Είναι η ψηφιακή υπογραφή ευχή ή… κατάρα;
Η μαρτυρία ενός επιχειρηματία δείχνει πώς ένα μέτρο κατά της γραφειοκρατίας μετατρέπεται σε… βαρίδι. Ο εν λόγω επιχειρηματίας βρέθηκε σε σκληρή δοκιμασία όταν μια ΔΕΚΟ χρειάστηκε μερικά από τα υλικά που εμπορεύεται η εταιρεία του: «Εντυπωσιάστηκα στην αρχή ως προμηθευτής με την όλη ιδέα της ηλεκτρονικής διαδικασίας. Θεώρησα ότι όλα θα γίνουν πιο απλά και γρήγορα και, έτσι, αποφασίσαμε να πάρουμε μέρος στον διαγωνισμό. Η προϋπόθεση, όμως, του διαγωνισμού ήταν η δημιουργία της «ψηφιακής υπογραφής», η οποία χρειάζεται 1.850 σελίδες εγγράφων διαφόρων κατηγοριών…!
Για να μπορέσει ένας υπάλληλος μας να τροφοδοτήσει την ηλεκτρονική διαδικασία με όλα αυτά τα έγγραφα, χρειάστηκαν τρεις μέρες εκπαίδευση, αναφέρει το ependisinews. Παράλληλα, πληρώσαμε περίπου 1.000 ευρώ σε ειδικευμένη εταιρεία για τις ψηφιακές υπογραφές, διότι, με βάση το καταστατικό μας, απαιτούνταν 4 στην περίπτωση μας. Παρόλο που έχουμε στείλει όλα τα έγγραφα ηλεκτρονικά, μας ζητήθηκε και να τα εκτυπώσουμε με συστημένη επιστολή… Εφτασα να παρακαλάω να μην μου δώσουν τον διαγωνισμό, γιατί πλέον σκεφτόμουν τι θα ακολουθούσε μετέπειτα αν τον κέρδιζα, αφού όλα τα εκτελεστικά μέλη του Δ.Σ., ο οικονομικός διευθυντής, οι βασικοί μέτοχοι άνω του 5% και όσοι έχουν δικαίωμα υπογραφής για τα επόμενα 5 χρόνια να ασκούν το δικαίωμά τους ως μειοδότες…
Το συμπέρασμά μου είναι ότι αυτή η πολυπόθητη «ψηφιακή» εποχή που θα απλοποιήσει τις διαδικασίες του Δημοσίου κάθε άλλο παρά φτηνή και ηλεκτρονική είναι. Είναι απλώς άλλο ένα επίπεδο νέας, πρόσθετης γραφειοκρατίας».
Το τι είναι η ψηφιακή υπογραφή και ποια η ουσιαστική χρήση της έχει προβληματίσει τους πολίτες, καθώς παρουσιάζεται και το ερώτημα κατά πόσο η ιντερνετική αυτή μορφή συναλλαγών με υπηρεσίες του Δημοσίου είναι πιο εύκολη ή πιο δύσκολη για αυτούς. Σημαντικό να αναφερθεί τόσο η προκείμενη διαδικασία απόκτησης της ψηφιακής υπογραφής όσο, φυσικά, και το κόστος το οποίο συνεπάγεται.
Η ψηφιακή υπογραφή είναι ένα αλγοριθμικό σύστημα που χρησιμοποιείται για την απόδειξη της γνησιότητας και της προέλευσης ενός ψηφιακού μηνύματος ή εγγράφου. Μια έγκυρη ψηφιακή υπογραφή δίνει στον παραλήπτη τη διαβεβαίωση ότι το έγγραφο/μήνυμα στο οποίο έχει ενσωματωθεί ανήκει στον συντάκτη που το υπέγραψε ψηφιακά και ότι δεν παραποιήθηκε κατά τη «διαδρομή». Ωστόσο, για να δημιουργηθεί μια έγκυρη ψηφιακή υπογραφή απαιτείται η έκδοση ενός Αναγνωσμένου Ψηφιακού Πιστοποιητικού σε συσκευή USB Token (ΑΔΔΥ), ενός συνδυασμού δηλαδή που πιστοποιεί την ταυτότητα αυτού που το χρησιμοποιεί καθώς και τη γνησιότητα του αρχείου στο οποίο ενσωματώνεται.
Τα USB Token είναι ηλεκτρονικές συσκευές που εξωτερικά μοιάζουν με μνήμη USB flash, είναι όμως ειδικά στο να αποθηκεύουν με ασφάλεια τα ψηφιακά πιστοποιητικά του χρήστη. Η ψηφιακή υπογραφή έχει την ίδια ή και μεγαλύτερη βαρύτητα από τη φυσική υπογραφή και είναι υποχρεωτική για συμμετοχές σε διαγωνισμούς Δημοσίου που πραγματοποιούνται μέσω της πύλης ΕΣΗΔΗΣ (Εθνικό Σύστημα Ηλεκτρονικών Δημόσιων Συμβάσεων). Παράλληλα, η ψηφιακή υπογραφή είναι υποχρεωτική για συμμετοχή επιχειρήσεων σε έργα Δημοσίου που υπερβαίνουν τα 60.000 ευρώ. Η χρήση της αντικαθιστά την επικύρωση των υπεύθυνων δηλώσεων ή λοιπών εγγράφων και εντύπων αιτήσεων από τον νόμιμο εκπρόσωπο μέσω ΚΕΠ ή μιας άλλης δημόσιας Αρχής.
Για να μπορέσει κάποιος να έχει ηλεκτρονική υπογραφή, θα πρέπει να απευθυνθεί σε έναν Πάροχο Υπηρεσιών Πιστοποίησης (ΠΥΠ) ηλεκτρονική υπογραφής από τους εξής τρεις: την Αρχή Πιστοποίησης Ελληνικού Δημοσίου, την Adacom (εταιρεία του ομίλου Ideal), που κατά κύριο λόγο χρησιμοποιείται από εταιρείες ιδιωτικού τομέα, και το Χρηματιστήριο Αθηνών, το οποίο παρέχει υπηρεσίες προς τις εισηγημένες σε αυτό εταιρείες.
Τρόπος απόκτησης και κόστος
Για να αποκτήσει κάποιος τη δυνατότητα ψηφιακής υπογραφής, θα πρέπει να προμηθευτεί τη χαρακτηριστική συσκευή USB token,να αιτηθεί μέσω ΚΕΠ και να αποκτήσει τους κωδικούς πρόσβασης στα ψηφιακά πιστοποιητικά του και, τέλος, να εγκαταστήσει τη συσκευή στον Η/Υ του και τα πιστοποιητικά σε αυτήν. Οχι και τόσο απλό, όπως φαίνεται…
Υπάρχει, όμως, κάποιο ετήσιο κόστος για τη ψηφιακή υπογραφή και τα ψηφιακά πιστοποιητικά;
Εφόσον η διαδικασία γίνει μέσω φορέα του υπουργείου, η ανανέωση είναι τουλάχιστον πενταετής. Το κόστος για ένα token είναι περίπου 80 ευρώ και το αντίστοιχο κόστος του ψηφιακού πιστοποιητικού κυμαίνεται στα 120 ευρώ. Ωστόσο, η εμπειρία του επιχειρηματία φανερώνει και την ανάγκη… διαμεσολαβητών για την επιτυχή ολοκλήρωση της διαδικασίας. Και από το σημείο αυτό αρχίζει ο Γολγοθάς.
