Η 1η Δεκεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα αφιερωμένη στο AIDS, σηματοδοτεί την έναρξη ενός μήνα ευαισθητοποίησης συνολικά για τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ). Δυστυχώς όμως, τα τελευταία χρόνια το βάρος των δημόσιων πολιτικών υγείας έχει πέσει στο AIDS. Έτσι, δεν γίνεται αντιληπτό ότι τα ΣΜΝ παρουσιάζουν αύξηση στην Ελλάδα, με τα κονδυλώματα να είναι η κυρίαρχη λοίμωξη.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με στοιχεία από το Ναυτικό Νοσοκομείο Αθηνών και το Νοσοκομείο «Ανδρέας Συγγρός», ο αριθμός των ασθενών που προσήλθαν με κονδυλώματα σχεδόν διπλασιάστηκε κατά την περίοδο 2006-2011, παρά την ύπαρξη του εμβολίου κατά του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV).
Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, όπως προδίδει και η ονομασία τους, μεταδίδονται με τη σεξουαλική επαφή. Δηλαδή, με επαφή του δέρματος ή του βλεννογόνου των δύο συντρόφων ή με την ανταλλαγή υγρών όπως σπέρμα, αίμα και κολπικών εκκρίσεων. Εκτός από τα κονδυλώματα και το AIDS, στην ομάδα ανήκει επίσης η σύφιλη, η βλεννόρροια, ο έρπητας των γεννητικών οργάνων, τα χλαμύδια και οι ηπατίτιδες Β και C.
«Σε περίπτωση που βρεθεί ότι ένας από τους δύο σεξουαλικούς συντρόφους πάσχει από κάποιο από αυτά τα νοσήματα, πρέπει να δοθεί θεραπευτική αγωγή και στους δύο. Θεωρούμε σίγουρο ότι ο ένας το έχει μεταδώσει στον άλλον. Παρόλα αυτά, είναι δυνατό η λοίμωξη να προϋπάρχει από προηγούμενο σύντροφο. Δοθείσης της ευκαιρίας να ξεκαθαρίσουμε ότι είναι τουλάχιστον ανεύθυνο, αν όχι επικίνδυνο, να λέμε στους ασθενείς ότι κόλλησαν με άλλο τρόπο -π.χ. από το καπάκι της τουαλέτας- προσπαθώντας να χρυσώσουμε το χάπι και να αποφύγουμε διένεξη μεταξύ των συντρόφων που μπορεί να οδηγήσει σε θεωρίες περί απιστίας κ.λπ.», εξηγεί ο Χάρης Χ. Χηνιάδης, Μαιευτήρας-Χειρουργός Γυναικολόγος με εξειδίκευση στην Εξωσωματική Γονιμοποίηση και την Λαπαροσκοπική Χειρουργική, συνεργάτης στη Μονάδα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής του Μαιευτηρίου «ΜΗΤΕΡΑ» (http://www.hiniadis.com/).
Ωστόσο, ο διπλασιασμός των κρουσμάτων των κονδυλωμάτων στην περίοδο 2006-2011 δικαιολογημένα θορυβεί άνδρες και γυναίκες, καθώς ορισμένα στελέχη του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV), ο οποίος έχει ενοχοποιηθεί και για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, αποτελούν την αιτία του συχνότερου ΣΜΝ.
«Τα κονδυλώματα εμφανίζονται ως προεξοχές του δέρματος με αλλαγή της αρχιτεκτονικής του. Μπορεί να είναι μονήρη ή πολλαπλά και να μοιάζουν με μικρά σπυράκια ή το συχνότερο με μικροσκοπικό κουνουπίδι. Τις περισσότερες φορές έχουν το χρώμα του δέρματος, αλλά μπορεί να είναι και λίγο λευκότερα. Δεν προκαλούν κνησμό, πόνο ή αίσθημα καύσου. Πολλές φορές, όταν το μέγεθος των κονδυλωμάτων είναι πολύ μικρό, δεν φαίνονται με γυμνό μάτι και ονομάζονται ‘υποκλινικά’. Στις περιπτώσεις αυτές οι πάσχοντες μπορεί να μην γνωρίζουν καν ότι φέρουν τον ιό HPV. Οι τύποι του ιού που προκαλούν κονδυλώματα δεν σχετίζονται με τον καρκίνο και είναι ουσιαστικά αβλαβείς. Η παρουσία τους απλά υποδηλώνει την λοίμωξη από τον ιό», διευκρινίζει ο Δρ. Χηνιάδης.
Τα κονδυλώματα, στις γυναίκες εμφανίζονται συχνότερα στο αιδοίο, τον κόλπο, την περιπρωκτική και βουνωνική χώρα και σπανιότερα στον τράχηλο της μήτρας. Στους άνδρες, παρατηρούνται κυρίως στο πέος, το όσχεο, την περιπρωκτική και βουνωνική περιοχή.
«Μερικές φορές είναι δύσκολη η διάκριση μεταξύ ενός κονδυλώματος και φυσιολογικών αλλαγών στη γεννητική περιοχή. Εάν όμως μια γυναίκα φοβάται ότι έχει κονδυλώματα ή έχει εκτεθεί στον HPV, πρέπει να επισκεφθεί το γυναικολόγο της. Η βιοψία δεν είναι απαραίτητη για τη διάγνωση των κονδυλωμάτων. Αυτό γίνεται μόνο εάν η βλάβη είναι ασυνήθιστη ή ύποπτη. Επίσης, δεν υπάρχει καμία εξέταση αίματος κλινικά διαθέσιμη για να εντοπίσει τον HPV», συμβουλεύει ο ειδικός.
Πώς αντιμετωπίζονται τα κονδυλώματα;
Σύμφωνα με τον Μαιευτήρα-Χειρουργό Γυναικολόγο Χάρη Χ. Χηνιάδη, «ενώ δεν υπάρχει καμία ιατρική θεραπεία για την εκρίζωση του ιού HPV, υπάρχουν επιλογές αντιμετώπισης των συμπτωμάτων του. Ο στόχος οποιασδήποτε θεραπείας είναι να αφαιρεθούν τα κονδυλώματα για να «φύγουν» τα ενοχλητικά συμπτώματα. Μερικές θεραπείες γίνονται στο ιατρείο ή το νοσοκομείο, όπως ο καυτηριασμός (που καίει τα κονδυλώματα με διαθερμία) και το laser (που χρησιμοποιεί ένα έντονο φως για να καταστρέψει τα μεγαλύτερα ή εκτενή κονδυλώματα) και άλλες αγωγές σε μορφή αλοιφών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο σπίτι για μερικές εβδομάδες».
Πώς μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης κονδυλωμάτων;
Οι τρόποι να μειωθεί ο κίνδυνος είναι η σεξουαλική αποχή ή σεξουαλική επαφή μόνο με έναν σύντροφο.
«Οι άνθρωποι που έχουν πολλούς συντρόφους διατρέχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο και για άλλα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ). Εάν κάποιος έχει ορατά συμπτώματα των κονδυλωμάτων, είναι φρόνιμο να μην έχει σεξουαλική δραστηριότητα έως ότου αυτά αφαιρεθούν. Τα προφυλακτικά χρησιμοποιούμενα με το σωστό τρόπο μπορεί να βοηθήσουν και να παρέχουν προστασία, αλλά μόνο για το δέρμα που καλύπτεται από αυτά και δεν προστατεύουν 100%. Οι σπερματοκτόνοι αφροί, κρέμες, ζελατίνες κ.λπ., δεν αποδεικνύονται αποτελεσματικοί στην παρεμπόδιση του ιού HPV και μπορούν να προκαλέσουν μικροσκοπικά γδαρσίματα που καθιστούν ευκολότερο να μεταδοθούν τα ΣΜΝ. Τέλος, να σημειωθεί ότι όταν κάποιος έχει μολυνθεί από ένα στέλεχος HPV είναι δυνατό να μολυνθεί με έναν διαφορετικό τύπο του HPV από έναν νέο σύντροφο», τονίζει ο Δρ. Χηνιάδης.