Ξεκάθαρο μήνυμα προς την Τουρκία έστειλε ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ε.Ε. Ζοζέπ Μπορέλ στη σημερινή κοινή συνέντευξη Τύπου με τον υπουργό Εξωτερικών της Γερμανίας, Χάικο Μάας στο Βερολίνο, καλώντας την να απέχει από μονομερείς δράσεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
“Θέλουμε να βρούμε έναν δρόμο για πιο υγιείς σχέσεις” με την Τουρκία, ανέφερε ο Μπορέλ, προσθέτοντας ότι “θα πρέπει να δουλέψουμε για να υπάρχει περιθώριο διαλόγου”.
Πλήρης αλληλεγγύη σε Ελλάδα και Κύπρο
Ειδικότερα, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, τόσο ο Ύπατος Εκπρόσωπος Εξωτερικής Πολιτικής και Άμυνας της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ, όσο και ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Χάικο Μάας
, η χώρα του οποίου ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της Συμβουλίου της ΕΕ, εξέφρασαν την πλήρη αλληλεγγύη του Συμβουλίου των ΥΠΕΞ της ΕΕ προς την Ελλάδα και την Κύπρο και τόνισαν ότι συντάσσουν ήδη τον κατάλογο με τις κυρώσεις κατά της Τουρκίας, σε περίπτωση που η Άγκυρα δεν σταματήσεις τις παράνομες ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο.
Όπως δήλωσε ο κ. Μπορέλ, είχαμε μια πολύ σημαντική συζήτηση για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και συμφωνήσουμε ότι πρέπει να υπερασπιστούμε τα ευρωπαϊκά συμφέροντα, συνεπώς τα ελληνικά και τα κυπριακά.
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι κυρώσεις τις οποίες μπορεί να υποστεί η Τουρκία θα είναι ευρείες και ενδέχεται να περιλαμβάνουν περιοριστικά μέτρα σε μεμονωμένα άτομα σε περίπτωση συνέχισης παράνομων γεωτρήσεων, στην καταχώρηση των πλοίων που εμπλέκονται σε παράνομες ερευνητικές δραστηριότητες της Τουρκίας, σε κυρώσεις που θα αφορούν στις πωλήσεις τις και τις προμήθειες υλικού αναφορικά με τις έρευνες στον τομέα της ενέργειας, καθώς και «πάγωμα» δανεισμού από ευρωπαϊκές τράπεζες σε επιχειρήσεις και βιομηχανίες της Τουρκίας.
Δύσκολες σχέσεις με την Τουρκία
Από την πλευρά του, ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Χάικο Μας δήλωσε ότι οι σχέσεις ΕΕ – Τουρκίας έχουν γίνει πολύ δύσκολες λόγω των γεγονότων στην Ανατολική Μεσόγειο και βασικός σκοπός είναι να υπάρξει ένας εποικοδομητικός διάλογος, υπογραμμίζοντας ότι η Γερμανία θα συνεχίσει τις προσπάθειες μεσολάβησης ανάμεσα σε όλες τις πλευρές τις προσεχείς ημέρες και εβδομάδες.
«Ας δώσουμε μια ευκαιρία στη διπλωματία. Η Τουρκία πρέπει να σταματήσει τις παράνομες δραστηριότητές της στην περιοχή και θα συζητήσουμε στο επόμενο Συμβούλιο εάν χρειαστεί να λάβουμε περαιτέρω μέτρα κατά της Άγκυρας, σε περίπτωση που δεν σημειωθεί πρόοδος» σημείωσε.
Η λίστα των κυρώσεων που παρουσιάστηκε προφορικά από τον Ύπατο Εκπρόσωπος της Ε.Ε. Ζοζέπ Μπορέλ ενόψει περαιτέρω διαμόρφωσης του προς υποβολή σε επικείμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο)
1. Περιοριστικά μέτρα σε περίπτωση συνέχισης παράνομων γεωτρήσεων σε Ανατολική Μεσόγειο.
2. Καταχώρηση πλοίων που εμπλέκονται σε παράνομες ερευνητικές δραστηριότητες.
3. Τομεακές κυρώσεις (πωλήσεις, προμήθειες, εξαγωγή υλικού σχετικά με έρευνες στον ενεργειακό τομέα, μεταφορά τεχνολογίας και προϊόντων)
4. Χρηματοοικονομικές υπηρεσίες (τραπεζικός και βιομηχανικός τομέας) – απαγόρευση δανεισμού σε Τουρκιά από κρατικές τράπεζες
5. Δυνατότητα για μείωση ευρωπαϊκών κονδυλίων
6. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης της Τουρκίας μέχρι τον Σεπτέμβριο, δυνατότητα εξέτασης απαγόρευσης ταξιδιών (travel ban)
7. Να ενισχυθούν περαιτέρω οι καταχωρήσεις για ενέργειες Τουρκίας σε θαλάσσιες ζώνες ΚΔ και Ελλάδας σε υφιστάμενο καθεστώς κυρώσεων κατά Τουρκίας.
Β. ΑΛΛΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
1. Επιβεβαίωση αλληλεγγύης προς Ελλάδα και Κύπρο και άμεση έκκληση προς Τουρκία να τερματίσει τις παράνομες ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο, σημειώνοντας ότι η αποχή Τουρκίας από μονομερείς ενέργειες είναι βασικό στοιχείο για την πρόοδο του διαλόγου.
2. Επίσπευση της εξέτασης από αρμόδιες ομάδας Συμβουλίου προτάσεων ΚΔ 18/7/20 για επιπλέον καταχωρήσεις σε υφιστάμενο καθεστώς κυρώσεων κατά Τουρκίας, με στόχο την άμεση ολοκλήρωση τους.
3. Έκκληση προς Τουρκία να ανταποκριθεί σε πρόσκληση ΚΔ για οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης και της υποβολής σε Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
4. Διασύνδεση των κυρώσεων για κατά της Λευκορωσίας με το ζήτημα των κυρώσεων κατά της Τουρκίας.
Ικανοποίηση Δένδια
Την ομόθυμη συμπαράσταση όλων των εταίρων της κέρδισε η Ελλάδα κατά το Άτυπο Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, εκφράζοντας την ικανοποίησή του για το «απολύτως υποστηρικτικό» κλίμα, το οποίο, όπως είπε, απεικονίστηκε και στα Συμπεράσματα του Ύπατου Εκπροσώπου Ζοζέπ Μπορέλ.
Παρουσιάστηκαν επιλογές μελλοντικών κυρώσεων στην Τουρκία
Ο κ. Μπορέλ, προσέθεσε ο υπουργός Εξωτερικών, παρουσίασε επιλογές μελλοντικών κυρώσεων στην Τουρκία, οι οποίες θα παρουσιαστούν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στις 24 Σεπτεμβρίου, εάν μέχρι τότε δεν έχει υπάρξει αποκλιμάκωση από την τουρκική πλευρά και διάλογος.
«Άρα λοιπόν, νομίζω πως η ελληνική πλευρά πήρε αυτό που θα μπορούσε να πάρει. Μια κατανόηση κυρώσεων, εάν η Τουρκία δεν αποκλιμακώσει και δεν επιστρέψει στο τραπέζι του διαλόγου», εξήγησε ο κ. Δένδιας και εξέφρασε την ελπίδα ότι η Τουρκία «θα επανέλθει στη λογική, θα σταματήσει τις προκλήσεις και τις αυθαίρετες ενέργειες, θα σταματήσει τις παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου και θα επιτρέψει στην Ελλάδα να επανέλθει σε ένα πλαίσιο συζήτησης για τη μία διαφορά, δηλαδή την ΑΟΖ και τις υπερκείμενες θαλάσσιες ζώνες, με πλαίσιο αναφοράς το διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της θάλασσας».
Ερωτηθείς σχετικά με την «κόκκινη γραμμή» της ελληνικής κυβέρνησης, ο Νίκος Δένδιας δήλωσε ότι είναι «το Σύνταγμα της χώρας, η προστασία της κυριαρχίας και των κυριαρχικών της δικαιωμάτων».
Για πρώτη φορά δηλαδή χρησιμοποίησε κατηγορηματική φρασεολογία υπέρ της Ελλάδας, στέλνοντας σαφές μήνυμα στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Πρόσθεσε πάντως ότι είναι στοιχειώδες οι δύο πλευρές (δηλαδή Ελλάδα και Τουρκία) να συνεχίσουν τον διάλογο.
Επιλεκτική ευαισθησία
Σε διαφορετικό μήκος κύματος πάντως κινήθηκε στις δηλώσεις του ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης, ο οποίος άφησε αιχμές για τη στάση της ΕΕ υπονοώντας ότι έχει δύο μέτρα και δύο σταθμά για τις περιπτώσεις της Λευκορωσίας και της Τουρκίας.
Στην πολιτική που οφείλει να εφαρμόσει η ΕΕ σε διεθνές επίπεδο, καθώς και στην αξιοπιστία των θεσμών της «Γηραιάς Ηπείρου» αναφέρθηκε ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης.
Σε δηλώσεις του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ μετά το πέρας του άτυπου συμβουλίου των υπουργών Εξωτερικών στο Βερολίνο, ο κ. Χριστοδουλίδης τόνισε χαρακτηριστικά:
«Αν η ΕΕ επιθυμεί να έχει αξιοπιστία σε διεθνές επίπεδο, πρέπει να μην υιοθετεί προσεγγίσεις τύπου «δύο μέτρα και δύο σταθμά» ούτε να επιδεικνύει επιλεκτική ευαισθησία».
Μάλιστα, επεσήμανε ότι «όλα τα θέματα που συζητούμε είναι αλληλένδετα», προσθέτοντας ότι τα ζητήματα που συζητώνται δεν είναι ανεξάρτητα το ένα από το άλλο και ότι αυτό πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη.
