Το σχέδιο νόμου και την αιτιολογική έκθεση για την ψήφο των αποδήμων έστειλε στα κόμματα ο υπουργός Εσωτερικών Τάκης Θεοδωρικάκος.
Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει τα σημεία που συμφωνήθηκαν στις τρεις συνεδριάσεις της Διακομματικής Επιτροπής και τα οποία είναι:
– Αυτοπρόσωπη παρουσία σε ειδικά εκλογικά τμήματα τα οποία μπορεί να είναι σε πρεσβείες, προξενεία, κτήρια ελληνικών κοινοτήτων ή άλλα δημόσια κτήρια του κράτους όπου διεξάγεται η ψηφοφορία
– Η ψήφος των εκτός Ελλάδας εκλογέων υπολογίζεται κανονικά και ισότιμα στο συνολικό αποτέλεσμα και επομένως για την κατανομή των 300 εδρών.
– Το ψηφοδέλτιο Επικρατείας αυξάνεται από 12 σε 15. Οι εκλογείς του εξωτερικού ψηφίζουν το ψηφοδέλτιο Επικρατείας του κόμματος που επιθυμούν. Εναπόκειται στα κόμματα να επιλέξουν εφόσον επιθυμούν έναν ή περισσότερους εκπροσώπους των εκτός Ελλάδας εκλογέων.
– Για να έχει δικαίωμα ένας εκλογέας να εγγραφεί στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους πρέπει τα τελευταία 35 έτη να έχει ζήσει 2 έτη στην Ελλάδα και να έχει Αριθμό Φορολογικού Μητρώου
– Να γίνει η σχετική τροποποίηση του άρθρου 54 του Συντάγματος και να είναι δυνατή η θέσπιση περιορισμών για τη διευκόλυνση των εκλογέων του εξωτερικού, διαδικασία η οποία είναι σε πλήρη εξέλιξη.
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση ορίζεται ότι εκλογείς οι οποίοι την ημέρα των βουλευτικών εκλογών, των εκλογών για την ανάδειξη των μελών για το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, καθώς και την ημέρα διεξαγωγής εθνικού δημοψηφίσματος βρίσκονται εκτός της επικράτειας, μπορούν να ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος και με την επιφύλαξη του άρθρου 2.
Ως «εκτός επικράτειας εκλογέας» νοείται κάθε Έλληνας πολίτης που έχει ενεργό το δικαίωμα του εκλέγειν, είναι εγγεγραμμένος στους εκλογικούς καταλόγους και την ημέρα της εκλογής βρίσκεται μόνιμα ή προσωρινά εκτός της Ελλάδας.
Η ψηφοφορία διεξάγεται με αυτοπρόσωπη παρουσία σε ειδικά εκλογικά κέντρα εξωτερικού, όπως ορίζεται στον παρόντα νόμο.
Η ημερομηνία κατά την οποία διεξάγεται η ψηφοφορία για τους εκλογείς του παρόντος, καθώς και η διάρκειά της, ορίζονται με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Εσωτερικών τουλάχιστον εικοσιπέντε (25) ημέρες πριν την οριζόμενη για την ψηφοφορία ημερομηνία.
Η ψηφοφορία ολοκληρώνεται σε μία (1) ημέρα και η διεξαγωγή της ορίζεται μεταξύ της τέταρτης (4ης) και της προηγούμενης ημέρας της διεξαγωγής της ψηφοφορίας εντός της ελληνικής επικράτειας.
Δεν επιτρέπεται να είναι σε εξέλιξη ψηφοφορία σε ειδικά εκλογικά τμήματα εξωτερικού ενώ έχει περατωθεί η ψηφοφορία εντός της επικρατείας.
Η καταμέτρηση και η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της ψηφοφορίας των εκλογέων της προηγούμενης παραγράφου γίνεται ταυτόχρονα με την καταμέτρηση και ανακοίνωση των αποτελεσμάτων για το σύνολο της ελληνικής επικράτειας, σύμφωνα με τα επόμενα άρθρα.
Ειδικοί εκλογικοί κατάλογοι εξωτερικού
Ως απαραίτητη προϋπόθεση για την υπαγωγή στις διατάξεις του παρόντος είναι οι εκτός επικράτειας εκλογείς να είναι εγγεγραμμένοι στον εκλογικό κατάλογο δήμου της Ελληνικής Δημοκρατίας και να έχουν το δικαίωμα του εκλέγειν σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. 26/2012 (ΦΕΚ 57Α), όπως αυτό ισχύει.
Επίσης, απαραίτητη προϋπόθεση για την εγγραφή στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους ψηφοφόρων εξωτερικού είναι οι εκλογείς να συγκεντρώνουν σωρευτικά τα παρακάτω κριτήρια:
α) να έχουν διαμείνει συνολικά δύο έτη εντός της ελληνικής επικράτειας κατά το χρονικό διάστημα των τελευταίων τριάντα πέντε ετών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης εγγραφής.
β) να έχουν οι ίδιοι ελληνικό Αριθμό Φορολογικού Μητρώου ή οι σύζυγοί τους ή το άλλο μέρος του συμφώνου συμβίωσης.
Η διαπίστωση των ανωτέρω κριτηρίων συντελείται άπαξ κατά την εγγραφή. Εκλογέας που ενεγράφη στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού εγγράφεται για αόριστο χρονικό διάστημα. Η διαπίστωση των κριτηρίων και η αποδοχή ή απόρριψη της αίτησης γίνεται από τη Διεύθυνση Εκλογών του Υπουργείου Εσωτερικών.
Ενστάσεις επί της απόφασης της παραγράφου 3 υποβάλλονται εντός δέκα (10) ημερών από την απόφαση της Διεύθυνσης Εκλογών του Υπουργείου Εσωτερικών. Οι ενστάσεις είναι γραπτές, παραδίδονται από τον ίδιο τον ενιστάμενο ή πληρεξούσιο δικηγόρο στο Πρωτοδικείο Αθηνών.
Δικαίωμα ένστασης έχουν και τα αναγνωρισμένα κόμματα σύμφωνα με τον κανονισμό της Βουλής. Ειδικά για εγγραφές που έχουν ολοκληρωθεί εντός τριών (3) ημερών από την ημερομηνία έναρξης της προεκλογικής περιόδου, οι ενστάσεις υποβάλλονται εντός δύο (2) ημερών.
Ο Πρόεδρος Πρωτοδικών Αθηνών, αφού λάβει τις ανωτέρω ενστάσεις, ορίζει με πράξη του το ταχύτερο την ημέρα και ώρα εκδίκασης των σχετικών υποθέσεων από το Πολυμελές Πρωτοδικείο που δικάζει κατά τη διαδικασία της Εκούσιας Διαδικασίας.
Ειδικά για ενστάσεις που υποβάλλονται έως είκοσι δύο (22) ημέρες πριν την ημερομηνία των εκλογών, αυτές εκδικάζονται την επόμενη της υποβολής τους. Η απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου είναι οριστική και δεν υπόκειται σε κανένα ένδικο μέσο, αποστέλλεται δε στη Διεύθυνση Εκλογών του Υπουργείου Εσωτερικών, η οποία επιφέρει τις σχετικές μεταβολές. Οι εκλογείς που επιθυμούν να διευκολυνθούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα εγγράφονται με δική τους μέριμνα στους ειδικούςεκλογικούς καταλόγους εξωτερικού.
Η εγγραφή στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού γίνεται οποτεδήποτε με αίτηση του ενδιαφερόμενου σύμφωνα με τη διαδικασία που περιγράφεται στο άρθρο 4 του παρόντος. Αντιστοίχως, η τροποποίηση όσον αφορά ιδίως τη διεύθυνση κατοικίας και η αναστολή ή ακύρωση της αίτησης από τον ειδικό εκλογικό κατάλογο γίνεται με την ίδια διαδικασία του άρθρου 4.
Οι εκλογείς που έχουν εγγραφεί στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού δεν μπορούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα στον τόπο της βασικής τους εγγραφής. Η παράβαση αυτής της διάταξης επισύρει τις κυρώσεις που προβλέπει η παράγραφος 2 του άρθρου 113 του π.δ. 26/2012. Η διεύθυνση Εκλογών του Υπουργείου Εσωτερικών καταρτίζει και τηρεί τους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού. Ειδικά για τη διεξαγωγή εκλογών για την ανάδειξη μελών στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, οι περιορισμοί της παραγράφου 2 δεν ισχύουν για εκλογείς που προτίθενται να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Περιεχόμενο ειδικών εκλογικών καταλόγων εξωτερικού
Οι ειδικοί εκλογικοί κατάλογοι εξωτερικού που καταρτίζονται, φέρουν τον τίτλο «Ειδικός Εκλογικός Κατάλογος Εξωτερικού» και περιέχουν τα ακόλουθα:
α) τον αύξοντα αριθμό,
β) τον Ειδικό Εκλογικό Αριθμό,
γ) το επώνυμο,
δ) το όνομα,
ε) το όνομα του πατέρα,
στ) το όνομα της μητέρας,
ζ) το όνομα συζύγου και το επώνυμο πατέρα(εφόσον πρόκειται για έγγαμη γυναίκα που φέρει το επώνυμο του συζύγου),
η) την ημερομηνία και τον χρόνο γέννησης,
θ) τον βασικό εκλογικό κατάλογο (βασική εκλογική περιφέρεια) όπου είναι εγγεγραμμένος (νομός, δήμος, εκλογικό διαμέρισμα),
ι) την πλήρη διεύθυνση διαμονής
ια) τη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου
ιβ) τα τηλέφωνα επικοινωνίας
Οι διατάξεις του άρθρου 23 του π.δ. 26/2012 εφαρμόζονται αναλόγως και για τους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού με την επιφύλαξη των στοιχείων ια) και ιβ) της ανωτέρου παραγράφου.
Μετά τον ορισμό των ειδικών εκλογικών τμημάτων ψηφοφορίας και ειδικά για την εκλογική διαδικασία που έπεται, οι εκλογικοί κατάλογοι
συντάσσονται ανά ειδικό εκλογικό τμήμα ψηφοφορίας.
Ειδική Εφαρμογή Εγγραφής Ελλήνων Εκλογέων Εκτός Επικρατείας
Στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εσωτερικών και με ευθύνη του Υπουργείου λειτουργεί ειδική εφαρμογή για την εγγραφή, τη μεταβολή στοιχείων και τη διαγραφή ή αναστολή της αίτησης από τον ειδικό εκλογικό κατάλογο εξωτερικού όσων εκλογέων εντάσσονται στις διατάξεις του παρόντος.
Η διαδικασία πρόσβασης στην ειδική εφαρμογή λαμβάνει ειδική μέριμνα για την ταυτοποίηση του εκλογέα και την αποτροπή κακόβουλης χρήσης αυτής.
Για την ταυτοποίηση του εκλογέα γίνεται χρήση των διαπιστευτηρίων εισόδου σε εφαρμογές της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.
Οι ελληνικές διπλωματικές αρχές στο εξωτερικό δύνανται να διευκολύνουν τους εκλογείς στη συμπλήρωση των αιτήσεων. Κατά την αίτησή του ο εκλογέας συμπληρώνει τα στοιχεία του και υποβάλλει ηλεκτρονικά όσα δικαιολογητικά απαιτούνται για τη διαπίστωση της συνδρομής των προϋποθέσεων της παραγράφου 2 του άρθρου 2 του παρόντος.
Η διαπίστωση της συνδρομής γίνεται με κάθε πρόσφορο και νόμιμο τρόπο,
αποκλειόμενων των λογαριασμών ΔΕΚΟ και ιδίως με:
α) Βεβαίωση φοίτησης από σχολείο πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας,
μεταδευτεροβάθμιας, τεχνικής εκπαίδευσης ή από ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
β) Βεβαίωση καταβολής ασφαλιστικών εισφορών (ένσημα) της ημεδαπής
γ) Βεβαίωση εκπλήρωσης της στρατιωτικής θητείας για όσο διάστημα διαρκεί αυτή
δ) Εφόσον σύζυγος ή μέλος συμφώνου συμβίωσης ή τέκνο δεν μπορεί να πιστοποιήσει τη συνδρομή των ανωτέρω προϋποθέσεων, αυτές μπορούν να πιστοποιηθούν με
χρήση των ανωτέρω δικαιολογητικών είτε του άλλου συζύγου είτε του άλλου μέρους του συμφώνου συμβίωσης, για χρόνο μετά τη σύναψη του γάμου ή συμφώνου και για όσο αυτά παραμένουν σε ισχύ, είτε του ενός εκ των δύο γονέων τέκνου αντίστοιχα, εφόσον αυτός είχε την επιμέλειά του.
