Το 41,4% της αξίας τους έχουν χάσει τα διαμερίσματα στην Ελλάδα στα χρόνια της κρίσης (2008-2016), ενώ τα επαγγελματικά ακίνητα έχουν απολέσει σχεδόν το 30% της αξίας που είχαν πριν το 2008.
Τα στοιχεία αυτά επικαλέσθηκε ο Υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Θοδωρής Μητράκος μιλώντας σε εκδήλωση του διεθνούς επαγγελματικού οργανισμού εκτιμητών και πραγματογνωμόνων RICS (Royal Institution of Chartered Surveyors) που πραγματοποιήθηκε στην Τράπεζα της Ελλάδος με αφορμή την παρουσίαση του ελληνικού παραρτήματος του «Red Book» -τα εκτιμητικά επαγγελματικά πρότυπα του RICS σε συμφωνία με τα διεθνή εκτιμητικά πρότυπα-.
Ο κ. Μητράκος ανέφερε πως στο πρώτο εξάμηνο 2016 οι τιμές των διαμερισμάτων πανελλαδικά υποχώρησαν κατά 3,7%, με την πτώση ωστόσο να επιβραδύνεται στο δεύτερο τρίμηνο του 2016 και να ανέρχεται μεσοσταθμικά στο 2,7% (η καλύτερη επίδοση από το πρώτο τρίμηνο του 2010).
Ο Υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος υποστήριξε πως η προσαρμογή των αποτιμήσεων ακινήτων στα διεθνή εκτιμητικά πρότυπα στην οποία στοχεύει το RICS, συμβάλει στην εξασφάλιση της ορθότητας των εκτιμήσεων και περιορίζει την αβεβαιότητα. Αποσαφήνισε ωστόσο πως «οι αξιόπιστες εκτιμήσεις δεν μπορούν από μονές τους να οδηγήσουν στην ανάπτυξη της αγοράς ακινήτων», προσθέτοντας πως η πλέον σημαντική παράμετρος είναι ο περιορισμός της φορολογίας που βαρύνει σήμερα τα ακίνητα.
«Κόκκινα» δάνεια 108,3 δισ. ευρώ
Ο ίδιος ανέφερε πως η σταθεροποίηση της αγοράς ακινήτων σχετίζεται άμεσα και με τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Όπως είπε , όσο πέφτει η αγορά ακινήτων τόσο υποχωρεί και η αξία των ενεχύρων με τα οποία συνδέονται τα δάνεια.
Ο κ. Μητράκος ανέφερε πως το 45,1% του συνόλου των δανείων των ελληνικών τραπεζών είναι «κόκκινα δάνεια» και η αξία τους σήμερα ανέρχεται στα 108,3 δισ. ευρώ, δεδομένου ότι το τελευταίο εξάμηνο περιορίσθηκαν κατά 350 εκατ. ευρώ. «Η διαχείριση των δανείων αυτών αποτελεί σήμερα τη μεγαλύτερη πρόκληση για το τραπεζικό σύστημα», είπε ο Υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, προσθέτοντας πως η μείωση των εξυπηρετούμενων δανείων κατά 30% σε βάθος τριετίας που ζητά ο SSM είναι φιλόδοξος στόχος.
Στην ίδια βάση σημείωσε πως αν και το θεσμικό πλαίσιο έχει βελτιωθεί -έφερε ως παράδειγμα τον νέο Κώδικα Δεοντολογία της Τράπεζας της Ελλάδος – απαιτούνται πρόσθετες βελτιώσεις στο Πτωχευτικό Δίκαιο, στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, στον εξωδικαστικό συμβιβασμό και στην απονομή της Δικαιοσύνης για να μειωθεί ταχύτερα το απόθεμα των «κόκκινων» δανείων.
Αναβάθμιση στατιστικών
Στην αποκάλυψη πως σύντομα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα προχωρήσει στην κατάρτιση και δημοσιοποίηση δελτίου συγκυρίας για την αγορά ακινήτων πανευρωπαϊκά, το οποίο θα βασίζεται στα στοιχεία της Eurostat, των εθνικών στατιστικών αρχών, των εθνικών κεντρικών τραπεζών και σε δεδομένα άλλων φορέων, προχώρησε η αναλύτρια της Διεύθυνσης Οικονομικών Μελετών της Τράπεζας της Ελλάδος Καλλιόπη Ακαντζιλιώτου.
Κατά την τοποθέτησή της στην επίσημη παρουσίασης του ελληνικού παραρτήματος του Red Book του Royal Institution of Chartered Surveyors η κ. Ακαντζιλιώτου ανέφερε πως ο δείκτης αυτός που είναι σε φάση προετοιμασίας από την ΕΚΤ θα «κοιτά» σε βάθος 10ετίας και θα στηρίζεται στις τιμές τόσο των οικιστικών όσο και των εμπορικών ακινήτων, ενώ θα ενσωματώνει και στοιχεία από έρευνες συγκυρίας που θα δείχνουν την τάση των τιμών σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα.
Αιγιαλός, αυθαίρετα και αρχαιότητες
Εκ μέρους του RICS Hellas στην εκδήλωση μίλησαν ο Πρόεδρος Ιωάννης Γκάνος, MRICS και η Μερίτα Πέτρου, MRICS, επικεφαλής συντάκτρια του ελληνικού παραρτήματος του Red Book.
Η κ. Πέτρου ανάφερε πως στόχος του RICS και του ελληνικού παραρτήματος των διεθνών εκτιμητικών επαγγελματικών προτύπων που ισχύουν από τον Ιούνιο του 2016, δεν είναι να δοθούν οδηγίες στους επαγγελματίες του κλάδου για το πώς θα κάνουν τη δουλειά τους, αλλά για το πως θα κάνουν λιγότερα σφάλματα στις εκτιμήσεις τους ακολουθώντας τη διεθνή πρακτική και τον κώδικα ηθικής και δεοντολογίας του RICS.
Για να καταδείξει τη χρησιμότητα του Red Book και τις προσαρμογές του στις ιδιαιτερότητες της ελληνικής νομοθεσίας, έφερε ως παράδειγμα ελληνικές «ιδιαιτερότητες» σε συγκεκριμένους τομείς (αιγιαλός, αρχαιολογία, άυλη αξία, υπολειπόμενος συντελεστής δόμησης, αυθαίρετες κατασκευές) που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο επιδρούν στην εκτίμηση της αξίας των ακινήτων.
Ενδεικτικά στο ελληνικό παράρτημα του Red Book περιγράφονται οι επιδράσεις του καθεστώτος οριοθέτησης αιγιαλού και παραλίας στα παράκτια οικόπεδα, το τι συμβαίνει στις περιοχές των οποίων ο αρχαιολογικός χαρακτηρισμός είναι αμφισβητούμενος, αλλά ακόμη και πως υπολογίζεται ο «αέρας», δηλαδή το εφάπαξ τίμημα που καταβάλει ο ένοικος στον εκμισθωτή με την υπογραφή του μισθωτηρίου.
Με τον τρόπο αυτό το Red Book λειτουργεί ως «οδικός χάρτης» για το πως ο εκτιμητής οφείλει να αντιμετωπίζει σχετικά θέματα και ιδιαιτερότητες της ελληνικής νομοθεσίας προκειμένου να είναι συνεπής με την διεθνή πρακτική.