Αν θες να κάμψεις ένα έθνος όπως οι Έλληνες, πρέπει να θολώσεις ή και να εξαλείψεις από την συνείδηση των μεταγενέστερων γενεών την ιστορία τους και την θρησκεία τους. Γιατί και τα δύο αυτά είναι εστίες συσπείρωσης και αντίστασης.
Καμία ξένη κατοχή δεν θα μπορούσε να καθυποτάξει ένα τέτοιο λαό στο διηνεκές, αν αυτά παρέμεναν ζωντανά μέσα του. Καμιά «παγκοσμιοποίηση» δεν θα μπορούσε να μετατρέψει ένα έθνος σαν τους Έλληνες σε μια άχρωμη, άνευρη μάζα/όχλο υπηκόων, ακόμα και ευημερούντων, με αυτά τα δύο να είναι ριζωμένα στη συνείδησή τους.
Του Λάμπρος Ροϊλού*
Σαν μέσον θα χρησιμοποιούνταν η παρέμβαση ή η αδιαφορία της πολιτείας στην σχολική εκπαίδευση και την εν γένει κοινωνική παιδεία. Η έλλειψη ενδιαφέροντος των κυβερνώντων, της πνευματικής ελίτ, αλλά και των γονέων.
Θα μείνουμε λοιπόν στην επέτειο της 28ης Οκτωβρίου μόνο στις τυπικές ετήσιες παρελάσεις και τις στερεότυπες αναφορές; Που καταντούν ρουτίνα; Στην αργία των επετείων να είναι μόνο μια ακόμα ευκαιρία των εργαζομένων για ανάπαυση και ψυχαγωγία; Θα αφήσουμε να γίνει νοθεία των σχολικών βιβλίων της ιστορίας μας και του μαθήματος των θρησκευτικών;.
Η Ελλάδα ενωμένη και ο άθλος
Σε εφημερίδα της εποχής (Δεκεμβρίου 1940, στο «ΦΩΣ» του Καΐρου), όταν ο περιορισμένων δυνατοτήτων Ελληνικός στρατός κατατρόπωσε στην Αλβανία τους πανίσχυρους εισβολείς Ιταλούς του Μουσολίνι, γραφόταν:
«Την εθνικήν διαίρεσιν την βλέπομεν αυτήν την στιγμήν ως απόστασιν 100 ετών. Τόσα χρόνια νομίζομεν ότι πέρασαν από της εποχής που η Ελλάς ήτο διηρημένη εις δύο αλληλομισούμενα κόμματα, εις δύο κόσμους.
Το θάμβος του σημερινού Ελληνικού έπους είναι μεγάλο. Τα σκεπάζει όλα, τα εξαφανίζει όλα, τα μεταβάλει όλα εις ανυπαρξίαν. Ποιος ημπορεί να φαντασθή ότι προ 4 ακόμη ετών, υπήρχον εις την Ελλάδα άνθρωποι ερίζοντες περί την εξουσίαν; Ότι προ 4 ακόμη ετών, οι Έλληνες δεν ενδιεφέροντο παρά μόνον διά τα κόμματα, διά το ρουσφέτι, δια ταις λοβιτούραις;
Διά την καταβρόχθισιν της μιας πολιτικής παράταξεως από την άλλην; Ότι προ 4 ακόμη ετών η Ευρώπη θεωρούσε την Ελλάδα ως χώρα εντελώς ασήμαντον, ευρισκόμενην εις την ουράν των εθνών και αξίαν μόνον προσοχής από τους αρχαιολόγους, οι οποίοι την επισκέπτοντο μη βλέποντες παρά τα μνημεία της και τα μουσεία της; Ζούμε όνειρο ή πραγματικότητα; Ακούμε πράγματι την παγκόσμιαν ιαχήν διά την Ελλάδα; Βρετανός πρωθυπουργός κραυγάζει πράγματι ελληνιστί: «Ζητώ η Ελλάς!»; Πολεμούν πράγματι υπό τον θαυμασμόν εκατομμυρίων ανθρώπων οι στρατιώται των Ελλήνων και τρέπουν πράγματι εις φυγήν μιαν αυτοκρατορίαν;….
Οι Έλληνες είναι τώρα η περισσότερον θαυμαζόμενη φυλή επί του πλανήτου. Ανοίξατε οιανδήποτε εφημερίδα: Η Ελλάς καταλαμβάνει όλας σχεδόν τας στήλας…. Οι Έλληνες εμάχοντο εναντίον των Περσών όπως σήμερον κατά των Ιταλών. Τεράστιοι εις συνολικές δυνάμεις οι Πέρσαι και Ιταλοί ελάχιστοι οι Έλληνες….».
Είναι όμως απαραίτητο να περάσουμε μια εθνική περιπέτεια για να εκλείψουν οι πιο πάνω αναφερόμενες συνθήκες εμφυλίου σπαραγμού, ιδιοτέλειας και διαφθοράς; Πού θα έλεγες ότι απεικονίζουν και την πραγματικότητα της σύγχρονης Ελλάδας;
Αν έχουμε ζωντανή τη συνείδηση της ιστορίας μας, ( που αποκτάται με τη γνώση και το ζωντανό ενδιαφέρον της ηγεσίας) , τότε, όχι! Η ιστορική μνήμη και συνείδησή αρκούν για να διατηρήσουμε -πνευματικά τουλάχιστον- την κοινωνική μας συνοχή και την άμυνά μας σε κάποια εξωτερική επιβουλή.
Η φωνή
Αρκεί να ακούσουμε τις φωνές που μας έρχονται από το βάθος των αιώνων της πλούσιας ιστορίας μας.
Μια από αυτές, που μας έρχεται από απόσταση 78 ετών μετά το όχι της 28ης Οκτωβρίου 1940 και μετά την θριαμβευτική πορεία του στρατού μας κατά των Ιταλών, έλεγε: (Αποσπάσματα από την ραδιοφωνική ομιλία του Γεωργίου Λ. Ροϊλού, μιας από τις πλέον εξέχουσες προσωπικότητες του Αιγυπτιώτη Ελληνισμού.
Έγκριτου νομικού, που διετέλεσε και πρόεδρος της Ελληνικής κοινότητος Καϊρου 1951-1958, όταν οι Αιγυπτιώτες Έλληνες αριθμούσαν περί τους 300.000 κατοίκους Αιγύπτου. Δημοσιεύτηκε και σε εφημερίδες του Καΐρου στις 15/12/1940 ):
«Από 45 ημερών η Ελλάς έχει υποστεί την πλέον άνανδρον και την πλέον άδικον επίθεσιν, την δια της επιδόσεως ενός ανόητου τελεσιγράφου… (από την φασιστική Ιταλία του Μουσολίνι)… Με ένα ψευδές και ανύπαρκτο πρόσχημα….
Ο σκοπός ποιος άλλος να ήταν; από το να μας κατακτήση ολόκληρους και να μας υποδούλωση στην βαριά του μπότα;…. Αυτό είναι μια κατάσταση που δεν μπορεί να γίνει ανεκτή από κανέναν Έλληνα….
Επολέμησαμεν και μαχόμεθα λοιπόν δι’ ότι προφιλέστερον έχει ο άνθρωπος. Δια την περίσωσιν της εθνικής και ατομικής μας ελευθερίας, εις την παρούσαν και τας μέλλουσας γενεάς, και δι’ αυτό δεν θα σταματήση ποτέ η αντίστασις μας.
Και αν ποτέ, πράμμα τελείως αδύνατον, υπό το κράτος πολλαπλασίων δυνάμεων έσπαζεν η πρώτη γραμμή μας… τα βουνά της Ελλάδος θα επλημμύριζον από καινούργιους αρματωλούς και κλέφτες….ως την ημέρα ενός νέου 21…..
Η ιδική μας ιστορία έχει αδιάσπαστη συνοχή. Προ 25 αιώνων αντήχησε το «Μολών λαβέ» του Λεωνίδα. Το ξαναείπε με άλλα λόγια ο Κωνσταντίνος ο Παλαιολόγος πριν 500 χρόνια στον Μωάμεθ… Το ξαναείπαν προ 120 χρόνων ο Αθανάσιος Διάκος στην Αλαμάνα.
Θέλεις αυτό το ίδιο «Μολών λαβέ» να το ξανάβρης και σήμερα; Δεν έχεις παρά να μεταφερθής στις 3 το πρωί της 28ης Οκτωβρίου 1940 στην σκάλα ενός σπιτιού της Κηφισιάς όπου ο πρωθυπουργός της Ελλάδος σου το φώναξε όπως και λίγο αργότερα το βροντοφώνησεν ο συναγερμός των Αθηναϊκών δρόμων….
Θέλεις να ξαναβρής τα κατορθώματα του Θεμιστοκλή; Θα τα ξαναβρής ίδια και μεγαλύτερα δεκάδες αιώνων αργότερα μόλις προ 120 χρόνων στα κατορθώματα του Μιαούλη και του Κανάρη…. Όλη η ιστορία μας είναι μια ζωντανή συνέχεια.
Το ρεζίλεμα και τη σφαγή των ορδών σου από τους ευζώνους μας στις χαράδρες της Πίνδου, δεν τώπαθαν μόνον οι Πέρσαι προ 25 αιώνων, τώπαθαν οι ορδές του Δράμαλη στο Δερβενάκη, από τους άμεσους προγόνους των ίδιων αυτών ευζώνων, μόλις πριν 120 χρόνια..
Εκεί που καταπιάσθηκες να μπης, απερίσκεπτε, κυνηγώντας εύκολες και άμαχες, όπως ενόμιζες , δόξες, στην ζηλευτή μας Ήπειρο, ξέρεις τι μέρη θα εύρισκες;
Εκεί είναι το Σούλι που μια δράκα αγωνιστών στους ψηλούς του βράχους εξευτέλισαν σουλτάνους και σατράπες…. Ξέρεις τι θα εύρισκες παρακάτω; Το Ζάλλογγο. Εκεί ένα πρωϊνό πιαστήκανε αγκαλιά και χόρεψαν τον ηρωικώτερο και τραγικώτερο χορό του κόσμου, λεβέντισες, Ηπειρώτισες για να μην πέσουν στα χέρια του εχθρού….. Ξέρεις τι θα εύρισκες παρακάτω; Τα λιμέρια του Τζαβέλα και του βλαχάβα, και αν θες και πιο πρόσφατα ακόμη το Μπιζάνι. Πιο κάτω το Χάνι της Γραβιάς και το γεφύρι της Αλαμάνας.
Και ξέρεις τι βρήκε παρακάτω πριν 120 χρόνια ένας επιδρομέας χίλιες φορές πιο γενναίος από σένα; Το Μεσολόγγι! Εκεί βάσταξε μια αντίσταση που ξεσήκωσε ρίγη θαυμασμού στην ανθρωπότητα όλην.
Τα ίδια βράχια, τα ίδια βουνά και τους δισέγγονους των ίδιων ηρώων θα εύρισκες, αν μπορούσες να μπεις στο Ελληνικό έδαφος, περνώντας την Πίνδο. Αλλά ούτε μπόρεσες, ούτε θα μπορέσεις ποτέ.
Γι’ αυτό καλύτερα να σου θυμίσω ένα άλλο ήρωα της ιστορίας μας:
Όταν οι τελευταίες σου βάρκες θα προσπαθούν να απομακρυνθούν από τις ματωμένες ακτές θα δης μυριάδες εκδικητικά χέρια να τις γραπώνουν και να τις συγκρατούν. Τότε θα θυμηθής τον Κυναίγειρον, που στον Μαραθώνα, όταν τούκοψαν τα χέρια οι φυγάδες Πέρσαι, άρπαξε με τα δόντια του τη βάρκα, και έχασε το κεφάλι του διά να προλάβουν οι σύντροφοί του να σφάξουν τους φυγάδες.
«Κυναίγυροι» θα ορθωθούν μπροστά σου στην Αυλώνα και στο Δυρράχιο μεθαύριο.
Και στην Αθήνα θα φθάσει πάλι ο δοξασμένος πολεμιστής για να φωνάξει ξεψυχώντας την αρχαία κραυγή των Μαραθωνομάχων: «Νενικήκαμεν».
Και η Ελλάς που έδειξε πώς θέλει να ζήση, θα ζήση πάλι περήφανη και ελεύθερη.»
Συμπέρασμα
Μια τέτοια φωνή θα πρέπει να ακούγεται σε κάθε τέτοια επέτειο, για κάθε μεταγενέστερη γενιά, γιατί χωρίς αυτήν θα καταντήσουμε ένας όχλος αδιάφορων, υποταγμένων καταναλωτών. Παθητικών υπηκόων.
Έρμαιο των αγορών, των χρηματιστηρίων και των πολυεθνικών εταιρειών. Άτομα, χωρίς εθνική συνείδηση, χωρίς πνευματικές αξίες και πίστη σε μια ανώτερη μετά θάνατον πνευματική υπόσταση του ανθρώπου κοντά στον Θεό.
Χωρίς εθνική/ ιστορική συνείδηση οι Έλληνες του 40 θα είχαν κατακτηθεί αμαχητί!
Αντίθετα, «Κυναίγειροι» ορθώθηκαν στην Αυλώνα και στο Δυρράχιο το 1940.
Δυστυχώς οι «Κυναίγειροι» τις σημερινές εποχές και τα χέρια να τους κόψουν, θα αρπάξουν με τα δόντια την θεσούλα τους στο δημόσιο και την καρέκλα τους στην εξουσία …
Επίλογος
Γιατί να χρειάζεται λοιπόν, ένας πόλεμος να μας ξυπνήσει και να μας ενώσει;
Δεν θα έπρεπε η ιστορία που έχουμε και η ιστορική μας συνείδηση να αρκεί γι’ αυτό;
Η ιστορική μας συνείδηση είναι «εκ των ων ουκ άνευ».
Αλλά δυστυχώς, ιστορικά, απεδείχθη ότι δεν αρκεί.
Γιατί πέραν της ιστορικής συνείδησης πρέπει να έχουμε και συλλογική ιστορική μνήμη. Τέτοια όμως φαίνεται ότι δεν διαθέτουμε …
*Συντ δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω-συγγραφέας-ερευνητής.
