Η ίδια η πραγματικότητα ανατρέπει –κάθε ημέρα που περνά– τις προσδοκίες για ισχυρές αναπτυξιακές προοπτικές της Ελλάδας, τώρα και τα επόμενα χρόνια. Οι νέες -δυσμενείς- προβλέψεις της ΤτΕ αλλά και ένα μπαράζ αρνητικών στοιχείων που προέρχονται από την Κομισιόν, το ΥΠΟΙΚ, την ΕΛΣΤΑΤ, το ΙΟΒΕ και επίσημους εποπτικούς φορείς τεκμηριώνουν την εικόνα στασιμότητας της οικονομίας, αναφέρει το capital.gr.
Αποδεικνύουν ότι η χώρα εγκλωβίζεται σε μια παγίδα χαμηλής και ασταθούς ανάκαμψης, αλλά και ότι το “ελατήριο” της ισχυρής ανόδου του ΑΕΠ –που γνώρισαν τα υπόλοιπα “PIGS” αμέσως μετά το τέλος των δικών τους προγραμμάτων– δεν λειτουργεί. Αιτία είναι τα μεγάλα προβλήματα που παραμένουν άλυτα, αλλά και τα νέα μέτωπα που δημιουργούνται…
Χαμηλό ΑΕΠ
Το επόμενο “κρούσμα” αναμένεται να έρθει τη Δευτέρα, από τα πλέον επίσημα για την πορεία της οικονομίας “χείλη”: από την ΤτΕ.
Στην έκθεση που θα παρουσιαστεί στη γενική συνέλευση των μετόχων, σύμφωνα με πληροφορίες, σχεδιάζεται να περιορίζεται δραστικά η εκτίμηση για τον ρυθμό ανάπτυξης: στο 1,9% φέτος (από 2,5% που προέβλεπε προηγουμένως η Τράπεζα, αλλά και το ΥΠΟΙΚ). Μάλιστα, αναμένεται να μην τοποθετηθεί για το ΑΕΠ του 2020, για να μη φανεί το μέγεθος της “διόρθωσης” που προβλέπεται και για τον επόμενο χρόνο…
Ο πεσιμισμός της ΤτΕ συνδέεται με τα νέα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, που κατεβάζουν τον αναπτυξιακό πήχη του 2018 σε ρυθμό 1,9% (από 2,1% που ανέμενε η κυβέρνηση για το 2018), αλλά και από μια σειρά νέων δεδομένων στα οποία αναφέρθηκε ήδη ο διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας, σε ομιλία του. Στοχοποίησε τα πλεονάσματα, τα οποία πρότεινε να μειωθούν ταχύτερα μετά το 2022 (στο 2% του ΑΕΠ, αντί για σταδιακή μείωση στο 2,2% που ισχύει), αλλά και τόνισε την ανάγκη μείωσης των NPLs, των φορολογικών συντελεστών και αύξησης των δημοσίων επενδύσεων.
“SOS” από ΙΟΒΕ
Η θέση της ΤτΕ επιβεβαιώνεται από στοιχεία που θα ανακοινωθούν επισήμως από τον ΙΟΒΕ αύριο Δευτέρα για την πορεία του οικονομικού κλίματος τον Μάρτιο. Καταγράφεται στασιμότητα σε χαμηλά επίπεδα στον πρόδρομο δείκτη, που αποτελεί το “βαρόμετρο” για την πορεία του ΑΕΠ, στις 101,3 μονάδες.
Στην ανάλυση των προσδοκιών ανά κλάδο οι καταναλωτές είναι αυτοί που παρέχουν την όποια στήριξη (παραδοσιακά αυτό συμβαίνει προ εκλογών αλλά και λόγω των εξαγγελιών για παροχές, ρυθμίσεις οφειλών κ.λπ.), ενώ σε κρίσιμους τομείς όπως οι υπηρεσίες και το εμπόριο οι προσδοκίες επιδεινώνονται και πάλι.
Ειδικά στο πεδίο των υπηρεσιών παράγοντες της αγοράςεπισημαίνουν ότι οι πιέσεις θα ενταθούν μετά τα αρνητικά μηνύματα για τον τουρισμό, ειδικά τώρα με την προοπτική άτακτου Brexit.
Υπενθυμίζεται ότι ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος παραμένει σε χαμηλότερα επίπεδα ακόμα και από την επίδοση που είχε κατά την έξοδο από το Μνημόνιο τον προηγούμενο Αύγουστο (104,9 μονάδες), ενώ ενδιαμέσως, αντί να ενισχυθεί, υποχώρησε στις 99,6 μονάδες τον Ιανουάριο.
Σε τέλμα οι επενδύσεις
Το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο (ο “υπερεπόπτης” των δημοσίων οικονομικών με βάση την κοινοτική νομοθεσία), στο δελτίο που ανακοινώθηκε την προηγούμενη εβδομάδα, επισημαίνει τον κίνδυνο να μη διατηρηθεί στο μέλλον ούτε ρυθμός ανόδου του ΑΕΠ κατά 2%, λόγω κυρίως της αδυναμίας της κυβέρνησης να προσελκύσει επενδύσεις αλλά και να υλοποιήσει τις κρατικές επενδύσεις (ΠΔΕ). Επισημαίνει ότι “προβληματίζει” η χαμηλή επενδυτική επίδοση, “ειδικά όταν οι προοπτικές για διατηρήσιμη μεγέθυνση –περί το 2%– τα επόμενα χρόνια στηρίζονται στο σενάριο ισχυρής ετήσιας αύξησης των επενδύσεων άνω του 10%”.
Το “καμπανάκι” του Δημοσιονομικού Συμβουλίου έρχεται λίγες ημέρες μετά την προειδοποίηση της Κομισιόν, διά στόματος Ντέκλαν Κοστέλο, ότι, ακόμα και αν καταφέρει να πετύχει η Ελλάδα ρυθμό της τάξης του 2%, δεν θα επαρκέσει για να γυρίσει στα προ κρίσης επίπεδα, καθώς γι’ αυτόν τον σκοπό χρειάζεται τα επόμενα χρόνια μια διπλάσια σχεδόν επίδοση, στο 3%-4%. Αναφέρθηκε και σε επενδυτικό κενό 15 δισ. ευρώ ετησίως, αλλά και σε αδυναμία προσέλκυσης επενδυτικών κεφαλαίων αν δεν ενισχυθεί το κλίμα και δεν μειωθούν τα NPLs.
Η Επιτροπή ασκεί κριτική και για την αδυναμία χρήσης έστω και των –πετσοκομμένων– κονδυλίων για κρατικές επενδύσεις (ΠΔΕ). Τα νέα στοιχεία του ΥΠΟΙΚ για τον Μάρτιο έδειξαν ότι η υπερσυγκράτηση επενδυτικών δαπανών συνεχίζεται και φέτος (οι δαπάνες του ΠΔΕ στο δίμηνο ήταν μειωμένες κατά 110 εκατ ευρώ, ενώ πέρυσι δαπανήθηκαν 500 εκατ. λιγότερα).
Το υπερπλεόνασμα, λοιπόν, συντηρείται από την υποεκτέλεση επενδύσεων αλλά και από τη μη αποπληρωμή οφειλών του κράτους προς ιδιώτες (που αυξήθηκαν εκ νέου τον Ιανουάριο).
Επίσης, το φάντασμα του αποπληθωρισμού δεν έχει εκλείψει. Η Eurostat υπολογίζει τον δομικό πληθωρισμό (εκτός καυσίμων, τροφίμων) Ελλάδα στο 0,5% σταθερά έως και τον Φεβρουάριο.
Επιπλέον, τα στοιχεία της ΤτΕ δείχνουν ότι συνεχίζεται η επιδείνωση στο εμπορικό ισοζύγιο (στα 1,47 δισ. ευρώ, από 1,39 δισ. ευρώ τον πρώτο μήνα του 2018, χωρίς πλοία και καύσιμα), λόγω των εισαγωγών που αυξάνονται. Η Πειραιώς, στην τελευταία της μελέτη που δημοσίευσε την προηγούμενη εβδομάδα, εξηγεί ότι η Ελλάδα παραμένει μια “κλειστή οικονομία” και μόνο το 8,5% των ελληνικών εξαγωγών έχει συγκριτικό πλεονέκτημα.
Τα άλλα PIGS και τα προαπαιτούμενα χωρίς τέλος
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην τακτική αναφορά του Μαρτίου για τα κράτη που τελείωσαν τα Μνημόνια, δίνει την “εικόνα” της Ελλάδας: ο αναιμικός ρυθμός ανάπτυξηςστη χώρα μας δεν έχει καμία σχέση με τις επιδόσεις των υπολοίπων PIGS. Το 2014, το πρώτο έτος μετά την ολοκλήρωση του Μνημονίου, το ΑΕΠ στην Ιρλανδία “έτρεχε” με 8,8% και το 2018 η άνοδος ήταν 6,7%. Στην Κύπρο, αντίστοιχα, το ΑΕΠ του 2016 αυξήθηκε κατά 4,8% και το 2018 κινήθηκε με ρυθμό 3,9%.
Στην περίπτωση της Ελλάδας –του μόνου κράτους σε ειδικό καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας– η ανάπτυξη κατά το πρώτο έτος μετά τα “προγράμματα” έτρεξε με 1,9% και ο ίδιος ρυθμός αναμένεται φέτος κατά την Τράπεζα της Ελλάδος.
Η ανάγκη ολοκλήρωσης των μεταρρυθμίσεων αποτελεί ακόμη το ζητούμενο. Η κάθοδος των “θεσμών” στην Αθήνα την άλλη εβδομάδα, σύμφωνα με πληροφορίες, αλλάζει “δομή”λόγω της ατέρμονης διαπραγμάτευσης για τη 2η αξιολόγηση.
Το πιο πιθανό σενάριο είναι να έρθουν κλιμάκια (ενδεχομένως και ο κ. Κοστέλο ατύπως) και η μάχη μεταφέρεται στο “τερέν” του Eurogroup της προσεχούς Παρασκευής. Τα δε προαπαιτούμενα που μένουν μετέωρα “μετατίθενται” για την 3η αξιολόγηση…
