Η Ελλάδα θα πληγεί ιδιαίτερα από τη γήρανση του εργατικού δυναμικού της τις επόμενες δεκαετίες και προβλέπεται να υποστεί σημαντική μείωση της συνολικής παραγωγικότητάς της, βάσει άρθρου οικονομολόγων του ΔΝΤ που δημοσιεύτηκε στις αρχές της εβδομάδας στο ιστολόγιο του οργανισμού, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα της “Καθημερινής της Κυριακής”.
Στο άρθρο οι οικονομολόγοι Shekhar Aiyar, Christian Ebeke και Xiaobo Shao εξετάζουν πόσο προβλέπεται να μειωθεί η συνολική παραγωγικότητα από τη γήρανση του εργατικού δυναμικού, πτυχή που δεν έχει ερευνηθεί ιδιαίτερα μέχρι σήμερα. Κατά τους συντάκτες, η συνολική παραγωγικότητα αποτελεί, μακροπρόθεσμα, τον σημαντικότερο παράγοντα που καθορίζει τον ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης. Συνολικά η Ευρωζώνη θα αντιμετωπίσει σοβαρό πρόβλημα από το γεγονός ότι οι εργαζόμενοι ηλικίας 55 με 64 ετών αναμένεται να αυξηθούν από το 15% του εργατικού δυναμικού σήμερα στο 20% σε δύο δεκαετίες.
Στον ευρωπαϊκό Νότο
Ακόμη πιο έντονο προβλέπεται ότι θα είναι το πρόβλημα στον ευρωπαϊκό Νότο, Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία, με την Ελλάδα να αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη πρόκληση.
Η συνολική παραγωγικότητα προβλέπεται ότι θα αυξάνεται τα επόμενα έτη στην Ελλάδα με ρυθμό περίπου 1,1%, δηλαδή πολύ κοντά στον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Ωστόσο λόγω της γήρανσης του εργατικού δυναμικού ο ρυθμός αύξησης της συνολικής παραγωγικότητας σχεδόν θα μειωθεί στο μισό στην περίπτωση της Ελλάδας. Πρόκειται για τεράστια πρόκληση, όπως είναι γενικότερα το δημογραφικό πρόβλημα, δεδομένου ότι μικρότερη παραγωγικότητα θα οδηγήσει μοιραία σε μείωση της ανάπτυξης με πολύ αρνητικές συνέπειες για τη βιωσιμότητα του χρέους και γενικότερα για τα δημόσια οικονομικά. “Είναι ανησυχητικό ότι η πλέον αρνητική επίπτωση στην παραγωγικότητα θα υπάρξει σε χώρες που δεν έχουν την πολυτέλεια να την υποστούν, όπως η Ελλάδα, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ιταλία. Αυτές οι χώρες έχουν ήδη αυξημένο επίπεδο χρέους και ελάχιστο δημοσιονομικό χώρο (σ.σ. στα ελληνικά αυτό σημαίνει ότι δεν διαθέτουν χρήματα, τα οποία θα μπορούσαν αν επενδύσουν ώστε να μετριάσουν το πρόβλημα) και έχουν ανάγκη από υψηλό ρυθμό αύξησης της παραγωγικότητας, ώστε να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητά τους και να μειώσουν την ανεργία, αναφέρουν οι τρεις οικονομολόγοι στο άρθρο τους. Πολύ σημαντική μείωση του ρυθμού αύξησης της παραγωγικότητάς τους προβλέπεται ότι θα υποστούν και οι Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία και σε ελαφρώς μικρότερο ποσοστό η Ιρλανδία.
Περί παραγωγικότητας
Οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ υπολογίζουν πως η αύξηση του μεριδίου των εργαζομένων ηλικίας 55 με 64 ετών κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες στο σύνολο του εργατικού δυναμικού (άνθρωποι ηλικίας 15 με 64 ετών) οδηγεί σε μείωση της συνολικής παραγωγικότητας κατά 2% με 4%. Αυτό εξηγείται, διότι υπολογίζεται πως η παραγωγικότητα ενός εργαζομένου κορυφώνεται στην ηλικία μεταξύ 40 και 50 ετών. Στη συνέχεια ακολουθεί πτωτική πορεία, διότι η αυξημένη εμπειρία που διαθέτουν οι πιο ηλικιωμένοι εργαζόμενοι σε σχέση με τους νεότερους δεν επαρκεί, ώστε να καλύψει την πτώση της παραγωγικότητας που προκαλούν τα προβλήματα υγείας που αυξάνονται με την πάροδο του χρόνου και το γεγονός ότι οι δεξιότητες που κατέχουν έχουν πλέον ξεπεραστεί.
