Διόλου τυχαίο που τον Ιούνιο του 2016 ο ίδιος πρέσβης ξεχνούσε τη λιτή διπλωματική γλώσσα, για να μιλήσει με διθυραμβικά λόγια για τη νέα φάση της συνεργασίας του ΟΛΠ με την COSCO: «Το έργο είναι ένα λαμπρό παράδειγμα ελληνο-κινεζικής συνεργασίας, η σημασία της οποίας έχει ξεπεράσει την οικονομική συνεργασία και το διμερές πεδίο και έχει αποκτήσει μεγάλη σημασία για την προώθηση της περιφερειακής ειρήνης και ανάπτυξης», δήλωνε για να συμπληρώσει πως είναι «γεμάτος προσδοκίες, αυτοπεποίθηση και πάθος» για την (πρώτη τότε) επικείμενη επίσκεψη Τσίπρα στην Κίνα.
Ηδη, υπό την καθοδήγηση της COSCO, ο ΟΛΠ βρίσκεται σε επενδυτικό «οργασμό», μετατρέποντας σταδιακά το λιμάνι του Πειραιά στον μεγαλύτερο κόμβο διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων για την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Μόνο για φέτος έχει προγραμματίσει επενδύσεις συνολικού ύψους 137,5 εκατ. ευρώ, ποσό που ξεπερνά το 30% των υποχρεωτικών αλλά και των πρόσθετων επενδύσεων που έχει αναλάβει να υλοποιήσει η κινεζική εταιρεία τα επόμενα χρόνια.
Οι δύο βασικοί τομείς στους οποίους κατευθύνονται οι επενδύσεις (50 εκατ. ευρώ) αφορούν τη ναυπηγοεπισκευή και η επέκταση του Τερματικού Σταθμού Αυτοκινήτων Car Terminal (20 εκατ. ευρώ). Αλλα 30 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για την κατασκευή του κέντρου Logistics στην πρώην έκταση του ΟΔΔΥ, ενώ οι επενδύσεις θα γίνουν και σε έργα για την αναβάθμιση των υποδομών κρουαζιέρας, με τη δημιουργία έξι νέων θέσεων ελλιμενισμού, με δυνατότητα υποδοχής μεγαλύτερων πλοίων. Ιδιαίτερα για τον τομέα της ναυπηγοεπισκευής, εκτός από την επισκευή της μεγάλης πλωτής δεξαμενής του ΟΛΠ, έχει προγραμματιστεί η προμήθεια μιας επιπλέον δεξαμενής Panamax (χωρητικότητας 80.000 dwt) για την ενίσχυση της δραστηριότητας αυτής.
Επόμενος στόχος να γίνουν… αυτοκράτορες και στην Εθνική Ασφαλιστική
Με «ατμομηχανή» την COSCO, άλλοι κινεζικοί κολοσσοί ξεδιπλώνουν το τελευταίο διάστημα τις επενδυτικές τους δραστηριότητες στην Ελλάδα. Ο σημαντικότερος είναι ίσως η Fosun, η οποία έγινε γνωστή στην Ελλάδα από τη συνεργασία της με τη Folli Follie της οικογένειας Κουτσολιούτσου, αλλά προχώρησε σε δύο σημαντικότερες κινήσεις: την εμπλοκή της στο project αξιοποίησης του Ελληνικού και τη διεκδίκηση της Εθνικής Ασφαλιστικής, που πωλείται από την Εθνική Τράπεζα.
Το τελευταίο θεωρείται από πολλούς επιχειρηματικούς παράγοντες και το deal της χρονιάς, καθώς επίμονες πληροφορίες συνδέουν την πώληση της μεγαλύτερης ασφαλιστικής εταιρείας της χώρας με την απόκτηση μεριδίου και στην Εθνική Τράπεζα. Κάτι που, εφόσον επιβεβαιωθεί, θα ανεβάσει την αξία του deal σε περισσότερο από 1 δισ. ευρω. Για τον ίδιο λόγο, κατά τις ίδιες πληροφορίες, η τελική απόφαση -που επίκειται- θα ληφθεί σε ανώτατο επίπεδο. Και στο πλαίσιο αυτό πολλοί συνδέουν και το ταξίδι του πρωθυπουργού με τις αποφάσεις. Σε κάθε περίπτωση, η Fosun είναι αποφασισμένη να «χτυπήσει» την εξαγορά, προσβλέποντας σε μετέπειτα κινήσεις όχι μόνο στον χώρο του bankassurance, αλλά και στην Υγεία.
Με τον τρόπο αυτό, έχει ήδη «δουλέψει» στην Ευρώπη: Στην Πορτογαλία το κινεζικό κεφάλαιο εξαγόρασε τον ηγέτη του κλάδου, Caixa Seguros e Saude, και αμέσως αγόρασε νοσοκομειακή μονάδα. Με αντίστοιχη αντίληψη κινήθηκε και στη γερμανική αγορά, εξαγοράζοντας τη θυγατρική του ομίλου ARAG, Frankfurter Lebensversicherung AG, και στοχοποιώντας για τη συνέχεια τον φαρμακευτικό όμιλο Stada Arzneimittel AG. Με βάση το ίδιο σκεπτικό αναμένεται να κινηθεί και στην Ελλάδα, με διάφορες πηγές να υποστηρίζουν ότι ήδη μελετά και το ενδεχόμενο αγοράς νοσοκομειακών μονάδων. Η κινητικότητα στον χώρο της Υγείας την ευνοεί, όπως και το γεγονός ότι η πώληση της Εθνικής Ασφαλιστικής γίνεται πακέτο με την παροχή δικαιώματος αποκλειστικής διανομής των προϊόντων της (μέσω του δικτύου της Εθνικής) για 10 χρόνια, με δυνατότητα 5ετούς επέκτασης. Ενα συμβόλαιο που για τον αγοραστή (εν προκειμένω τη Fosun, εφόσον επικρατήσει) αποτιμάται στα 200 εκατ. ευρώ για τη δεκαετία.
Την ίδια στιγμή, παρά τα εμπόδια που προκύπτουν, η Fosun στηρίζει και την επένδυση του Ελληνικού, ενώ προτίθεται να εμπλακεί και στον τουρισμό γενικότερα. Πριν από μερικές ημέρες, ο αντιπρόεδρος του κινεζικού κεφαλαίου, Jim Jiannong Qian, δήλωσε στην Αθήνα πως «είμαστε πολύ αισιόδοξοι» για τη μετατροπή του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού σε ένα πολυτελές παραθαλάσσιο θέρετρο. Παράλληλα, επιβεβαίωσε ότι η Fosun βρίσκεται σε συνομιλίες για να αγοράσει υφιστάμενα ξενοδοχεία και θέρετρα στην Ελλάδα, μέσα από τον όμιλο του Club Med, και να τα μετασκευάσει. Επίσης, προτίθεται να αξιοποιήσει τη συμμετοχή της στο ταξιδιωτικό πρακτορείο Thomas Cook, προκειμένου να ρίξει στην αγορά πακέτα διακοπών που θα απευθύνονται κυρίως στην κινεζική αγορά. Κατά τις σχετικές προβλέψεις, 1.500.000 Κινέζοι πολίτες θα επισκέπτονται σύντομα σε ετήσια βάση την Ελλάδα από τους 150.000 που είναι σήμερα. Και, όπως είπε ο αντιπρόεδρος της Fosun, η αύξηση του αριθμού των επισκεπτών θα οδηγούσε στην έναρξη απευθείας αεροπορικών δρομολογίων από το Πεκίνο και τη Σανγκάη προς την Αθήνα.
Η προοπτική αυτή επιβεβαιώθηκε ήδη, πάντως, με τις ανακοινώσεις περί των προθέσεων της κρατικής αεροπορικής εταιρείας της Κίνας Air China να ξεκινήσει απευθείας πτήσεις από το Πεκίνο στην Αθήνα, αρχής γενομένης από το ερχόμενο φθινόπωρο. Μια αεροπορική «γέφυρα» μεταξύ Ελλάδας και Κίνας θα έχει μεγάλη πραγματική και σημειολογική σημασία για τη συνεργασία των δύο χωρών. Σύμφωνα, δε, με παράγοντες της κινεζικής πρεσβείας στην Αθήνα, αποτελεί κεντρικό στόχο της κινεζικής οικονομικής διπλωματίας, παρά την αμφισβητούμενη από μερικές πλευρές οικονομική βιωσιμότητά των δρομολογίων, τουλάχιστον για την ώρα.
Ηδη, πάντως, οι κινεζικές οικονομικές δυνάμεις κινούνται δραστήρια ώστε να ενισχύσουν τα «προγεφύρωμα» με την απαραίτητη δικτύωση. Η COSCO έχει υπογράψει συμφωνία με την China Eastern Airlines, την τρίτη μεγαλύτερη αεροπορική εταιρεία της Κίνας, προκειμένου να μεταφέρει γκρουπ τουριστών στην Ελλάδα με πτήσεις τσάρτερ απευθείας από κινεζικές πόλεις. Κατά τον σχετικό σχεδιασμό, μάλιστα, τα γκρουπ των τουριστών θα μπορούν να προωθούνται και σε κρουαζιερόπλοια που ξεκινούν από τον Πειραιά με προορισμό το Αιγαίο, την Αδριατική και τη Μεσόγειο.
«Προσγείωση» και στο «Ελ. Βενιζέλος»
Στο μεταξύ, από κινεζικής πλευράς, παραμένει και το ενδιαφέρον του ομίλου Shenzhen Airport για το 30% (ή και ακόμα μεγαλύτερο ποσοστό) του αεροδρόμιου «Ελ. Βενιζέλος» της Αθήνας (ΔΑΑ), στο πλαίσιο της διαδικασίας που ξεκίνησε πρόσφατα από το ΤΑΙΠΕΔ με την πρόσληψη συμβούλου. Το θέμα είναι στην ατζέντα των συζητήσεων που θα έχει ο Αλέξης Τσίπρας στο Πεκίνο. Υπενθυμίζεται ότι η Shenzhen είχε ενδιαφερθεί και το 2014 για τον ΔΑΑ από κοινού με την επενδυτική εταιρεία Friedmann Pacific, χωρίς, όμως, η τότε διαδικασία να προχωρήσει. Σύμφωνα με κύκλους της αγοράς, το ενδιαφέρον των Κινέζων για τον ΔΑΑ δεν θεωρείται άσχετο από την προ μηνών συμφωνία του καναδικού fund PSP Investments, που ελέγχει το αεροδρόμιο των Αθηνών, να μεταβιβάσει την εταιρεία διαχείρισης του αεροδρομίου των Τιράνων (που επίσης κατέχει) στον κινεζικό όμιλο China Everbright.
«Πατούν τον διακόπτη» και στην ενέργεια
Εντονο είναι το ενδιαφέρον των Κινέζων και για τον ελληνικό ενεργειακό κλάδο, που μετεξελίσσεται με ταχείς ρυθμούς. Η «απόβαση» ξεκίνησε τον περασμένο Δεκέμβριο με την πώληση του 24% ΑΔΜΗΕ στην κινεζική State Grid, έναντι τιμήματος 320 εκατ. ευρώ, ενώ λίγο νωρίτερα είχαν πέσει οι υπογραφές στο MοU μεταξύ της κινεζικής CMEC και της ΔΕΗ για τη μονάδα της επιχείρησης στην Μελίτη Φλώρινας. Με τις εξελίξεις περί τη ΔΕΗ να «τρέχουν» και το πρόγραμμα πώλησης μονάδων να δρομολογείται, το κινεζικό ενδιαφέρον για την απόκτηση ορισμένων εξ αυτών θεωρείται δεδομένο το προσεχές διάστημα.
Ελλαδα – Κίνα… συμμαχία με στόχο το επενδυτικό big bang
-Τριετή συμφωνία συνεργασίας Ελλάδας – Κίνας αναμένεται να υπογραφεί στο πλαίσιο του διεθνούς φόρουμ για την κινεζική πρωτοβουλία «One Belt, One Road» («Μία Ζώνη, Ενας Δρόμος»), στο πλαίσιο της οποίας επισκέπτεται ο πρωθυπουργός το Πεκίνο.
-Στην ατζέντα υπάρχουν 17 πιθανές επενδύσεις, οι οποίες περιλαμβάνονται σε κατάλογο που ήδη έχει αποστείλει στον υφυπουργό Οικονομίας, Στέργιο Πιτσιόρλα, η διοίκηση του Ελληνο-κινεζικού Οικονομικού Συμβουλίου, μαζί με προτάσεις για επενδύσεις στις τηλεπικοινωνίες και στον τουρισμό.
-Η Κίνα θεωρεί την Ελλάδα σημαντικό παράγοντα στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «One Belt, One Road», που επεκτείνεται σταθερά προς την Ευρώπη. Οπως έχει αναφέρει ο Κινέζος πρέσβης, Τζόου Σιαολί, η Ελλάδα βρίσκεται στο σταυροδρόμι Ευρώπης, Ασίας και Αφρικής, όπου οι γειτονικές περιοχές έχουν πληγεί από παράγοντες που προκαλούν αστάθεια, όπως ο πόλεμος, οι πρόσφυγες και η τρομοκρατία. «Αυτό έχει ενισχύσει τον ρόλο της Ελλάδας ως άγκυρας σταθερότητας και ανάπτυξης στην Ανατολική Μεσόγειο».
-Στην ελληνο-κινεζική συνεργασία σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και η ναυτιλία. Πάνω από το ήμισυ του εισαγόμενου αργού πετρελαίου της Κίνας μεταφέρεται από τον ελληνικό εμπορικό στόλο. Κατά τον κ. Σιαολί, «η Ελλάδα έχει μεγάλη εμπειρία και είναι ανοικτή σε τομείς που σχετίζονται με τη θάλασσα, θέτοντας τη θαλάσσια συνεργασία Κίνας – Ελλάδας στο επίκεντρο της συνεργασίας Κίνας – Ευρώπης».
